장음표시 사용
31쪽
eontractus iuristeri. non tollit primam obligatio isne ciui. ipso iure, sed ope exceptionis, ut est casusin. Hi res aestimata j. Mupra de iure dot. per quem text. ita dicunt Fulgo. dc Alex. in .l singularia col.i. vers. iij. noto. g. si cer. pet. Ad hoc igitur vi per di, Ha conuentionem nouationis possit praecedes obligatio tolli ipso iure, exigitur m fiat per stipulationem, de hoc est voluit dicere Ias. hic. Utilis auistem est stipulatio in multis aliis conuentionibus
de quibus per Alex. Ri p. & alios hic, sed non re, ferro, quia nihil est addendum..ia Quinto quaeritur t an stipulatio sit contractus
nominatus,d ista quaesitio habet duas partes. Prima est an sit contractus. Altera est, an sit nominaistus. duoad primam communis opinio est, quod non sit proprie contractus, quia non est ultro es,
erod obligatorius. l. labeo la secunda o contractu infra de ver b. sig. sed solii large dc improprie per.
I. primam spe. supra de pac. ita concludunt Alex.&coiter alij in. l. v. in prin infra eo. Ego tame crederem m posset dici contractus et secundum proapriain lignificationem,prout et videtur Proesi P Ponere tex. in . l. i. supra. tir. i. & insti. de obligas.fi. ct de oblig. quae ex quasi contractu in priri, de in . l. i. C. ut actio .ab haeredi. dc contra haeredes, & in. l. no solum supra tit. proxi . cum pluribus similibus. Nec obst. rex. in. d. l. labeo s.contra ct um: Na pro declaratione illius rem debes aduertere, cr prima facie tex. ille videtur male dicere in eo, m dicit contractum esse ultro citrod obligatione, qm contractus differt ab ipsa obligatione,cum sit facti . l .consilio .fi. supra de cura. furio. Et obligatio fit iuris, Insti. de oblig.in prin. vel saltem in eo, quia obligatio includit solii id quod eli iuris, Con tractus auteinducit non solu ius, sed etiam se M. Accedit quia obligatio causatur ab ipso contractu, igitur ah illo differt, quemadmodu ca a suo causato. l. manumissiones de iusti. & iure. Necesse est dicere pro solii, tione, in rex. illo non accipitur ille terminus(ob' gationem lsolum pro ea parte contractus, quae est iuris, vide icet pro ipsa obligatione quae causa tur ex ipso contractu,sed etiam pro ea parte conistractus, quae est facti i item verborum institu. de inuti. stip. l.iij. C. de inuti. siti p. Ex hoc sequitur. sensus illius tex. non fuit dicere,* contractus fit illa mutua obligatio, qua vicissim contrahentes obligantur,qus causatur de oritur ex ipso cotractus,
sed cr sit illa ea obligationis,quae est ultro citro T, id est quae inducitur Se constituitur ex sacto viri,um: partis. Erit igitur contractus illa causa obligationis, quae inducitur de constituitur ex facto utrii. um: partis,t licet ex illa ca non oriatur obligatio, nisi ex parte unius, Et ideo quia causa obligationis in stipulatione inducitur de constituitur ex facto viri u sq:, dicetur sit putatio proprie contractus,liis rascet sotu ex parte unius oriatur obligatio , adeo milia verba ponuntur ad differetiam illius causae obligationis,quae inducitur & constituitur ex facto
unius tantu, ut est in conuentione nuda, quia illa non est,nec dicitur proprie contractus: non autem ad differentiam illius conuentionis, ex qua oritur obligatio ex parte unius tm,ut est stipulatio,quia illa dicetur proprie eo tractus,dummodo causa diacta obligationisinducatur vitror citroq. id est ex facto virius v. Et si dixeris, v dum texi ille praeis
supponit, v haec duo disserunt, actum & contra ctum,& dicit actu esse generale ad illud, quod re, siue verbis agitur, videtur praesupponere V stipuislatio proprie non comprehendatur appellatione contractus,sed solii appellatione actus. Respondetur cy sensus illius tem fuit dicere cy istud nomen
actus denotet eam partem facti, quae interuenit inco tractu,siue illud factum verbis siue re agatur, &Propterea differt a contractu, quia nomen contractus denotat illud factum una cum effectu obliga
tionis, qui ab ipso causatur. Non igitur vult dicere cy stipulatio, dum capitur no solii pro facto, sed
pro effectu iuris, qui causatur ex ipsa verboru coceptione, contineatur appellatione actus, de disse, rat a contractu, quia hoc attento sequeretur, v coetractus qui re celebrantur continerentur Proprie appellatione actus, dc differrent a contractu,quod
esset admodum absonum. Concludo igitur u stiis
putatio sit proprie contractus. Quo vero ad aliud, cois de vera conclusio est, viis stipulatio sit contractus t nominatus per tex. ubi est casus in . d. l. is f. s. de pac. Aliqui hic mouent unam difficultatem. Nam videretur secundu eos dicendii m ex quo nomen stipulationis est genera Ie, dc conuenit pluribus conuentionibus,videlicet Accepti lationi, Fideiussioni, & Arrogationi. l. i. I.
an inutilis infra de accep. l. f. satis acceptio infraeo.l. h. si . supra de adop. v propterea non laciat mcduentio stipulationis sit de dicatur nominata, quemadmodum nomen permutationis,quia generale, non facit couetio sit nominata, Glo. in ruae .
C. de rem permu. Huic difficultati uno mo remo ldet Rui. hic nu. xxvi q. alio modo respondet Rip. nu. i. Sed suae solutiones non tollunt difficultactvela solutio est, quodlibet nomen attributii conuentioni facit. cy conuentio fit,de dicatur nominata, qua do ca significata per ipsum nomen induiscitur per ipsam conuentionem. Et hoc modo procedit quod dicitur de emptione,locatione, societ te,stipulatione,& sic de alijs, Nam consti tuuntur
in ipsa conuentione: Sed ubi causa significata per
nomen no constituitur per ipsam conuentionem tune per illud nomen conuentio non potest dici nominata. Ita procedit quod dicitur de permutaris tione, Nam permutatio non potest constitui per ipsam conuentionem, sed ex transsatione dominii
vicissim facta. l. i. in fi. supra de rerum Permia. nota Doc. in. l. h. in prin. supra sicer. pet. Iccirco eius coatientio non dicitur nominata. Illud igitur quod dicit rex. in. l.i. supra de rerum permu. videlicet id esse receptum in iis conuentionibus, quae habet nomen suum intelligitur de iis quae habent nomen suum tempore ipsius conuentionis.
Sexto quiritur det effectu stipulationis,de quia
claru est, v ex ea oritur ciuilis obligatio de actio. Clarum etiam est v ex ea oritur naturalis obliga, tio, quia in eae etiam pactu.d. lasfi. supra de Patest casus in . l. si fideiussor supra de codi. inde. de ins. is si quis ita infra eo. dum dicit cy respondens nil
tu ad interrogata non ciuiliter, sed nec etiam naturaliter obligatur. Nam ex hoc infertur m viro tuo obligaretur,si responsio esset facta per verba,
ct hoc concludunt Bande communiter alii in.da.
32쪽
communiter Doe.hic. Et Iudicio meo est indubitatum, maxime attenta illa declaratione de qua
sapra naturalis obligatio sit illa obligatio de soluedo id quod promissu fuit, ciuilis vero obligatio sit illa obligatio de suscipiedo iudiciu seu actione occasione eius quod promi Tum fuit, quae est correlativa adactione. seu ius prosequedi in iudicio,quod est in creditore, quia manifestu est in promissore u stipulatione esse obligatione de viro . propterea circa propositam qonem solii videdum est de duobus principaliter. Primu est quid operetur stipulatio interposita
saper contractu in nominato. Secudum est,quid operetur quando interponitur super contractu nominam,& an sequatur eius naturam .
. Circa primum,ad intelligentia habet praemittere, qui sint contractus innominati, dc quaelit eoru natura. Debes enim scire, P secudum larga & impropria significationem quodlibet pactum nudum dici potest contractus in nominatus,vino. in . l. i. in . Prin inglo. magna ad iusia prati t. proximi. quavis proprjenon possit dici contractus ex quo causa prodii Aiua obligationis non inducitur seu constituitur ex facto virium: paciscentis . l. labeo contractum infra dever. fig. secundum intellectum que supra dedi ad ii ham tem vere tame & proprie t contractus in nomiis
triti sunt illi quatuor qui sint cor respectivi, de quia
hus in . l. naturalis. s. de praescrip .ver. videlicet Do ut
des: Do ut facias: facio ut des,& Facio ut facias: Et quia supra dictum fuit de natura de effectu simplicis
pacti, dc conuentionis nudae r solum restat videre de natura, seu essectu contractus correspectius. Ec ip primo: t an statim in ipsa conuentione contractus in Momo nati correspectivi et ante implemetu nascar obligatio. Ista qo non pertinet ad ciuilem obligationem, quia constat illam non nasci ante implemetum. I. iurisgentium .i. supra de pae. l. i. s. de rem Permia. ro Nec miru,t quia contractus correspectivi non perficiunt in conuentione sed in ipso implemento, Barti In. l. siue apud acta colum. ii. C. de transac. in . l. ex pla cito. U.de rerum permul. &in. l. si pecuniam. C. de condie. ob causam, & iura dicunt in ipso implemento esse contractiam, unde nascitur actio dacta. l. iuris gentium s i. ad fi. Solum igitur potest procedere dubitatio quoad naturalem obligationem. Commuisti is opinio Glo. de Doct. in . l. petens. C. de paci. est,
v in ipsa conuentione ante implementum nascat nrnaturalis obligatio. Mouentur. quia in ipsa conuenistione est con sus. d. l. i bd. supra de pac. igitur obligatio naturalis. Sed solutio est clara, P argumetum P cedit in consensu, per quem perficitur cotractus, sed non in consensu per quem contractus no perficitur, ut est in consensti contractus in nominati, quia per illum non perficitur contractus ante implementum.
Adducitur etiam quia videtur m militat aeqisitas fi, dei seruandae etiam ante implem etiam igitur obligatio naturalis. Sed est solutio m no potest eenseri perfecta datio fidei ante implementum, cum antea norim sit persectus contractus. Tertio adducitur t quia cotractus in nominati cor remeetiui fiunt per dictio, nem ut, quae denotat modum. l. prima. C. de iis qus sub modo,igitur ante implementum erit nata obligationaturalis. Consequentia patet, quia propter implemetum modi no impeditur natiuitas obliga,tionis, Bar. in . l. quibus diebus, termitius. s. de codiis
& demon. Aliqui respondent m istud procedit in
ultimis voluntatibus, sed non in contractiburissus tamen solutio non est hona, quia etiam in contra ctibus propter implementum modi non impediatur natiuitas obligationis. l. si insulam supra locati. vera solutio est argumentum procedit in modo, cuius implementum non exigitur ad perficiendum dispositionem seu contractum ,quia sine eo disponatio, seu contractus est perfectus. sed non procedit, quando implementum modi requiritur ad perficiendum contractum, ut est in contracti hus in nomina istis,quonia actu videtur a partihus,ut ex ipso implerii mento oriatur obligatio. Quarto adducunt tiret,in. l. iuri entium f. i. supraeda paci. dum dicitur ibi ex implemento naci ciuilem obligationem. Nam ex hoe videtur inferri naturalem esse natam in ipsa conuentione ante implementum, sed istud funis damentum , in quo multum se fundant Docto. niali ii valet, & retorquetur ad oppositum, quoniam text. ille praesupponit ex implemento nasci' Ut ranisque obligationem & ciuilem & naturalem, dum diiscit (Et hine nasci ciuilem obligationem loquitur. n. de ipso implemento, & tamen implicative dicit et
ex eo nasci ciuilem,ita quod sensus est. v non solum naturalis, sed etiam ciuilis nascitur ex ipso imple mento, & re vera absurdum foret, si vellemus praesupponere quod in eodem contractu obligatio nais ruralis diceretur oriri ex una causa, videlicet ex ipso consensu in conuentione: obligatio vero ciuilis ex alia causa videlicet ex ipso implemento , ut in stadicemus Adduncuntur quaedam alia, quae non refero,
quia parum urgent. Contrarium, videlicet quod ita non ait nata naturalis obligatio tenuit Bald. in didicia. l. petens colum. xiij. Per text. in . d. l. i. supra de rerum permu . in his verbis c ex re tradita initium praebet obligationi. Tenetes communem solusit villa verba debet omino intelligi de ciuili obligatio e. ponderant, quia tex. in ratione sui praesupponit cyestet absurdum fi diceremus illam obligationem nasci ex consensu, quod non sat intelligi de natura, Ii, quae solutio nullo modo potest procedere, tum
quia praesupponit m ex eodem contractu permutavitionis obligatio ciuilis oriatur ex una ca, videlicet ex ipso implemeto,& naturalis ex alia,quod, ut in fra dicemus,est valde absonum, tum quia te x. ille Ioquitur de permutatione, si is ante traditione non pol producere obligatione cu rid fit permutatio anate traditione ut dicitur in eadena. l. i ad S. & no. in . l. ii in prin. s. si cer. pe. Quare autem laret absurdum in casu. d. l. i. si diceremus ex consensu constitui obli gationem naturalem infra declarabitur. Seciando mouetur, quia si esset orta naturalis obligatio in ipsa conuentione, non esset licita poenitetia ante imple metum, d consequens est falsum. l. n. peis
cuniam supra de cond. obcam igitur etiam antece dens arguendo a consequenti destructo. l. manifestissimi. C de surt. Soc. hic respondet , m consequetia praedicta procedit in obligatione naturali, qui orie ex pacto,seucduentione simplici,sed non. in obliga
tione natiar ali, quae oritur ex cduentione correspectitia,ex quo illa e magis debilis . voluit dicere Soc mcdsequentia praedicta procedit in illa obligatione naturali,quae fit redacta ad prscepta necessitatis per cGstitutiones hominum, quia tunc no est licita poenite
33쪽
la, sed non procedat in illa obligatione natura Ii, quae non sit redacta ad praecepta necessitatis, quia est licita poenitentia, ut supra dictum fuit in prin. & in hac solutione praesupponit si, obligatio naturalis ex
conuentione correspectiva non sit redacta ad praeceis Pta necessitatis ante implementum, quae solutio multum restringit comunem opinionem de qua supra. Tertio adducitur, quia ii contractus correspectivi noperficiuntur in ipsa conuentione implementum, ut
supra dictum fuit,igitur ante implementum risi piit
abducere obligationem naturalem. Solutio ex mente
Doc. est, s no perficitur quantum lit ad obligatione citi item dc actionem, sed bene perficitur in ipsa conis
uentione quoad naturalem obligationem.
Quid concludunt et cludicio meo istae opiniones possunt ad concordiam reduci. Debes enim scirepto intelligentia de resolutione praesentis quaestio sag nis, ut aliquando pacta correspectiva praeficiuntur in ipsa conuentione: Aliquando non perficiuntur in ipsa conuentione, sed in ipso implemento. Ex emisplum primi est in pacto seu conuentione de permu rando, Nam dicitur illud pactum persectum in cois entione, quia illico partes intendunt se obligare
ad permutandum. Ita probat text. m. i. ex placilo.
C. de rerum permut . Inducendo ut infra dica.& est de mente Bar. ibi. & voluit Soci . hic nu. xx. Exemplum etiam est in eam quo ego iacere pactum deda, eo fundum tibi, & tu eodem contextu saceres pactude dando domum mihi ita P ista duo paeta non haherent exprxisam correspectauam relatione adinui
cena,sed solii tacitam. Nam dum consuleramus ista duo pacta in quantum habent tacitam relationem
ad inuicem, constituunt contractum in nominatum eorrespectivum, prout constituitur . ex tacita relatione pacti ad contractum, iuxta quem opponitur,ve
declarant Barto. de ali j in. l. petens. C. de Pae. de in.I. lecta supra si cert. pet. Dum etiam consideramus quolibet pactum per se, prout potest considerari,ut dicunt Barto. dc alii in . d. l. petens. U.de pac. quodlibet istorum pactorum dicetur perfectum in ipsa coistientione: partes enim videntur se voluisse in ipsa conuentione mutuo obligare ad dandum,& quoad hane mutuam obligationem pacta ipsa dicen turperfecta in ipsa conuentione. Exemplum secundi est, quando illa duo pacta habent expressam rela tionem v num ad aliud, prout quando dictum esset, promitto tibi dare fundum ut mihi des domum, re e contrario, Tu promittis mihi domum videmtibi tandum: Nam isto casu contractus non dici, tur perfectus nisi in ipso implemento, non autem
in conuentione, ut per Bart. in. d. l. siue apud acta,
ct dictum fuit supra. Nunc ad propositum, si quoias rimus t an statim in ipsa conuentione sit nata obli, natio naturalis, ubi pactum perficitur in conuentione & concludendum est quod sic, se in istis terminis procedit communis opinio. In his terminis praeci se' loquitur glo. iv. d. l. Petens, nam dicit m ex Placito de permutando oritur naturalis obligatio, Et in his terminis procedunt omnia quae adducuntur pro communi opinione, quia in casu isto inest consensus de se obligando in ipsa conuentione, Sc pro,pterea necessario oritur naturalis obligatio. Et pro ista opinione ego pondero textum in dicta. l. ex placito. C. de rerum Permuta. Dum enim text. dubitat an ex pacto de permutando detur amo, prae supponit on obstante poenitentia illud placi: uadhuc persistat, de propterea v adsit naturalis obligatio . Accedit, quia dum ista duo pacta per se considerantur, de no prout habent tacita relationem ad inuicem, absq: dubio cdstituunt obligationem natiaralem prout quodlibet aliud pactum: non enim in eam isto potest assignari ratio diuersitatis , alias enim si non diceremus ex ipsis oriri naturalem ob ligationem , non possent per se considerari, sed la
Ium in quantum unum habet relationem ad alterii. quod est contra not. in . d. l. petens, ct contra lex in . l. h. C. de pactis interempto. d vendi. Nec ob stant adducta contra communem,quia nCn Proce dunt in casu quando in ipsa conuentione pactum seu contractus perficitur, cic incipit a conuentione,
sed solum in sequenti casu quando perficitur in ac
implemento. Si vero quaerimus,an statim in conuentione oriatur naturalis obligatio ubi contractus non perfici rur in couentione, sed in adimplemeto,de tunc abs
dubio procedet opinio Bal. videlicet quc d iid fit nata Oh ligatio naturalis ante implementum. Quae opinio ultra praedicta manifeste probatur, quiae si ante implementum non est contractus igitur ante implementum ex ipso contractu non potest oriri oblia gatio naturalis: causa enim debet praecedere suum causatum dicta. l. manumissiones supra de iustitia &iure. In his terminis procedit dc loquitur text. in. Liurisgentium . i. qui secundum ea quae supra dixi dicit m ex ad amplemento huius contractus correm clivi non soli im oritur naturalis obligatio, sed etiaciuilis. Loquitur etiam text.in. d. l. i. supra de rerum Permutatione: dicitur enim ibi ex contractu permu lationis, qui perficitur in traditione. oblistatione oriri soli im in traditione,& m in casu isto esset absonu dicere cr obligatio oriatur ex consensu, quando ac sii fuit m obligatio inducatur ex causa permutationis quae cosensu no inducitur, sed solum in traditione.
Et hoc est q, voluit dicere revi. in illis verbis (allois qui dicendum esset &e. Praeterea fi in illis actum sitras si, obligatio non im ex verbis, i sed etiam ex rei in
te ruentu contrahatur,quo casu requiritur interuenistus rei ad hoc ut stipulatio dicatur adimpleta seu perfecta. l. ii ita stipulatus mero f. fi. ε . l. cum . n. infra denotiatio. non nascitur obligatio aliqua ante interueritum iei. l. qui pecuniam supra si cer. pet. . quidam cuiuium L. fi infra eo. igitur multo magis idem dicen dum est in isto edtractu in nominato correspectivo,
quia si actum fuit m obligatio oriatur ex ipso imple.
mento, quo casu ante implementum non dicitur' contractus perfectus & absolutus, ut ante adimplementum nulla oriatur obligatio. Nec hoc casu ob
fiant ea quae supra adducta sunt pro communi opianione, quia ut supra dictum fuit,illa procedunt soluin alio eam videlicet quando contractus perficitur in ipsa conuentione ante implementum: Nec oppositum voluerunt glo. dc Doc. in. d. l. petens, quia (Iu dicio meo non loquuntur in casu isto quando conistractus solum perficitur iii implemento, sed quando perficitur in conuentione , ut est in pacto de
Sed iuxta pridicta supersunt aliquae difficultate xa Prima est i qua ratione in ista conuentione, promit to tibi i
34쪽
eo tibi fundum vides mihi domum .videatur actum nullo modo oblIgatio possit induci ex consensa quod contracius perficiatur ex implemento, & no quia causa contra itus,ex qua agit v obligatio indu
. ex conuentione, adeo quod statim ex ipsa conuen- catur,no constituitur ex cosensu,veru prssupponit,
tione non oriatur obligatio ad dandum. Hoc atqnon declarant, sed cludicio meo vera ratio est, uia is qui debet dare domum non obligatur ad da, um, nisi postquam ego dederim fundum, & adimis
Pleiae tim ex parte mea. Ita etiam videtur a sitim, vemo non obliger ad dandum fundum in ipsa con udistione, sed solum postquam ille alius dederit mihi eas domum, quia in contractu t ultro' citro obligatorio, id quod videtur actum in uno . intelligi,
tur actum in viros , Ut est casus in . l. fin. infra deae
cepti latio. Et ista ratio etiam facit pro illa opinio Me quod ante implementum non sit nata obliga.
Alia est dissicultas , quomodo in ipso implemen isto dici possit m perficiatur seu inducatur cotractus, cis cum in ipso implemento t non interueniat conuentio sed illa praecesserit ex interuallo,& clarum est noposse constitui contractum nisi adsit conuentio. l. l. f. fin .supra de pae. Respondeo istud esse, quia conistaentio, quae praecessit,trahitur ad tempus implemeisti, quasim in ipso implemento censeatur facta ipsa conuentio & in ipso implemento contractus factus: Nam conuentio illa videtur ordinata ad declaran dum , m datio fundi ex parte mei intelligatur facta, y ut tu mihi des domum, & e contrario, ut datio domus ex parte tui censeatur sacra eo proposito, ut
ego tibi dem fundum,& hoe est etiam quod pri supposuit Areli. hic in fine dum dicit,m contractus in
nominatus re contrahitur, allegat.d.hi.supra de rearum permu. Sequitur Soc. hie nu.xx. Ex quo etiam
omprobatur opinio de qua supra videlicet v ante
implementum in ipsa conuentione non oritur ob ligatio naturalis: Haec enim conuentio, quae praecesiit ante implementum, non videtur facta ad effectu
ut ex ea inducatur obligatio, sed ad declarandum min ipso implemento dicta conuentio censeatur celeahrata. Et ex hoc tollitur unum aliud de quo posset opponi, videlicet v, attenta illa opinione, m ex ipsa conuentione non oriatur aliqua obligatio, ne dum naturalis,sequeretur m ipsa conuentio a principio esset nulla, sed consequens est falsum, ergo & antecedens: Nam solutio est, v non potest dici nulla,quia licet nulla obligatio oriatur, tamen Pertinet ad de clarandum cy ipsa conuentio intelligatur interposuta in ipso adimplemento .sso i Tertia est diiucultas circa intellectum t illorum verborum,de quibus in.l.i. supra de reru permu. vi delicet(alio qui si res nondum tradita fit,nudo cosensu constitui obligationem dicemus, quod in his dii,
taxat receptum est,quae nomen suum habent, ut inemptione , venditione, conductione, & manstato
sed ad istud, postpositis quae per alios dicantur,ne
spondetur,m sensus illorum verborum est declara re, cy ubi partes conueniunt ut constituant aliquam causam contractus, actum videtur m obligatio tune habeat initium, quando illa causa contractus erit co stituta, ct hae ratione, quia dum partes conueni ut v in casu quo actum sit,ut obligatio inducatur ex cacontractus, solum possit induci obligatio ex consensu,quando Et ex consensu solo sine interuentu alicuisius rei ipsa ca contractus constituitur test emptio, venditio,societas,locatio,& madatum,adeo cy texta ille praesupponit,m ubi agitur vi Ohligatio inducae ex aliqua causa contractus,quae solo consensu no costituitur, nunqua dici possitim ex ipso consensu contrahatur obligatio aliqua,sed solii ex interuentu rei, Per quem illa causa contractus constituitur.
isi Quartae dissicultas,an t simpliciter Scindistincte verum sit id, quod comuniter dici solet, in istis cotractibus in nominatis re integra liceat poenitere. Et circa istud (Iudicio meo distinguendum est ut sta, tim dixi,videlicet v liceat omnino poenitere,quado contractus iste in nominatus solum perficitur in imis plemento, Et inistis terminis Praecise loquitur rex. in .d.l. si pecuniam supra de condie. ob cam, & comtanis opinio D t. Et ratio est,quia si contractus nondum est persectus ante implementum, igitur licebit poenitere. l. contractus. C. de fide instrumen . quinimo idem esset instipulatione, quia licebit poena tereantequa fit adimpleta & perfecta. l. qui pecuniam. .n cer. pet. Pro quo facit etiam id quod supra concluissum fuit,vi non esse natam obligationem naturalem ante implementum et sed ubi contractus in nominaistus perficeretur in couentione,vt est in pacto de permutando,tue no liceret per pinnitentia a pacto recedere,quia et isto casu esset nata obligatio naturalis, ut supra dictu fuit,& de hoc est casus in. d. l. ex placiisto. C.de rerum permu.inducendo ut supra dixi. Ethoe in specie determinat Ful. que hic refert Soc.col. iti. De at is veror, quae concernun t propriam natura cotractus in nominati correspectivi, dicet insem Deueniendo nunc ad proposita quaestione,quod operetur stipulatio,interposita super cotractu in no minato, pro eius resolutione videndum est de pluriis Da bus. Et Primo an t operetur nullus alius contra ctus pler ipsam stipulationen inducatur. Circa istud plurimu laborat Soc.hic. n. m. Rui. nu.xxi .cu Plia ribus sequentibus,Rip.nu. xlvi. Post Areli. in . l. sciddu infra eode. ct Alex.in.l.i. in fi. supra de pactis, fealios quos res trunt,& sunt duae opiniones. Na Areti.& Rui. tenent verit sola stipulatio,non aute alius contractus in nominatus. Mouentur per doctrina Barto in l. h.ad E. C. de condi c. ob causam, ubi dicit non reperiri contractum innominatum,quando pernotarium in instrumento opponitur stipulatio. Sota
respondet propterea Barto. non dicit m sit sola stipulatio, sed intelligi debet v ex illo pacto non costimatur contractus in nominatus,sed alius contractus
nominatus, qui vestiatur colitrentia stipulationis, quae solutio non placet. nam cum no appareat de aliquo nomine istius contractus, quem ipse dicit vestitum colitrentia stipulationis,necesse est ut dicamus vel non esse alium contractum qua fi ipulationis, vel illum esse in nominatum. Imposii bile est enim dare
35쪽
nouum contrarium,sed intelligitur unus tantum eo lationem, Sc promterea illud pactum interpositu retractus stipulationis, de pactu intelligitur adictu causa implendi stipulationem, ut concedunt glo. Bar. dcco muniter Uoc. in. l. petens. C. de Pactis, circa primuintellectum. SoIutio Soc. cristud procedat quando
constat v partes intendunt apponere pactum causa implendi stipulationem,non est hona, quia Doc. ibi volunt mistud semper censeatur actum a partibus. gas Tertio contractus in nominati contrahuntur re. l. i. s. de reru Permuta. l. iuri ventius i. supra de pactis, igitur interposita stipulatione super ipso contrari intelligetur sola stipulati non autem contractus in
Dominatus. Cosequentia patet per comunem cocluisso. Bar. dc aliorum in. l. singularia in sexto speciali. s. si cer. pe .us cp stipulatio interposita super cotractu, qui re celebratur, puta, super numeratione, aut datione rei operatur,m nullus alius contractus inducatur quam stipulatio. Ad illud respondet Soc. v argumentu procedit in contractu in nominato,qui perficitur in implenaeco, quia talis contractus re contrahitur, sed no in eo contractu in nominato qui perficitur consensu,ut est pactu de permutando: Nam isto casu erit duplex cotractus, pro viqia stipulatio interponitur super contractu, qui celebratur cd sensu l. duo societate in principio. s. pro socio, Bar. in .d. l. singularia in sexto spe, ciali. Hanc solutione impugnat Rui. hic, quia existiamat contractus in nominatus semper recontrahais
tur,ex quo no pol adimpleri de perfici, nisi per rei in ater uentum. l. iuri et tu post prin. s. de Pactis,sed hoc, quod dicit Ie ui. non tollit solutionem Soci quia quoties est conuentio de permutando,adest Unus contractus in nominatus,qui perficitur consensu in ipsa coia entio ne, de quo Ioquitur Soe. hic. In adimplemeto vero istius contractus inducitur alius contractus in nominatus, qui re contrahitur, vi ipsa permutatio, qui differt ab illo priori co tractu de permutando. Contrariam opinionem v immo sint duo contraetus,quando inchoatum fit a conuentione, videlicet seipulatio,& ille contractus de permuta do vestitus cohaerentia stipulationis tenuerunt Soc. dc Rip. hic. Adducunt, quia isto casu agitur non solii ex stipula. tione. sed et ex pacto de permutando, ut per Barto.
n. l. explicito. C. de rerum Permutatio. Areli. respo-
det q, hoe dictum Bar. fit susum, dc contra ea quae, idem ipse dicit in . l. h. C. de condi c. ob causam,vhi paesupponit agi debere solii ex stipulatione. Soc. dicitu Barto. potest ad concordiam reduci, intelligendom etiam in .da. h. velit esse alium contractum, Ultra stipulationem,uem cy ille non sit in nominatus, sed nominatus,& ex illo possit agi, prout ex stipulatione: sed istud supra reprobaui, quia necesse est mis contractus, quem ipse dicit intelligi ultra stipula, tionem,sit de dicatur innominatus, cum nullum ha
.s vera solutio test, u dictum Bar. in . d. l. ex placito.C. de rerum permutatione, procedit Sc loquitur,quado in conuentione est pactum reciprocum, prout in pacto de permutando, dc stipulatio interponitur solum ex parte unius. Nam tunc dicta stipulatio no
Daret solu illud pactum interpositum ex parte stipuiantis, ex quo illud fuit deductum in stipulatione, noautem nouaret aliud pactum interpositum ex parte
Promittentis, quia illud non fuit deductum in stipuis
Parte Promittentis remanet, dc constituit contractu
in nominatum, quia habita resatione illius pacti adstipulationem resultabit contractus in nominatus, de agi poterit ex illo pacto. Sed doctrina Bart. in.d. l. secunda,& quaestio nostra procedit,dc loquitur quam do pactum interpositum ex parte utriuio fit deductum in stipulationem quia sit interposita stipulatio reciproca, Nam hoc casu erit sola stipulatio, non acitem contractus in nominatus.
Adducunt seclido tex in dicta. I. duo societatem.
supra pro socio. Sed est solutio,quod te R. ille loquiis
cur quando interuenit contractus,qui est certus,v
rus, de efficare,etiam sine stipulatione, tunc.n induciis cur duplex cotractus,ut ibi dicitur. Sed quaestio nostra procedit de loquitur, quando interuenit conuerario , quae citra stipulationem laret nuda, nec consiliis tueret contractum efficacem , Nam quia huiusmodi conuentio vestitur colirerentia stipulationis ea ratione quia cenetur deducta in stipulationem, propterea non potest constatuere alium contractum diuersum a stipulatione attento quod non potest habere esimcaciam,nisi a stipulatione, de in istis terminis proceis dunt notata per glo. Sc Doc. in . l. Petes C. de Pactis. Ex praedictis concludendo circa proposita quaestio nem habes plures conclusiones, Prima est, quod stupulatio apposita in conuentione de permuta do vel Is de faciendo i alium contractum in nominatum, im pedit quod in ipsa conuentione non inducatiar conistractus in nominatus, veru intelligitur sola stipula. tio. Et ratio est, quia si dicta couentio non potest hahere vim Sc efficaciam, nisi in quantum censetur deis ducta instipulationem igitur non debet constituere cotractum diuersum a stipulatione, cum de eo,quo fuit deductum in conuentione, necesse est Ut oriatur
obligatio verborum ex ipsa stipulatione. Ista tamen conclusio procedit ira demum, si sit interposita stipulatio reciproca, quia tunc tota couentio dicetur tita. fusa in stipulationem, Et in istis terminis procedit dictum Barto. in dicta. l. secunda,& quod dicunt comis muniter Docto indictaei. petens, cic opinio Ares. de Rui. supra relata. Sed limitatur,ut non procedat quando interii nil conuentio reciproca de permutando, seu de his ciendo alium contractum in nominatum, de non sit
interposita stipulatio reciproca, sed ex parte unius eantu, Nam tunc stipulatio non impedit quin ex pacto interposito in fauorem promittentis constitu cur contractus in nominatus,quia non potest censeri
deductus in stipulationem, nec ex ea recepit vim de efficaciam, verum ex illa relatione pacti ad ipsam stipulationem constituitur contractus in nominatus.
re ex dicta relatione illud pactum suscipit vim de eo ficaciam, Et in his rem nis loquitur de procedit decisio Barin. d. l. ex placito, de potest etiam procedere opinio Soes. de Ri p. supra relata..,6 Alia est conclusio, t quod stipulatio de permuta
do, vel de taciendo alium contractum innominatu impedit quod in ipso implemento non inducatur,
nec constituatur contractus in nominatus. Exemptu,
promissi tibi per stipulationem dare fundum pro domo, Sc tu e contrario per stipulationem promisisti mihi dare domum pro lando, ista stipulatio impradit ne postea in illo adimplemento, dum ego dabo
36쪽
fundum Induratur seu constituatur ille contractus in diceretur persecta nec adimpleta stipulatio. Nominatus, qui dicitur. Do ut Des. Ratio, quia illa Exemplu,si dictum esset Do tibi landum, ut misdatio fundi non censebitur facta animo costituendi hi des domum,& ita promittis dare domum, Et ex nouum contractum, sed animo satisfaciendi obliga opposito tu diceres, Et ego do domum ut mihi destioni,ad quam tenor ex praeambula stipulatione, de fundum, & ita milii promittis dare landum,& respoin istis etia terminis potest procedere coclusio Barti sum sit,promitto,ia occasu, quia actum suit quod exim d. l. h.& opio Areti.& Rui. supra relata. verbis,& ex re obligatio contrahatur, ita quod cauis Ista conclusio limitatur duobus modis. Primo' sa,ex qua agitur quod obligatio inducatur, non per quando in stipulatione facta fuisset expressa promis ficitur nisi in implemento dationis, Crederem quodsio de faciendo aliquem contractum, expriinedo spe actio ante dationem non posset oriri, quia ante illam ciem ipsius, puta quado facta esset promissio de peris datione non est perlecta, nec adimpleta, argumento mutando,exprimendo nomen permutationis.Nam I. qui pecuniam supra si certu Petatur, S. . quida cuino casu non obstante stipulatione, in ipso adimpleis filium f. fin .infra eodem &. l. si ita stipulatus fuero s. mento induceretur cotractus permutationis, Ratio, sin.&. l. sequen. infra de nouatio. quia instipulatione adtiam fuit,m ille cotractus fieret, ago Tertio videndum est,ant stipulatio interposita suct istud est quod concludit Bar. in. d. l. ex placito per Per cotractu in nominato operet Ur,ut re integra noillum tex. dum praesupponit, quod non obstante stipulatione inducatur contractus permutationis in ipso implemento,& rei interuentu,& in casu huius liamitationis potest procedere opinio Soc. & Rip. hic. Secundo limitatur quado in datione expresse di erum foret, dabam tibi fundum, ut mihi dares domum pari modo promissam, quia non obstantempulatione preambula in adimplemento inducere tur iste contractus innominatus. Do vi Des. Ratio est euidens,& in istis terminis intelligo v loquatur, re procedat tex.in.l .cum te.C. de Pac. inter empl. dc vendito.circa cuius intellectu multum laborant Dom cto.in. d. l. petens. Sed verust sensus est. deo in traditione fundi Mediti inducitur cotractus in nominatus usa expresse in illa traditione dictum suit m tra, deret fundum,ut etiam alius libi daret rem illam,co templatione cuius fundus venditus suerat exiguo' ' precio,vt Iatius declaravit n. d. I, petens. secus aiatemn si fundus ille venditus traderetur simpliciter. Tertia est conclusio,im ubi stipulatio interuenit in ipso imPlemento,seu datione, tune abso dubio stipulatio impediret oriri cd tractum in nominatum ex ipsa datione,& intelligitur sola stipulatio . Ratio, quia illa
datio non dicetur adiectave constituat contractum
diuersum a stipulatione, sed causa adimplendae stipulationis,ut est casus in. si ita stipulatus fueros. fi.&.L cum enim infra de nouatio. dc. l. si ita stipulatus fuero f. chrysogonus infra eodem. Sc Bar. in . d. l. linguis laria in sexto speciali supra si cer. peta. dc hanc conestasionem sequuntur omnes
My Secundo videndumtest,an stipulatio operetur min materia cdtractus innominati detur actio ante implementum: communiter omnes concludunt m sic. r. . ex Placito.C.de rerum permutatione,&I. siue
apud acta. C. de transactio. Ista conclusio procedit quado stipulatio ab initio taret perfecta quo ad cauissandum illam obligationem de saciendo contractu, sit licita poenitentia,Circa istud sunt opiniones nam Bald. in l. quamuis . C. de transactio. quem sequutur Pau. Soci Ias. Rui.& comuniter ath hic,dicit, quod propter stipulationem non erit licita poeniteria, Mouentur quia est contra substantia stipulationis quod sit reuocabilis ex consensu unius, ct quia stipulatio est contractus firmior aliis,ut dicebat Cin. in. l. ii ex precio. C.si certum petatur. Contrarium, videlicet quod no obstante stipulatione sit licita poenitentia,
tenuerunt Roma. Are Lin. l. sciendum infra eo de
Nam dicunt quod dehet esse reuocabilis prout est reuocabilis stipulatio,quando interponitur super ultima voluntate. l. cum quis decedens f. prima supra de lega. tertio, Bart. in. I iin. infra de solutio. ct quemadmodum cotractus in nominatus fit irrevocabilis. propterea quia subrogatur in locum contractus no minati . l. Prima. C. de rerum permutatio. ita etiam stipulatio debet sequi naturam contractus in nominati super quo interponitur,quoad hoc ut sit per preni tentiam reuocabilis,& quia stipulatio a simili sequi, tur naturam emptionis super qua interponitur, quoad hoc ut non impediat, quin possit per remedium. l. secundae. C. de rescinden. venditio. retractari Bart. in . l. si quis cum aliter infra eodem. Quid dicendumst distinguendo tollitur omnis dissicultas & praedictae opiniones ad concordiam reducuntur: Nam aut loquimur in casu quando stipulatio perficitur in ipsa conuentione quoad illam obligationem de permia, tando,& de laciendo contractum in nouatum,&isto casu procedit prima opinio, videlicet quod non fit reuocabilis per poenitentiam. Et in istis terminis preci se loquitur text. in dicta. l. ex Placito, quin imo sola conuentio de permutando non posset per poeniten, tiam reuocari,quando in ipsa conuentione ex solo consensu perficeretur,ut supra dictum ivit. Accedit quia stipulatio in casu interponitur super conuentione de permutando,Vel de faciendo contractum in
37쪽
alium contractum In nominatum super qua interponitur, quae etiam non Potest reuocari, quando conis sensu perficeretur, prout in casu nostro perficitur per verba stipulationis. Et similiter per eandem ra, tionem patet solutio ad tertium de decisione Bar. indicta. l. si quis cum aliter.
Si vero' loquimur quando a principio stipulatio
non est persecta, quia actum sit quod ex ea non oriatur obligatio nisi implemento secuto, tunc omnino erit licita poenitentia re integra, Prout in contractia
in nominator Nam isto casu stipulatio propriae dicitur cadere super contractu in nominato, qui perfici
cur no consensu, sed implemento,& in isto casu procedit opinio Roma. & Are. Nec obstant ea, quae supra adducta sunt in cotra,rium pro illa opinione, non liceat Poenitere,Nam ad primum quod de substantia stipulationis est, ut non sit reuocabilis ex unius consensu est solutio, vhoc procedit,quando stipulatio est perfecta, quia intemenit causa,ex qua partes intendunt obligari, noautem quando non est perfecta, ut in casu isto, quia tunc est reuocabilis per poenitentiam Unius, maxi me quando causa est in alterum ex contrahentibus conserenda l. qui pecuniam supra fi certum petatur. l. quidam cum filium fin infra eodem. l. penulti. s. quae res pigno. Obli. Piit. l. i. s. qui potio in pigno. hahe Bar. in . l. si pecunia col. in . s. de codi. ob causam.
Ad aliud, quod stipulatio fit contractns firmior
respondeo eodem modo, quod procedit ubi stipulatio est adimpleta & periecta. alias qn est imper se cta est ita debilia prout ipse cotractus in nominatus, Aduertendum tamen est, quod isto casu poeniteneia non erit directo circa stipulationem, quia illam directo non potest reuocare, sed erit circa causam implementi, pro cuius inteructu promissor voluit ex stipulatione obligari & non aliter, ut declarat Areta in dicta l. sciendum, nam quia tunc finiretur causa stipulationis per consequens debet finiri stipulatio. dicta. l. cum quis decedens sprimo Barto.in dicta. l. iuinsea de solutionibus.. t Quarto videdum est, i an stipulatio interposita super contractu in nominato operetur, quod non sit locus condictioni ob causam, ex capite causae non secutae Ias, hic post Roma. in . l. sciendum infra eod di eiici, propter dictam stipulationem non poterit esse iloeus codictioni ob causam, Moti per text. in . l. cum Precthus. C: de rerum permutat. Ponderando illam aduersativam. Si vero: Alex. vero in. l. Prima in fin. supra de pactis & Rui. hic columna fila sequuntur eo traria sententiam, quod no obstante stipulatione fit locus condictioni ob causam secundia naturam eo tractus in nominati. Adducitur primo, quia stipulatio
no nouat nec impedit contractu in nominatu, l. duo
societatem supra pro socio, sed istud nihil est, quia
veritas est quod impedit contractum in nominatu, ut supra dictum fuit. Secundo adducit Rui. tex. in . l.
cum te. C. de Pac.inter empto.& vendi. iuncto textiin. l. prima. C.de donatio. quae sub mo, dc. l. E supra de condi. ob causam, inducendo ut hie Per eum. Ego circa hoc dico . quod aut loquimur in casu quando in solutione expresse dictum fuit, quod sol Ditur .d datur, ut similiter detur, & soluatur id,
quod sibi promissum fuit per stipulatione, seu aliud ractum correspectivum,& isto casu competeret co
dictio ob causam, & procederet opinio Alexan. Ee Rui. hic. Ratio, quia in casu isto in ipsa datione,& solutione induceretur contractus in nominatus, ut supra declaratu fuit, & in istis terminis pricisse Io quitur tem in . d. l. cum te & in . d. l. i.
Si vero loquimur,quando quis simpliciter soluit id, quod promissit per stipulationem, nec expres, edixit quod dat se soluit, ut sibi detur & soluatur id, quod tibi suit promissum, & tunc non erit locus codictioni ob causam,& procedit opinio Roman. &Ias Ratio quia is, qui soluit, censebitur soluisse, ut satis laciat suae promissioni, non autem ut sibi detur
quod promissum fuit, ita quod in ipsa solutione nodicitur esse condictio ob causam, nec contractus aliquis in nominatus, ut supra dixi, & in istis terminis Praeci se loquitur tex. in dicta.l cum pricibus. Nam in casu illius text. ego titulo permutationisdedi tibi fundum,& tu per stipulationem promisisti mihi da. re domum, quia ego videor dedisse fundum ob causam dictae promissionis, quae iam secuta est, non a te prici se ob causam,ut mihi detur domus, propte rea non potest agi condictione ob causam ad repetiistionem fundi ex eo quia mihi non das domum , sed solupossum agere ex stipulatione ut mihi des do mum: sed ubi non esset interposita stipulatio de daedo domum, tunc ego videbor dedisse fundum praeoci se ob causam, Ut mihi detur domus. Et ideo agi potest codictione ob causam ad repetitionem fundisi mihi non detur domus ut tibi dicitur in text. similiter volo dicere, quando ego per stipulatione pro mitto fundum,& e contra tu mihi promittis domu, licet tua promissio sit causa finalis, propter qua ego promiseram. l.& haec distinctio s. sina. supra locati. quia tamen haec causa interuenit & secuta est i prinis 'cipio, propterea non potest agi condictione ob causani. Et haec est ratio quare in duobus contractibus nominatis correspectivis non habeat locum condiactio ob causam. l. ea conditione. C. de rescin. vendi.
I. in ciuile. C. de rei vendicatione, Barto. in.l. iussi de condi. ob causam. Requiritur igitur ad hoc ut posis
sit esse locus condictioni ob causam, quod in datio, ne & solutione dictum sit, quod datur, de soluitur, Ut similiter alius det S soluat illud quod promissit.& ita intelligi debet text.in. d. l. cum te.
a Quinto videndum est, an t quando stipulatio inister posita fuit super contractu in nominato ex illa obligatione dandi agatur ad interesse iuxta naturam cotractus in nominati . l. naturalis . primo supra de prs
stri. ver. an vero praeesse ad dandum, iuxta natura stipulationis. l. ubi autem non apparet f. fina. infra eodem, communiter Doct. hic,& in. l.cum mota. C. de transac. concludunt,quod agitur ad interesse pertemin dicta. l. cum mota, ubi dicunt esse casum Ie
gis. Qui tamen text. hoc non dicit, ut statim dice. mus declarando illum text.Contrariam opinionem,quod imo agi debet ad dandii, no ad interesse tenuit Soci. hic, motus. quia in contractibus in nominatis Iccirco agitur ad inter esse in oblinatione dandi, quia sunt debilioris natum Barto. in .l stipulationes non diuidunturin. xi. oppositione infra eodem, vel secundum quosdam alios, quia est licita poeniteria. l. ii pecuniam. supra de code ob cSm: quod in idem reincidit,quae ratio cessat Minteruenit stipulatio, quia cotractus e firmior & vali
38쪽
dior inst. eo. in prin. Cin. in . si ex Precio. C. si cer. Pec'duerte tu, si t ex quo propter debilitatem conistractus inno murati,& quia licita est poenitentia illa obligatio dandi respectu creditoris non est praecisa, quia est in eius electione agere ad repetitionem eius quod dedit,si eum Poeniteat d. l. naturalis. i. Propterea respectu debitoris illa eadem obligatio dandi nodebet esse praecisa, de Iccirco est in eius electione vel
dare rem qua promisit, vel soluere interesse: Ex hoc ego infero ad solutionem propositae quaestionis. diam si loquimur in casu quo stipulatio a Principio conuentionis sit perfecta,& a principio oriatur obisIigatio, tunc absq: dubio ex illa obligatione d adi agi debet ad dandum Prscis, non autem ad interesse edicebat Soci. Ratio, quia tunc dicta stipulatio non
erit debilis,nec erit locus Poenitentiae, nec etiam erit locus condictioni ob causam ex capite Poenitentiae,
ut supra dictum fuit,& hoc casu obligatio dandi ex Parte creditoris erit praecisa, ut non possit nili ad a teriam agere propterea debet etia esse praecisa respectu debitoris, quia in contractibus vltro citro obligatoriis quod disponitur de uno contractu cense cur dispositum de viro .l.fin. infra de acceptita. At cedit, quia isto casu stipulatio non dicetur interuenire in materia contractus in nominati, qui perficiarum adimplemento,&in quo sit licita poenitentia, sed di citur cadere super illo placito, seu couentione de cintrahendo. d. l. ex Placito.Si vero loquimur quando actum est, quod stipui tio non perficiatur in couetione, sed quod exigatur adimplementum ad perficiendum iptam stipulata nem,ut in casibus de quibus supra dictum fuit tunc
procedet communis opinio quod ageretur ad inteis rege ex illa obligatione dadi, prout in contractibus innominatis qui perficiuntur adimplemento. Ratio quia isto casu militat illamet ratio, quae in contractu
innominato. Nam ante interuetum adimplementi,
stipulatio esset debilis, de liceret poenitere, Prout in
cotractu in nominato. l. qui pecuniam supra si certa Pet. cum aliis cocor. de quibus supra unde cum isto casu obligatio dadi non sit praecita respectu credito ris, quia est in eius electione vel agere ad repetitio
nem eius quod dedit, vel si ipsum poeniteret, adiaquod est in obligatione, ita etiam no debet esse Prsis cisa respectu debitoris, & sic patet si, isto casu militabit eadem ratio,quae in co tractu in nominato, de proprie dicetur cadere stipulatio super materia cortir etias in nominati,qui perficitur implemeto.Qtrod attinet ad text. in. d. l. cum mota, t aduerte
dum est pro eius intelli gentia, omnes Doct. Praeis supponunt si, in casu illius tex. q i transactum fuit ut actor, qui Proposuerat quaerelam susciperet par
tur per ipsam tranctionem renuciatum illi praeparationi,&ideo habeat locum decisio. l. nam de si parentibus s. i. supra de inosi testam . inserentes ex hoc, cpsi viveret actor qui transegit, i posset redire ad pristinam actionem de procedere decisio. l. si instituta inpii n. supra de inom. testam. Haec duo praesuppositatiunt omnino salsa, ut ex insta dicedis apparebit. Ego vero dico,m ratio, propter quam actor non
potest redire ad primam actionem quamuis reus nodet nec oti erat id, quod promisit, sit, quia conuentu fuit m actor susciperet partem illorum honorum de quibus erat disceptatio, & iccirco non potest habebis re regressum ad praestinam actionem ad effectum,ut cosequatur plusquam conuentum sit,ut est casus in.
I. si maior annis. xxv. C. de leansactio. inducedo vestatim subdam declarado rationem huius dicti,unde dico si esset conuentum ut actori aliquid daretur de quo no esset disceptatio, quod daretur regressus ad praestinam actionem , ut est casus in .l. si instituta.st. de in os f. testam. Nec aliquo modo facienda est i Dia distinctio an actor uiuat,vel decesserit, quia que
rela veluti praeparata transmitteretur ad lisredes,no
enim potest dici esse propter dictam transactionem renunciatum illi praeparationi de dicta querela,atteato quia illa renunciatio videtur iacta sub tacita codi,tione,si reus seruabit promissa,vt etiam dicebat Curtius in. d. l. cum mota,& quia quoties reus non seristiat promissa causa querelae dicitur esse integra, ut dicitur in dicta. l. si instituto. Ratio differentiae inter ca sum quando couentum est, quod actor suscipiat partem eius de quo est controuersia,& casum quando dandum est aliquid de quo non sit controuersia , est
clara, & euidens. Nam in primo casu,sicu t actor viis detur renunciare actioni suae pro ea parte honorum,
quae reo dimittitur,&quam ipse non debet suscipe re, eodem modo reus intelligitur renuciare exceptionibus suis quas habebat contra actionem actoris in ea parte honorum , quam debet suscipere actor, vn de erit quaesita actori replicatio contra exceptiones rei, Pro ut acquiritur qu2do reus renuciat liti Minota Bart. de Docto. in . l. post qua liti. C. de pactis. Unde sequitur quod actor non potest redere a transactio ne,ex quo reus censetur satis adimpleuisse transactionem ex parte sua. de renuntiasse exceptionibus si iis quas habet cotra actionem actoris, quoad illam partem quam debet actor suscipere. Haec ratio cessat q ierant dada actori alia bona de quibus non erat conatrouersia,quia nisi dentur in nullo reus videri potest adimpleuisse transactionem ex parte sua , dc Iccirco potest recedi transactione per ipsum actorem,& redire ad pristinam actionem, ut in. l. siue apud acta. C. de transactioni. l cum Proponas. C. de Pactis.
39쪽
gio.& Doct. ibi deciditur enim ibi, qu6d si agebatur
ad quinquaginta & transactum sit quod acceptis.
xxv. a lite recederem licet reus non det, nec offerat
illa. xxv. quod tamen ego vigore pristinae actionis non polcro petere quinquaginta, sed solii illa. xxv. Et ratio est,quia conuelitum fuit quod susciperem Partem eius de quo erat iis, S ab actione recederem.
Per ea quae supra dicta sunt. Ex prs dictis in sero ad
intellectum. d. l. cum mota. nam du dicitur dari actio praescriptis verbis in id quod interest . vel agi actio ne ex stipulatu, si illa in ter uenit, non debet text. in celligi d agatur ad interesse aestimationis honorum et quoniam, ut supra dictum fuit,non est aliqua dubitatio, quin praecise possit actor consequi illa hona, sed
debet intelligi de illo iteresse,quod passus fuit actor
ex mora illius rei, dum post conuentionem noluit pari si, actor susciperet illam suam partem honorii, ct illam noluit relaxare. Et liaec est ratio quare text.ille praesupponat, si illa actio praescrip. verbis in casu illa danda sit.& sit dativa, in his verbis,utilis actio danda est,ut alias de claraui. Ex quibus sequitur intem illo non probari, quod ex illa obligatione dandi
agatur ad interesse,quoniam in casu illius legis con sequitur hona,& vltra hona consequitur interesse.
quod passus fuit propter impedimentum sibi tactu
per ipsum reum, quae omnia notabis i quia sunt vera, licet ab aliis non declarata.
Circa secundia videlicet quis sit essectus stipulationis appositae super contractu nominato , videndus est in quibus stipulatio immitelut naturam contractus, & in quibus retineat propriam,circa qua quaestionem plura congerit Ias. hic,&in. l. cum mota. C. de transac. post alios, quos refert.
Tu vero' ommissis quae per ipsum de alios dicuntur,pro concordia plurium legum quae videntur cotrariari prima lacie, & pro perfecta resolutione praesentis quaestionis, facias duas conclusiones, quae ciudicio meo sunt verae & indubitatae, per quas omnia ad concordiam reducuntur. Prima est. v stipulatio
intelligitur secundum naturam cotractus, super quo interponitur in omnibus ris,quae se copatiuntur cu-- seipulatione, Se que non contradicunt verbis ipsius
stipulationis. In istis terminis procedit quod dicitur in . l. is bellissime de A si sub conditione supra vi legato nomi caueatur in . l. si legati serui de leni.in. l. cuquis decedens b, i. de leg. iiij. Nam non repugnat nec Datiarae, nec verbis stipulationis interpositae super
legato, si intelligitur iacta de iis omnibus, quae possunt deberi ex causa legati, de secundum causas, de conditiones ipsius legati. In eisdem terminis procedit quod dicit in . l. damni insecti quidas i. in princisupra de damn. instet. de in . l. li e si s qui iniuriarii suis
pra si quis cautio. Nam non repugnat nec naturae, nec ver his stipulationis in casu. dg i. in princi, v stia putatio. intelligatur solum de eo damno, quod solet euenire ex vitio aedium, iuxta materiam damni insecti, super qua interponitur, de in casu.d s. eum qui, intelligatur secundum causas de coditiones actionis iniuriarum super qua interponitur. In eisdem ter
minis procedit de loquitur. l. ii s de parui supra de
priuileg. cred non enim in casu dictae. l. repugnat naturae stipulationis, nec eius verbis, quod intelliganis tur reseruata priuilegia causae funerariae super qua interponitur,cim causa ipsa iunctaria remaneat etiam
interposita stipulatione. Procedit etiam decisio l. in couentionalibus s. finali in ira eodem. Nam non re, Pugnat naturae stipulationis, nec eius verbis, quod itipulatio rem tradi, ex causa emptionis intelligatur de ea traditione, per quam fiat tranatio dominq, vel usu capiendi conditionis, Ilaec intelligi soleat de ea traditione, in qua solii veniat nudum factum,quam do non fuit actum de traditione, ex aliqua causa, uta l. si rem tradi. infra eodem. Ratio huius primae contos elusionis est, quia i sicut verba improprianda sunt,
ut intelligantur iuxta sit hiectam materiam. l. si in suis
Iam in ira de praestri. verti. l. si vero: supra locati, Eodem modo verba stipulationis debent impropriari ad enectum vi restringantur, & amplientur iuxta subiectam materiam super qua interponitur. & quia contractus deducitur vcluti causa stipulationis, pro Pterea necesse est v stipulatio intelligat secundu cauiam . ct conditionem ipsius contractus quia cessante causa contractus propter quam fit stipulatio cessaretr etiam stipulatio. Hinc est, u stipulatio dotis t acci, pit illam tacitam conditionem nuptiarum,quae subintelligitur in necessariam consequentiam dotis pro qua fuit promissa qualitas.tatem quia in principio.& ibi notatur supra de pactis. Barto. & ald in. l. titio centum f. titio genero tupra de conditioni.&demor 2 stratio. Hinc etiam proceditiquod dicitur in . l. quinta f. conuentionales in ira eodem, videlicet v stipulationes pendent a negocio contracto. Sensus enim est, ci, habent eandem conditionem & causam,quam habet ipsum negotium, quia sublato negotio tolleretur etiam stipulatio, Se recipiunt declaratione ab
eo, quod intelligitur actum in ipso negotio. In istis et ' terminis procedit illa decisio t quod stipulatio, per quam pater stipulatur dotem sibi et filiae, intelligatur ita vi dos sit communis patris & filiae, ut est c sus in . l. auia. C.de iure dotium in. l. caius supra soluisto matrimonio, Isarto. in . l. Uxorem si testamento supra de legatis tertio,non obstante quod illa alterna. tiua regulariter ex sua propria significatione soleat denotare. quod persona censeatur adiecta solummo, do quo ad solutionem. .eum qui ita s. qui sibi aut filio infra eodem. Nam ratio est, quia iuxta naturam
dotis profectitiae ex legis dispositione actio debet esse communis patris & filiae. l. secunda s. quod si in
patris supra soluto matrimonio. unde cum aliquali impropriatione illius alternatiuae debet intelligi. ita ut actio sit communis iuxta naturam dotis prosectitiae, super qua interponitUr Alia est conclusio, m in fis quae repugnant naturae stipulationis et verbis deductis in stipulationem stipulatio non potest intelligi,nec potest imitari naturam contractus super quo interponitur. Hinc est quod non intelligitur stipulatio, nec imitatur natu ram contractus super quo interponitur,quo ad hoc ut censeatur actum ut de illo contractu fit, & intelligatur solum obligatio ex consensu, non autem obligatio verborum,quia de substantia stipulationis est. ut videatur actum de obligatione verborum, ut diuo ctum fuit supra. Hic etiam est ratio t quare stipula,
tio interposita super materia contractus innomina ti non imitetur eius naturam, quoad hoc, ut solu in
implemento oriatur obligatio & actio quia istud est cdtra naturam & substantiam stipulationis. Nam si est plecta stipulatio, necesse e statim ex illa oriatur
40쪽
obligatio,&actio ex stipuIatu, vel certi condictio, stringere,ut no inteIIigermar stipulatio de eo, quodnis,& non liceat Poenitere. I. ex placito. C. de rerum permuta. l. siue apud acta. C. ete transae. Ista est ratio,
usi quare t stipulatio uiterposita super cotractu emptionis non imitetur naturam ipsius contractus, quo ad
hoc uepossit nudo consensu recedi ab ipsa stipula,
tione, ut eli casus in. l. emptio supra de rescin .vedi.
Nam ideo est quia hoc repugnat substantiae stipula, tionis de obligationis verborum, quord nudo cosensa possit tolli, quia debet tolli eo vinculo quo fuit inducta,videlicet per verba. l. prout quisque infra desolutio L an inutilis s. acceptum infra de acceptilia, ast tio. Haec etiam est ratio, iquare stipulatio non imitetur naturam cotractus super quo interponitur, quoad hoc ut compraehendat ea,quae veniunt in obligatione de natura contractus,quando illa nullo modo
piit compraehendi nedii sub larga significatione ver horum ipsius stipulationis, Naideo est, quia esset cotta naturam de substatiam stipulationis, si de iis,quaeno sunt compraehensa verbis,intelligeretur facta stiis Pulatio,cum non possit oriri obligatio verboru de eo quod verba non significant. l. si ita stipulatus chrysogonus ad finem. l. quicquid adstringendae inissea eodem. Exemplum huius est in . l. emptori si simpla supra de euictio. Nam in casu illius tex. non obis stante quod de natura emptionis soleat promitti duplum pro euictione,& ageretur quod duplum promitteretur, tamen quia per errorem verba stipulationis sunt talia concepta de simplo,non orietur obligatio verborum nisi ad simplum sed necesse habet emptor agere actione ex empto, ut aliud simplum proinasI mittatur. Ista etia est ratio quare t illa stipulatio tra, , dendi vacuam possessionem landi non includat promissionem fructuu. l. datio s. primo supra de actio. empti,quamuis de natura emptionis sit, ut fructus,&aliae accessiones debeantur emptori. l. fructias. l. Penulti. C. de actio. empti & sic in hoc stipulatio non imitetur naturam emptionis, Nam ideo est quod ex quo illa verba,vacuam possessionem tradi, non significani promissionem fructuum . Iccirco esset contra naturam stipulationis si intelligeretur iacta stipulatio de promissione fructuum,qus non fuit coprehensa in verbis stipulationis,sed tunc intelligeretur facta stipulatio de promissione fructuum , quando illa verha, vacuam possessionem tradi, possunt ipsam promissionem fructuum continere, vel saltepromissionem interesse occasione fructuum , prout
quando fuit facta stipulatio expresse non solum de tradendo vacuam possessionem fundi, sed etiam de dando fundum,quia stipulatus fuisset virling, videlicet fundum dari,& vacuam possessionem tradi, ut est in casu. l. si stipulatus iupra de usuris, Haec etiam
est ultra naturam contractus, quando in specie illud fuit deductum in stipulationem verba essent superis flua. Exemplum est in casu . l. damni insecti quidam cum parietem, supra de damno infecto. Nam in casu illius texi illa stipulatio de damno, quod quis pati posset propter demolitione parietis quatenus
verba patiuntur, restringuntur ad illud damnum, quod potest euenire ex vitio operis iuxta materiam damni insecti, sed ubi verba non patiuntur, quia imit facta repromissio cuiuslibet damni, ct etia eius quod posset ex alia causa quim ex vitio operis eiae Dire tunc non rescringitur stipulatio ad illud danais num quod ex vitio operis co tingeret, ut ibi dicitur. ex quo verba stipulationis contradicunt,& non Paestri intur dictam restri ctionem: In istis terminis procerss dit idecisio tex. in . l. miles s decem. s. de re iudic. cir ca quem tantum laborant Doct. Mode. hic,& ibi,
Nam ratio, propter quam in cala.d s. in illa stipulatione de dando decem, aut seruu pro noxa non intelligimus seruum e ste solam in facultate soluendi, iuxta naturam causae noxalis, super qua interponitur dicta stipulatio,ea est,quia verba cotradictant exquo
praecise significant,quod seruus sit instipulatione,&in promicione, & per consequens v sit in obligatione, quia alias non posset esse in stipulatione. In eisdeis , t terminis procedit illa comunis decisio , quod paectum, per quod in contractu emphyleotico conue tum fuit,vi liceat emphyleotae vendere rein ein Phyleoticam,non intelligitur iuxta naturam ipsius conistractus cum illa qualitate, ut dominus requiratur,
sed quod possit libere vendere etiam non requisito
domino Dec. in cap. quae in ecclesiarum columna penulti. de constitu. & consilio. xc a. Nam ea est ratio,
quia verba pacti contradici int. Esset enim superfluia
huiusmodi pactum,& nihil operatur, si intelligere,
tur cum dicta qualitate, quod dominus requiratur ante venditionem,ut latius declaraui in . l. iij. colu.fin. supra de legat. Primo ur videturi tamen contra praedicta obstare tex. in I.
si legati serui de leg. primo. Nam intelligitur illa sit,
putatio iuxta naturam legati super quo interponi tur,videlicet ut non teneatur prestare seruum, nisi bi qualis erat, non obstante quod in stipulatione ex
presse promi gerat praestare seruum non sugitiuum, sed est solutio clara, quod dicta verba non contradicunt, Nam sensus est quod promittit praestare sertium non fiagitiuum,prout tenc tur praestare ex testamento, Non autem videtur promittere se praesta, turum seruum non fugitiuum et aliter quam ex t est amento teneatur. Et hoc est etiam quod praesupponietext. ille dia dicit,nihil venit instipulationem. Nam