장음표시 사용
81쪽
Gabrielis Falopii Mutinens s i
Aquari a . - aqua ista desertur in Germaniam,in Gallias,& in alias longinqua defertur m quiores partes, semper incorrupta manens,eandemque conti-
γ' nue vim, qualitatesq; reseruans Z hoc Psecto negari no potest. nec huius rei alia ut arbitror est causa,quam optima mixtio: sunt enim in hac aqua elementa adeo commixta, ut nec ex magna commotione, agitationeque, nec temporis diuturnitate possint dissolui. sed cuinam uestrum, iuuenes praestantissimi, clarum non est, optimam mixtionem ex maxima calidi. rate digerente,& concoquente prouenire e Cum itaque aquae istae frigidae sint optime cum rebus,quas in se continent, comi mixtae, N ad mixtionem optimam requiratur intensius calor;
necesse est dicere,quod istae aquae scilicet quae frigidae scatent in sua origine sunt calidissimae. iure igitur optimo&elegati iai sime a Graecis sunt uocatae eo ui calefaciant. Tertio apio cur merassise pellantur metallicae,quoniam omnes serὰ habent in se aliquod η pciuiori metallicum dixi fere omnes,quia aliquot balneorum aquae reperiuntur, quae metallicum nullum in se continent: cuiusmodi Συius '' sunt aquae illae in agro I ucesi, quae faciunt balneum Sancti I annis uocatum. Similiter quae in agro Pisano reperiutur,distates ab urbe spatio undecim milliariorum .dicuntur igitur mei λ tallice, quia maior earum pars habet in se metallicii aliquod.
P ti mu- uocantur quoque aquae medicatae, eo quod medicatam ha-to cur medica- hent facultatem. Et haec de primo capite sint uobis satis.
DE THERMA LIV Min quibus, ιν quot consRat. cap. I I. AD thermalium aquarum essentiam requiritur primo,
ut possint nostra corpus suapte natura fouere, siue actu, siue potestate id agant inquam, fouere siue intus assumantur, siue extra corpus applicentur:uariis enim modis ipsis utimur ad fouendum corpus, ut suo loco declarabimus . S cundo requiritur,ut prosiliante terra,& perpetuo etiam prosiliant. Tertio, ut sint uel subtepidi,vel tepidae uel seruenti Aimae. Quarto,ut non sint simplices, sed mixtae, ita ut habeant semper aliquod metallicum in se si non plura. Quinto, quod facit ad naturam ipsarum) ut sint coloratae: aliae enim hoc, aliae illo semper sunt colore donate Sexto requiritur, ut habeant
82쪽
de therm . aquis,atq; metallis Tract. ue
beant aliquem saporem sulphureum, uel alium huiusmodi.: Septi mo, ut habeant odorem aliquem. Octauo, ut consistentia sint crassae,& ponderosae. Nono,& ultimoint sint ineptae ad parandos cibos pro sanis: ita ut si quis integra sanitate fruens
uteretur cibis aquis thermalibus paratis, laederetur.Haec sunt, quae requiruntur ad naturam istarum aquarum. unde si uideritisaquam aliquam,quae enumeratas habeat conditiones, di eatis illam esse necessario thermalem. Sunt modo reddendae causae talium conditionum:& primo, cur prosiliante terra.
AD aqua thermalis naturam constituendam diximus
inter alia concurrerς,8c requiri resilitionem, eruptio- anemu e terrae&ideo inquirenda nunc est causa, cur .' thermales aquae fontanarum aquarum more e terra resiliant,& quidemperpetuo. i Dico igitur, ν eadem est causa, quae &' aquarum fontium: nimirum quia habent principium, atq; o tum situm in altiori loco. cuius rei nec architecti fuere ignari, quoniam quando uolunt sontem arte construere , faciunt ca- eae .lta quid sellum ita uocant collectionem,receptaculumq; aquarum in iussice . aliquo loco eminentiori, & infra fabricant fontem : in quem aqua descendens e castello resilit: & tanto quidem magis resilit,quanto ex altiori loco descenderit. ita etiam fit de ther. malibus aquis e nam & ipset descendunt ex montibus. & hinc est, si bene obseruastis,u, omnes thermae sunt aut in montibus, N, is omηes aut ad montium radices,aut non procul admodum a montI- - - , Mes inhvs .quod & Aristoteles cognosces in Meteorologicis dixit,* M' fontium, ac fluuiorum ortus, est uel in montibus, uel ad monia m) tium radices. unde fit, ut aquae in campestribus locis, ac lacu stres cum non descendant ex alto loco, non possint resili- ς thM et prex Sre.& hinc colligatis falsam esse sententiam eorum, qui dicunt causam resilitionis aquarum esse calorem.quod hoc eXemplo eur,iἴ resilia, . nituntur probare. Accipiaturi aiunt, olla,& obducatur oper- ρο siis in pluriculo, in quo foramen sit, de in foramine iniecta sit fistula.pona- m e . tur deinde olla ad ignem, ita ut aqua esseruescat: statim cum
incceperit aqua ebullire, resiliet per fistulam. idipsum quoque Hiau
83쪽
set,si aqua illa inquiunt, minuatur, non secus,quam si olla eL set plena ; causa autem talis resilitionis non est, quia aqua ex alto loco descendat,sed talis resilitio fit, inquiunt, ratione uaporum calidistimorum in aqua existentium, & eodem etiam modo, eandemq; ob causiam, dicunt, aquas thermales resiliare: sed de hoc alias,resiliunt itaque aquae thermales, & quide perpetuo; semper enim siue aestiuum , siue hyemale, siue aliud anni tempus fuerit,eodem tenore, in eademq; quantitate eruptant, ac fluunt; & si aliquando quantitas minuitur, parua admodum est imminutio, qua nam igitur est huius perennitatis causa Z Eadem sane mei, quae de perennitatis sontium: per sublimationem enim fit omnis aqua, ubicumq fiat; causa uero cur sontes semper, uel uiplurimum resiliant est,quia cum terra semper humefiat,uel a pluuia, uel a maris aqua, tauiorumve, semperq; calor subterraneus agat in huiusmodi humiditatem,eleuetq; ex ipsa uapores humidos ad montium concauitates ibi cum non possint exhalare,deniantur;ex densatione comprimuntur,&quasi illiduntur, abeuntq; in guttas,quae descendentes suggerunt perennitatem fontibus. Ita quoq; de thermalibus aquis fit;perpetuo enim madefit terra, perpetuo
calor subterraneus effert uapores humidos ad montiu cocauitates, ubi etiam perpetuo fit uaporum illorum densatio,c
pressio,& ueluti illisio non dicam tamen cum Aristotile fieri ipsoru refrigerationem) de ita perpetuo fiunt guttae,& ex multis guttis aqua,quae deinde descendens continue ex alto loco. est in causa resilitionis,&qtudem perpetuae,quoniam & aquae generatio perpetua est, & si contingeret, ut aquae generatio non esset perpetua, nec resilitio esset perpetua , quem ad modum videmus, quod non omnes fontes perpetuo resiliunt, quoniam nec aquae generatio est perpetua et non est autem generatio perpetua , quia nec terra perpetuo madet, ita ut calor subterraneus possit ex ea uapores ad montium uerticem attollere; raro tamen fluuiorum,sontiumq; fluxus cessat, di adhuc rarius, immo rarissime hoc fit de aquis thermalibus. Sed hic statim oritur dubitatio, quoniam non rarissime, sed qpius uidetur φ fluxus aquarum thermatium desinat, cu multa sint medicata balnea,quorum fluxus non est perennis,& inter caetera est illud Montisfalconis v ocatum, quod est in sinu Diomedeo
84쪽
de Therm. aquis,atq; metallis tract. G
Diomedeo, respiciens Istrorum,& Camorum regione. In aduersa namq; parte fluminis Timavi erat insula,in qua balnea existebat aqui thermalis,quae aqua adfluxu & refluxu Adriatici maris illi Insulae allidentis fluebat, ac refluebat, quando etenim aqua maris fluebat ad littus,thermalis etiam aqua illa fluebat,& augebatur; cum uero refluebat mare, ipsa quoq; refluebat, & decrescebat,& adhuc superest balneum illud, licuenon adeo exquisitum,& pulchrum,tantaq; aqua resertu,quan ta erat antiquitu quonia magna pars Insulae, quae ex affluete mari olim madefiebat, nunc facta est arenosa,& continens solum. Cu igitur aqua illius balnei quandoq; crescat,quandoq;
decrescat ad fluxum & refluxum maris, indicium est thermales aquas non habere perennem fluxum. Praeterea in Cidonea Ba -- m MInsula, Lesbo uicina,erat fons thermalis, qui nonnisi uerno te μ
pore fluebat; ergo thermalium aquarum fluxus no rarissime, h. ut supra est dietium, sed *pe desinit, cu multa reperiantur balnea,quorum resilitio non est perennis. Ad primum de balneo Montisfalconis,quo Dequentissime utuntur ij, qui Istriam, leCarnorum regionem incolunt, dico quod quanuis balneum illud patiatur aliquam mutationem ex fluxu , refluxuq; maris, attamen rivulus faciens balneum perpetuo fluit, ut etiam fit de fluuio Timavo, nam & fluuius ille patitur incrementum,& decrementum ex fluxu, ac refluxu eiusdem maris, adeo ut aliquando augeatur eousque, ut regionem illam totam inun- -υι-- det, & ob id fluuius ille celebris fons, & pater maris a nonullis i ςμη a quia antiquoru est uocatus,quando etenim maris aqua refluit, stu- 'muius habet suum alueum mediocriter aqua repletum,incipiente uero fluere,& augeri maris aqua, incipit & ipse crescere ad summam altitudinem, nec augetur, quia mare impleat ipsius fluxum, sed quoniam eius scaturigo, & principium augetur, mare namque cum illidat ad montem Timavo fluuio uicinu, mons totus non secus,ac si spongia esset, ab imo ad summum uerticem aqua imbibitur, ac repletur, unde antiquorum alii dixerunt,u, mons ille habet quinque cauernas, quas appella.
runt ostia Timavi; alii septem, alij nouem, ut Virgilius, qui
loquens de Timavo fluuio dicebat. lir
Vnde pre ora nouem magno cum mumine montis
It marepraeruptum, o pelago premit arua sonanti.
85쪽
, Gabrielis Falopii Mutinensis
Dicit, cum magno murmure montis, quia aqua copiosa exost ijs illis descendensi in fluuium, maxime obstrepit. dicit astea. It mare praeruptum,&c.quoniam fluuIus augetur, adeo, ut uideatur mare:&magno pelago, hoc est, maxima a quarum
copia fluit ad mare. Caeterum debetis notare, quod licet fluuius tunc abundet aqua;tamen aqua illa est dulcis: sicut & iula est, quam in se continet,quando decrescit. semper enim dulcis est. sed unde hoc Ioueuit Debetis scire, quod in Carno- QT edum, cu rum regione est uicus, seu castellum quoddam Sancti Cantia,
vicis ι ni nomine uocatum:&inde procul est mons altissimus,ex quo m- - aquarum abundantia maxima oritur, & scatet: & statim cum
aqua illa apparuit, absorbetur a terra, & nullibi amplius apparet. distat autem Sancti Cantiani uicus ille a Timavo fluuio Timavus fu- :iiij milliaria. Credo igitur, η, aqua illa emotestares copiosa,
-- curae quo in causa incrementi Timavi. arbitror enim aquam illam co
simi Wi piosam fluere per subterraneos canales,& canales illos occur-φ- Gie alijs circis canalibus, per quos aqua maris fertur,ac duci ' tur ad montem Timavo fluuio adhaerente, Nita fieri congrensum, atque illisionem aquae maris, & alterius, quae ex longi quo monte nascitur,& defluit: & cu fluxus aquae maris sit ma- is impetuosus, quam fluviatilis falsaei vim aqua est magis corpulenta, quam dulcis ') fit, ut aqua illa dulcis ex illo alto monte defluens,cedat in congressit alteri: unde aqua illa in ca-- nati conclusa, cum non possit retrocedere ad mare, resilit utq; ad montis cacumen . & hinc est, quod mons ille totus scatetia aqua,& Timavus crescit, & decrescit. Ex fluxu pariter,& d mlhei Moisi se fluxu Timavi credo & balnei fluxum,refluxumq; nasci: quia faucius f-μι, ostium Timavi distat a balneo duobus milliarijs, a castello
ςμr r' autem Sancti Cantiani quatuordecim . quare cum uerus Ti-
'is' maui ortus sit ut puto) uorago illa in monte illius castelli, &fluxus,ac refluxus fluuii fiat,ut diximus:credo etiam,quod adfluxum, & refluxum hunc fluat, de refluat aqua illius balnei. Ad Uu- alterum uero de insulat Cydoneae balneo; dico ut supra, quod
iis c donece, thermales aquae plurimae habent perpetuum fluxum : immo omnes habent dummodo perpetuam habeat generationem ρο ν - sed quia potest accidere,ut earum generatio impediatur; ideo non inconuenit,ut aliquae reperiantur aquat,quae non habeant perennem fluxum. hoc tamen raro accidit de aquis thermau-
86쪽
bus, frequentius uero de sontanis. Potest itaq; esse,ut besne uid allius insulae ob id hon fluat perpetuo, quia aquae generatio Dupediatur eo u, inibi non pluat niti uere haut quia solum illius in suis sit it a solidum, S compactum, ut aqua maris,ueIlluuiatilis, non possit ipsum permeare. uel no autem tempore rud- . um illud fluit: quoniam eo anni tempore copios. pluuiae in omnibus mundi partibus, praeterquani in Aegypt ccidunt,
di abundant niueS adeo,ut tunc tempotis non delit generatici aquae constituentis illud balneum. h cq; ratione uece tantum fluat. Perennis itaque est aquarum inermalium t luxus, nili earum generatio impediatur. Sed accidit aliquando, ut aqua apiae ilis a non resiliat,er patve ex eodem loco, at exesis remotiori I incinn- quod fit, uel quia cuniculi, canalesve subterranei obstruuntur; quel quia corrumpuntur . non ob id tamen dicendum est,quod μ' q,-ε thermales aquae non semper fluant . quoniam uel apparent in alio loco,uel reformatis cuniculis reuliunt in priori loco Di cendu est itaque,& fate dum aquas ther soles perpetuo fluere. ει resilite, nili earum generatio impediatur. Reddamus iam causam alterius conditionis requisitae ad naturam aquae thermalis: & erat,quod debent erumpere actu calidae, uel tepidae, uel sub tepida raro autem frigidae.
AB ARVM THEMAMUM CUR RARISSI-mae erumpant frigide , sed omnes ferq, uelsubtepi uel tepidae, uel It feruentes: que tales sint in suo ortu, quales erumpunt ἔ atq; unde incalescoti ubiri Cap. II IR
DIximus quoque supra, ut aquae thermales ut plurimi intscatent,uel seruentissime uel calidae,uel tepidae. frigidi autem rarissimae undae igitu hoc prouenit Z Difficile certe est rationem reddere, tum quia non possumus subterra ne as cauernas,ubi aquae gignuntur, subire;tum quia uari jauctore Suarias de re hac sententias proferunt: dicam tameni& ipse quid sentiam. Animaduertendum igitur,quod de caliditate harum aquarum bifariam potest dubitari, an uidelicet in primo sui ortu oriantur tales,an ueto accipiant caliditate, dum in cuniculis sentcnam potest esse, quod in suo ortu orian
tur frigidali& in denum postea incalescant. in i litet uidetur
87쪽
m Gabrielis Falopii Mutinens s li
seri posse, ut generetur calida,& calida etiam scateat: gener tur inquam calida per distillationem,sublimationemve. uidemus enim, ei, si aqua ebulliat in olla Operculo obducta, guttae. quspere uaporationem sunt genitae in operculo, sunt ita se uent istinas, sicut & aqua illa ebulliens. quaestio igitur erit b membris,utrum scilicet aquae thermales in suo ortu sint frigiads,an uero caliditatem in canalibus accipiant, an scateant cara lide, di tales quoq; gignantur per sublimationem. Ego sum huius sententiae,ut credam eas in suo principio esse frigidas: nee
sine ratione moueor,nam concedunt omnes,balneum Montis
falconis habere eandem originem, quam & Timavus fluuius habet,uidelicet ex uoragine illa aquarum. Si igitur aqua illius balnei in suo ortu esset calida;calidus quoq; esset Timavus stuuius,quando augetur:experientia tamen ostendit oppositum. Praeterea videmus balneorum aliqua multum distare ab eo
loco,ubi habent suum principium: ita ut aliqua distent tribus milliariis, aliqua duobus, aliqua minus: quemadmodum de
Balnea Pae se halneis his Patauinis potest cuiq; constare. quia omnia oriun μον - φ-' tur ab illis montibus,sed alia magis alia minus distant. ut Apo qh nilauum distat a suo ortu duobus ferme milliarijs: balneum My 'r' uero Monti roti,Sancti Petri,&Domus nouae aliquanto mi ' nus.Si igitur aqua,uerbi gratia, Aponitana oriretur seruens insito principio; cum muItum ab ipso distet, necesse esset, ut in Iongo itinere remitteretur aliquantulum illa caliditas, & sca teret minus calida, quam illae, quae minus distant a suo ortur tamen videmus Aponitanam ipsam aquam feruentem adeo erumpere,ut sit seruentissima. I fila per si calida generaretur; opus esset ut ad radicem montis esset ignis maximus: qui agitaret, calefaceretq; aqua lacunae. hoc aut est impossibile: quia mons totus exureretur . ergo falsum est, ν aquae thermales in suo ortu gignatur calidae. Credo itaque,u, incalescant in cuniculis.Sed a qua causa dicetis vos. Quidam respondent,u, iso
N QVum sit Ie. dicunt enim,u, solum supra canales est leue,rarum, ac mol-ωνμ le,adeo ut a radiis solaribus possit facile permeari: unde radii h ipsi in canalibus reflexi incalescunt Ob reflexione magis, atq; ita ut aqua summe calefaciant,sintq; in causa, ut seruens etia-pat. Sed obi Rietis.Si thermales aque fierent hoc modo, N ab
hac causa calida; sequeretur, ui & aquae sontanae, & fiuviales
88쪽
emanarent calidare consequens est salsum.ergo& antecedenς. Respondent ipsi,hoc non fieri in fontibus,&fluuiis:quia terra superiacens cuniculis sontium,&fluuiorum,est solida,& compacta, ita ut radi j solares nequeant ipsam penetrare. Huius
opinionis auctor fuit Thesmophilus philosophus, sed leuis
philosophus, ut habetur in eo libello, qui de proprietatibus De δε πο- elementorum est inlcriptus,& Aristotili attribuitur, sed falso priviael: u es mea sentetia. Verum utut. sit,opinio illa falsissima est: nam si hoc modo thermales aquq incalescerent: sequeretur,u, aliqua ' ' do erupissent frigidae. quod tamen est falsum.quia a memoria 'f' 'hominum aquae Aponitanae,& huiusmodi, seruentes, ut nunc, ortae sunt e terra.igitur & antecedens est falsum, na non semper fuit rara,& moli is terra supra canales,sed aliquando crata λ&solida, ut quando ualde incaluit, disicca admodam praenimio ardore reddita. ualles enim,quando amittunt humiditate, redduntur & ipsae solidae: quavis antea terra in ipsis rara esset,ac mollis. cum igitur solii non fuerit perpetuo molle,acrarum; ergo nec aquae thermales erupissent semper calidae rquod tame est falsu m,ut dixi.Addatis,quod sunt multi aquae thermales, quς transeunt per saxosa loca, ubi terra non est nec
mollis,nec rara,attamen scatent seruentes. Tertio aquae the
males sunt semper aquae calidae, siue aestas, siue hyems fuerit rhoc autem non esset,si incalescerent a sole. - sol non semper aeque calefacit terram: sed aliquando magis, aliquando mi nus. magis quidem, quando radij per rectam lineam reflectuntur, minus uero quando oblique . quando igitur sol magis calefacit terram,aquae thermales deberent este calidiores:expe rimur tamen, quod semper aeque calidae sunt. Quarto,nullum agenS naturale,dum agit secundum naturam; agit ultra gradum proprium: nisi agat in subiectum aliquod, quod habeat et Maliquam qualitatem actioni illi ualde similem, qua reddatur W-Πώμ mmaximὰ propensum ad talem actionem.quia tunc ratione illius propensionis passum, idest subiectum,recipit maiorem impressionem, quam agens possit ei elargiri: ut,exempli gratia, candela si fuerit accensa in cubiculo lluminabit aerem circumpositum,non tamen aer ille recipiet maius lumen, quam
sit in flamma illa candelaeralioqui flamma illa ageret ultra gradum proprium. sed si flammae admoueatis crystallum; vide
89쪽
b Itis in ipso imprimi longὸ maius lumen.quam sit insam mardi hoc non aliunde prouenit, nisi ex propensione quadam existente in crystallo ad lunaen recipiendum: merito cuius propensionis etiam a leuistimo lumine maxime illuminaretur. sed si passum non habuerit huiusmodi propensione, nunquam' agens aget ultra proprium gradum, siue agat calefaciendo, siue siccando , siue humectando', siue frigefaciendo , siue alio modo: ut patet de aere supradicto, qui non suscipiet maius lumen,quam flamma habeat. Similiter si ignis agat in aquam;nunquam aqua fiet calidior,quam sit ignis.Hocaxi mate stante, uideamus quae proportio sit inter aquas thermalas,& reflexionem radiorum solis:profecto uix tanta propensionem habet aqua ad radios solis,ut paulo plus quam tepida, uel tepida tantum fiat .videmus enim aestiuo tempore, quando sol maxime calefacit, Ustagnantes aquae uix intepescunt ex solis calore. Si igitur aqua in partibus his terrae superioris bus, ubi sol magis calefacit, quam in partibus subterraneis uix intepescit;quomodo fieri poterit,ut aqua in cauernis sub se terraneis,ex reflexione radiorum solis adeo in Iestat,ut ser- , Dida sit de exurens E quidem non uideo quo modo hoc fieri Possit. Praeterea esto u, terra supra cuniculos sit mollissima,& rarissima, tamen cum cuniculi sint In locis subterraneis, ualia de remotis ab hac terrs superficie, nunquam radij poterunt ilIucusq; pertingere . quare falsa est opinio, ut reflexio radiorusolis in illis locis sit in causa, ut thermales aquae scateant calidi. autem cuniculi aquarum thermalium lint in locis admodum Plandis; sos res omnes, qui aquas has in cuniculis cola ligunt,testantumpraeterquam opotest ratione:ostendi. quouν-- ad ora niam Theophrastus in primo libro de historia plantarum,ca-. 4 μ ηπι σή pite undecimo ait, ν arborum radices tantum descendunt,
π: A quantum calor solis:& in ibi refert, aliqui dicebant radices.
,.il arborum adaequare longitudinem unius pedis cum dimidio. quam opinionem resutataquoniam constat multas arbores alltius iacere suas radices: dc refert quasi pro miraculo de platano, cuius radices quibusdam in locis dicit descendere trigintatribus dibus.quare maior Iongitudo radicum arborum erit usque ad trigintatres pedes. Sintelligatis de longitudine,que fit per rectam linea deorsiam: nam potest esse,P arbori
90쪽
de therm. aquis,atq; metallis Tracti s
res habeant radices ualde longiores, tamen non descendent per lineam rectam. cum igitur radices arborum non descen . dant altius sub tellure,quam sit longitudo triginta, & trium pedum, di hoc sit quasi miraculum; ergo nec rad ij solares possunt profundius penetrare: attamen aquae thermales ex profundioribus locis calidae educuntur. inui puteΟS etiam conficiunt, excavant terram salte ad uiginti pedes , & semper aqua frigida inueniunt.Falsa igitur omnino est opinio haec, a quae thermales incalescant ex reflexione radiorum solis. Ali j Opi- is, iis
nati simi, quod aquae istae incalescant rat Ione uentorum, hoc lo utrum ne
modo.ueti cum sint exhalationes calidae, saepe cocluduntur in i s locis subterraneis: conclusi quaerunt exitum,&non inuenientes per antiparistasim rarefiunt: rare fasti accedunturiacce si feruntur supra cuniculos,& ita calefaciunt aquas. Huius opinionis au ctor fuit Mileus philosophus: sed opinio leuis admodum essi uoniam in uento non est tantus calor, ut feruentissimam post reddere aquam . uentus enim omnium aliorum calidissimus dubio procul est auster: attamen non est ita calidus, ut exurat, immo non excedit tepiditatem. Sed diceret aliquis Aduertas,quod Mileus non intelligit de uento, que supra terram persentimus,sed de eo,qui conclusus est in cauernis sub- a terraneis,& per antipat istasim agitatur,tare fit, & instanam tur supra cuniculos: hoc enim modo poterit sortasse aquas calefacere. Dico, quamuis per attritionem uenti inflammarentur,& calefacerent aquas; tamen non egrederentur ita calidae. Sed esto', incalescant ex uentis inflammatis eo modo,quo dictum est: tamen dico,u, causa illa calefaciens non esset perpetua : & ita nec aquae perpetuo et upissent calidae. & ratio sumi potest ex Galeno in libello de tumor ibus praeter nat. cap. de inflammatione. ubi disputans contra eos, qui dicebant inflammationem fieri ex flatibus, argumentabatur hoc modo. Si inflammatio fieret ex spiritibus; sequeretur,u, secto loco inflammato cessaret inflammatio οῦ quoniam spiritus aptistimi sunt ad exitum,& longe quidem magis, quam humores. sed uidemus hoc non fieri ergo spiritus no sunt causa inflammationis Α'simili dicam ego .Si uenti conclusi in partibus subterraneis sunt magis apti, ut exeant, quam sit aqua, ut re vera sunt, &non possunt exire;ergo nec aqua egredietur. sed aqua exit eram.& longe magis uenti. igitur, uel prius, uel saltem cum ipsa