장음표시 사용
241쪽
situ voces , Strix & Stria. Strix est enim cavum sive canaliculus, sive semifistula sui si enodem arundinem a summo ad imum findas sive lacuna &tamquam excavatus sulcus: ut Videmus in eolumnis, quae Striatae dicuntur. Vitruvius lib. x. cap. XV. Canaliculi, qui Graece dicitur, longitudo foraminum XIX. Stria vero pars est eminula& protuberans inter duas striges. ut qui in re rustica sulcus proprie vocatur , in columnis strix sit. ct ut strix ad sulcum sive lacunam, sic stria ad liram seu porcam proportionem habet. quod si apud Varronem lacunam biam legas, ut hactenus lectum est, contraria inter se duo committentur: quasi humile altum dicas. . Quamquam ut quod ius picor libere enunciem vocem illam, lacunam, in verbis Varronis supervacuam puto. suspicor enim eam tamquam declarationem verbi illius , strigem, ab aliquo docto homine in libri margine scriptam fuisse; quae postea ab imperito librario in versum
sit traducta. profecto aut superVacanea est, aut τοάυαο est. Sed quod diximus de strige & stria, uno
exemplo Vitruvii confirmandum est, G lib. III. cap. 3. Columnarum triges faciendae sunt ram ita excavatae , ut norma in cauo strigis cum fuerit conjecta , circumacta ita anconibus striarum dextra ac sn stra angulos tangat. Strigae praeterea, Festo auctore, sunt ordines rerum inter se conjuncte collocat tarum, a stringendo dictae. in quo sensu dccipi puto a Columella lib. II. cap. I9. ubi de foeno loquitur. Siccatum coarctabimus in Arigam, atque ita manipulos vinciemus. Scriptoribus de Limitibus &mensuris Frontino, Hygeno, & Ageno Striga aliud quoque est, quod hic nihil facit. Stiria, quae
est apud Virg. III. Georg. f. 366.J
Stiriaque inpexis induruit horrida barbis.
242쪽
nihil huc confert. nisi forte a Stiria, Striam per Ono tractionem vocis factam quis censeat. Jam Stri. ges infaustas noxiasque mes tradi omnes sciunt.
Heus Tuscus. Varronis locus emendataS. . Vicus Tuscus regio Romae fuit, a Tuscis qui.
dem nomen sortita, Sed de tempore dissen. tiunt inter se auctores, quorum Uerba referam. Livius lib. 11. cap. 14.J de bello, quod Aruns filius Porsenae contra Aricinos infeliciter gessit,loquens: Itala medio prope jam victores caes Etrusci. pars perexigua, duce amisso , quia nullum propiuό perfugium erat, R mam inermes Ufortuna SDecis supplicum delatifunt. Ibi benigne excepti, divisque in hospitia. Curatis vulneribus alii profecti domos nuntii hospitalium henesci rum. multos Romae bospitum urbisque caritas tenuit. his locus ad habitandum datus, quem deinde Tuscisa Vicum appellaverunt. Dionγ sit Halicarnassi, verba non apponam , quoniam cum Livio faciunt. Prope tius lib. Iv, Elegia II, U. seqqHAt tu, Roma, meis tribuisi praemia Tuscis, Unde hodie Vicus nomina Tuscus habet. Tempore quo sociis venit Lucumonius armis, Atque Sabina feri contudis arma Tati. Varro lib. de Lingua Lat. I. fpag. 14. Ed. Stephan.Jcum Ρroportio facit inquiens. Coelius mons a Coelio Vibemo Tusco , duce nobili, qui cumsua manu dicitum Romulo venisse auxilio contra Tatium Regem sic enim legendum est. non Latirium Regem, ut nunc passim is
gitur Hinc post Coelii obitum , quod nimis muni-
a Stephani Editio rectius habet: Sabinum Regem.
243쪽
ta loca tenerent, neque sne sulpicione esent, deducti dicuntur in planium. ab eis dictus Vicus Tuscus , templum Vertumni. Festus Pompejus. Tuscus Vicus Romae est dictus , ibi habitaverunt Tusci, recedente ab obsedione Porsena remanserunt. Fa- .hius Pictor lib. II. ab Coeliolus : S ab eo tota a cus area , septem collibus sublatens, Tu cis data. θ' sacriscio Jovi Vertumno facto , egesisque paludibus habitabilis reddita , ac Hlcus dictis. Servius in eum Virg. versum lib. v. s6o JTres equitum numero turmae, Dagantur.
a Tuscis) quidam venit cum exercitu: cui recepto jam Tatio pars urbis est data : a quo in urbe Tuscus dictus est Vicus. Cornelius Tacitus lib. IV. ΓAnnal. cap. 63. J' Haud fuerit absurdisn tradere montem eum antiquitus Querquetulanum cognomento fuisse. quodsatis flvae frequensfecundusque erat: mox Coelium appellatum a Coele Vibenna , qui duae gentis Druscae cum auxilium appellatum ductavisset, sedem eam acceperit a Tarquinio Prisco , seu quis alius Regum fuit. nam scriptores in eo dis sentiunt. cetera non ambigua sunt, magnas eas copias per plana etiam ac foro propinqua habitasse, unde Tuscum Vicum e vocatalo advenarum dictum.
Virgilii ae Plinii Locus declaratus.
Ubi de insitione Virgilius loquitur lib. II. Georg. G. 73.s J nondum, quod sciam, recteto, tus ille locus est inplicatus. Poetae versus hi sunt:
' sa Habetur ille inter scriptores ab Annio Viterbiensi csn- fictos. vid. supra ad cop. XIX. pv. II .
244쪽
Nec modus inserere, aut oculos imponere, sinplex. Nam qua se medio trudunt e cortice gemmae, Et tenues rumpunt tunicas, angustus in ipso Fit nodo sinus: huc aliena ex arbore germen Includunt, udoque docent inolescere libro. Aut rursum enodes trunci resecantur, alte Hinditur in solidum cuneis via: deinde feraces.
Ergo ut lucem accipiant Versus Virgiliani, principio est sciendum , duo esse inserendarum arborum genera: Ιnsitionem nam nomen generis ad speciem transfertur & Inoculationem. Insitio pluribus modis fit: veluti cum calami in fissum immittuntur truncum ; aut inter corticem S lignum includuntur ; aut per terebram , sive illa Gallica, sive popularis sit. idque sit, cum perforatur truncus terebra, ct in foramen diligenter ramentis aut scrobe purgatum surculos inserimus, ct circumlinimus cera vel luto ; aut cum duo inter se coagmenis tantur & colligantur rami diversarum arborum media ablata utriusque rami parte, qua Coagmentandi sunt; aut cum semen ipsum in cortice includitur , vel inter corticem & lignum inseritur ; aut si . quis est alius limus generis modus. Inoculatio item S ipsa non simplex est. id est non uniusmodi, - , neque unius generis est: id enim significat apud
Virgilium hoc in loco illud Verbum , smplex. non
autem facilis: ut putant quidam in suis commentariis in Horatium. Et Servius ipse in interpretatione loci hujus toto errat coelo. Non igitur Inoculatio uniusmodi est. Etenim duplici modo fit. Inoculatione scilicet & Εmplastro. quamquam hic non me latet, tradi a Columella Olib. V cap. XI. g. I. J , Inoculationem a nonnullis Emplastrationem etiam nominari. Verum de ratione Inoculandi S Εm-
245쪽
plastrandi, ne librum alienis Verbis Oneremus, petes a Theophrasto, de Cainis Plantar. lib. I. cap. 6.
Plinio Olib. XvH. cap. 1 J, Columella Ac. rit.J & aliis, quae voles. Quod autem ad Virgilii verba intelligenda pertinet, hoc est. Cum inserendi ratio duplex sit, Insitio & inoculatio: ipse inserendi & item inoculandi modus non unus est. Sed plurifariam inseritur & plurifariam inoculatur. idque significat Virgilius cum ait:
Nec modus inserere, atque oculos imponere ,simplex. Et poeta quidem non existimavit sibi omnes utrius-re Insitionis S Inoculationis formas persequenas. Sed Insitionis unam tantum rationem tradit: cum scilicet in fissum truncum surculi immittuntur:
quam rem eXponunt eXtrema ea carmina.
Aut rurs- enodes trunci resecantur, θ' alte Finditur in solidum cuneis via: deinde feraces Plantae immittuntur. Inoculationis item unam rationem eXponit. cum scilicet aperimus in arbore, in quam inserere Volumus, Oculum inciso cortice ademptoque fistula sutoriae
simili sunt haec verba Plinii ex lib. XVII. cap. I 4. illucque, id est in oculum apertum, gemma Ρlinius semen dicit, sed idem intelligit) eadem fistula , sublata ex feraci arbore, de qua inserere volumus , includitur. totaque haec res illis primis versibus intelligitur. Nam qua se medio trudunt e palmite gemmae, Et tenueS rumpunt tunicas, angustus in ipso Fit nodo Iinus: huic aliena ex arbore germen Includunt, udoque docent inolescere libro. Quod autem dicit - -- angustus in ipso
Plinius ibidem verbis Virgilii obscuris obseuriorem
246쪽
multo assert interpretationem. ait enim : Virgiliana inoculatio ) quaerit snum in nodo gemmae expulscorticis, gemmamque ex alia arbore includit. Quorum Plinii verborum cum sententiam aperuerimus,
etiam Virgilii versus erit e licatus. est autem haec : oculus ille, S lacuna , quem Mum Virgilius vocat, factus exempto cortice , oculus inquam qui in trunco inserendae arboris fistula illa, quam diximus, aut alio ferramento aperitur , in qualibet trunci parte aperiri potest, etiamsi in lo- eo , ubi gemma non sit, id fiat. At Virgiliana inoculandi ratio vult, Omnino ut gemma eXcludatur : & angusus sinus , id est, parvus oculus sive cavitas ct lacuna oculi instar fiat in nodo, a quo nodo gemma germinat: & in exclusae gemmae locum alia ex arbore, de qua Voles inserere, gemma implastretur & includatur. Possis etiam in versu Virgilii sinum exponere, laxitatem. scilicet cum non demitur cortex ex inserenda arbore: sed in cortice inserendae arboris mucrone acuti cultelli incisura, ct quasi rectum fit vulnus, ac linea. diductoque&aperto considerate Utroque labro vulneris, id est, laxato utrinque cortice, in apertum sinum germen, id est, gemmam de feraci arbore acceptam includimus. Atque hac ratione nunc inseri video Medicas malos. Hanc ego puto esse sententi utriusque Virgilii & Ρlinii: secuturus tamen libenter, si quis meliorem attulerit. Palladius non infeliciter Virgilii versus est aemulatus. lib. XIV. de R. R.
Aut virides oculos extremi gemma liquoris Accipit, lento fringitur via sinu. uam porro hodie rationem inoculationis sive Εmastri frequentant longe omnium elegantissimam, maximeque facilem , quaeque raro fallit, cum li-SRum
247쪽
gnum remittit corticem mense Iunio S Quinctiis ' desiderat enim haec insitio aestivos calores) haud
scio satis, an fuerit antiquis cognita. fit autem hoo modo. Luxatur leviter & demitur cum suis gemmis eX novello ramusculo cortex integer longitud, ne duorum aut trium, saepe etiam plurium, digitorum , velut fistula & vagina: induiturque in dolibratum paris crassitudinis novellum ramum arboris, in quam inserere velis, sensim & considerate; ne scilicet fistula, dum induitur, ulla ex parte rimam faciat, & rumpatur; aut replicata rugas contrahat. Si ramus minor erit, quam fistula, tunicae, quam induis, laxitas coire, S coagmentari, ac coalescere non patietur. Si amplior, t nica rumpetur induendo. Itali hunc Inoculationis modum ad Corniculum, sive ad Sihiolum vocamus.
Galli enim Cisalpini Caenomani maxime fistulam Sibiolum dicunt.) Ρorro Inoculationi nomen inditum est ab oculo , id est ab lacuna illa S sinu ,
quem in trunco inserendae arboris aperimus eo modo , quem diXimus. Vel etiam ab oculo, qui est in ramis praegnans, turgens, erumpenSqueeX tunica cortici germinatio. Cavitas porro, unde gemma emergit, a Plinio in arundinibus inguen eleganti trallatione appellatur. Oculus autem, germen , semen , gemma, mamma , saepe synonyma sunt scriptoribus rei rusticae: sicut surculus, planta , calamus , θ' semen. Cujus rei exempla petes eX Catone, Varrone , Virgilio, Columella &Plinio, Addam hoc parergon. nonnullos in Theodorum Gazam nimis esse iniquos judices, damnantes eum indicta causa: quod Theophrasti librum Vsrtens περὶ των et υτων, de Plantis dixerit, & non de Stirpibus. quasi vero non S antiqui sic sint locuti. Juvenalis. stat. m. 6 227.J
248쪽
ANNOTATIONES. Cap. XCVIII. 24r
in tenues plantas facili dijunditur haustu. Virg. IV. Georg. sv Ii J - - ipse feraces Figat humo plantar, is amicos irriget imbren CAPUT XCVIII. .
De potestate consonantium duarum pluriumve vocalem brevem sequentium.
Muta praecedens, ct liquida subsequens etsi se
pe intendunt ' Vocalem praecedentem brevem , ut in hoc versu Virgilii. OGeorg. m. G. 3 S.IArmaque , Amrclaeumque caxem , Cressamque pharetram. tamen non eaedem prohibent, quin eadem brevis vocalis naturam suam possit servare. ut in hoc ait ro ejusdem poetae versu. Meneid. IV. G. 138.3Cui pharetra ex auro, crineS nodantur in aurum. Si e & apud Horat. Π. Carminum. LOL IU. U. 6.3Forma captivae dominum Tecmessae. Ubi minime assentior iis, qui alteram consonantium in verbo Tecmessae , elidendam scripsere.
Idem Carnain. lib. IV. Od. m. M 2o.J Donatura Ugni, s libeat, sonui Sic Polygnotus in quodam carmine apud Pausaniam Phocaicis a , quod Delphis pictum fuisse scribit. secundam brevem habet. plurimaque hujusmodi
. f sa Respicere videtur Epigramma quod est apud Pausan. Phocaic. cap. 28. Ibi tamen secunda syllaba in
249쪽
facile est reperire apud Graecos. Neque vero solum muta praecedens cum subsequente liquida se pe non juvat vocalem praecedentem brevem , ut non servet naturam suam, & brevis remaneat, ut diximus, sed aliquando duae liquidae, interdum duae mutae, nonnumquam liquida praecedens m tam idem essiciunt. id est non obstant, quominus praecedens vocalis brevis esse brevis perseveret. quod auctoritatibus probamus , quoniam res est animadversione digna. Atque duarum liquid rum haec sunt exempla. Ovid Am. Metamorph.
mi μιν corripitur, etiamsi altera liquidae statim sequatur. Propertius. lib. III. El. XI. U. SS.JEt Scelus accepto Thraciis Pobmnesoris auro.
Silius lib. viri. svis 329.JEcce inter primor Thermneo a sanguine clausus. Horatius Ode I. lib. 1. f. 33.JEuterpe cohiber, nec Polymneis. . Sic enim commodius est ad syllabae & carminis rationem legere, quam quomodo multi aliter tradi. 4erunt. Atque in hoc genere apud GraecoS pluscula exempla reperiuntur. Duarum Vero mutarum sequentia sunt exempla. Homerus Barraciam1
250쪽
ANNOTATIONES. CAP. XCVIII. 2 3 Sardonychas, Smaragdos, Adamantas , nim, das uno.
usaeus Ps siet J idem sibi sumpst in semivo ea.
αἰ τοτε ΛεIανδρος περ εσΘημενος ἐλπίδι in quibus locis δακτυλον primam, 'Aιγυδων securi dam , Smaragdos mediam , primam brevem habent, licet positio duarum mutarum , aut semivocalis S mutae sequatur. saepeque reperias in κοιτυιαι, πέδαμα, & in aliis similibus vocibus primam brevem apud eosdem Graecos. quibus quod magis mirero contingit interdum per summam, ne impudentem dicam, licentiam diphthongos ipsas corripere. Sed non est operae praesentis id nunc ostendere. itaque ad rem redeamus. Horatius Musaei imitatione lib. II. Carminum. DOL
Iupiter brumas, S amicus Caulon. sie enim legit Servius in eum Virgili versum ssa.Jex III. Aeneidos.
Caulonisque arces, F navifragum Solataeum& quidem docte. ut arrogantissimus sit Glareanus, qui hac de causia indoctissimum eumdem Servitim appellat, contendens hoc Horatii carmen caul nis vocem suspicere non posse. quasi vero non , ratum Horatius non in simili, sed in eadem licentia auctorem habeat. . Cujus est hic versus fetoa.J
quasi & poetarum exempla, quae supra fetulimus simillima eum smilitudine non defendant. quasi ut nullum aliud refugium , ut nulla alia anchorast) s abjici non possit. ut sits amicti' Caulon.