장음표시 사용
231쪽
sium finiebatur. Idque adeo verum est , ut combtia centuriata, quae instar exercitus erant, & urbanus exercitus cicebatur, extra urbem, id est, in campo Martio haberentur. Libet addere Festi verba: Praetoria inquit . porta in castrir appellabatur. qua exercitui in proelium educitur. quia initio Praetores erant, qai nunc Confuter, S si bella admianiserabant. quorum tabernaculium quoque dicebatur Prae
CAPUT LXXXVIII. Livii locus exposimi. Infignis annus Livii verba sunt lib. v. scap. 13.J
hieme gelida ac nivosa fuit, adeo ut viae clausae, Tiberis innavigabilis fuerit. & paullo post. Triuem hiemem me ex intemperie coeli, raptim mutatione in contrarium facta, sue alia qua de caussa gravis pes lansque omnibus animalibus aesas excipit,&paullo post. cap. 14.J Priore anno intolerandam hiemem prodigiisque Divinis similem coortam, proximo non prodigis mois, sed jam eventur, pestilentiam agris urbique illatam haud dubia ira Deum. Glareanus uno eodemque anno contigisse haec hiemis & aestatis mala videtur existimasse, quae Livius duorum annorum fuisse aperte scribit. Sed fallitur Glareanus. Quippe Idus Decembres ut paullo ante dixit Livius tune, cum haec mala & prodigia contigerunt, ineundo magistratui Tribunis militum sollemnes fuerunt. Porro a principio hiemis, quae incipit M. Varroni lib. de Re rustica I. cap. 28. α A. D. m. Idus Novembris nam aliorum scita libens ac sciens hie praetereo) ad Idus Decembres intercedunt x III.
dies, qui spectant ad annum priorem P. Licinii
232쪽
ANNOTATIONES. chp. LXXXIX. 22s
P. Μanlii , ct Collegarum. Quorum in extrema parte anni, id est per eos XXXIII. dies, quos dixi mus, Livius hiemem gelidam ac nivosam fuisse tradit. qui XXXIII. dies ut fuerint hiemis principium , erat tamen finis anni eorum, quos dixi, Tribunorum militum, P. Licinii, P. Manlii, & Coli garum. ProXima aestas sequentis anni est, spectatque ad annum M. Veturii, L. Titinii, & Colleg sum. Sic duo anni insignes fuere. prior hieme golida & nivosa, Tribunis militum Ρ. Licinio, P. Manlio, S Collegis. proximus gravi pestilentique omnibus animalibus aestate, M. Veturio, L. Titunio, & Collegis Tribunis militum. ' Non negem quidem reliquam hiemis partem , id est , principium anni Μ. Veturii, L. Titinii, & Collegarum fuisse etiam ipsam gelidam & nivosam. Sed astuto Ρ,
tres duorum annorum incommoditatem queruntur, ut graviorem invidiam G diuturnitate malorum moveant iis, per quos honoribus Vulgatis, communicatisque cum plebe, auspiciisque, & discriminibus gentium sublatis, Deorum ira esset irri
CAPUT LXXXIX. Anonium medianum vel non natum, vel sal tem infantem fuisse, cum obiit Virgilius.
Tradunt nonnulli a) , interrogatum aliquando ab Asconio Paediano Virgilium poetam, quid
nam a In his est Servius. qui se ex ipso Asconio haec proferre
ostendit, ad cit. Virg. Oersus, ubi ita scribit. Asconius Padianus diciis , se Virgilium dicentem audissse , in hoc Isco se Grammaticis crucem fixisse , volens experiri quis eorum studiosor inveniretur dic.
233쪽
nam fgnificare voluissset eo aenigmate in Bucolicis: Eclog. 3. G. IO .J Dic quibus in terris eris mihi magnus Apollo Iris pateat coelis cium non amplius ulnas. respondisse, in eo versu se crucem fixisse Grammaticis , in qua se torquerent. Sed dubitari jure potest, an Virgilium viderit, aut ejus aetate vixerit Asconius. idque ex verbis ipsius Asconii, quae sunt in Comment. ad Orat. pro Scauro. pag. IOΙ3. M. Graevii.J Possedet inquit) eam nunc Longus Caecina , qui Conjulfuit cum Claudio. Hic autem annus consulatus Longi Caecinae fuit primus Imperii Claudii. & Asconius aliquot annis post, ut verba Asconii significant, commentarios illos scripsit. Vidi inlius autem obiit, Eusebio auctore, anno XXV. Imperii Augusti, Cn. Sentio Saturnino, Sp. L cretio Cinna Cos . ut inter mortem Virgilii, &primum annum Imperii Claudii, cui in consulatu collega fuit Longus Caecina, interfuerint anni Lyrr. Et ut dixi) aliquot annis post consulatum Longi Caecinae commentarios illos scripsit Asconius. Atque adeo fortasse post excessum Claudii. Nam si eo vivente scripsisset, cum aliquo proculdubio honore verborum imperatorem Claudium appellasset. Ut omnino non potuerit Asconius cum Virgilio nisi forte ex cunis, quod ridiculum est)tam familiarem ac serium sermonem habere.
234쪽
Virgilii locus expositus aliter , quam sit a Pluenio intesiectuS.
Neve tibi ad solem vergant vineta cadentem :Neve inter vites corγlum sere: neve flagella Summa pete,aut summas defringe ex arbore plantas. inius lib. Xvo. cap. 14. eXistimavit versu postremo Virgilii ex II. Georgic. f 3oo.J tradi commune praeceptum de surculis ad inserendum ex qualibet arbore petendis. suntque haec Plinii verba: Virgilius ex cacuminibus inferi vetat. Verum poeta non de qualibet arbore , sed de vite tantum ibi sentit. tribus enim illis versibus, quos apposuimus, de vi tibus plantandis , S de flagellis loquitur, quae ex cacumine & summa parte ad plantandum peti prohibet. Cujus praecepti ratio haec est, quod ultra septimam gemmam semina petita haud fer cia sint. quemadmodum etiam testatur Constantinus , sive quisquis fuit auctor libri illius, lib. I v. Geoponicorum J Περὶ ἐγκεντρισε υ αμπ cap. I 2.3
-- --- Neve flagella Summa pete: auisummas defringe ex arbore plantas. aut το - ἐπὶ, aut flagella ad plantandum, plantas vero ad inserendum referemus. Nam ut alibi quoque monuimus) planta pro surculo ad inserendum accipitur. ut apud poetam. Georg. lib. II. G. 79.JFinditur in solidum cuneis via: deinde feraces Plantae immittuntur. γ Ρ a
235쪽
admodum nonnulli libri veteres habent) summa, legas. ut sit, ex summa arbore. Sane Theophrastus lib. V. ψυτων αἰτίων. & Columella longa disputatione lib. ID. cap. Io. J prohibet, malleolos S surculos de summa arboris parte peli: mediam, quam numerosam idem Columella appellat, potissimum probans , partem hanc maXime genitalem judicans.
Lustrum quadriennii modo, modo quinquemnii spatium significat.
Etsi docti nostra tempestate viri de Lustro longius tractaverunt, tamen Visum est nobis quoque breviter ostendere, Lustrum apud probatos auctores pro spacio modo quatuor, modo quinque annorum poni. Ovidius III Easorum , 163.seqq. Jpro quadriennio utitur. Din decies senos ter centum,'quinque diebus Funxit, is e pleno tempora quarta die. Hic anni modus est, in Lu trum accedere debet Quae consumatur partibus una dies. Ecce Lupitrum pro annis quatuor. etenim quarto quoque anno ex quatuor diei quadrantibus dies intercalabatur. Idem tamen poeta H. Amorum s Eleg. 12. G. 9.J pro integro quinquennio posuit. Pergama cum caderent bello superata bilustri. nam de decennali obsidione Trojae ambigit nemo. quod diserte Plautus Bacchidibus LM.1V. B. IX. U2. seqq. J signavit his versibus: Ouom Priami patriam Pergamum , Divina moenitum manu,
Cum mille numero navium, decumo anno post sub
236쪽
'ANNOTATIONES. CAP. XCII. 229 Apud Livium quoque lib. IX. cap. 33.J Lustrum est' quinquennium. Qui quinquennalem ante Censuram , 'es longinquitate potestatem dominantem, intra sex mensium S anni coegispe pacium. S non multo post. cap. 34.J Triennium Ssex menses ultra quam licet Aemilia lege, Censuram geram. dixerat autem supra cap. 3 3. Appius Claudius Censor circumactis decem S octo mensibus, quod Aemilia lege snitum Cessurae dacium temporis erat. Quinquennalis igitur Censura docet etiam Lustrum fuisse quinquennale spacium. Nam
peracto censu Lustrum condebatur.
Verres gentile nomen, nou cogu9men.
Probatur mihi omnino sententia doctorum virorum tradentium, Gentilia Romanorum nomina in ius terminare. qualia sunt Porcius, Aemilius,2 unius, Fusius, Vipsanius, S cetera gentium nomina. Dubitant ill1 in C. Norbano, & Μ. Perperna , Norbanus & Perperna fuerintne gentilia nomina , an potius cognomina : sed quorum gentis nomen nobis sit ignotum. De Verre tamen, quem quidam infirma conjectura ex Corneliorum gente fuisse autumant, dubitari non debet, quin Verres gentile. S proprium nomen sit. Diserte enim id Cicero IV in Verrem cap. 25.J affirmat his verbis : Ridiculum es nunc de Verre me dicere , cum de Pisone Frugi dixerim. Verumtaetnen, quantum intersit , videte. Ue cum aliquot abacorum faceret vasa aurea, non laboravit, quin non modo in Sicilia, verum etiam Romae in judicio audiret. ille in auri δε- ιncia totam Hispaniam scire voluit, unde Praetori
237쪽
annulas seret. Nimirum ut hic nomen suum comprM' havit, sic ille cognomen. Vide, quam aperte & di, ferte Cicero scribit, Verres nomen esse, Frugi vero eognomen. Quod si e Corneliorum gente Ver. Tes fuisset, taciturusne id fuerat in tam longis actionibus Cicero 3 uberem inde ad vituperandum Verrem materiam habiturus 7 quod ab tam nobili S illustri gente , qualis Cornelia gens fuit, obrintus tantis scelerum facinoribus Verres esset procreatus ' Atque hic locus postulare videtur, ut quid de voce Agnomen censeam, proferam. quae rejicitur a nonnullis ad scholas Grammaticorum tantum S Iurisperitorum. Sed quamquam apud Ciceronem II. de Inventione scap. 9.J VOX haec, A gnomen, addita & supervacanea videri jure potest, aliquot de caussis, quae locum attentius perpendenti facile cuilibet succurrent, tamen Ob ici αδlbo Latinorum verborum expungi non debuit. Quippe ovidius ea est usus III. de Ponto ad Cottam. El. 2. G. 1o7.J Adjectique probant genitiva agnomina Cottae.
CAPUT. XCIII. Livii locus emendatus.
In Livii libro v. cap. 39. J ubi de Gallorum accessu ad urbem agit, post insignem aeceptam ad Aliam cladem, locus corruptus esti qui tamen parvo negocio restitui potest. Exploratoribus missis ci ca moenia , aliasque portas, quaenam hostibus in peradita re consilia essent. Ego lego: Circa moenia, aliasque partes. Vel circa' moenia atque portas. vel circa moenia, aliasque urbis parara. , '
238쪽
Scaphus Herculis. . Herculis scypho hausto periisse Alexandrum re
dunt Plutarchus I n Alexand. pag. 7o6. JDiodorus Siculus stib. XVII. pag. 2 M. EL Vesset. J& Q. Curtius bis. X. cap. 4. f. 18.J qui sit autem Herculis scyphus quaeritur. Ego existimo propis nationem suisse, in celabri solemnique apud Reges antiquos epulo, cum Reges ipsi poculum libantes,
nominabant, cui honoriS caussa essent tradituri.
tradituri inquam non solum quod reliquum e1set vini, sed phialam ipsam auream aut argenteam
in his enim propinabant eidem, cui propina isse
sent. donabant. Quod docet Suidas m vocibus πιοπίνειν, quae paullo post subiiciemus. Quotum autem hoc euet poculum , id est tertio, an sexto, an alio epoto poculo propinaretur , curque Potissimum Herculis diceretur, amplius dieo. neque enim caussa adhuc satis mihi liuuet Neque enim nobis satis suam sententiam orobant illi, qui tertium hoc poculum fuisse seriis bunt. quod Heroibus nuncuparetur. Quippe conuiuium illud Alexandri adeo intemperantiae fuit 'plenum quemadmodum legere est apud Amanum,& alios ut ultra tertium poculum sit potatum. In eo enim convivio diei noctem verba haec sunt Iustinis xu. cap. 13.J conjun it PerVὶgilem. traditque
Plutarchus, postera nocti dae potando a uncta, uno spiritu hausto Herculis , οπνοντος τε Sc pho AleXandrum dolore statim esse eo eptum. quod etiam testatur Diod. Cloc. cit.J his Verbis: Invitavit eum Medius quidam Theissatir, unus ex amicis, apudJe ut P coena-
239쪽
comaret. ubi cum multo se vino oneravisset, Spostremo magnum Herculis repletum poculum exhavsisset, repente selut salidissimo ictu perculus esset, gravitersuspirans edidit clamorem ingentem. Athenadus lib. X. cap. 9. In convivio hoc apud Medium affuisse convivas vi- inti. omnesque Alexander proVocavit, ab univeras pariter accipiens. Si ergo viginti convivas ipse provocavit, si ipse ab eisdem pariter provocatus ac cepit, si diem nocti posteram potando conjunxit, si multo mero ingurgitatus jam S saburratus, ut sic di- cam, Herculis hausit Scyphum, quo epoto S ipse doluit, & convivium est solutum, satis signi est, te tium id non fuisse poculum. Sed Suidae verba audian
tur. Σκυφος. ποτηροον. και σκυφον ἡρακλέους προπιοντος τε ἀπνευςι πιὼν προπα ντος τε, ἀντιπροτιμων
τος. Sumpsit autem ab Plutarcho Suidas verba haec ex Alexandri vita. Idem Suidas. Προστίνειν. οι αρχαῖοι βασιλεῖς ἐπιτελουντες εορτην πάνδημον, ἐν ἐάργυραῖς κιρνωντες ἐδέχοντο μεν παρα του οινοχοου αυτοὶ, α πεπινον δε μιαοον τῆς κυλικος, ως συμβολου οντος τούτου Φιλιας πολλῆς. καὶ τοτε παρειχοντο - αν ἐβουλοντο και τῆν κυλικα. καὶ ἐκαλεῖτο προπωιν' ἡ δε ἡμερα Φιλο-ια . Idem. Φιλοτηλοι. ἡ φιαλη, η διδορι-l ἐν τοῖς ποτοις. εν τοῖς συαποσιοις si ιλοφρονουμενοι αλληλους , ἐπιδιδοσαν οινουκυωλικα , ἔν quλοτησώιν ἐκάλουν. ως 'Tπεριδης φησί, και 'Aλεξις, καὶ 'OU:ρος. δειδέχατ άλλνλους. καὶ αυθις. ἐγχέιτω τὰ του - τω φιλοτηινύαν. καὶ ψιλοτμων προπινειν ἐςὶν, ἡνίκα τις ἐναρίς αν ἀπο τῆς δοΘεω,1ς άυτω Φιάλης πίων μέρος , το λοισον
παρασχη ψίλω, καὶ τὸν Φιαλην χαρισάμενος. Ρindari quoque interpres a) ait προπίνειν proprie esse. τῶ νωματι καὶ τῆν φιάλην χαριθσθαι. Athenaeus libro an-
αὶ Respicit scholiasten Pindari ad Olympion. Od. vi I. rn
240쪽
te citato scribit Scyphum hunc bicongium fuisse. quo iterum hausto, & poculum ex manibus ipsius Alexandri excidisse statim, S ipsum in pulvinar decubuisse, & postea periisse, Dionysio ei id nun- lciante. quoniam ejus patriam Thebas excidisset. lItaque posset aliquis fortasse non male Scyphum Herculis interpretari, magnum S capacissimum praesertim , quod idem Athenaeus cap. 6. lib. XI. tradit Herculem majoribus poculis delectatum , adeo ut poculo, quod prius Solis fuisse dicitur, scribat Pisander lib. II. Heracleae, Herculem Oceanum navigasse : quam rem & Pherecydes scripsit.& in proverbium prope abiit, ut immensa S enormia quaeque Herculea sive Herculana dicerentur. An etiam, quod Veteres interdum epulo facto Herculi decimam bonorum donabant, hoc Herculis Honorantis poculum, decimum dicemus fuisse Τ
Varronis locus emendatus S declaratus. Strix. Stria. Stiris. Porcs. Lirs. Sul GL
Porca & Lira in re rustica eamdem rem significant. Columella lib. II. cap. 4. Liras rustici voeant easdem S porcas. Idem tradit S lib. XI. cap. . s. de Ulpico loquens. Varro quoque libro de re Rustica I. cap. 29. . Qua aratrum vomere lacunam friam facit, Sulcus vocatur. quod est inter duos sulcos terra elata, dicitur porca, quod ea seges frumentum porriciat. sic quoque exta Deis eum dabant, porricere dic hant. . AdVertendum autem est, an in his Varronis verbis mendum sit, quod valde suspicor. ego pro Striam, Strigem reponendum existimo. diffe-xunt autem inter se hae duae vicinae scriptura S