Petri Velleii Gueuarae Ad legem primam Digestorum. Libri 6. Eiusdem ad titulum de officio praesidis commentarij. De diffinitione doli mali, liber singularis

21쪽

mus,nitori Νο remtuerint,s ciuis coloribute presserint. Quod enim illius nascentis initia, s semina prima legii antiquarum, obbuione metustatis obruta m nonrum sectum tulerut, s fontra nonnunqua rerum intuentes iductos nobis imis rivulos certius multo demonstrarunt, quod ad causas maioribus incognitas in ipsisprincipi latitantes,digitos sisos intenderia, lingenijs longius pro sticines opinionibus nouis abudarunt is erit ut nonsemper illis gratias immortales habeamus.

Nam illud quidem genus hominum s ut leuisemedicam)ferendum non arbitror,qui literarias aliorum posse nes latenter inuadunt, imo luce p. lam , s in oculis omnium impudenter diripium&: qui plumis furtiuis exornati procedunt in publicum , s libros alienos compilantes, multas pinginas implent , clim tamen de sevo nihil asperant: qui bracarduis m appellant in sese nimis ingurgitant importune multa blaterant: quiprasecat eros homines non putauri interpretes omnes

seuperasse magnifici se iactant, si qua fuerunt

a Ceteribus in uno loco posita, m alium minus idoneum, licet inuita ranctulerunt. I ec eos insuper omittam, qui tantum temporis s opera recensendis

22쪽

reeensendis nominibus authorum impertiunt, ut laboris diligent ere nihil in aliam rem is sumant, s Abse cura totos mancipem: qui nihil esse magis gloriosium existimant, quam alicuius mi tentimonio , quem de nomine reliqui non nouerint, siue quod o valde 'sticor ) ut causiacmn formularium, s imperitum leguleium, mi meptum rabulam contempserint. Tam ali num enim a Iurisconsultorum innituto, quos haberepra oculis nos aereat , fuisse considero, ut in causis quibuslibet contentione plenissimis,

unum aut alterum laudauerint, nec locos om-

nci aliorum, qui Vartes easdem defenderunt, diligenter excusserint: quasi veritas non aut ori tatibus sed nationibus esset exquirenda. Ne τι dear tamen hoc alicui nimis ad Sisum re 'care, non negauerim iuris interpretibus, ut quod a

ceperint ab aliquo , debere sie potius illi fateam tur ,quam silentio turpissimo disimulent: modo non in hanc curam potissimum incumbant , sed vim prius s legum potestatem tota mente pediripiant neruosseuos omnes in hoc uno conten clant , in quo quidem solism magni Tapinia ni, Scauoti , Pauli laborarunt. Verrum AD,.

23쪽

demus antiquioribus,ut aliqua laudem cossequa tur,qu odplures Undis testes conclusionum se rucosii gentra,in multiplicisaltem,sa duase lectione librorum occupatos ostenderint. Num eadem, obsecro inraudari nos indigne putabimus,quibus indices locupletissimi,quos domus amplisma etiacapiat,turbam eorum non exiguam momento te

poris suppeditant' Ego sane suem fatear ) nihil

esse arbitror cur molentie feramus. Unde sit it Arulam omnibus scribendi occasionem sublata intellica,qui tam inerti velint diligetia mulgi rumusimios venari,cum gloria nobis segetem uberrima ciuilia studia proposiverint, qua acutis ingen' simul iudici, falcibus hodie demetamus. Habes igitur lector optim iam expositascausas, quibus antiquis iuniores succenseant couitijseo rosequa tur:i m modo placet,videamus, ob quas hi quoque masse audiatis impositas veteribuου muria' aut alias etiamgrauiores ab idorum imitatoribus cogantur alterna vice sustinere. Cum enim animaduerterentisiculis eos orationis,s ornatu δ' Mi delinirius iniquo animo paterentur iuris ciuilis cognitionem in tantas compelli verborum angustiasius ad angulos literam reuocari, ne cog -

24쪽

-iuis eius viderentur immemoreri quod ab ΑΑ cur is,quem duce insiequumqr,tis parum , u tat) honorificulraxerat,neuenon mutua illis gratia cumulati sime referrent,quasi nomine Iuriscos ultorumdignosci amaticos appetiarunt. Anauis autem sitis illum laboribus ne proposuissent,

somnes eorum cogitationram eo duntaxat Sigblassensim multis dictincta margaritis splendore verborum Hurirata niteret oratio, qua non ad

aliquam ciuilis philosophia vel minimam partem pertinere non ideo tamen ego tam sordido vocabulo, sedhonectiori quodam alio, Rhetores ipsos nominarem. I in costa am olim legum maiestate, admirabili aegritate sermonis hodierno a die constituta eorum beneficio retinemus,abesse non poteri quin au alam illo urisconsultos,aut Iuliatium, Mincestum, fae pomponium mucupemus grammasicos , quod barbare niti eraractarunt, Iedomate deruusomnibus, eleganter, s latine scripserui. Vuidnam alienamne aliquis a furisia consultisiudicabitgrammaticam, ut turpeputet iliam didicisse, qui erit Antimum Labeonem 6maximii usum,citin citra nodos expediret, latinarumα cu originibus cognitis, et rationibus

25쪽

earum explonuis erasiiuris quassio ου ,Mur, bus laqueis irretitas feliciter satis extricasses Neget ne Ultas eloquentiam iuruleritis esse necessariamq P. Crassum Eum diuitem,viderit mustum commendari, quod P. Srauo ratri status sit per Ue dicere, nequaquam eum in iure ciuib,

satis illi arti facere se, dic edi copiam assumpsisset irarer viis magnopere si non eruditio,

ne latina vehementer offenderentur,cum eosdemtariter homines vituperent, quod ad iuris ciuilis discipisam, Dialecticam addiderunt. Quamsane si quo rauiterpatiar) cum Epicuro contemnat,s in ea diutius opinione permaneant ista sabtem,qua docuerint,vellividetatur, ut arte nulla distinguantur. Verum Ser. quidem ille Sulpitius eoru errore factae redarguet, que no modo caeteris

magnis Iurisconsultis Us QS uoti ponti D

ci Ciceronis iudicium anteposivit, quia magnus

tantum apud alios iuris in fuisset,s artem hic solus esset consequutus:quodsicientiaturisprocu dubio nunquam effecisset, si alecticam cum ea vinculo nulli copulasset. Nec sistataquidam, sgarruli se ista toto foro colitent, elenchis quibusdam captiosis ignonoetes decipiant, Dialectica

26쪽

lectica culpam c queremur, qua falgaces potitus euitare conclusiunculas doceat, quam leuibus Ago,quanis at umentis veritati resitu

re : nisi pariter omnes disciplinas, s in primis

iuristrudetiam reprehendenda censeamus, quod ea plures abutantur. Omisiis ergo tam criminibus , qua pudeat reos infriari, quod merito de illis glorientur, ad Egud demum veniamini quod elin accusationis, quam intendunt, capite tertio continetur. Muthoritatem enim aiunt iuris sacrosanctam, violentis eorum, simpuris manibus magis quotidie violari, dum fingulis legibus ad libitum etes addunt aliquid, vel detrahunt, plurima mutant inuertunt, int gras crudelissime sententias fisis interpunctionis bus dilacerant, atquesideres nisi mauive fidia ) -terum librorum, editionem vulgarem penitus corrumsunt.In quo tamen ut uno vembo agam nec illis assentioriqui nihil in iuris ciuilis volumina multorum ignorantia ,seu temporum temeritati licuisse credentes, pressorum se codicum religione liberare non possunt, quasi nihilabsit, vel versit: nec istis item obsequor, quileuissimis sapius comecturis, a communibus exempla-

- ribus

27쪽

ribus discedunt:cum es Iud erstitionis, saudaciast hoc sconfidentia Seusi suppetat oestorma natio,qua locum aliquem merisum leg ndum aliter admoneat, si verba satis non cohaereant, nec certus ex illis sensus aliquis constet, quem aquitas sa non repellat lapsum facilem librari, mel ex similitudine dictionum,uel ex aliaprobabili causapost ullus octender claudabo primus hominis ingeniumsecut sillos reprehendam, qui ne se aliquid nescire fateantur Apographi vicio 'ainscientiam ineptis flent excusare. Verumtamen il ud ego unum ab his interpretibus desidero, quod eo mium in eis esset requirendum, quo facilius praeflare potuissent. Na cum ab alijs di dentes aliquam nouam opinionem animis nostris intulet ut, o maxime vellem, Vt errorem ante omnia nobis, penitus insitu nationeconvellerent, s eius

mdicra extirparent,ne veritasvφribus, s*inisse focam parum effloresieret vel ex ea nullos fructus,et tenues s exiles caperemum Utunturretenim antiqui Iuriscosultorum tectimorijs, cum quid con merasseueram,seorum responsi se tuentur,qua fi non perperam intelligant, iurenon possunt reprehendisin illa quaudos novercipiat,

28쪽

sine censorivrateriri noratione no debent,m a me

--,λ-- .Contrariam enim,inquit , opinionum

argumΠta,dubitationem asserunt coninurijs. Illis praeterem dicentur,multo maiorem fidem adhibebunt ui audierint avete,qua caus pomi imum quitate nitantur stili qui nobis obloquun ur. His Hemultum persuasus,cum deprimis agit tu principi, s motu tempus,infinitumat' De locum defvit,cum ortum s interitum mun Φ-ra disputatione 'escrutatur, prima ex quirit rem causam,ab hominu ensu remotis-mam, menidem expendit satilissum, Anaxagoram,s Democritam notat, Hermotimum,

inopem,sHeraclitu arguit, Diogenem, Thaletem,sHesiodum libenter auscultat, Leuci privinaximadrum,s Tythagora audire grauatur, at illam, Alcmaonem, ς Hippasium quis auribushercipi mpedoclemcinim misXenophanem disserenteου admittit, selatonem-Socra m diligenter auendit urci item alios nom,

29쪽

natim insimulat, quos facio possemus numerare. Oisu equidem exemplo non inscite nosphilosophabimur primu , qua veteras authorra inuenerim, profer min in medium, . ., m. - mille ait

amplectamur,qua dixerint sapienter quid mero non item, hocipsum coeams . .. - m

i fiunt gratia,quom quis opinionibus eoinenserit, merum illis itidem,qui aliquicquavis leuiter o-

enutiamt. Na et hi nos iu eo adiuuat,quod ingenium nostru acuerunt. Cum multospraeterea

grauissimos philospissis nissimis somnijs enar

randis,maxime vero refellendis,nopariι comico- monari,nec minus summos Iurisco Fullos,aliorum per sepe confut re sentetias n ciuilibuslibris obseruemus,arrogantia 'sticione revitabimussinos ea cura negligamus, sario nostra nobis placeant, GHaliena cunctasordeant,sillis,quos nodum auditumus indicta causa condem s. Uua re em sirum bono sis animo, sita natura coparato, ut humiles nunquam te cogitationes patiatur obre

30쪽

per e,sed te te toltis altisses rerumfactigia consecteris,si laudibus iuristrudentia Uo mercenaria delectaris,s ad primos honores consequendos as iras, quod in utri* iuris interpretibus videbitur optimiι aptissime coringes ab al3 alia mutua-leris,uis uiam antiquorum desideres doctrina, quod a sequi difficillimis teporibus librari; penuria nequiuerunt,nouisi e puppleas iunioru tis: quod aut e bis deesse e seris,abidis petas, quorum occasione consultofortassis omiserunt cuias multos tui nodissimiles liceat nobis reperire, qui

barbariem nimis execrentur, atque magno se Nomnes liter M amore complectantur, qu sordi dam exuant ceterum lacernam,spurpuram iurduant altorum, nec vilam se iam excusationem habituros hac atate considerent ,si non emenda-

date loqui caperint, non dubito quin breui Ο-thagoricam videamus, s ure sint ermsIabolenos, ios, Osos,V Ianos,uerum Uatos admiremur,aut interpretum,quotquot extiterum .iminibvssaltem obstruamus. Stanequidci me tandem iure tuo pinules, ne quid sit am'pbus quodexpectes ,ecce tibi quod siemperimit risu VTetri melliij cyaeuara rarissimum exem-