장음표시 사용
31쪽
ripateticis, in Dibus Theophrastus Argumento hoc persuasus, ait Censorinus de die Natali cap. 4.
quod repetare nequirent, auesne ante, an Oua generata essent. Qualis controuersia in utramq; paratem apud Macrobium disceptatur, nec dijudicatur, saturn lib. . cap. io videlicet, Ouum ne prius an gallina Secundum Phoenicum, uec AEgyptiorum Theologiam, homines, dest eliquae ani Minantes, e terra, vi solis agente prorepserunt Democritus vermiculorum modo homines humo talusos est opinatus. Quaedam gentes, quod exaduenticia stirpe non sint, δτόNονει dictae, ut in Attica Arcadia, Thell.ilia i Anaxi mandri Milesij,4 Empedoclis ineptias praetermitto, quas tu apud Censorinum inuentes Adad elimo terrae a Decisormat 'est,de cuius costa dormientis creata est Eua, quam illi uxorem tradidit . Ex horum semine proseminata est uniuersa mortalium posteritas, , quidem hominis creatio postremum Dei creatoris opus fuit, quo illum velut in palatiolam bene instructo, praeparato, dc proprio collocauit i omnia squidem hominis causa existere. ae prodire julla sunt, homo autem causa Dei, ut esset qui eum oleret Fusius haec Lactant lib. 7. cap. D& DE INMORTAVIT. ΛNIM LIPherecydes ex gentilibus Philosophis primus do iscuit animas post mortem superesse miram doctrinam tenuit, ae propagauit, qui ab eo disciplinam accepit Pythagoras, ac pleriq; postea complexi sunt philosophi, ch inprimi Plato quem tot pro animae immortalitate probanda rationes attulisse Cicero scribit Tusculana t. t sibi penitus persuaserit. Qui autem contra nitantur, dc animas quasi capite damnant, ac morte multanti ut sunt Democritus, Epicurei,dceorum sellator Lucretius eos caulam suae negationis habere judicat idem Cicero quod nequeunt qualis si animus corpore vacans intelligere, dc cogitatione compreis hendere. DE v TvRo os H. Vi T. Iuni Cro. Uitanni tu restare judicia,&supplicia tem tur etiam Plato ro. de Repub desin phaedone, atq; Gorgia dialogis,cuius verba Theodoretus The. rape ut Ira profert, mixta quibusdam commentis. Hanc opinionem, ut alia praeterea non pauca ab Hebraeis, cum esset in .Egypto accepisse verisimilentia. Tusculan. r. tolluntur inseri, chilla ibi. dem torribilia, CocTtus, Phlegethon, Cerberiis qui, si nulli sunt necesse est animas eorporibus solutas, aut extingui penitus aut in loca quaedam ad beatitudinem pertruendam proficisci Lucretius, qui de Natura rerum, ut Empedocles apud Graecos, versibus seripsit, Ioetis, an Philosophis aecensendus sit ambiguum secit, Danaidum dolium, Cerberum, Tartarum. dc Furias esse vult animum ipsum, bonis rebus, quas in annos singulos terra parit inexplebilem dc ob patrata scelera conscientiae carnificinam lib. a. versus reperies ibidem. Hae veterum delira figmen ta de inferis qui refutabit, eum otio nimis abundare dc in meridie lumen accendere certum est. I MDiv E sistoc Is Λc TEMPORI s. J Longum nimis laret ire per tantum numerum Apostolorum, Prophetarum, Maiorum, minorum, quorum scripta e lebrantur, cum non deis sint , qui singulorum vitas, loca, cliten pota memoriae commendatin Tantum hoc monebo. Minores diei illos ra. Prophetas, Oseam, Ioelem, Amos, dc qui sequuntur, quoniam maioribus illis quatuor, Euia Hieremia, Ezechiele, Daniele chartis, desversibus breuiores sunt; alioqui Iauitate ila verborum maiestate pares. In eos Commentarium inuenimus Cyrilli Λlexandrini iuibliotheca Bauarica, quem ante annos amplius XIII. Latinitate donauimus.
Cap. II. De Resurrectione Carnis.
Ex Tertulsiano cap. s. in amicarnem Deus manibus suis struxit . quam de suo spatu ad similitudi,
nem suae riuacitatis animauit rquam incolatui fructui dominatui totius suae operationis praeposuit: quam Sacramentis suis, discipliniri vestiuit cuius munditias amat: citius castigationes probaz cuius passiones sibi appreciat, haeccine nonam surget, toties Dei tabsit ut Deus manuum suarum operam, ingenii sui curam, amatus sui vaginam, molitionis suae reginam liberalitatis suae haeredem religionis suae 1acerdotem: testimonii sui militem; Christi sui sororem in aeternum destituat interitum.
Hie est Tertullianus ille Carthaginensis, Presbyter, cuius lectione S. Martyi kapilcopus Cyprianus adeo capiebatur, ut sicut Apelles nullum diem sine linea, ita ipse nullum absq; eius lectione abire sibi pateretur, cum quotidie Notariossio diceret, a Magistrum, init ante annos
32쪽
eluiter mille quadringentos quadraginta quatuor Arnobi j scriptoris probatissimi praecepto .
ingenij acerrimi, rituum ac traditionum, veteris, aeriam tum adolescentis Ecclesiae testis ut auia liquissimus, ita grauissimus Multa desvaria litterarum scientia imbutus: Graecae item linguae Perquam peritus. Despectaculisse Graeco sermone seripsisse testatur ipse . De habitu mulier unc,&de Corona militis , sed de huic quoque materiae, inquit propter suaviludios nostros Graeco . quoq; stylo satisfecimus. Haereticorum adueclarius, dc oppugnator potentissimus, quanquar , o matur . nec ipsemet καθ ολου - ολιita quorum nullum genus debellandum suscepit, quod non debilitauerit, fregerit, euerteritia Dictione sua quadam ac propria, dc sane duriuscula ., CD horridula utitur . quanquam non pauca haud insuauiter , nec invenuste eloquitur. Ex eo ἀώς σπασώ- - saepius petemus non ut ipse quasi pro suggestu explanemusci ted ut inde e ιδιο vir=ia nostram cohonestemus: dc prout ostissimi viri sententiae nobis ansam praebebunt, aliquid afferamus , quod ludiosis placere queacia Atque hoc uniuersim de nostris siue Cominmentati js, siue Notis per hosce libros intelligi cupimus CORPO HOC Nos TR v ME A TUOM ELEMENT COAGMENTA TvM J Plato in Timaeo iχη ημα. an . ruae vehiculum , in Axiocho σκονην tabernaeulum, in Cratylo quasi σηua sepulchrum, in Phaedone δε ναὸν vinculum, d φυλακα custodiam animae vocat . sci vas . receptaculum domiciliam , custolliam .' Idem carcerem appellauit Tuscul. i. sic scribens. Cum vero ca
iam justam Deus ipse dederit, ut tunc Socrati . nunc Catoni, saepe multis nae ille medius fidius vir tapiens laetus ex his tenebris in lucem illam excelserita, nec tarnen illa vincula ea ceris ruperit, leges enim vetant sed tanquam a magistratu, aut aliqua potestate legitima, se Deo eliocatus, atque emissus exierit Paulus I. Corinth. . ιρακιο ι-εἰν fictila vase H έemm . inquit , the ι Am in vasis libin . Quo alludens Tertullianus hoc ipso libro , corispus conditorium diuini thesauri nominat Seitecae est , ergastulum S. Petro. σκίνω M.ta Lernaculum, Iobo domus lutea, cap. 4. Paulo telum magnifice , Templum Dei. dc membra
Christici Corinth. s. Arnobius eleganter libro x. Nihil est enim nobis promissum ad tinne vitam nee in carunculae huius follieulo constitutis, de Denique quid est eorpus nisi quod isdam animi diuersorium, in quo ad tempus haud longum diuertens , de patria inde venit, caelestis est enim origo eius repetenda laborareta Cum igitur ex hoc siue carcere, siue ei stodia, sine ergastulo, aut quoeunque nomine appelles, emigraudum sit, inter magnalia Dei, hoe est inter admirabilitatis plena eius opera singulare, & ad credendum perdissicile est mortuorum resuscitatio, animarumq; viventium in idem plane, non autem simile corpus restituisito, cum idem corpus in puluerem conuersum, tot saeculis in monumento acuerit Semim tu suade- ιν corruptro re, Frget in inco ruptione Semmaturish gnobilitare fetet, nasoria, ut
Paulus perhibet l. ad Corinth. Is Hine est quod Christiani veteres corpora defunctorum lauabant, uni ebant, linteo inuoluebant, aut vestiebant, secundum couditionem dc statum eorum aliquando dc aureis vestibus quae omnia olim ea in vitam reditura desinsigni gloria illustranda ligni hcabant, ut noster Gret serus in libris de tunere Christiano docuit. Mortem saaciae litterae somnum appellant, cli mortuos dormire dicunt Qui loquendi modus reuiuiscendi spem multam contiri et ervi remem no ter dormit: cs vado, . sem, excite citam, Ioat . i. Et dorm/uit Et μοι. cum patra bin sim. Reg. cap. 2O. Subtiles Theologorum argu mentationes, quibus Resurrectionem, seu animae in corpus idem numero, ut loquuntur, perdiuinam potestatem reuersionem asserunt, praeteribo: Quae ex Dei prouidentia, dolustitia ducitur , &ab Athenagora Philosopho Christiano in lib., κὶανιιιάσεως posta est, meis verbia commem tabo Deum quia prouidus,in justus, pro recte climalefactis praemia, dc supplicia, animis, eo rispocibusq; eo inmunia constituere decuit. Atqui in vita hae mortali improbos saepe telices ae beatos, probos contra miseros, dc calamitosos videmus oportet itaq; alium esse locum destempus .bi illi sua scelera luant dolii merita, ac virtuti suae debita praemia consequantur. Nec vero plenum secerit diuina justitia, si eorpus non reuiuiscat, animae socium individuum inuigiliis, in ieiunijs. in earceribus iniij demum actionibus suscipiendis, cincontumelin, atqi mureis pro Christo perserendis: si, in filiam, nee vitam recipiat, nec mercedem suam obtineat. Idem corpus tria obeundis flagitib, de scelestis facinoribus perpetrandis animae instrumentum, d adiumentum . quando debitis cruciatibus subilcietur, si semel consumptum, per resurrectionem non reparetur bene Paulus, . Corinth. 33 S miae vita totum erantes in , in abiliores μm- amnib- ώσ--ιmbm. Frustra enim voluptatibus nobis interdicimus. Frustra corpus affligimus in A,
CARNR DE vs MANI avs v s. J Carnis normne totum hominem capit συνεκδοχι D.
ut scriptura, ola Patres sepillime Manus . oculi, aures Deo sacra scriptura assuit, ut se humanae inbecillitati accommodet, quae spiritum eo ore vacantem non potest mente complecti, sed soris
33쪽
alm L i nisi Domini superjustos, Gaure rim in preces eoram Pgulat hominem, digulata hominis dixit Tertullianiri. v x DE svo AFFLATv, dcc d Genes.cap r. v AM INCOLA. xvi J illustrantur haec verba issalm. λ-u bonore corona eum,cteonstitui=--ver operamasem tuarum, Omnia Fubiecisti Fub ριῶ --, oues, σ/oues uniuersas, 1aesuperstpecora campi,volucresciat, pisses maris D Isc PLINIs via E- sv T. Disciplinae etiam non secrae, oheaelestes, sc. huriianae quae dicuntur, hic accipiend sint S . Omnis enimsapientia a Deo est ictines Pentia dux,ct sapientiam emendaro quamuis in antiue hameves illam artem, vel scientiam excogitaue dicatur Vestiuit. dixit. quoniam Quasi quidam ornatus est hominis,&splendidum indumentum sapientia,sic psalm III. Sacerates rimania a sordibus libidinum corpus purum, culinum amat Deus, quem ocivas Ecclesia assidue, ut ei liceat ealto eispore seYuhe, dc mundo corde pl.icere. v I vs P Αs I. N. sva APPM cI a T. JPiorum persecutiones, & iniurias pro dii ducit unde illud Actat Saule Saule quadmeHisa ινώ, Et Luc. io Qui τοι speciat, messernit. Cuius Cas I G AT PAR AT . Quae sint haecia 1tiptiones .eharflictationes quis ignorat i reperiuntur tamen qui negetnt, placere Deo ieiunia, quia a Paulo criptum sit, Nemo carnem Diam Lod. bat, Ephesis. Quid ergo eltillud elusilem ad Galat. 3. Minitemsuu carisi, carnem ιamerciofixeiun et muris ιιν,πcon pscei; ipsssuum EcclNE NON REsvRGET TOT D E. dine ulli uium est ni tendis ex antecedentibus, Deum rem suam non negligere. Negligeret utique, uanimas incorpora non redisceret: pias, inquam, animas, quae illi sese probare studuerunt Quamquam x impias reducet: sed cum discrimine Procedente ut bona fecςrunt'inresurrectionem uva αροι ver mas eisserunt; in resurremon iudic/j, lava. I. MOLAE T. Vin L I, A M.LIn toto mundo ex aspectabilibus rebus rictis est humano corpore, quamquam de limo terrae creato, eleganxia nobilius, praestantius,ineuius fabrica δεπινργοῦ seu opificis sapientia maxime elucet. Legeuuia eo do res de prouidentia, Laetanti de op sicio Dei, res Nysen de homine Rhodagiruas, Recte igi- in humani corporis δημιουργ Ommum eius sub oculos cadentituti molitionum praestantissima. Cuat s T svr OROREM J Ad Canticum Canti alludit opinor,ubi sponsus Chiistus Ecclesiam suam saepius sororem, sponsam nominat, propter communionem carnis videlicet: tametsi eiu caro longe nobilior, quia sinc siemine, expuririmis Dei rae virginis sanguinibus, a spiriat sancto formata Horim conesus seror meas Uacap. a. Ibidem. --σψν ---- soror mea.
Cap. III Constentes Christum, mortem inpetaecutione iugientes comparati. Ex cypriano
PRImus est victoriae gradus gentilium manibus apprehensum, Dominum con
fiteri. Secundus ad gloriam gradus est, cauta secessione subtractum Domino reseruati. Illa publica, haec priuata consessio est. Ille iudicem saeculi vincit: hic conia tentu est Deo, suo iudice, conscientiam puram cordis integritate custodit. Illie sortitudo promptior:hic sollicitudo securior. Ille appropinquante hora sua iam maia torus inuentus est: hic istasse dilatus est: qui patrimonio derelicto idcirco secessit quia nonerat negaturus consteretur utique, δέ ipse fuisset detentus.
34쪽
Tertullianus librum scripsit de fuga in persecutione, quam adversus Ecclesiam, ut alios
quosdam, ab eo compositum. Hieronymus in Catalogo te ititur. Negat enim in eo Christianistaselle tormenta, clamortem in Christi causa fugere salutem pecunia redimere, in eoque Rutilium nobilem postea martyrem reprehendit. Quam tamen fugam libro de Patientia, antequam videlicet ab Ecclesia descit ceret, probauit, chadmisit Totum enim quod in persecutione agitur, inquies gloria Dei est, probantis, δc reprobantis, imponentis, dc deponentis liod autem ad Dei gloriam perii uet, utique ex voluntate illius eueniet item, tum maxime Deus creditur, cum maxime timetair: hoc fit tempore perseeutionis. Tum Ecclesia in attonito est: tune si des in expeditione sollicitior cladisciplina in ieiuni js, Ac stationibus, Sc Orationibus, oc humilitate in alteria utra diligentia id est proximi in proximum, per actiones mutuae charitati. dc dilectione insaniactitate, iobrietate. Non enim voca vir nisi timori, spei. deo&ex hoc ipso ostenditur nobis, non polle diabolo deputata eam, quae meliores et icit dei seruos. Hactenus ille Uerum enim.
vero ab Athanaso, Augustino, de S. S. Patribus Christi vel praecepto, vel consilio parere didicimus, M atth. to es vos persecurifuerant,n hac ciuitato, sub te in auam. Lege Iacobi Parueli Antidotum ii paradox. O. Nartan renus Orat. X. legem martyrij hanc teri Mal gitur temporibumeedat iurater meus Caesarius in eoque legi nostrae obtemperat, quae hoc ancit, ut urgente quidera tempore pro veritate periculum adeamus nec pietatem per ignauiam prodamus quamdiu autem licet periculane prouocemus siue animarum nostrarumetui siue ut ijs contula Pir, qui periculum nobis inferunt Similia Orat. o. in Basilium &ibidem in Nicet scholijs ex Origine leguntur. Nominantur, qui iuri effugere ferrum,' manus persequentium potuissent, ultro te ipsis macta ados obtulerunt quos admirata, quam imitari tutius eth Iapones Christiani pro Chrsito moriendi miro amore incensi scribuntur. Eius rei causam rogati, rejpondent, sima hac breuissima ineelum via est. Narianzenus orat. I. in Cyprianum martyrem. Haec enim negotiatio omnium praestantissima est, qua exigui sanguinis pretio regnum caeleste emitur, ac brevia , dc fragilia bona cum sempiterna gloria commutantur. Lapses ad poenitentiam hortatur Cyprianus, cum reprehensione deliciarum, quibus adhuc utebantur, pag. a s coici ex editione Parisiensi. Negantibus Christum graui poenitentia opus et Tedocet pag. a Ceol. 2 Desertores deflet. 138. De fuga inperis ecutio agit epist F. pag. M. De martyrio spirituali sic loquitur Augustin. serm. devitanda famil. mulierum, Nemo dicat, fratres quod temporibus nostris martyrum certamina non sint. Nam iracundiam mitigare, libidinem fugere, justitiam custodire cupiditatem contemnere, superbiam humiliare, magna pars est martyr ij. 4 N vi A Nisus A PREHEN v M. i ut praeis
darn in sylva, Gentilibus aut et am haereticis in Christianos, eccatholicos tanquam canibus diabolo incitante immissis, dc sanguinem innocentem sitientibus. In illo articulo subeant mentem illa, Ecce nune tempus acceptabιle: ecce nunc Hesolutu 2 Corinth 6. Certa bonum certamen Da 3 revenda vita Hemam t. Timothra sim me confessu uerit coram homum bin Matth. IO Hoe vera est eon steri bonam contellionem, quam in Timotheo praedicat Paulus HAC RIvATA COH-s Exs I T. mari, inquit idem, rititur adfustitia ore mutemsit confessio a salutam Jxom. Io. HIC OLLICIT uno EcvRIOR. Fugi,4 effugi discrimen se ma mea sicut passereropta est da lueo venannum, pselm I 23. Non sum adeptus propositam athletis coronam at seris o uiolatam fidem. Excludor gradu primo: at consisto securus in secundo. Non fudi pro Christo meum sanguinem at Christum sequor, abnegans me cla portans meam crucem. Quo ille intrauit, nempe in gloriam suam, O me miraturum cou- fido In caelo mansiones mulsaeseunt: dequ3 venerit adme,
sturuit Saluator meus, non erycia ora .
35쪽
Cap. IV. Merito a Deo punimur.
N On ergo miremur, quod multis caedimur, quia non inscientia, sed rebellione peccamus: Scientes Enim bona non bene agimus: oc discretionem recti ac praui intelligentes, praua sectamur. Legem legimus, dolegitima conculcamuet: ad hoc tantum prMeptorum sacrorum scita cognoscimus, ut grauius post interdicta peccemus Deum colere dicimus nos, o Diabolo obtem peramus, e post haec volumus vebona a Deo accipiamus, cum mala semper malis addamus.
M LTIs cant M v R. Ille autem seruus, ait Dominus apud Lucam eap. II. sui P. me voluntatem minimμi. nonfecit secunἀιm voluntatem rim, vapula Linaltis. Si non dio vivit, certe apud inferos, ubi scelerum magnitudini poenarum respondebit acerbitas S cIEM T. BONA , BENE AD UM Medea apud uidi Metamorph Κυι de me stra, pro 3 . De ster raIe rustr. In quem locum in Ethicis meis uidianis hetsit scripsi Delum rationis, Marictus --ciunt . Illa sursum te vit, hie deorsum vergit, detrahit Illa tota pura, lueida: hie sordibus retenebris oblitus illa videt, probae virtutem inicillicit ad vitium. Illa imperare vult: hie imperium detrectat adeoqb Ontu nii lac rebellis Decluenter est, ut Dominam, ch Reginam suam ancillari cogat, alias hae alias illuc secum iri ripiat is Tanta est naturα nostrae imbecillitaruta itapostolus in eandem senteatiam ad Rom. . Non reum etaod volo bonam iaceto: Sede3ουνά-- is malum ιοe facio verit m Medeae verba sunt non de caede duorum liberum deliberantis . vim
tum iugit ratio: Sed de fruendo Iasone, qui in Colchos ad aureum vellus rapiendum venerat, coaxitantis, in eodem lib. Ouidi, Quare lactorem huius erroris nostri veniam poscimus.
Cap. V. Iri, Constantino Magno.
Ex Aetu . cuinat. bb. s. cap. NAmbonus Deus, ut homines, qui eum crederent propter aeternam vitam e
tendum destias sublimitates,4 regna terrena existimarent possie neminem con isequi nisi daemonibus supplicaret, quo cli spiritus in talibus mulium valerent Cranis stantinum ImpeTat Crem non supplicantem Daemonibus, sed ipsum verum Deum
colentem, tantis terrenis impleuit muneribus; quanta optare nullus auderet. Qui etiam condere ciuitarem, Romano Imperio sociam, velut ipsius Romae filiam, sed sine aliquo Daemonum templo, simulacroque concessit diu imperaule; uniuersum orbem Romanum Vnt Augustus tenuit, ridefendit in admjmst tandis. ca tendis bellis victoriouisim fui in opprimendis tyrram per omnia prosperatus est Grandaevus gritudine, di lenectute defunctus est, filios imperantes reliquit. Sed rursos, ne Imperator quisquam ideo Christianus esset, ut felicitatem Constantini meteretur, cum propter viram aeternam quisque debeat eue Christianus, Iovianum multo citius, quam Iulianum abstulit Gratianum ferro tyrannico permisit interfici, longς quidem mitius, quam Magnum Pompeium, colentem uidelicet Romanos deos. Nam ille vindicaria Catone non potuit, quem ciuilis belli quodammodo haeredem reliquerat: iste autem, quamuis piae animae solatia talia non requirant, a Theodqno vindicatus est, quem regni participem fecerat, eum paruulum habetet fratrem auidis fidei societatis, quam nimiaei
36쪽
Marcus Tullius in Maniliana, ubi Pompeium magnificentissime laudauit, Hoe breuissime
dicam, inquit, neminem unquam Imperatorem tam impudentem fuisse, quia Dijs immorta inlibus tot, Octantas res tacitus auderet optate, quot dc quantas dij immortales ad Cn. Potu peium detulerun Hoc paucis mutatis de Constantino M. dici vere potest. Hie Contrant ij Caesaris ex Helena seu concubina, seu legitima uxore filius, nam auctores viroqi trahunt a patre in Britannia Eboraci moriente, prae caeteris filijs, quos aetate anteibat, Imp. Daugustus est de laratus, multas de hostibus victorias retulit. De eius vita extant libri A. Eusebit Caesariensis Episcopi praeterea insignis laudatio De eodem La tantius qui fuit Crispo eius filio, e Mineruia concubina sulcepto, ab institutione liberali , in praefat. Diuinar Instituta sic ait. Quod opus nunc nominis tui auspici inchoamus, Coni Linta ne sinperator maxime, qui primit, Romanorum Principum repudiatis eris roribus maiestatem Dei singularis ac ueri cognouisti,&honorasti. Nam eum ille felicissimus orbi terrarum dies illuxillet, quo te Deus summus ad beatum impetij culmen evexit, salutarem uniuerissis ci exoptabilem principatum praeclaro initio auspicatus est quum euersam sublatamq; justitia
am reducens, te terrimum aliorum facinus expiasti Pro quo facto dabit tibi Deus felicitatem viria
tutern , diuturnitatem: ut eadem ullitia qua juvenis exorsus es gubernaculum Reipub.etiam senex teneas tuisq; liberis, ut ipse a patre accepisti, tutelam Romam nominis tradas. Quod primul dicit ex Romanis principibus Christo nomen dedille, sciendum ante eum M. Iulium Philippum,exImperatoribu I t. se pro Chri itiano gellitie, ut quibus erat implicitus sceletibus hac simulationemantellum obtenderet Ita quidem de eo natius in Roman Principib. cc Caspinianus in Caesarib sed, opinor, quae patrauit ante baptismum, quo tinctus est a S. Fabiano Pontifice. Inde Christum sincere coluille testatur Euleb. lib. c. cap. 13. simulatae ab eo religionis nostrae mencionem nullam aciens, quam fieca ex Aurelius Victor, nec Orosius facit. Imperauit annis quinq;. tenim Constantin M. virtutis, dc rerum praeclare gestarum magnitudine Philippum hunc long
multumq; superauit,&vt Imperatorum Clinilianorum primus haberetur, ac liceretur priameis ita PROPTER AETERNΛM ITA COLAE, D. J Deus primum quidem propter te ipsum colendus est, quia nimirum Deus est, propter infinitam naturae lux excellentiam, Omni honore . de eultu longe digia sit musci quomodo Epicurus, etsi negauit deos procurare res humanas, in men ob eorum praestantiam singularem venerandos est arbitratus. I labet enim venerationem uis iram quid si iidemedita, vi t. de Nat. Deor. ait Cicero. Deinde ob eximia, multa benescia, qui iabus nos in dies prosequitu . Ob beneficia, inquam, vitam quoq; sempiternam omnibus Ω- licitatibus et unulatam, quam diligentibus se de mandata sua seruantibus est pollicitus. Quare de
Princeps huius mundi eo catur, Ioan l . nec Danielis. . Cum Nabuchodonosori praedicitur, eiectum iri ex humatis societate, eum bestijs habitaturum, additur, doneemin, quod dominetur ex iacet is Her sinum hominum s emcunque voluerti dot Lud Domin est terra, ct plenitudo e psalm 1 . TANTI TERRENI IMPLEvt M v NERI R. J Regno ne inter deos quidem quidquam cogitari maius possie assirmat alicubi Cieero. Regno nihil videtur beatius: siquiisdem reg:bus adsunt quae concupiscunt bona omnia. Ita quidem vulgus: sapientes aliter sentiunt. Salomoni quoque quo ni .im non aliud quam sapientiam a Deo petiverat, dedit diuitias cla glori am, ut nemo fuerit ei similis in Regibus eunetis retro diebus. Reg. 3. cap. 3. v I Tl AN ONMDER c v I WΛTEM J Non condidit Byzantium squo nomine prius vocabatur DConstaniat mus, sed Pausanias Spartiatarum Rex, ut relatum est a Iustino lib. aedificijs autem publicis deprauatis ampliauit, exornauit, quod illic sedem impetij figere statuerat Iulsi aut ea se Constaniatinopolrin, ikiecundam,ac nouam Roma appellati,cla illam veterem Pontiflai Romano, Christi interris vietario reliquit Varianoinina Constantinopolis vide in thesauro Geographico ortet ij. α Turcarum potestatem redacta e Ilanno Christi Meet e cida expugnata a Mahometo I r. DI IMI ERAT IT J Annis Di initium fecit anno Christi e eecti Nus vlvs Tvs LMonarcha fuit, sine consorte ae socio, nonnulli ante Diocletianum sibi legerunt eum integro imperio. Diocletianus primus diuisit,ckMaximiano commilitoni suo Occidentem eoncessit, sibi Orienalem tauauit: Romam vir:que eommunem fecit. Atque hae est origo bicipitis aquilae in insigni in
37쪽
bus imperatori la. IN TYRANNI οννRIMENDIs Maxentio, suppostitio Maximiam, credebatur, filio, dc Licinio, cui sororem Contantiam, cum parte imperii dederat, qui persecutionem Christianam saeuissime exercuit, homo litteris insensus, quas remitus nesciebat. SIM PgRANTE RELIQIIT Tres filios ex Fausti Maximianissilia sustulit, Constantinum, Constantium, Constantem, quos consortes imperi lasciuit: primum post primum Imperi,sui decennium, alterum post secundum, tertium post ultimum: ijsdem e vita discellarus prouineias de regna divisit. De his quae hoc capite disserit Augustinus, ex vetustis scriptoribus facundis lime orator magnus Carolus Sigonius, libris de imperio occidentali Personam Constantini desieribit Zonaras Om I pagina tra Eundem odio Christianismi impulsus, in Caesaribus suis, vituperauit Iulianus Iovi a QMvLTO CIT ivs, IAM IvL A N. Caeso in Perside Iuliano sunsectus est ovian. Tribun militaris Imperauit menses 7 Extinctus vel eruditate ex largiore epulatione vel vaporibus, ob cubiculum recenti calce, per multos carbones , acriore seigore incensos excitatis suffocatus: vixit annos II. O A IvLrAN. Hie fratrem habuit Gallum vocabulo, patrueli Constanti j euius sororem Helenam in matrimonio habuit . Liberorum nihil genuit Λ Constantio Caesar dict', multa aduersus barbaros proelia secunda secit Alexandrum rerum geristarum gloria se aequaturum, aut superaturum credidit. Sublatus est anno imperij tertio, septimo postquam a Constbntino Caesar est dictus, aetatis anno 3 i. Vide Socratem lib. I. cap. rra Christi numum abiecit; unde nomen Apostatae obtinuit Plura de eo cap. 3&qui, clamp. lib. . GRATI AN FERRO TYRANNI Co occisus est per traudem ab Andragathi duce Maximi Tyranni natus annos 24. Solus imperauit anno uno mensibus 6 Cum Theodosio annis r 3. Cui Theodosio, homini Hispano, nobili ac strenuo post Ualentem patruum a Gotthis interfectum Orientale imperium contulit. Iterum dicemus libri. M TIvs Qv AM M. Pi v M. J Plutarchiis scribit a Caesare victum, ad Ptolomaeum Aegypti Regem peradolescentem praesidiscausa confugientem ex sententia consiliariorum
ei uidem prope littus intersectum,annos natum undesexaginta. Percuitores capite amputato truncunudum e cymba proiecisse Philippum eius libertum circumspicientem tragmenta piscatoriae nain uiculae vetustae vidisse, eae ollegisse,ac adiuuante sene quodam Romano, qui aliquando sub Pompeio meruerat, super ijs cadauer combussisse. Hoc Jarisimi Imperatoris tunus fui Lege praeterea Dionem lib. 2. v EM IvILI BELL QUODAM MARED J Cato Vticensis bello ciuili
Pompeia rumpartium suit. Ne Caesari victori supplex ire cogeretur, semet vita exuit in Atrica. Deseribit interitum eius Appian Ciuilium lib. 2.&Dio lib. I. PLAE ANIMAE T. A L. mo, at a R. Malum pro malo pi Christiani non reddunt, Deo vindictam relinquentes: quin etiam de hostibus luis capitalibus bene, spo IIunt merentes, juxta praeceptum sacro laniat Euangeli Λ THEo Dus Io INDICAT vs Eri T. J Et Gratianum cli fratrem eius Valentinianum, ex Iustina nouerca dc Ariana progenitum, postquam abarbogasto interemptum, Italiam invasit quidam Eugenius Grammaticus, ultus est Theodosius, contraq; eius robustissimum exercitum magis, orando quam seriendo pugnauit: verba sunt Augustini ex Civit. lib. . cap. 26. quo toto laudes eius prosequitur . Eundem lunebri oratione praedicauit Ambrosius. Nam dc Maximum ia&huneriplum Eugenium occidit Niceph. lib. I cap. 39. Socrat. lib. I. cap. 24. Sozom. lib. 7. cap. 12. VIDIOR FIDE SOCIETAT. v AM NIMIA POTE a T. J Lecerat apud Horatium Gratianus Ode. 2. lib. I.
Ideo fratri Uesentiniano juniori, cuius miserabilem obitum longa oratione defleuit Ambrosint Italiam Africam, allyricum, quae ad occidentale imperium pertinebant concessit, sibi
38쪽
Cap. I. Ambrosius Diaconus Origenis
AMbrosius Alexandrinus, Diaconus, vir genere,& litteris satis clarus, cum Ualentini,& Mamonis ab initio haereta sectaretur, ab origene errore depulsus, eum postea cum emet diues factus,omnibus rebus suu t,praest cribe pecunia,sumptu, industria affuit, Notariosq, septem, ac totidem puellas eruditas adhibuit, qui elub dicaata exciperent. Qua ille commoditate, atq; otio fretus, tot illa volumina conscripsit: Sesitusq; est illum vocare ἀρ--δην, hoc est, operum exactorem, seu impulsore. Tanti igitur officii, atq; liberalitatis Ambrosi si rudibus hoc unum defuit, quod riens in diuiti js, Origenis amici, quem invita coluit,&senis, paupcris patri in o. nium quippe persecut es ei abstulerunt non meminerit, Volaterran in Antium
Ambrosius hie de munifieentia erga rigenem,&studio doctrinae eiusdem tanti viri ad posteros transinittendae laudatu et idem vituperatur Ob ingratum animum ergarum bene de se meritum, is sord , qui seni, ac pauperi,&iingenij divinitate quadam Ecclesiam illustranti ad vitam iustentanda testamento nec obolum reliquerit. NOT ARIO E. m C TOTIDEM VEL LAWJErgo uniuerse amanuentes, seu librarios,in librarias habuit quos non est credibile omnes eodem tempore, sed strices scriptum factitasse. Hinc tamen ex tanto videlicet numero, incredibilem eius ingenis iacunditatem deprehendimus. Puellas adhibuit ei Ambrosius, quae scite, o celeriter ad dietita excipierida formare litteras nossent operum eius bona pars adhuc in bibliothecis asseruatur, nec propter admixtas haereses in lueem editur De hoc viro S. Hieronymus hanc tulit sententiam, ubi bene nemo melius:ubi male, nemo peius Eius doctrinae immensitas, capud erudi-tillimos illius cub, summa auctoritas ab Eusebio Pamphili historiae lib. 6 cap. mirifice com mendatur Consiliu: n singularis viride studiis human. oribus complectentis pretiuna fuerit adscribere . Complures item, qui ingenio erant paulo obtusioread humaniores litteras, quae sunt in communi consuetudine positae , perdiscendas impulit asseverans , eos non parum ructus Eommoditatis ex illis de ad Laerarum litterarum cognitionem,&ad mentis ad easdem ingrediendas praeparationem percepturos. Vade secularis, ut ita dicam, literaturae, ex philosophia petitae istudium, o exercitationem sibi inprimis necessariam existimauit.
Cap. VII. Nouatus Haeresarcha.
Rxuum nouarum semper c pidus; auaritiae inexplebili rapacitate ruri inlus' rogantiae, x superbi tumoris stupore inflatus Curiosus semper, prodate ad hocadulatur ut fallat: nunquamndelis ut diligat: tax, evignis ad conflanda seditionis incertilia: octem pertas ad facienda fidei naufragia; hostis quietis tranquillitatis aviuersarius: pacis inimicus Plura ibidem de hominis sceleribus, Nouat inquam.
Nouatus ruitCarthagine, tundus, presbyter, a Cyprianos acris initiatus, de quo alibi idem a Martyr Deserto Eeelesiae, miseficordiae hostis, interfector poenitentiae, doctor superbiae, ueritatis corruptoripodito charitatis. Negauit Poenitentiae loeum concedi post baptismum, quaa uic gerentur omnis quaecunq; vera poenitentia postula et stum esse de salute: pereundumne fossario Livi sectatores sese mam puros,&immune Lube peccati videlisci cognominarunt.
39쪽
Blustrabunt verba Cypriani qua de Nouato, de eius haeresi reseri Eusebiuspamphili Historiae lib/cap. l . RER v Nova v M. LCUM in suis coloribus depingitur Nouatu . TO epi- uieta,&tam honorifica si superis placet. me commonefecerunt eorum qiubus Christus dein ipostoli Haereticos eon deecicarunt, quae repraesentabo, ut Haeresarchae nostri, araecones verbi inde sibi deligant quibus appellari praeoptauerint ChriHhis igitur tussis prophetas Pseudo Chri stos, fures, chlatrones nominati A, Lus, pseudoapostolos, operatios ubdollas, homine seipsos amantes, cupidos, elatos,blasphemos,iceustos, sine affectione, prodito , protervos, volup tatum amatores magis quam Dei proprio iudicio condemnatos Pir us, Pseudoprophetaa, magiitros mendaces, seruos corruptionis. IOANNE Antichristos&seductoetea. IvD 3 nu bes sine aqua arbores autumnalea, intructuosas, bis mortuas, fluctus fera maris, despumantes suas confusione sidera errantia quibus procella tenebrarum seruata est in aeternum. iii g S. Patm Haeresim, venenum, pestem, lepram appellant Negant haereticos dignandos nomine Christiano deteriores pronuntiant idololatris, Iudaris,in diabolo. Comparant faedissimis, ferociis miri best: is, canibus, noctuis, vulpibus, scarabaeis, ranis, muscis morituris, cumicibus Locos hiadeliter citat in Panatio Ioanne aulaeus, S inlatis nostrae Theologus.
Cap. VIII. Exta latiuncula Tertulliani
ad faeminas, ad vera ,Δ Christiana ornamenta captanda, misis
ce libri de cultu manarum. Quare benedictae, medii emur durioravi non lentiemus. Relinquamus betiora de
non desiderabimus Siemus repediti ad omnem vim, nihil trabentes quod reli nisquete timeamus. Retinacula illa sunt spei nostrae. Pr i sciamus ornamenta terrena, ii caelestia optamus. Ne dilexerim aurum, in quo prima dehic a populi Israelitici de notantur odisse debetis, quod Iudaeos perjdit: quod deIinquentes Deum a T. Orundi iam tunc aurum ignis est esca. Caeterum tempora Christianorum semper, ocnune vel maxime seno transigiuntur: stola martyriorum praeparantur angelis halu Iis sustinentur. prodite vos cum medicamentis,ac ornamentis exstructae Mostia rum, lumentes de simplicitate candorem, de pudicitia ruboreiur depictae oculos, Tecundia, Ac spiritus taciturn taleon serentes in aures sermonem Dei, annectentes ceruicibus iugum Christi. Caput maritis su hi j cite, ex satis ornatae eritis Manus unis occupare pedes domi figite Nilusquami auro placebunt. Veinteum lancta Dr is bitatis, byssiino sanctitatis purpura pudicitiae. Taliter pigmentatae, Deum habebitis
Mulierum genua Atimis esse quas imbecillitas mentis, de miniolum operum negata
Habent, fortesioetarperis exornare Nes unquam talia duae res ornantur eis Ea omani satis satietas es. veruntamen idem Coruieus scite in Mostellaria, magis in hoc sexu bonos in circa,quam supra
Mulier nequicanam exornata est bene, si morata est male.
Pulchrum ornasum turpes mores peι-agno cossinunt.
40쪽
Si pulchrae sum mulieres inquit Clemens Alexand Paedagogi lib. I. cap . Ira susscit natura, contra quam ars ne contendat, fraus cum veritate ne litiget. Si natura turpes, ex ijs quae si iii applicant, quod non habent arguunt, id est, deformitatem suam produnti Fraus illa, duci in piapuia tallo cerulla stibio conlittit, quibus faciem dc oculos depingunt, candorem, e ruborem indu cunt, suauitatem coloris scilicet, dioistucijs huiusmodi faedidatem atq; anilitatem suam dissimula re conantur. Sunt etiam quae in unguentis delicientur, ut bene oleant cla auro fulgere studeant, de quibus Cic. adati .ep .h a loquens de libro Attici ad semisso, namquam tua illa legi enim libenter horridula mihi, atq; incompta visa sunt: sed tamen erant ornata hoc ipso, quod orna iamenta neglexerant: ch, ut mulieres bene olere, quod nihil olebant videbantur Hoc idem antea in Mostellaria Plautus protulerat, apud quem in Pinnulo mulier inhonesta plane honesie . Bono Venio me esse ornat , quam auro multo mavolo. Atiliam In fortuna tumtur,ann Iuraungemum bonum.
bonam ego,quam beatam esse nimia dici mauois.
r tertur e Menandri illud in eandem sentet tuam is λκόνα, ο τρέπω, πυ-ia Mu- heri ornamento sunt mores, non ati m. De crinibus, lauationibus, margaritis ut toto illarum mundo nihil dicam. Sat est, nimium se comentes,&exornantes parum pudicas haberi Laceis daemonij quidem solis meretricibus velles floridas, de mundum aureum indulsisse traduntur. Clemens paedagogi lib. Eustathius in T. Iliad. lage cautum apud Syracusanos uille narrat, naaurum, aut purpuram gestarent mulieres, nisi impudicitiam profiterentur. Quo magis mirandum, Christianas remina sed luxuriae pro ccdere, ut eas quoque nulla capiat corporis exornandi sitietas. Quod cum olim matronae, dc Virgines Christianae facerent, negentilibus iamirus quicquam hae in parte concederent , monet eas hoc, dc sequenti libro develandis virginibus Tertus ianua, dem destia in emitti ad hibenda, conueniente praecepto Pauli. I. Timoth. a. in haec verbat
Smilitero mulieres ista tuornato, eum verecundia, Ersebristat s ante se, mina trem σι-mbin, aut auro, a margaritis, ve vestepretios. Ῥe quod decet nuberer. promierente pietatem per
vera bonιι Similia Petrus' . eap. 3. Qualia porro Ornamenta probetin illis Deus, mox audiem . R di de Chrysostomum Homss. ad pop. Antiochen Homi 2I. Nazianam Bliciolam nostrum Tom. I. cap. 8 pag. 34. aduersus mulieres ambitiosius te ornantes. QIARE, BENEDIc Ta. Fie saepius mulieres alloquens, suaui, ehillis gratiissimo epitheto appellat Hebraeis videtur in vis tuisse Nain&Laban ad seruui Abrahami Genes 24 Ino redere, bene det Domina, suid forusauedi iterum ad Martyres cap. I. in primis ergo, benedicti,nolite contriuare Spiritum lanctum. ME-nt TEMv DvRA, ET NON Meditari sonat interdum exercere Cic. i. de Diarat Demosthenes perfecit meditando nemo clarius eo loqueretur. Et a. de Diuina Multit,aturadivititim medi atione, atque exercitatioile sustulerunt, ut Demosthenes, ubi voeei steriis ore prior obscurior expistatur, nequis pleonasmum somniet. TR Mus XPEDIVI aD M-u l Parati simus ad quod uis asperum, oh graue patiendum , totumque animum ab hinea dueis,l ad aeterna illa bona transferamuscine quid eorum spem hebetet , ac retardet, 4 LIAE , a P IRAEL TICl. In adorando vitulo aureo, quem tundi ab Aarone Israelitat contendunti acclamantes Issent δ' tui, Lyrael, guste ex MDIpto eduxemni. Exod 3a Ioseph in Anti quitatibus suis hane idololatriam propter summam se elestissimi tacinoris turpitudinem tacuit. Renouauit hane impietatem Ieroboam dc fecit vitulos duos, quorum unum in Bethel, alterum in Dan constituit, atque adorari cum eadem acclamatione laesit 3 pag. a. IAM TvNC Av- GN se A. aes sic narratur Exodi s i. Arripiensque vitulum quem fece- κου π.imbussit, cheon trauit squeadpuluerem , quem parsit in aqua . dedis exeo patam filijsacrael.
SEM FER.' Ab ipse infantia sua persecutiones passa est Christi Eeelesia, primum a Iudaeis, postmodum agentilibus, per Imperatores Io. quorum saeuissimus fuit Diocletianus. FERRO TRAN si cives Tu R. 4 de animosa id ei prosellione, cla confestione inter cruciamenta, ac de salute non prodenda, non de inanibus ornamentis serio cogitandum siti STOLA MARTYR P κ . t N Resipicit locu in Apocalyp. cap. 6 ubi dicitur. animabus Martyrii ui datas esse stolas albas singulas. Sic Ταχνης DO. simplicem, de visnam beatitudinem Ioanne. nominat. Et eurui post resurrectionen in corpore resulcitato alteram