장음표시 사용
21쪽
non pactum, quando non constat de consensu ilis donationem per praedicta, Sc in istis terminis pro lius cui lit, aliunde quam ex praesentia & tacitur, cederet opinio Areli. in. l. secunda delegatis Prinitate sit vera & indubitata. Moveor per id quod mo, & Decii in. d. rubrica. C. de pactis, ct conti
supra dixi, quia ex praesentia & taciturnitate ad lio. ccxlv. in causa colum fina . in fine. Aut vero actum imper scisti im non colligitur consensus ad ipsum perficiendum, ut est casus in . l. filius famis. inuitus supra de procuratoribus. Non enim in intelligo quod ratio, quare ibi ex praesentia non colligatur consensus fit, quia illa causa sit onerosa, tarbitrantur Docto. Sed ista, quia actus qui fiebat erat impersectus citra consensum ipsius praesentista tacentis, Est etiam casus in . l. prinia .s ii quis simpliciter versi, cum autem adiicitur, inses eodem: ihi enim ex praesentia & taciturnitate non colligi gitur consensus, quia in eo quod suit adiectum sipulationi vel detractum, stipulatio erat imperisfecta citra' consensum praesentis. Probatur etiam concludenti ratione. Ad hoc ut ex prasentia,&taciturnitate colligatur cosensus, requiritur quod ex illa praesentia& taciturnitate colligatur patienisti a.d.l. qui patitur. d. l. fi remunerandi d. si passus. dicta. l. li fidei utar. Sed ex praesentia & tacitura nitate ad aliquem actum imperfectum non potest colligi parientia quo ad illum actum, quia nonduinteruenit, igitur non potest colligi consensus ad perficiendum ipsum actum. Est etiam alia ratio. Nam non potest constare de consensu partium quo ad aliquem actum, nisi dum illum habent pro persecto iv absoluto, quia ante Postunt poenitere. I. contractus. C. de fid instrum. Sed quando pollicitatio fit praesenti & tacenti non constat v Paristes ipsae habeant illam conuentionem pro Perse cta & absoluta, ut patet i igitur non poterit con stare de consensu ipsarum partium,non solum de consensu eius cui fit pollicitatio, sed etiam eius qui pollicetur, quoniam potest semper poeniteare, donec habeatulam conuentionem pro Perseis a dc absoluta. Facit etiam alia ratio, ad hoc,ut de aliquo consensu possit constare, ita ut ex eo pos
sit induci dispositio,requiritur vel quod exprimatur, vel colligatur in cosequentiam alicuius actus expressi. d. l. quidam cum filium . Ubi omnis
Doct. not. supra de haere. insti. igitur expraesentia adactum impersectum non colligitur consensus ad perficiendum ipsum acium, quia non est ex Pressus, nec colligitur in consequentiam alicuius et .stus expressi. Ex quibus habes manifestam raotionem diuersitaris inter praesentiam dc taciturniis talem ad actum persectum, & praesentiam ac ta/citurnitatem ad actum impersectum, quia primo casu ex illa praesentia de taciturnitate colligitur patientia, non sic in alio eam. Praeterea in primo casu potest constare de consensu exeo, partes habuerunt illu actu qui expresse fiebat pro perficio& absoluto , no ita in alio casu. vltimo in primo
casu colligitur consensus in cosequetiam actus expressi,secus aute in secundo,quae omnia notabis.
6s Ex praedictis resoluitur alia quaestio, t An v Ieat donatio causa mortis tacta praesenti & tacen ti, circa quam sunt opiniones, nam si ponimus nullus actus interuenit quam dictae donatio nis impersectae, de quae erat perficienda ex consensu praetentis, de tunc ex praesentia de taciturnitate
non colligetur conscii sus ad perficiendam dictam
ultra dictam donationem impersectam interuenit alius actus persectus, puta, quia dedisset quis Ti.tio centum nomine meo, quae milai donabat cauissa mortis, ita cradsit ille actus dationis seu tradi,tionis,& tunc in consequentiam dictae traditio nis ex illa patientia & taciturnitate colligetur consensus ad perficiendum dictam donationem,ut est casus in.d. l. donationes g. species supra de dona, tio. Et in istis terminis procedit opinio Angel.
consi clxxxiii. viso themate col. secunda, Soci. cosilio. caen. multum abunde col. in libro. i. quos reis
sert&sequitur Rip. 66 Resoluitur etiam alia quaestio, t An vhi per epistolam fit pollicitatio absenti ex sola accepta
tione epistolae colligatur consensus ad perficienis dum pactum de qua sunt opiniones inter Docto. Nam Iasi quem sequitur Ri p. numero xxvi. post alios quos refert, concludit quod sic, & propterea quod erit pactum, non autem sola pollicita. tio. allegant . l. si filius supra ad macedo. Barto. in . l. quo enim s primo infra rem ratam haberi,
de quia etiam per epistolam fit donario. l. si aliquid et de donatio. de quia ea quae per epistolam pro
mittuntur, quali inter Praesentes promissa intelli,nuntur, quia epistola represen tat scribentem glo. in .l. ex consentu infra de pollicitatio. Oppositum concludit Alcia. hic per text. in . l. charidemus in fra de pollicitatio. legendo illum text. secundum I iteram negatiuam, d intelligendo illa epistola . . sit directa ad rem puta ad quem tamen est soluti
ex illo texi probatur quidem v ex illa accepta.tione epistolae factae pcr decuriones, non argui tur m decuriones consenserint nomine rei puta sed per id no infertur quin arguatur consensus nomine ipsus acceptantis. Ego autem dico v resolutio
huius quaestionis pendet ex praedictis. Debes. n. scire quod acceptatio epistolae nil amplius potest operari quam praesentia & taciturnitas, nil enim aliud agit qua vi representet scribentem, S quod ea quae per epistolam aguntur, dicantur agi inter praesentes. Unde si interuenit actus persectusci, era consensum illius acceptantis epistolam, & isto easu ex illa acceptatione, veluti ex praesentia Se taciturnitate ad actum perfectum, colligeretur con
sensus. Et in his terminis Dcedit de loquitur metin dicta. l. si filius. & doctrina Bart. indicta. l. quo enim. Sed ubi nullus actus perfectus interuenisset,
sed solum actus perficiendus ex consensu accepitatis, tunc ex sola acceptatione non colligeretur coissensus, veluti non colligeretur ex praesentia de ta,
citurnitate quo ad actum imperfectum. unde in casu proposito, si solum interuenit oblatio scri tantis epistolam, acceptatio epistolae non induceret consensum ad perficiendum pactum. Non obis stat quod contractus fiant etiam per epistolam. d. l. consensu. d. l. si aliquid . Nam solutio est clara. quod no fiunt in acceptatione literarum, sed postquam fuit acceptatum expresse id, quod per epiastolam donabatur vel osterebatur. An autem iagatur, ad essectum ut perficiatur conuentio seu iatractus
22쪽
erectus per epistolam, quod is , ad quem directa
fuit epistola, maiusest et consensum suum ei, qui illam scriptit, non prosequor, quia egrederer ina
Circa secundum, t videlicet quis sit effectus
pollicitationis, habes duas conclusiones cominu nes & veras. Prima est quod in duobus casibu quando fit reipub. producit obligationem esita cem. Primus est quando fit ob honorem decre rum vel decernendum a republica, Alius est ubi opus fuit coeptum. Prima, ct per totum infra de pollicitatio. Et ista conclusio no habet difficultate., Secunda est confusio t quod xx pollicitatione facta priuato nulla oritur obligatio, nedum nat ratis, ita Barto. Bal. Fulgo. st onanes alii in lege si unus Pactaeis ne peteret, supra de pactis, Bal d. βoci lac d alij Modernio. hic, Fel. in capitulo Prisino de Pactis. Adducunt, quia non potest elle obligatio naturalis nisi promissio sic acceptata, ct is rocui fit sequatur fidem promittentis. l. cum amplius f. is notura debet infra de regulis iv. Probatur et, quia pollicitatio habet istam coditionem tacitam, si iit acceptata, igitur cessante acceptatione, via uoti cessante conditione sub qua tacta fuit, non poterit oriri aliqua obligatio, nedum naturalis. A sumptum probatur, quia ex non potest aliter censeri data fides, nec quod quis sit secutus fidem, nisi
sit acceptria, prout requiritur de subitantia dicto ias is natura debet, igitur tacite ex necessitate ubintelligitur ista conditio tacita, si sit acceptata. Accedit quia cum non possit alicui acquiri obligatio,
Hii accePrec Promis, ionem, propter ea sine ea rioq
Potest induci obligatio, quia non potest esse oblinatio, nisi fit persona cui acquiratiar. l. Ususeiactu insta de stipulatione seruorum. Ampliatur ista cocutio Ut procedat etiam de iure canonico, unde ex pollicitatione non dabitur actio de iure canonico, ut coludunt comuniter doct. supra relati.
Iuxta tamen hanc cc nclusionem sunt aliqui dii ficultates, Quia prima facie videtur ex pollicitatione debere induci de iure canonico obligatione &actionem, quia statutum est generaliter, m omnia
quae promittuntur, Pere compleantur. c. qualiter
extra de pactis, & quia Deus non coniiuuit differentiam inter simplicem loquelam, de iuram ctum
c. iuramenti. XX q. q. v. Propter hanc dissicultatem
Abbi n. d. c. qualiter,& Anto. de hut. in . c. ex Par te de censib. recedunt i communi, & tenent oriri naturalem obligationem & actionem de iure cabnonico , sed male dicunt. Et ad hanc difficultatem st clara solutio, quia praedicta procedunt in i quela fimplici, quae sit pura seu purificata,non au tem in promissione quae sit facta sub conditione, quae non existit, quia eo casu non videtur facta a mission ideo non pcedit in ea promissione quaesitui pollicitatione, attento videtur facta sub conditione, si fuerit acceptat quae conditio non actitit. Alia est dissicultas, quia promissio secta ex va to est efficax. l. i. insta de pollicitatio . Solutio est in illa promis, io , qu, per votum fit Deo, non ce
seiur lacta sud coditione, si ab aliquo sit acceptata, prout illa quae fit per pollicitationem. Alia est dissiculias, an lex Pollicitatione orta V
tur naturalis obligatio quando ex interuallo suo. rit acceptata. Communiter Docto. concludunt mnon propterea quia non adest simultaneus consensus prout requiritur, lo. in . l. consensit supra lat. . ct in . l. i. supra decQntrahe n. emptio. Bar. in. l. ab
sent missi de donatio. Oppositum tenuerunt i . inc i. de paelii, Rui. Crol. & Rip. hic. Adducunt, quia interuallum inter consensum unius & alte rius non vitiat. l. si stipuler s.fi.&ibi glo. infra eo Sed istud assumptum est falsum. Nec glo. in .d. s. lin. illud dicit, ut declarabo in tibi. instra eo. Adducunt secundo, quia in pacto tacito inter absentes inducitur naturali, obligatio, quavis non ad fit simultaneus consensus. l. h. l. si creditores .c
de pac. L solutum s solutam supra de pigno. actio. l. item quaeritur qui impleto supra locati. Hoc
etiam nihil tacit, eri quo in pacto tacito etiam in ter absentes adest si inultaticus consensus. Ucbes enim scire v, tunc tinteruenit Pacium tacitu cum absente, quando interuenit actus, qui non potest Peragentem retractari, ut in. d. l. it. &in. d. l. si cre clitores, vi l qui trahet tractum successivum. Ut in. d. l. solui uin s. solutam. & ita. d. l.item quaeritur squi impleto & in casu decisionis Bait. in . l. licitatio
supra de publica. Et in. l. si tempore. C. de fide in is
strii. Unde cum ille actus adsit etiam tempore ac, ceptationis Propterea dicetur adesse consensus agentis ad I cxficiendum Patium, ex quo pactum venit de in triligitur in consequen tiam illius actus Non recedas a communi, quae probatur conclude ii rasione, quia si a principio ante acceptatione n
oritur naturalis Phligatio,igitur impossibile est si, possit oriri post ipsam acceptationi in secutam exilitervallo. Consequentia, patet quia actus uiuerii tum capiunt vir cs ex praesent . l. usus fluctus infra
de stipulatio. seruo. l. si. tibi dece s. si pactus supra
de pactis. l. quod ab initio insta de rig. iur. Et si diis ceres Tex pollicitatione an is acceptatione ab in iio oritur de acquiritur obligatio naturalis reuocabiliter, prout acquiritur legatario ante acceptationem l .a titio infra de surtis si tibi homo scuseristius de legati. st tibi haere dunem supra de condi.
insti. vel saltem prout acquiritur dominis inuitis vel ignorantibus Per seruum. l. placet supra de ac Ruricii .l aere. l. etiam inuitas supra de ac qui . rerum domi. Respondet tir v ex conuentione, seu contractu interviu*s non potest acquiri obligatio reuo. cabi hic CBar. in . I. poponius scribit ad fi. supra de nego. est. Ratio est, quia acquisitio reuocabilis est
contra naturam conuentionis inter vivos, nam pedet a voluntate duorum,&si esset reuocabilis ex Parte eius cui acquiritur, conuentio penderet ex eius tantum voluntate. Non enim potes dicere chobligatio sit reuocabilis etiam ex parte promittentis, quia hoc attento nulla esset obligatio, quia si debet esse obligatio, opus est quod sit iuris vinisculum, quod astringat ex necessitate institu. de obligatio. in princi . vltima est difficultas , t ex quo collatio beneficii fit absenti. e. si tibi de praeben. in . vi. Et obliga tio naturalis post oriri ex quadam squitate sine cosensu, prout in eo cuius negotia gesita sunt, Bar. in I. i. s. de condi. indeb Sed est solutio. Nam ad priomum de collatione beneficii dici potest v est actus
23쪽
segitimus, propterea ex eo aliquid potest acquiri
reuocabiliter, secus in pollicitatione, quia est pars conuentionis, ad euius persectionem requiritur acceptatio, alios enim ex ea nil quaeri posset, vi statim dictum fuit. Ad secundum dicitur,m veru est, obligatio, quae non est de obseruantia fidei. &quae alium de oritur, qua ex promissione, no exi git consensum,& in his terminis loquitur Bar. in . d. l. i. Sed obligatio fidei seruandae, quae oritur expromissione, exigit cosensum, ut patet ex pdictis. dia Circa promissionem quae fit per constitutum tuidendum est de pluribus. Primo quando dica tur fieri constitutum. Circa istud sunt tres concluis sones. Prima est,cr sit constitutum , quando ex
presse quis dixit quod constituit se soluturum id, quod ipse vel alius debet s. de constituta Institu. de actio. & quo ad hoc nulla est dissicultas.
Alia est conclusio, q, etiam erit constitutum iiscet expresse dictum non sit m constituit,dinrmo,
eo eae presse promittat soluere id quod ipse vel alius debet, reserendo verba promissionis ad id quod ipse vel alius debet, ut concitidunt magis
communiter Doct. in .d g. de constituta, Alex. So,
H dc alii in . l. legem. C. de pac. Et no. in . l. idcbiarum supra de eonta. pecu. per te R. in. l. si titius, cicin .l. quaedam supra de consti pecu. In hoc contra rium coneludit. Iasi per tex. in . l. si tibi. C. locati.
Ad quem lex pluribus modis respondet Rip. hicrum ero xxxv. quae solutiones non evacuant di ficultatem . Tu vero circa illum tex. aduerte, quia
si ponimus casum. cy illa promissio facta per Dominum Colonorum fit sacta ante illam solutione, quam creditor secit Mo colonis, vel in ipsa solutione: tex. ille non obstabi t. quia ad hoc ut ex aliqua promissione possit induci constitutum, requiritur m debitum praecedat. l. i s debitum,& per torum titulum supra de constitu pecu. Solum igitur obstabit, ponendo casum m promissio illius do mini sic saeta pia dictam solutionem ex aliquo interuallo: Posset igitur euadi scindamentum de illoreae t. intelligendo primo modo . tamen ad huc ista solutio non esse fruta, attento v text. ille io,
quitur simpliciter ec indistincte: Resolutio tamepatebit ex infra dicendis. rs Alia est conclusio, i m non fit constitu nim, quIdo in secundo pacto non fuit expresse dictu quod
costituebat, & non fuit habita expressa relatio ad priorem obligationeni Est verum v Soc.& Dec. in . d. l. legem. C. de pactis Oolunt, cy non hequira tur expressa relatio ad hoc ut sit constitutum, sed di lassiciat tacita relatio, per quaeda de quibus per eos,quae in praesentiarum non refero: Sed Iudicio meo per praeducta non recte declaratur quandost de intelligatur est e constitutum. Nam habemus cp in costituto quis non dicitur promittere, de nGpotest simul de semel adesse animus costituedi, depromittendi. Hoc expresse vult text. in . l. i.6. eum
qui . ff. de consti. pecu. in his verbis ( quoniam non animo constituentis sed promittentis factum sit dum enim ponit constituere & promittere, veluti diuersa. Praesupponit m in constituto quis nd di, catur promittere, quod prima facie videbatur mirabile, quia in constituto quis dicitur dare fidem.
Et hac ratione, quia graue est fidem sallere datur
actio pro constitiit o. I. s. in princi. s. de confiisserit. Dum etiam inseri non esse animum constituendi quando est animus promittendi, praesupponit mnon po(sit simul & semel esse animus de utro Fortius praesupponit v vhi sit animus stipulandi
utiliter,non possit esse animus constitit endi,quod etiam praesupponit tex. in .d . de constituta. diuoties igitur in secundo pacto sit animus promittendi, non poterit esse constitutum,lii te habeat expressam relationem ad priorem obligationem, siue noquae aute sit ratio praedictorum Doc. no declariat.r Ad declarationem igitur. Et ad cognoscenduiquando dicitur esse constitutum oportet videre
quid sit illud quod agitur in constituto. De hoc.
quamuis atri Doc. in specie non tangant, tamen habemus iura manifesta,qui declarant crin constitiito fides datur in id, r solutio fiet sine iudiciali controuersia. Hoc dicit text. in . l. eum qui ephesi s iu/lianus quom supra de consti. pecu. Et m pecunia debita creditori sit salua penes ipsum costituente. I. quidam . l. si titius supra de consi. pecu. Et in constitiito dicitur fieri actus, qui habet vim de effectu
solutionis. l. is. an potest .l. idem est supra de conis m. de Fortius actum videtur vis non seruetur fides, cy procedatur immediate ad exactionem, pro, ut est de natura costituti. l. promissors i l. si duo. s.
E. supta de consti .pecu.& statim dicemus declara s do e siectum constituti. Et haec est ratio, quare t simul esse non possunt animus constituendi & ani mus promittendi, seu animus se obligandi: Nnmanimus se obligandi ciuili obligatione non potest censeri animus de soluendo sine aliqua iudici alta otrouersia,& de faciendo actu simile solutioni: qm obligatio ciuilis confinit in eo, ut qui steneatur suscipere iudiciu de eo quod Imissit, ut eius medio deueniri possit ad codenatione ut dictu suit supra. Animus igit se obligandi ciuili obligatione erectit dit animum soluendi sine iudiciali discussione,&m sine aliqua Iudiciali discussione fiat exadtio, re nconsequens animum constituendi ut clarius apparebit ex infra dicendis. Ex praedictis patet . quod 6 solum t diceriir esse constitii tum, quando fides datur de eo, cr solutio eius, quod deberiir,fiet sine aliqua controuersia. Quamuis igitur expresse dictu sit, ii quis constituebat se soluturum: si tamen nosuit animus dandi fidem de eo, tr solutio fiat sine aliqua controuersia, prout quando ex illa secunda promissione obligat se ciuiliter, puta ex stipula
tione, tunc non erit constituriim. d. s. de constitu.
ta. Similiter licet secunda promissio habeat rela, tionem expre stam ad priorem obligationem, si tamen non possit censeri fidem datam fuisse de eo, ut id quod debetur soluatur sine controuersia, noerit constitii tum, & ideo non poterit esse constitii tum quando animo inducendi nouam obligati nem fieret promissio quoniam actum est et ut per dictam promissionem induceretur eadem obliga tio, & eiusdem generis, cuius esset prior, non autem ut videatur data fides de soluendo debitum sine aliqua controuersia. Et propterea non ita sim,
pliciter Sindistinct- procedit id, quod fuit supra
conclusum in secunda concitisione, videlicet esse constitutum quoties secundum Pacium habet resationem ad primum . . .
24쪽
Tota igitur dissicuItas praesentis articuli reduci ipso pacto, de ante moram competeret. veritas' tur ad hoc, quo i cognoscemus in secundo pacto est quod actio de constituta pecunia non oritur ex datam fidem de hoc, q, fiet solutio debiti sine alio pacto, sed eam induxit praetor ex sua iurisdictione
qua controuersia,& quo cognoscemus in secundo pacto solum fuisse aetum inducatur alia obliga tio eiusdem generis, cuius est prior: quia primo casu dicemus esse constitutum, alio vero casu non potest esse constitutum. Unde circa hoc puto concludendum, q, quoties in secundo pacto quis diis xit expresse se soluturum id, quod ipse vel alius debet, semper videbitur d lita fides de eo, ut pecunia debita sine controuersia soluatur, dc propterea erit costitutii. d. l. eum qui ephesi g. Iulianus quo Similiter quoties dictum esset,et, illa pecunia debi, ta sit penes ipsum promittentem, laxe verba denocant,m fides datur,ut pecunia debita censeatur veluti exacta,ut est in casu. l. titius,&. l. quidam supra de constitu. pecu. Quod multo clarius procedit,
quando esset dictum expresse q, constituit se soluis ru, & similiter quoties usus suisset verbis, quae haberent limitem sensum. l. qui autem b fin. supra de const. pecu. Hoc tamen sallit quando interis eis nisset stipulatio,vel constaret manimo stipulandi fieret promissio,vt in . di de constituta,& in. d. l.i. s. eum qui. Quoties vero in secundo pacto no es set expresse dc in q, constituit, nec se solutum: Sed simpliciter promittit illa, quae fuerunt in priori obligatione promissa, puta dictum est, promitto tibi illa,quae ex prioris missione debeo, vel quae alius debet,vel qus pro me uel pro alio erogast Isto casu no poterit videri data fides de eo,ut solutio pecuniae dehiis fiat sine aliqua controuersia, sed soludata fides in eo,ut ex promissione de nouo obligetur,& propterea non erit constitutum. Ista conclasio probatur,quia in toto titulo supra de const. pecu. semper ponitur casus, vin illo pacto quis diis xerat expresse se solii turum pecuniam debitoris: nunquam autem ponitur ea sus , ubi quis simpliciter promitteret pecuniam, quam debebat,obligando se ex alia obligatione pro dicta pecunia dehit a.
Probatur etiam quia haec verba denotant animupromittentis,igitur non poterit esse constitutum
28 d. l. i. i eum qui .d. i de constituta. Et in istis i ter, minis intelligo tex. in dicta. l. si tibi. C. locati: Namihi in promissio e dominus simpliciter dixit quod promittebat dare quae pro colonis fuerant ero ingara , ct ideo promissio fuit laeta animo promit tendi, & inducendi nouam obligationem non
si dixisset se solutiarum ea quae pro colonis ero gaverat. Et praedicta clarius apparebunt ex infra dicendis. et=,Secundo videndum est qua ratione pro t con stituto detur actio, Barto. dc communiter Docto in . d. l. iuri en i igitur nuda dicunt rationem e se, quia conuentio in costituto assumit speciale nomen . quae ratio non placet, quia ea attenta sequeretur u statim ex pacto constituti ante moram actio
competeret, quod est salsum,quia solii datur post moram. l. promissor ii l. si duo ii supra de conis stit. pecu. Hinc est quod lex dubitat an ista actio
contineat poenam, vel rei persecutionem, Ut lia hetur in . l. item illa s bene eo. ticide consti. Pectit .
sin personam insti. de actio.& dictum suit supra o Hoc igitur stante succedit quaesitio, t a ratio
ne praetor ex sua Iurisdictione induxit istam actionem de constit. pecvn. occasione huius promi
sionis, quae fit per constitutum: Et racio est euiis dens, quod attento quia in constituto data fuit fides de eo, quod fiat solutio pecuniae debitae fine aliqua controuersia , ct graue fit fidem fallere, Scnolle soluere, sed reducere in controuersiam P cuniam debitam contra fidem datam: iccirco accedente mora ipsius constituentis aequum fuit in eum ex praetoris iurisdictione istam actionem dari, vedicitur in dicta. l. si duo i primo dc in dicta. l. pro missors primo
Si Tertio videndum est, quae sint priuilegia t naturalia huius actionis de constituta pecunia , nam constat quod habet maiora priuilegia, quam ha heat actio ex stipulatu, ut dicit text. in. l. recepti AEtia. C. de constit. pecvn. in his verbis ( ut non absimilem poenitus stipulationi habeat dignitatem, suis tamen naturalibus priuilegiis minime de stata
data fit) Glos Barto. & ain Docto. ibi dictini, quod sunt duo priuilegia . Primum quod ex pacto nudo detur actio. Alterum quod debitor lia beat tempus decem dierum . l. promissor supra de constitu. pecu. Sed ego non video quomodo cem indicta. l. receptitia possit exemplificari in his duobus priuilegi se Non enim videtur quod possit
exempli ficari in primo, quia illo non potest frauis dari,ex eo quia actio de constituta recipiat dignit tem similem stipulationi, verum propter istud ac quireret hoc priuilegium, quando illud non habe re r. Non etiam de altero, videlicet quod debitor habeat macium decem dierum, no obstante quod constitutum fit purum , quia huiusmodi dilatio non pertinet ad priuilegium actionis de constituista, sed potius ad diminutionem efficaciae ipsius
Tu igitur pro declaratione praesentis quaestio nis debes aduertere, quia actio de constituta peciania habet omnia priuilegia. quae habet actio de reisceptitia pecunia, praeter illud, quod non possit opponi exceptio indebitae pecuniae, quod priuia legium non fuit attributum actioni de conlii tuta pecunia, ut est casus mani sius in dicta. l. recepti, cia dc in dictos in personam Institu. de actio. Priuilegium autem receptitiae pecuniae erat istud, quia habebat executionem paratam,& per nullam exceptionem, nedum pecuniae indebitae, poterat eius executio impediri, de reus conuentus post factam executionem necesse habebat agere ad repetitio nem Pecuniae solutae, vel condictione indebiti. vel condictione sine causa, ut vult text. in dicta .Lreceptitia i & liceat in fin. Ex hoe igitur clare se,quitur, quod actio de constituta pecunia habet executionem paratam , & quod nulla alia exce,
ceptio admittatur ad impediendum executionmconstituti , nisi ista exceptio quod pecunia unerat debita tempore constituti, de quod nil aliud quiri debeat in hac actione de constituta,nisi an es, set, vel non esset debita tempore constituti. Hoc
25쪽
etia (Iudicio mem euidenter probatur, quia nulla
exceptio superueniens post costitutum potest Opis poni contra executionem consti tuti . l. item illa mprimo. l. id quod sub conditione primo cum . I. seque n. supra de constitu. pecu. Et haec est ratio, Ei t quare text. in . L proniis lor pruno supra de costitu. pecu. dubitauit , an valeat constitutum quando quis sine die constituit se soluturum. Et ratio dubitandi erat, quia licet verba aedicti late pateat& sint generalia, debent tamen ita intelligi ne his
quatur absurdum. l. scire oportet aliud supra de excusatio . tuto. l secunda iupra de noxa. l. tertia sex hoc aedicto verticul. idem labeo supra
nautar caupo. stah. Barto. in . I. omnes populi msecunda quaestione quintae quaestionis principalis supra de iusti. &iure: Et propterea videbatur cynon possent includere illum casum, quando quis constituit sine die quia in hoc casu videtur resul rare absurduin, quia data validitate huius constituti posset co festim agi, si statim quod laetum fuit constitutum non fiat solutio. Si praesupponereemus quod ista actio non intentaretur ad exactioianem , dicta dubitatio non procederet quia nulla esset absurditas si statiin ageretur, ex quo semper
post iactam condemnationem posset statui illud tempus decem dierum , & nulla posset esse dubitatio, quin statim posset agi: verum quia praesupeponi cur quod didia actio intentetur ad exactione, propterea dubitatur an valeat constitutum , quia
esset absurdum quod statim fieret exactio, si ita isti m non fieret solutio, quod etiam clarius praesupponit . idem text. dum dicit (statuendum esse tempus non minus decem dierum ut exactio celebre,
cur quae verba manifeste denotant, quod per dictam actionem celebratur exactio. ista etiam estas ratio t quare text. in . l. illud g. si iurauero supra de constitu. Pecu. Praesupponat quod actio conis sit tutae pecunia habeat eandem efficaciam, quam habet actio in factum, quae datur ex iuramento
in iudicium delato,dum dicit, quod ubi quis, postquam fuit sibi relatum lura mentiam, iurauit sibi
deberi. recte aget de constitutar Nam ariento vactio in laetum, quae oritur e X Iuramento . l. actori. C. de reb. creditis, dc nil aliud in dicta actio ne quaeritur, quam ii iurarum sit. l. non erit L da,lio supra de iureiur. item si quis insti. de actio. praesupponit quod actio de constituta habeat eandem efficaciam, videlicet ut habeat executionem paratam: nam alias vana ct superflua fuisset dubitatio per text. an posset agi de constituta post prpstitum iuramentum, quia nullus ageret actione de
constituta post iuramentum, si non haberet limi lem efficacia, quam habet actio illa in factum, quae
Non emitto quod Docto. intelligunt text. indictos. si iurauero, loquatur in casu quando agebatur de constitu. Pecunia, ct delatum fit Iura mentum de eo, an reus constituerit vel ner Et se, eundum istum intellectum texta ille non videre, tur praesupponere, quod actio de constit. pecu. habeat parem Hilcaciam cum illa actione, quae datur propter iuramentum: Tamen iste intellectus
nullo modo potest procedere, Tum quia diui, nat, Tum quia terit. ille aperie dicit, quod post
praestitum Iuramentum recte aget de constituta, ct secundum intellectum communem ageret Urante, non post praestationem iuramenti, quia per illud Iusiurandum lis esset decisa. Sensus igitur illius text. fuit praesupponere, q, deserens vel re
ferens iuramentum videatur constituere se soluturum si fuerit iuratum, & ideo decidatur m recte aget de confii. pecu. quia per iuramentum constahi t & de constituto, de de debito.3 Et haec est i rario, quare cessat ista actio de cosii tuta, quoties stat per actorem quominus fiat
solutio tempore constituti, ut vult text. in . l. fiduo b. primo iuncta. l. sequenti supra de constit. Pecu. Nam quia propter moram actoris potuit aliqua causa iusta superuenire, propter quam liberatus sit debitor, debuit cessare huiusmodi actio de constituta, quae habet exectationem paratam, ct aduersus quam nulla pi opponi exceptio: nam si dicta actio non haberet executionem paratam, ct aduersus eam possent opponi exceptiones, nocessaret propter moram ipsius actoris. Concluxi do igitur t quod ista actio de constit. Pecunialia het executionem paratam, ct in ea nil aliud quσ-ritur, nisi an fuerit debitum tempore quo quis constituit,& an stetit per actorem quominus his cta sit solutio, ut colligitur ex dicta. l. Prima debitum, de dicta. l. si duo g. primo. Ratio autemhs t quare praetor ex sua Iurisdictione introduxerit huiusmodi actionem cum dictis priuilegiis, eae se potest, quia actor occalione huiusmodi consti tuti distulit agere ex principali obligatione, &curare quod reus condemnetur, & quod fiat exactio, quibus modis sibi prouidisset ne aliqua ex ceptio superueniens posset sibi nocere, & quia
propter fidem sibi datam quod solutio debiti sie,
rei sine aliqua ludiciali controuersi a. mqtium fuit contra ilium, qui fallit fidem, intro diicere lituus me di actionem cum dictis privilegiis, ne actorsit in damno, propterea quod secutus fidem itiniuis constituemis distulit agere ex principali obligatide,qus omnia sunt notatu digna, licci ab aliis
Circa promissionem, quaesit per stipulatio, rem . videndum est de pluribus,& primo quid 8 sit i stipulatio. Huic quaestioni respondet retari in l. quinta stipulatio infra eodem quod stipulatio est verborum conceptio quibus is qui interrogatur darii rum facturiumve se id, quod interroga tus est respondet. Sed pro declaratione & intelli gentia huius distinitionis oppono, quia in conistientione facta prscedente interrogatione & seque
te responsione ahm: animo stipuladi d diffinitio ista stipulationis, S tamen non dicitur esse distani tum,quia non est stipulatio, sed pactum nudum iuris entium g quod sere supra de pactis igitur
diffinitio salsa, Eodem modo antequam esset in ducta stipulatio erat ista diffinitio in conuentio
ne, quae contrahebatur in interrogatione praeceis
dente & responsione subsequenti, & tarnen non erat diffinitum, videlicet stipulatio, sed pactum nudum, ut dicunt Iino. & Alexan. in . L prima issi quis ita infra eod. Pro solutione debes aduertere, quando dicatur esse conceptio verbor in Nam ubi partes no intradunt
26쪽
dum se obligare ex verbis,sed solum ex consensu, sci Ia. Colligitur etiam quod F de substantia stipuis ron dicetur Proprie coceptio verbo tu sed potius Iationis est, quod promissio sit de datione, vel
coceptio consensus, quia verba exprimuntur non facto explicando per promi storem, ita quod non ad constatuendum verborum conceptionem, sed sit stipulatio ubi promissio sit de datione seu se ad significandum cosensum, solum dicetur esse eo elo explicando perali uin: Dicitur enim daturumceptio verborum,quando agitur ut ex verbis in is facturumue se id quod . &c. quod etiam decidi educatur obligatio: Hoc enim casu verba dicetur text. in . l. stipulatio. ista g primo infra eodem, expressa ad constituendam dictam verborum con d in . si quis alium Insiti t. de inuti. stipulation. ceptionem, dc ideo dicimus non aliter esse stipula, si Ex praedictis etiam colligitur t quod stipulatio sietionem, nisi a partibus agatur quod ex verbis in de iure ciuili, nam ii de substantia stipulationis est
ducatur obligatio. l. tertia in ii. supra ditu. Primo. i. omnes. C. eo. Ex hoc patet solutio ad obiecta.
Nam patet quod ubi non sit animus stipulandita obligandi ex uerbis v, non erit etiam verbo
Secundo oppono, quia stipulatio compraelitadit actum virium: & interrogantis de promitteritis, de tamen ista di nitio comproeliendit solum actum unius, igitur dissinitio lilia. Minor proba cur quia illa uerba quibus is qui interrogae. &c. non possunt significare nisi vel actum respondenis eis tantum, vel interrogantis tantum: Nam si exponimus: quibus, id est cum quibus, vel per Rusis qui interrogatur respondet includentur solum verba respondentis, si vero capimus in dativo ea si , o sensus fit, ad quae is qui interrogatur respodet, solum includerentur verba interrogantis: Sed resolutio est clara, quod immo includuntur verba utrius*, exponendo etiam illud verbum
quibus, id est cum quibus e Nam sensus est, quod
cum quibus verbis interrogatur, respondet, ad
denotandum quod ad essectum ut sit stipulatio, requirituri quod hsdem verbis fieret responsio cum quibus facta esset interrogatio . Hinc est molim requirebatur, quod responsio fieret per ea adem verba formalia Instit. de verbo. oblig s. i. hodie vero sufficit si sunt eadem quo adsensum, &intellectum, licet non fini eadem formaliter. l. omis
Ea Ex qua dimitione habes notare primo, quod
de substantia i stipulationis est, ut a partibus agatur quod ex verbis inducatur obligatio, quia noalias posset dici conceptio verhorum, quod etiadeciditur indicta . l. tertia 6 fina . & in dicta. l. om res, ex quo sequitur quod verba sunt de substantia stipulationis, ut etiam deciditur in. l. Prima in principio. insta eodem dc Instit. eodem in princia
pio primo,& f. sed haec solemnia de de inuisti. stipula d. mutum, d . l. omnes. C. eodem dc. Ls; prima in sin. supra titu. Primo, Qii in imo dici, mus esse inspicienda i verba in stipulationibus,
ct attendi id solum quod per verba significa,tur. I. si quis ita stipulatus f. chrysogonus. I. quicquid astringendae infra eodem. Colligitur praeterea quod sit etiam de substantia ut responsio fiat per eadem verba, per quae facta fuit inter rogatio, quod etiam deciditur in dicto . primo Institu. eodem quod tamen declarandum est ut statim dixi. Colligitur etiam quod de substantia stipulationis est, quod fit responsio de eadem metre, de qua facta suit interrogatio. Dicitur enim da turum facturuue id quod interrogatus est respondet. quod etiam decidit texta infra in. l. prima f. fiscipulanti, & in s. si de alia Institu. de inuti. stipuis
quod partes agant , ut ex verbis inducatur ob ligatio, & obligatio verborum non erat de ita re gentium . l. Prima supra locati, sed inducta fuit de iure ciuili, necesse est ut dicamus siti putationem esse de iure ciuili non autem de iuregent. Et tento de iurenen. non erat qui ditas & substantia stipulationis. quod etiam voluerunt Paul. Alexan. de communiter Docto. hic, post glos in. l. exli ociure supra de iusti. & iure,de quo est casus in . de costituta Institu. de actio. 31 Hoc tamen patitur dissicultatem,t quia accepti latio est de iurege n. l. an inutilis s. fi infra de acce Pti. igitur etiam videtur quod stipulatio eiusdem
iuris censeti debeat,at telo quod in acceptillatione debet interuenire stipulatio. l. prima infra de acceptiis. item verborum institu. quibus modis tolt
obligatio. Sed ad istud, ultra ea quae dicit Barto. in. d. s.fi. est clara solutio, quod sensus illorum verboru non est, quod accepti latio fit inducta de iuregentium, quia si istud voluisset dicere non addidi isset illa verba c hoc iure utimur sed simpli iter dixisset, quia est de tui egent. inducta, verum sensus illorum verborum est, quod licet sit in diaeta de iure ciuili, tamen exigatur solum capacitas iurisgentium, & sic quilibet, qui sit capax eorum quae sunt iuris gentium, fit capax acceptillationis. Et Ratio est, quia per accepi illationem non in diacitur, sed dissoluitur chligatio ciuilis, Et quam uisquis sit incapax eorum quae sunt iuris ciuilis. Tamen dicta incapacitas non debet esse impedimeto, quin sit ea pax addita lutionem ciuilis obligationis. Nec etiam obstat quod de iurege n. esset ista forma paciscendi per interrogationem Praeis
cedentem ae responsionem subsequentem dicta. I. iuristentium si quod ferer, quia solutio patet ex praedictis, videlicet quod propter id non sequiatur, quod esset stipulatio attento quod non erat animus ut ex verbis induceretur obligatio, sed solum ex consensu es, Ex praedictis resoluitur t etiam alia quaestio,
videlicet quare stipulatio denominetur magis ex verbis quam ex consensu, Et denominetur obligatio verborum, magisquam obligatio ex consenissu, cum tamen in sit putatione debeat omnino in
ter uenire consensus, non minus quam verba.l.i.
f. adeo. s. de pactis & tamen videretur potius diiscendum oppositum attento quod consensus in stipulatione videtur potentior, quia dat legem conuentionalibus stipulationibus. l. V g. conuentionales infra. eo. Et si deficit consensus, non orietur obligatio ex stipulatione. l. inter stipulantems i. infra eod. Et ideo ab ipso consensu velut a digniori de potentiori denominari debuisset obligatio stipi lationi ,argumento. l. cum quiritur supra de statia
27쪽
ho m. circa quam . q. laborant Pau. de ea. Alem Sotata atri lite,& assignant varias rationes. Ego vero dico si, resolutio colligitur ex pridictis, quia enim de substantia stipulationis est,ut a partibus agatur quod ex verbis inducatur obligatio, ut patet ex diffinitione, dc. d. l. tertia in fi. supra titu. primo,&in. d. l. onines, iccirco dicitur,& denominatur obligatio verborum. Eodem modo dicimus esse oblitionem ex re, quando a partibus agitur m ex re inducatur obligatio, prout est in omnibus contractibus qui re celebrantur l. obligamur supra titu. prirno,& insti. de obliga. quaere contrahuntur per lotum: licet igitur consensus interueniat in stipula latione, quia tamen consensus non est de se obli
gando ex consensu, sed consensus est de se ob ligando ex verbis, propterea dicitur de denomiis natur obligatio verborum . de m ex verbis induiscatur obligatio. Solum posscs instare quare sicut 's est dare obligationem. t quae ex re & ex verbis simul contrahitur dicta. l. obligamur g. primo, ita
etiam non dicamus ex stipitiatione esse obligatio, nem ex consensu dc ex ver his limul cum sit causa ta& ex consensu de ex verbis. Sed respondetur i, Icciren praesumit, P ex utracii causa de rei de veris
horti agatur quod obligatio inducatur, quia posis
sunt diuersis temporibus interuenire. l. qui pecuniam supra si certum peta. l. quidam cum filium s. F. infra eod.l. si stipulatus s. fin. cum . l. sequenti infra de nouatio. dc utra causa per se est potens ad producendum obligationem ciuilem, non ita in causa consensus de verborum, quia eodem tempora interueniunt,& causa consensus per se no est potens ad producedum obligationem ciuilem. l. priis ma supra de rerum permuta. dc dictum fuit supta circa declarationem rationis quare ex promissio ore , quae fit per pactum nudia, non Producatur obligatio cliniis, cic actio.
Sed iuxta praedicta de pluribus dubitatur. Et si prim6 qua ratione sit inductum t m de substantia
stipulationis exigatur ut praecedat interrogatio et sequatur responsio ut in. l. prima g. verbis &. l. obligamur s. verbis supra titu. i. dc l. tristi. eod. tit. Pau. hie dicebat rationem esse, ut e sic mus magis
certi quod promissio sit facta animo obligandi, sequuntur communiter Doct. hic, dc dicunt hanc rationem esse de mente Bar. in ira in . l. i s. si quis simis Pliciter, in quantum dicit quod ea ratione debet pcedere interrogatio, ut simus certi quod alius reis spondeat animo se obligandi. Haec ratio potest intelligi duobus modis. Primo modo, ut tensus fitu ea ratione exigatur quod praecedat interroga, tio,vt fit certitudo quod protrussor habeat animuse obligandi simpliciter,non habito respectu magis ad unum genus obligationis qua ad aliud, Ee intelligendo isto modo pridicta Ratio communis nullo modo potest sustineri attento per illam psupponitur hanc certitudinem esse non posse nisi praecesserit interrogatio,cuius tamen oppositum videmus in pacto,de conuentione nuda, ut latius
dictum fuit supra. Potest alio modo intelligi, ut sensus sit quod ideo exigatur ut praecedat interrogatio, ut possit esse certitudo quod promissio fiat animo se obligandi ex verbis, de ex si putatione,
Et hoc modo intelliodo, Rario praedicta est op c
ma: Non enim potest alla ratione constare ni Elio Respondentis fit obligari ex verbis, de ex imis
putatione, nisi dum respondet ad interrogetione, de credo m hoc modo voluerit intelligere Bar. in.
d. s. si quis simpliciter. dis Et haec est ratio,quare etia de iure antiquo t exlgeretur ut resposio fieret per eadem verba forma lia per quae secta fuerat interrogatio Insti. de vera
ob g. i. Nam istud erat quia existimabant hoc esse necessarium ad demonstrandum, quod promittes in sua responsione habebat animum se obligandi ex verbis . Illa enim obseruatio verborum, dii eis dem verbis utitur in resposione,quibus facta fuit interrogatio, manifestius demonstrat, P agitur a partibus, ut sit de inducatur obligatio verborum .sed quia ius nostrum existimauit m etia istud posist constare quamuis promissor in responsione noutatur eisdem formalibus verbis, dummodo congruerent in sensu de intellectu interrogationi: Iccirco induxit satis esse si in responsione utatur verbis quae congruant interrogationi,vtini sed haec his lemnia insti. de ver b. oblig. dc in. l. omnes C eoa, de in . l. i s. fin. infra eod.' Ex praedictis patet ratio t quare verba sunt de substantia stipulationis, ut supra dictum filii , non obstatue ct, aliis signis possit colitas denotari, puta Per nutum. l. nutu. de leg. iij. l. seruo inuit ob pe. supra ad treb. de per nutum inducitur obligati . l. obligamur in ius. tit. i. Nam patet rationem esse,
quia per nutum de alia signa pdi quidem denotari consensum esse de se obligando ad aliquid danda
vel faciendum,sed no potest denotari consensii messe m sit cic inducatur obligatio verborum, prout requiritur de substantia stipulationis. Et iste conis sensus de se obligando ex verbis non potest deis notari nisi per verba.sa Secundo dubitatur,t an ubi a partibus agitur.
ci, hsclitera. A.fignificet promittis. Et litera. D. Promitto, possint per lias lueras conficere stipulario in nem Circa quam quaestionem sunt opiniones Nacommuniter Doctores hic concludunt quod non post glo. in s. sed haec solemnia institu. eod. viatis testatur Soci . hic de Iasi in a. in . l. s. R Mouentura quia iura vhim volunt m congruenter respondeatur ad interrogata, de sic madsint verba congrua ad exprimendum consensum , ut in Usfi. nec eae partium conuentione praedicta verba possunt effici congrua ad significandum consensum, quia non
possunt effici congrua, nisi per fictionem, quae ab hominibus non potest induci Bar. in . l. si is qui pro emptore in . i. q.supra de usucaph Ad istud respondent tenentes contrariam opinionem, v praedicta verba efficiuntur congrua aliter quam per fictionem, sed per declarationem, quae colligitur ex illa praeuia protestatione, v verba pridicta illud significent, quae protestatio censetur repetita in ipsa stipulatione. l. titia si idem respondit infra eod. vel nvariationem per qua in dies ex hominum usu vocabula variantur, secundum glo.in. l. labeo supra de suppel. leg. quae allegat illud. Multa renasten, tur quae iam cecidere cadentv Quae nune sunt in honore vocabula si volet usus. Contrariam opi. tenuerunt Pau. S Ias. in.d RAret in. l. is si quis ita, quos etiam siquitur Rip.
28쪽
hic numero . ix. adducit, quia similiter testator potest facere cy legando asinum intelligatur legatus equus, quando prius dixisset, rintendebat, ut ita intelligeretur, ut est glo. eommuniter a P Probata
in . l. si quis in fundi vocabulo de leg. i. Adducitur
etiam quia iura volunt valere stipulationem qui
huscuncti verbis fuerit concepta. l. omnes. C. CO d.
Ad quae tamen defendendo communem responis
det Soc. hic col. v. Quid dicendum e Credo v opinio communis sit vera,& indubitata, & probatur concludenti ratione, Na licet actum sit m ista vera ha illud significent, non tamen ex verbis poterit colligi,m partes intendunt se obligare ex verbis, attento v non sunt usi verbis congruis,& volunt
2 imi sua conuentio recipiat vim ex eo P dictum
it intractam. igitur non poterit esse stipulatio, quia de substatia stipulationis est, ut ex verbis possit constare,ch partes intendunt se obligare ex verhis . Ad illud igitur m dicebatur, sufficere qualia acund verba dummodo unus intelligat linguam alterius. Respondetur,v lassiciunt qualiacuq uerha,dummodo sint apta ad denotandum m Partes intendebant m ex uerbis contraheretur obligatio. non potest in casu quaestionis nostrae denotari
per istud. A.&istud. B. Secundo dico huiusmodi notae non possune
significare verba apta ad stipulationem, nisi mea diante fictione, attento vocabula rerum sunt immutabilia. d. l. si quis in fundi vocabulo, maxime ex usu particularis hominis, & quamuis ex coma muni usu varietur significatio verborum, ut Pergio. in .da labeo, tamen haec variatio intelligitur, non m verba desinant significare id quod prius fiagnificabant sed cp eorum significatio augeatur uel diminuatur,ut alias declaraui in rubri supra de noui operis nunciatio. Admitto quidem ubi intractatu dictum foret, per expressionem horu vera horum obligarentur ex stipulatione, quod tunc induceretur stipulatio tacita, quae potest constitui
solo consensu sine verbis, ut dicemus infra in principio legis primae, Tertio dubitatur , t an sor et stipulatio, quandosa interogatio de responsio fierent per haec verba,vedis vendo. Ista quaestio non potest procedere quado interrogatio de responsio forent conceptae per verba significantia obligationem de futuro,siue de eontrahendo, siue de exequendo cotractum quia absc3 dubio induceretur etiam stipulatio, omnes enim contractus possunt deduci in stipulationem. v i conuentionales infra eod. l. si stipulatus infra de usuris. l. i.infra de nouatio. Et Dore in casu isto solu dubitant, an stipulatio impediat oriri contra ctum iuri lae. Circa quod habes distinctione Bar. quam sequuntur communiter Docto. in . l. singularia in sexto speciali supra si certum peta. qua in no prosequor,quia non pertinet ad materiam nostra. Solum potest procedere, quando interrogatio de
responsio fuit concepta per verba praesentis temporis constituentia contractum, de quae expresse non continerent obligationem de futuro, quam
late prosequutur Bal. nouel. Soc. Rip.&alii Mod. hie,Alex. Soc. & Dee m. lti. in prin .is. si certum petatur. In qua quaestione sunt opiniones.
Affirmativam, videlicet cy sit stipulatio, tenue
runt Iacob. de arena Cin.& Alberi. in . . haecdsurtis sima per nuncia pationem. C. de testa. Soc. hie Soci. de Deci . in . d. l. h. in prin. Et ista opinio vide tur communis.ut hic dicit Rip. Adducitur Primo quia in casu isto adest coceptio verborum, de cim nia adsunt,quae sunt de substantia stipia lationis, igiloo tur erit stipulatio. Adducitur i secundo text. in . i.
si stipulers. finali infra eod. Solutio Bal nouelli Ptext. ille praesupponat quod partes voluerunt sti putari, dum decidit m in casu illo valeat locatio, quia non potuisset valere si voluissem stipulari nlegem primam s. eum qui supra de constitia. pecu. non est bona, tum quia falsum est eius praesuppositum, v non valuisset locatio ubi partes uoluissent stipulari exquo voluerunt sacere non soli im stipulationem,sed etiam cotractu locationis. Nec obstitex. in .ds cum qui, tum quia aliud est in constituisto, ut declarabimus infra in Lissi quis ita. Tum et quia textiille manifeste Praesupponit, v ex parte
interrogantis ageretur, v esset stipulatio. Dubiatat enim lex an ex eo,quia interrogatus no expressit consensum suti per responsionem congruam interrogationi,impediatur ne valeat contractus locationi, qui agebatur. Ratio dubitandi erat, quia interrogatio facta denotabat cy ex parte interrogaritis agebatur,v induceretur obligatio verboris, cicex eo quia alius non expressit consensum suu per responsionem congruam interrogationi, denota batur u ex parte eius ageretur m non esset stipulatio seu obligatio verborum, sed solum contractus ex consensu,& obligatio exco sensu propterea viae debatur cy non posset valere ille contractus loca,tionis , quasi no esset conse risus circa eandem speis ciem obligationis,ut in .l is si quis ita infra eo. Deciditur tame valere,& ratio Decisionis est, quia ex Parte interrogantis agebatur, non soliim induceretur obligatio verborum, sed etiam obligatio ex consenta,quia agebatur u induceretur non tantum stipulatio, sed etiam locationis contractus. re ideo debet valere,quia ex parte utriusq est co risus circa eundem contractum,& obligatione, quae consensu contrahitur: unde ex praedictis sequitur
tex. Prysopponat s indubitato v fi secuta fuis
set responsio congrua ad interrogata, ct denotaretur ex eo, ex parte ut iustu actum esset v stipulatio induceretur,quia sola interrogatio denotat, villud a gehatur ex parte interrogantis. Alia est solutio Rip. hie, qui dicit m in text. illo agebatur solii de obligado respondentem ex eausa stipulationis. puta quia sit dictum promittis mihi locanti uel ME denti decem,& io colligatur animus stipulandi,no sic in casu quaestionis nostrae, quia agitur u induiscatur mutua obligatio,per quam eria is qui interis rogat obligetur respondenti, quod est contra substantiam stipulationis. Quae solutio non placer, quia non adaptatur ad casum, quando esset facta mutua interrogatio et resposio,ut statim dicemus. vltra alios ad illum rem est clara solutio, T in tex illo non dicitur esse factam interrogatione per verha de praesenti constituentia contractum, qUx ex presse non continerent obligationem de suturo, Prout e quaestio nostra. Iccirco intelligi debet rex. ille, est sacta interrogatio per verba de futuro, iexpresse significarent oblig1tionem de suturo de
29쪽
his quae pertinent ad contractus implementum,
quo casu absq: dubiosuisset inducta stipulatio, si
secuta esset congrua responsio vi supra dictu fuit: Quae tamen sit ratio, quare ibi valeat pactum seu contractus licet stipulatio sit inutilis declarabitur infra in . l. i vi si quis ita. Cotrariam opinionem negativam, videlicet cynon sit stipulatio sed sola venditio,tenuertit Alex.in. d. l. h. in prin. supra si certum peta. Bal. nouel. ivloi Rip. hic, Et pro ista opinione adducunt i m ex eodem secto non debent induci diuersi contractus, sed unus tantum th. in princi. ubi Bart. & alii suis
Prasicer. peta. igitur vltra venditionem non deis
hilit induci stipulatio. Sed ad istud ultra Soci. qui dicebat crobiectum non procedit nisi in contra ctibus qui non sunt simul compatibiles, est alia solutio, quod immo in casu nolito sunt duo facta, vel saltem duae qualitates eiusdem facti, quae posis
sunt considerari veluti duo facta, est enim consenissus de contrahendo,est etiam illa conceptio verborum, qua ad interrogata fit responsio, quae duo, li cet significentur per eandem constructionem ver horum,possunt tamen considerari veluti duo ad inuicem distincta,ut in. l. arist supra de donatio. dcin. l. secunda. C. de Pac. inter empto.& Uendito.&in. l. duo societatem supra pro socio. Adducunt secundo quia in casu quaestionis nostrae non interueniunt ea qui sunt de substantia stipulationis,igitur non est stipulatio. Assumptum probatur, quia exquo suit concepta per verba pissentis temporis,apparet v non continet obligationem defuturo, prout est de substantia stipulatio, nis. l.v.f. stipulatio infra eo Tenentes communem respondent, virtualiter continetur obligatio defuturo,videlicet solutionis pcn Sc traditionis rei: istae enim obligationes sunt de natura contractus emptionis, cuius naturam sequitur stipulatio su per illo interposita. l.si stipulatus supra de usuris. Hanc sollitionem reprehendit Ri p. quia attento quod ex parte venditoris nulla est facta interrogatio,non est possibile quod intelligatur stipulatio de solutione praecii. Sed haec improbatio Ri p. nopotest adaptari ad casum quando vicissim foret facta interrogatio & responsio, puta, quia sicut ex
parte emptoris esset sacta interrogatio de vendendo, de per venditorem responsio de vendendo, ira et ex parte Meditoris esset facta interrogatio de emendo, S ex parte emptoris responsio de emen do. Adducitur tertio, quia in casu praesentis quae,stionis partes non intendunt stipulari, igitur non erit stipulatio. Consequetia patet per te x. in . l. obligationum substacia in fine supra titulo primo, &ln. l. iurisgentium f. quod fere supra de pactis de nea quae supra dicta sunt. Assumptum et probatur, quia non est praesumendum quod velint stipulari,
quia sua non intersit, argumento. l. stipulatio ista s.
alteri infra eodem. Probatur etiam secundu Ri p. hic, quia interrogatio de responsio in casu propositae quaestionis fiunt ad finem inducendi mutuam
obligationem prout est de natura contractus.l. Qinsea de acceptita igitur praesumendum est v non animo stipulandi,quia stipulatio fit ad finem obli nandi respondentem dumtaxat. d. l. v imputatio. Tenentes communem respondet, negado assumis
Ptum m no sit animus stipulandi, quin imo dicunt
v ex illa interrogatione & responsione colligitur animus stipulandi, attento et v interest ipsoru epinducatur stipulatio, ut habeant plures actiones. cum filius o variis de leg. . Nec est contra naturam stipulationis er inducatur mutua obligatio, si etiam praesupponimus esse factam mutilam stipuislationem. vltim ci adducitur, si in casu praesentis quaestionis ultra emptionem induceretur stipui tio induceretur obligatio quae esset ex consensu et ex verbissed consequens est falsum, quia non da tur obligatio,quae sit ex consensu de verbis simul. L obligamur supra tui. i. igitur de antecedens, vs vlit stipulatio .vitrii contractum. Sed ex me te Sociis hic est clara solutio,& ex hoc, ultra emptionem induratur stipulatio no sequitur m inducatur una obligatio, quae fit simul ex consensu de ex verbis, sed cr inducantur dux obligationes,una ex coli'
sit, quae oritur ex eo tractu emptionis Altera ex verhis,quae oritur ex stipulatione, sicut etiam oriuntur dux actiones.
Quid dicendum y Opinio negativa cy non in diacatur stipulatio iudicio meo est vera de indubita reta ta. Et pro comprobatione huius opinionis, i Sc resolutione omnium quae adduci possunt in oppositusico aduertendum, in casu propositae Adnis non potest intelligi stipulatio ad constituendum
conti actum emptionis, quia cotractus emptionis
non verbis, sed consensu inducitur. l. i. supra locati . l. i. supra de rerum permia. l. consensu supra tit. i.
Solum potest esse dubitatio an possit intelligi stipulatio,vel quo ad obligationem de faciendo contracti im venditionis,uel quo ad obligationem traditionis rei ex parte venditoris, de solutionis praecii ex parte emptoris et verum quia in casu nostro
agitur m ipsa emptio &uenditio de praesenti inducatur,& revera inducitur,quia usi fuerunt verbis praesentis tiris propterea clarum est,m non potuitios intelligi stipulatio quo ad illam obligatione de se,
ciendo contractum venditionis, ex quo i illa obligatio de saciendo emptionem non potuit induci, attento crsi prius fuisset inducta,tamen in ista conuentione suisset finita, obligatio enim de contrahedo tollitur definitur dico P contractus inducituri in numerationibus infra de sol ut . de ibi Bar. no. dc idem Bar. in . l. si h pres ex testo supra de actio empti, de in . l. si fidei uitar s.fi. supra de leg. h. in . l. singularia in .vi. speciali versi. qn praecedit stipula tio supra si cer pet. Unde si per dictam conuentio
nem, per quam constituitur contractus dicta obli
gatio fuisset finita,impossibile est per illum inducatur. l. titio cum morietur. E. de usu frue.l. Usu fructum cum moriar supra de usustu. leg. Solum igitur difficultas reducetur adhoe,an possit intelligi stipulatio quo ad obligationem traditionis rei, Sesolutionis prec n. Et quo ad hoc concludendum eidem videlicet ut non intelligatur. Moueor, quia ista conceptio verborum non potest inducere misputationem quo ad constituendum contractu emptionis ad que principaliter ordinatur,quia ut statim dein suit,non verbis sed consensu inducitur. et& quia non cadit in obligationem cum in ipsa coistientione inducatur Sc constituatur ipse cotractus
igitur non potest inducere stipulationem quoad obligatione
30쪽
obligassonem traditionis rei de solutionis preeri, ad quam solum porrigitur in consequentiam. l. si in diem s. i.& quod ibi Bar. o. supra de condi. Scdemoti ra. Secundo' quia verba ista expressa in in terrogatione de responsione. non significant promissionem traditionis rei & solutionis precii,igitur quo ad ductam obligationem non potest intelligi stipulatio, attento no potest intelligi de, eo quod non continetur sub verborum significatio, ne l. quicquid astringe s. e. Hi ita stipulatu id chryosogonus ad fi. infra eo. Et si vis udusta promissio virtualiter includatur ex mente praeter de ultra significatione verborum, sequitur u obligatio quoad dictam promissione erit solum ex consensu non ut d ex verbis: Obligatio. n. ex verbis esse no potest,nisi de eo quod represse significaturn verba, ron autem de eo quod tacite de in consequentiam
intelligitur. d i chrysogonus ad F. d. l. quicquid
astringendae Ex praedictis patet solutio ad omnia obiecta: Nam primo patet m in casu nostro non est conceptio verborum, nec adsunt ea, quae sunt de substantia stipulationis,quia patet v Partes no intendunt m illa obligatio de qna agitur, oriatur. Sinducatur ex verbis. sed solum ex consensu, tam non aliter potest esse coceptio verboru nec substantia stipulationis nisi s partibus agar v ex ver his induratur obligatio, ut supra diolim fuit: agi tu Cn. solu de obligatione traditionis rei ex parte
venditoris, & de obligatione solutionis precii ex
parte emptoris,& non agitur m oriatur ex uerbi quia eorum promissio no fuit expressa per verba,
sed solum ex consensu, vi supra dixi.Et si dicatur m istud verbum vendis, & vendo
debet trahi ad futurum perdoctrinam Bar in . d. l. v stipulatio. Respondetur m verba praesentis teporis debent trahi ad suturum quando non pos sunt verificari in proesenti, prout quando dictum
esset, promitto cydo,non aut E in casu nostro, quia veri fieantur in praesenti exquo in ipsi et nventio
ne constituitur contractus venditionis. Praeterea
si exponerentur in futurum, solum denotare turpmissio de vendendo,& isto casu etiam non posset ineludi stipulatio quoad obligationem traditio, nis rei, & solutionis praecii. quia facta venditione tollitur & finitur obligatio, qua quis tenetur ex stipulatione de vendendo,ut statim dictum suit. Ad illud crin stipulatione interposita super contractu
veniunt omnia quae sunt de natura contractus. l. si
stipulariis supra de usuris. Respondetur istud procedit ubi interrogatio de re ponsio est de imis plendo contractum, & intelligitur stipulatio quoad illam obligationem de adimplendo contractu ita loquitur. d. l. si stipulatus cum similibus, non ara. te quando interrogatio Se responsio est per ver haconstituentia contractu, de quae expresse no signi, fictit promissione adimplendi illa,que possunt deis heri ex cotractu, ut est in casu quaestionis nostrae. io Quarto quaeritur in quibus contientioniblis texigatur stipulatio. Respondeo de nec enitate exigitur in illis,quae non aliter possun t valere . nisi fiant per stipulationem. Exemplum in promissio inibus iudiciariis de iudicio sisti,& iudicato soluendo, Nullae enim sunt nisi fiant per stipulationem.
vi per B Cn. l. siue apud ae a. et trans. . Pau. casta hic,& est tex. in . l. omnes L. in hac.C. de epis de cle
ubi dieitur ci, fideiussio de iudieio sisti debet esse
vallara cautela stipulationis nee veniuntur calore
iudicii quicquid dicant Alex. Ias&alii hit,ut diceios mus insta in prin. l. i. Et ratio t quare sint omnino nullae quando fiunt sine stipulatione est, quia per tinent ad inducendum obligationem, ut quas teneatur adesse in iudicio de quo non pol esse nisi obsi natio ciuilis, quae non pol induet per promissione quae sit per pactum nodum. Exemplificatur etiamaos in conuentione fideiussionis,tqus es omnino nolla, nisi fiat per sipulationem. l. v. s sitis accepti C. l. sciendum infra eo. l. blanditiis. C. de si de ius f fi. In si de fideius. Et ro huius est iudicio meo qtis a colatientio fideiussionis non ordinatur ad inducendo aliquam obligatione naturalem in fidei utare, sed solum ciuilem,videlicet ut occasione principalis
oblinationis,quae est in debitore principali,possit ipse fideiussor conueniri in iudicio, quae obligatio' non potest induci ex premissione quae sit per pa-iodi Aum sine stipulatione: Potest quidem t per viam constituti aliquis obligari pro debito alterius solo pacto sine stipulationes de cεstii uia Infii. de actio Multum in interest an quis obligetur per modii fideiussionis an per viam constituti ut patct e re his, quae dixi circa materiam constituti: Et ro disseren tiae est, quia per constatutum quis non obligatur
ad suscipiendum iudicialem discussione pro eo cypromissit sed solia ad soluendo sine aliqua controoersia &discussione iudiciali, quod constituit; itam non dicitur periinere ad inducendum obligationem diuitem sed potius naturalem,quae pol induisci per pactum, ut declaratum fuit circa materia cAies statuti. Exemplum et est i in ea conuentione, per
quam pater qui dat dote pro filia vult sibi appro
priare actionem. qtiae debet esse eois patris S sitimi iis quod si patras supra sol. matri. Nam talis co Dentio est omnino ntilla, nisi fiat per stipulation APertinet enim ad innovandum actionem competigiem pro dote prosectitia, quoe in nouatio non potfieri per pactu,ut est casus in l. alaia. C. de itire doteios Exemplificari etiam pol t in his conuentionibus,
quae non vestilantur c heremia contractus Na ad
esseetum ut possint esse efficaces ad producenduobligatione ciuilem de actionem requiritiae v fiat
per stipulationem,ut in conuentione usurarum. l. i. l. qualiis. C. de usuris S in coitentione rcvnali. l.
seruus ea lege, & quod ibi no. . de seruis exporino Exemplum etiam csi t in conuentione acceptilia..tionis, nam licet sit utilis ad tollendum obligatio rem naturalem,etiam v non interueniat stipula tio,quia videtur inesse pactum de non petendo. . si onus in aeceptillatio supra de poc. l. si accepto latum infra de accepti tamen ad efiectum, ut ipso iure possit tolli et uilis obligatio de actio, exigitur Uinterueniat stipulatio. l. an inutiliss aecepti latio infra de acceptillationibus. Exemplificatur etiam secundum lac hic col. si. in conuentione notiatio,
iri nis, quia i exigit stipulationem. d. l. an inutilis os acceptum cum concor. de quibus per cum hic Aleae. de Rip. hic reprehendunt istud exemplum, quia notiatio pol fieri per contrastis iurisnenti uel si mandato meos si supra mandati, Bar. in .l.i. insta de nouatio. Sed aduerte nouatio,quae sit per