Commentarii de rebus in scientia naturali et medicina gestis

21쪽

Morbum denique ex lactis metastasi n6noi tum Esse probatur. Nos nuper febrem puerperarum in initiis mere paene biliosam, postea vero magis inflammatoriam subputridamque, curauimiis, inqua XXIV. die morbus hoc modo soluebatur, ut materiei pars abscessus forma crura peteret et incisione fac bi educeretur, pars vero in pulmonibus decumberet, et suffocatione dirissima producta aegram, desideratissimam ornatissimamqu6 seminam, iugularet. Lac suisse hanc pulmonibus insidentem materiem ex eo probabile est, quod ex abscessu ad crura inciso lao corruptum magna cOpia profunderetur.

Apparatus medicaminum, tam simplicium, quam

praeparatorum et Compositorum, in praxeos adiumentum consideratus. Volumen tertium. Auclare IOANNE ANDREA ΜURRAY,

Grimi et alterius voluminis argumentum in com-λ mentariis nostris breuiter enarratum est. Tertia operis ex omni parte absolutissimi, medicis practicis utilissimi, pars stirpes comprehendit multi-fliquos, sentis os, pomaceas, si Deritiar, succulentas, columniferas, gruiuntes, ea Uvlleas, calcant siemas, oscyr9ideas, coadunatas. Aquilegiae vulgaris semina, ob cognationem herbae cum maligna semilia suspecta sunt. Syrupus B a ex

22쪽

ex floribus paratus ad salium naturam detegendam strupo violarum magis valet. - Aconiti nupelli habitus externus pro plantae aetate admodum dissert, hinc, ne cum Azonito cammaro L. Confundatur, cura opuS est. Veterum aconitum num nostrorum sit, dubium est Extractum herbae ad rheumaticos et arthriticos morbos potissimum vaIet absque inquinamento humorum alieno inductos. Ischiadem neruosam, quam ipse Ill. Auctor sustinuit, atrocissimam vesicatorio imposito et napello poto breui discussit. Valens ad anchyloses et ca tilaginosos tumores omnis generis, qui mercurii

et cicutae vim adeo eluserunt, medicamentum est.

Seirinorum napello resolutorum exempla Ill. vir ipse vidit. Subuenit admodum venerea lue adsectis. Dosi herbae puluis dari potest admodum magna. Feminam vidit Ill. vir, quae octo extracti grana uno haustu deuorauit. Decem grana per diem dedimus iuueni tumore albo articulorum inseri rum, genu, pedum laboranti, sed sine ullo fructu, incassum et aliis medicamentis pluribus tentatis, ita ut tandem tabidus periret, tumoris materias parte ad pulmones delata . Consolidae regalis flores in Saxoniae variis locis, ubi viola parce prouenit, ad strupum parandum adhibentur, qui violarum strupo non cedit, cuius rei non meminit Ill. P 3 Auctor. In unguento ad pediculos adhibendo, ut cauti homines sint Ill. vir suadet. Vidimus subinde paralyseos speciem ab hoc unguento in vitulis in. auctam, sine dubio a mercurio pendentem . Paeoniae radix omni essicaeia certe destituta non est, valentior tamen illius succus est. Hellebori nigri veri loco quum saepe alliae radices, eaeque subinde

admodum venenatae, diuendantur, suadendum, ut Pharmacopolae nigrum maxime in hortis colant.

De Graecorum helleboro nil certi pronunciari

23쪽

potest; quum tamen I elleborus niger Linnei in Anticyra insula et Olympo monte crebro proueniat, coniectura nascitur, plantam eandem fuisse, ad quam essectuum conuenientia accedit. - Medi, camentum non sunestum, nec admodum sorte helleborus est, deleteriique eius effectus enarrati ab auctoribus, a stirpium confusionibus viplurimum peydent. Dosi tamen subinde et nimia radicis peccatum est. Menstruum fluxum pellendi vim summam radicis A ΝΥΟΝ ius de HAκN pluribus et fide dignissimis experimentis probauit, RAEΜPFIUS autem

nuper confirmauit. In volatili hellebori principio

evaporando nimius esse videtur Cl. BACHER. Pram

stat maxime vinosum hellebori extractum. Tutum et essicax anthelmi laticum helleborus viridis caute datus est. Anxietatem diram, si dosi exceditur, e citat Ranunculi omnes acres sunt, usui tantum e terno , epis pastico destinati. - Scelerati ranunculi herba siccando acredine sua priuatur penitus, decocta oleraceae plantae loco a Murlachiae pastor,bus habetur. Recens plantae insusum acerrimum, sensim mitescens. Exurens admodum herba recens est, hinc in externo eius usu caute agendum. Ex anemone pratensi aqua parata crystallos in vitro generat flammam concipientes, saporis plane expertes; liquatas vero candelae flamma saporem acerrimum lancinantem, vix serendum in lingua excitantes. Lingua per aliquot adhuc dies stupuit, albis maculis obsessa. Ruta in neruorum morbis a veteribus admodum laudata, ad epilepsiam ab iis, non tam ad sanandum morbum, quam ad aegros excitandos, adhibita est. Rutacei aceti odor ad

puerperas statim post partum refocillandas euporista et quoad effectum nulli alii comparanda m dicina est.

24쪽

p. I r s. Saxi lassgae rubrae radici vis calculum pellens dubia tribuitur. Nos in mus eo nostro seruamus calculum vesicae urinariae pondere ungiam eXcedentem in vetula, castum adhibitis multis medicinis domesticis, saxifragae radicis drachmis circiter duubus sumtis summa vi depulsum . Gei urbani radix a Daniae medicis adeo et nimis sorte) decantat in Suecia speratum effectum non edidit, et praeteranauseam ab eius usu motam, nihil praestitit. Hi nolabri fuga radicis vis nondum omni dubio caret. Geum rivale in Suecia ad intermittentes febres utiliter adhibitum et copiose est, nec tamen in pharmacopo eas Suecicas receptum. Phthisin pulmona Iem sanauit potentilla anserina cum aqua Cocta. Succum expressum herbae certe non inessicacis

domesticae in Saxonia medicinae praeserremus; sed omnes herbarum succi, qui languentibus stomacho et intestinis dantur, primum leni igne despumandi sunt. Fragorum quibusdam hominibus non ferendorum exempla singularia ae Isso aeus dedit, ab Ill viro praetervisa.) Agrimoniae laudes ad haemorrhagias suspectae Ill. Auctori merito sunt vulneraria vis magna illi adscribitur a medii aeui medicis, forte etiam suspecta Ex rubi arctiei sapidisi simis omnium Europaeorum fructibus vires sum me instaurantibus vinum omnium artificialium s pidissimum paratur. Ad rosarum rubrarum conseruae vim ad phthisin pulmonalem sacchari vis multum consert eam sine ullo fructu ad phthisina morbillis residuam adhibuimus ) Nocet in pituitosa phthisi ob sacchari vim relaxantem. Iusculum

ex cynosbati fructibus cum vino, qui ex febribus biliosis, putridis conualuerunt, summe conuenit, et prae omnibus aliis limentis. Praebent etiam hi

fructus morbo maxime ac mmodatum limentum

pum passis uuis et vini acidi particula decocti. TMlis

25쪽

iis cibus vere analepticus, vere cardiacus, simulque morbo aduersus est).OQV sione, qua poma pertractantur, de fructi-P, Iso bus hora eis agitur. Intelligit Ill. Auctor sub iis fructus varios succoses molles, qui vel baccam, vel drupam, vel pomum constituunt, aestate vel autumno maturescentes. Si a vetoribus, et a con- su etudine recepta in rerum denominationibus dis- Eedere non adeo fas est, hora ei fructus hi tantum vocandi sunt, qui aestate nascuntur, caniculae et ante caniculam temporibus, quae et vera Veterum mens fuit; cs. Ric HTκκ disi. de salubritote fructuum εο aeor. g. 3. opusc. Part. III p. Is I. Distinxerunt adeo veteres diligenter, nec immerito certe, inter pomaceos fructus et horaeos, inprimis A I. ERANDER TRALLIANUA: hinc fructuum horaeorum, si in medicis nominibus vitanda confusio summopere est, classis tantum, quam Ill. viro placet, dilatanda non est. Vini pomacei vires, noxae copiose recen sentur, de medico pomorum usu non admodum multa proseruntur. Adhibetur in Saxonia aqua, in

qua poma sylvestria siccata coicta sunt Rii iniuge

sapidissime acida, aestui, acrimoniae biliosae et pintredini admodum aduersa cum utilitate summa in febribus acutis biliosis, putridis, nec in inflammatoriis morbis obest potulenti hoc genus ad tales affectiones summe idoneum. Ro ob baccarum

sorbi aucupariae Saxones frequenter utuntur, ceu

medicina domestica ad sudores pellendos, subinde et ad aluum purgandam. Medicatae virtutis haud Parum in medicamento latere videtur, sed usus nondum satis patet. Cerasorum nigrorum aqua, qualis in nostris officinis paratur, vix suspecta est. Noxae in Anglia huius aquae obseruatste inde pendent, quod ex nucleis aqua parata fuerit. Nonne omnibus pucleis fructuum sapore volatili, amar,

26쪽

eante praeditis, cerasorum, prunorum, malorum persicorum, amygdalis amaris caei. Vis quaedam

Venenata occulta, homini, dum diu et copiose iis utitur, infensa Ad id credendum ego fere exemplis quibusdam alio loco enarrandis inducor.) Laurocerasi aquae est effus deleterii fuse recensentur; medicus huius aquae usus parum praestiturus videtur Alia huic analoga aqua destillata, veneno, ni fallimur, hactenus prorsus incognito, iugulauimus plures Cuniculos, nec dubitamus, quin in aliis animalibus et in homine eadem accidant. Sed experimenti expositio hic aliena est. Effectus amygdalarum amararum multa similia habet cum iis ex veneno laurocerasi. Sciuros plures, quos mansuetos redditos domi seruaui, iis necaui. Sed hi etiam

necantur nugleia prunorum, persi eorum, malo rum Armeniacorum, copia et admodum parca de- Vorati S. Experimenta Copiosiora cum aqua ex amygdalis ani aris destillata instituta in animalibus multa docebunt.) Hominem manifeste amygdalae amarae inebriant, ut omnes nuclei subamari. Ego in summam temulentiam incidi, dum gulae voluptate quadam ductus, copiam satis magnam nucleorume prunis deuorassem. Similia in puero obseruaui, cui nucleos cerasorum copiose deuorandos dederam , manifesto indicio, in tota hac fructuum familia deleterii quid latere. Granatorum syrupus ad febres biliosas, putridas laudatur. - Citrus ex Asiae superiori parte in Graeciam descendit. R

mae PLINII temporibus citrum colendi ars, ut manifeste ex eius libro liquet, nondum innotuit. Ex Italia ad Hispanos et Lusitanos arboris Cultura per- veris, ab his ad Gallos. Quod citri mala ad nos

translata succum admodum acrem acidum non Veliant, inde explicandum est, qu d onures fructus in exteras region transserendi ante persectam

27쪽

maturationem decerpantur. Ad nos ex Sicilia translatus succus Viplurimum uuarum immaturarum succo remixtus est. Citri succus, frigore aquosa eius

parte in glaciem mutata reiecta, longe sortior reddi et diutius conseruari potest; ad diutissime autem eum seruandum conuenit eum in roob sormam inspissare. Flauedo corticum citri in his, qui multum sanguinem habent, capitis dolorem summum excitat. Semina citri vermibus aduersa sunti Syrae oleum ex planta ad melissae genus referenda parari nuper legimus.) Aurantia arbor veteribus incognita fuit. Cortices febrem fugant et quartanam et sanguinis ex utero profluuia intercipiunt. Aurantiorum foliorum historia fuse exponitur. Tentari meretur, quid in tussi conuulsua valeant.

In viro gibbo potatore, qui ex ingluvie spirituo

rum in conuulsuum asthma cum totius corporis conuulsionibus incidit, haec folia summos et omnimodo voto respondentes effectus ediderunt. Roobribesiorum nigrorum ad anginam inflammatoriam admodum essicax est. Circa caieput olei origines p. 3varia scitu necessaria momenta supersunt, ulterius explananda. Oleum metaleuca leucadendron suppeditat. Primam illius mentionem fecit anno I7IT LOCHER Us in Actis Naturae Curiosorum Lipsiae, in pharmacopolio I IN CK11 anno 17 I9 prostitit, anno 17 26 pharmacopolia Amsteloda mensia intravit. In Germania oleum longe plus celebritatis, quam in aliis terris, obtinuit, tacentibus de eo indicibus pharmaceuticis Anglorum et Gallorum.

Genuini characteres suppeditare dissicile est, quoniam in ossicinis corruptum utplurimum Oecurrit, et hinc inde ex cardamomi seminibus a pharmaCopoeis Europaeis destillatur. THUN HERGi1 descriptio optima est. Oleum coeruleo - viride ob cu-prum ipsi admixtum, admodum in praxi suspectum

28쪽

est. Ad conuulsivos morbos inprimis laudatur se stra id adhibuimus in colim conuulsiva).

Caryophyllorum aromaticorum nomine veniessos nondum expansus siccus. Colorem ex fumo adsciscunt, cui traduntur. Oleo caryophyllorum,

quod ex Belgio vel India adfertur, tresinosi quid admixtum esse videtur. - Sedum aere ad scorbutum admodum validum est, nee non ad cancrosa ulcera.

Semper uiui tectorum succus ad aptitas praeclare valet. Nostrates succum ad insantum tormina interne cum successu adhibent. Saxifragae albae viis vlla vis ad calculum tribuitur. Calculus, quem in nauseo seruamus, depulsus vere est in muliere vetula ope seminis saxifragae, quod in ossicina sub nomin Oseelubrech maritus accepit, ita ut dubium sit, num albae aut nigrae saxifragae ope calculus pulsus fuerit. Vtut haec sint, nobis extra dubitationem omnem positum est, calculum praegrandem saxifragae ope pubsum esse) Pastae altheae perniciosae quibusdam

mentionem facit Cl. P Y L in opere suo medieο-

forensi. Maluae arboreae floribus partes emollientes mucilaginosae, non adstringentes insunt. De gossypio plura exponuntur, et de articulorum ustione, quae gosi pio accenso imposito peragitur Uirtutes omnes talis inustionis, quas CL P vae EAv

laudauit, PROSPER ALPINVS iam memorauit.

Succolada ad phthisin pulmonalem laudatur. Geranio Robertiano haud multum virtutis tribuitur. 4oo. Circa ligni guaiaci origines speciesque veteres admodum dubii suere. Disterentia opinionum aligno trunci a ramorum ligno disserenti orta est. Ad fraudes euitandas gummi guaiaci ea exempla eligere conducit, quibus adhaeret adhuc cortex vel immersus est: nam lucro ducti quidam ex colophonio balsamo sulphuris mixto, vel alia mala arte sanitium conflarunt. Venit etiam saepe in ossi- cinis

29쪽

cinis loco gummi extractum ex ligno paratum, gummi vero linguam magis pungit et intensiorem longe amarorem illi imprimit. Vsus ligni gustiaci ab Hispano in insula Sti Dominici lue venerea detento primum, suadente id famulo Indo, detectus

est. In Hispania iam anno Iso8. eius usus Obti nuit. Celebratissima ad morbum venereum medicina sensim auctoritatis suae magnam partem amisit, etsi non ubiuis abolita, adeo ut adhucdum Flu'rentiae, in nos o Comio in curabilium, ad solum gua- iaci lignum et sauiaparillae radicem medici, ceusa tam ancoram confugiant, et in no comiis plurimis Hetruriae lege mercurius sit interdictus. Methodus multos a guaiaci usu deterruit, aliis inepta, non essicax medicina visa. Numerosis aegris medicinam subuenisse non negari potest, sed essicaci stoforte et sui limites sunt. Forte et plus virtutis in climate calidiori habet, in quo lues et mitior est, et facilius medicamentis obsequitur: essicacius evest lignum succosum viride, quale in patria sua pro

stat, nostro effoeto saepius. Vim tamen et in nostris regionibus, nostris temporibus habet advenerei morbi symptomata hydrargyri vires eluden ilia. Altera guaiaci virtus ad arthritidern et rheumatismum est, in quibus morbis plurimam opem tulit, sed commodius. et forte essicacius, quum aluum moueat, gummi guainci adhibetur. Primam

gustiaci gummi cum spiritu Rum soluti ad arthiticos

morbos utilis mentionem fecit ΕLLys anno 17 a.

in libro: the timber irae improued. Rarius tamen gummi hoc poniugio in usum vocatum est, done Cl. ΕΜ ERIGNON litteras suas ederet. Vt pretium remedio iustum tribui possit, tam gummi, qu spirituosum illius menstruum, trutinandum est. Naturam gummi plurimam partem resinosam habet, hinc calorem corporis intendit, congestiones ad

30쪽

eaput, anxietates creat, appetitum ciborum prosternit, aluum laxati Locum igitur modo habere potest in hominibus frigidis, pituitosis, mollis habitus Θ ad quos et veteres guaiaci usum restrinxerunt. Hinc, laudando connubio, post spirituosam solutionem quidam lac ingesserunt. Oportet simul ea aeris temperie uti, ne transspiratio sumaminetur. Cibi excessus sollicite vitandi et diuturna per plures annos protracta medicamenti continuatione opus est. Auget vim resinae mouentem spirituosum illi admixtum. Hinc nec inflammatoria diathesi, nec febre praesentibus conducit. Quum corpus spirituosum menstruum valde exaestuet, mucilaginosum gummi menstruum requiritur. Gummi Arabicum eligunt. Haec medicina quotidie bis vel ter aluum ciet, subinde modicum piralismum producit, de reliquo transspirationem, sudorem auget. Hoc connubium ad arthriticos et rheumaticos morbos Ill. de BERGERinprimis laudat. Sapone amygdalino guaiaci gumini remiscet Cl. ΥΗκDκΝ, utilissima varia connubia Cl. KARMPrius descripsit) Potest et ouorum vitello solui et in puluere dari. P- 433. Quasita iam circa annum 17I . Surinamensibus in pretio suit, ob florum stomachicam vim. Adhibitum lignum iam anno I 7 et . est. Invaluit usus ligni ab anno 1763. edita hoc anno 1 1NNEI dissertatione academica. Radix arboris efficacior, sed ob raritatem non adhibenda. Lignum grate ama-xum , nullo modo adstringens est. Corticis amarities Ill. viro longe insignior, quam ligni, apparuit et celerioris in lingua impressionis. Praeserendum hoc lignum in eo omnibus amaris, quod aestum in

corpore non excitet, non adstringat. Sapori corrigendo cinnamomum, tinctura corticum auran tiorum, item aether vitriolicus inseruit. -- In