장음표시 사용
91쪽
enim facimus, aliud nihil est quam administrare
naturae per artem materiam ad compositionem operis necessariam, quam ipsa natura non potuit in hac perfectionem connectere, quia eius acti nes continuae sunt, ut ait Geber in sua Summa. Ratione huius tam admirandae coniunctionis elementorum scientia, nostra diuina vocatur:
quam vero coniunctionem Philosophi secundam operationem appellarunt, & nonnulli dis
solutionem,asserenteS,arcanum arcanorum esse,
quod Pythagoras ait in Turba Philosophorum: Magnum hoc est mysterium , quod hominibus
Deus velatum esse voluit. Item Rasis in libro Luminum: Si veram nostri corporis diuolutionem ignoraueris, non est quod opereris: illasquidem ignota,reliquum inutile fuerit: hanc etiam ex libris discere nemo potest, neque eX notitia causarum naturalium: proinde verὰ diuina dicitur,ut
Alexander inquit. Corpus nostrum quod lapis est occultus congnosci minime potest, neq; videri, nisi nobis hoc ipsum Deus per Spiritum S. suum inspirarit, vel per aliquem vivum hominem docuerit, sine quo scientia nostra, nihil est. Hic est lapis, de quo loquitur Hermes tractatu suo quarto: Lapis noster inquit diuinus cognoscendus est, qui clamat assidue, Defende me, Scogo iuuabo te, da mihi quod competit, ego tibi
vicissim optimὸ succurram. De hoc eodem occulto corpore loquitur primo suo tractatu Falco semper in cacumine montis clamans, Ego sunt' album nigri,& rubeu citrini. Scientiam nostraminia lilein esse praeter istam coniunctionein, ratio est, quia tempore natiuitatis δc procreationis o
92쪽
peris nostri diuini, pars volatilis secu desert par.
tem fixam. Aliter enim quam pes istam admirandam,& plusqua supernaturalem coniunctionem efficere haudquaqua possemus, ut in igne fixum Opus permaneret: vi quod similes Philosophi praecipiunt,fiat,fixum, 'olatile,ac denuo volatile fixum. Ista coniunctio fieri debet ipsemet hora suae natiuitatis,ut inquit Haly Secretorum libro: Quicunq; nostrum lapidem non inuenerit hora sare natiuitatis, non est quod alium expectet eius loco. Nam is qui diuinum opus nostrum aggreditur absq: notitia determinatae natiuitatis eius horae, nil ex opere sim consequetur unqua, prae ter inutiles omnino labores M poenas erroris sui. Hanc eandem coniunctionem Rasis libro Praeceptorum proprio vocat pondera Philosopho. rum, & regimina, suadens ut ab hoc opere diuino prorsum abstineamus, si non cognouerimus exactissime pondera, quae Philosep ni prae cunctis alijs arcanis occultarunt, ut patet ab eorum scriptis varijs Na ubi quis dixerit,eiusmodi coniunctionem diuinam fieri die septimo, mox reperias alium,qui asserat quadragesimo die compleri: alium centesimo: alium sub fine mensium septem: aut nouem, quod Rasis: alium sub anni finem , ut Rosinus: vix duos hac in re concordan--s legere poteris. Cum tamen unicus sit idem terminuS,Vnicus dies, imo unica sola & eade hora, qua fieri debet nostra coniunctio ad propriam' suam decoctionem. Verum quia voverunt arcanum hoc potissimum se non reuelaturos, de studio diuersos scripserui terminos, quamuis inter
se conueniant, intelligentes unicu, quo cognito,
93쪽
ΟΡvs Curvad. 8s reliquum nil aliud est praeter opus mulierum Sepuerorum ludus,ut ait Socrates Ecce tibi veram
dispositionem albi plumbi demonstraui hoc est
vera praeparationem materiae nostrae, quae nigra
prius ut plumbu apparet, postmodum albescit pnostram continuatam decoctione ) si hac probo intellexisti, residuum aliud nihil est, quam opus mulierum,& ludus puerorum. Innuens per haec verba nullum opus hoc nostro leuius, post con iunctionem existere: quod sanὐ verissimum est. Cum non sit opus alio labore qua sola decoctione duarum materiarum iam coniunctarum : in terea dum coquuntur, quies datur optatissima,
ut ait Philosophus Ethicorum 7. Quietem longo delectabiliorem esse quouis labore. Nostram decoctionem postrema fieri cum requie, M abs'. labore tormento ue,testatur Rasis lib.Trium verba inquies: Omnes dissetutiones, calcinationes, sublimationes, dealbationes, rubiscationeS, a reliquaS operationes,quasPhilosophi scripseruiesse necessarias, ad diuinu opus nostru complenduis in igne fieri praeter amotionem. Pythagoras in Turba Philosoph. idem asserit, inquiens: Cuncta regimina ad opus diuinum se perfectione eius facientia, decoctione sola copleri. Barseus id ipsum ait eod.lib. Coquendum, tingendum, Sc calcinandum in hoc opere, veru operationes decoctione duntaXat omnes perficiendas. Ne tame Sophis calumniatores dicat,&suas operationes etia non esse nisi decoctiones,alias Philosephora antiquorum sententias allegabimus, quibus errores eoru detegantur. Alphidius ait In operis nostri diuini
sompositione, non nisi una materia sola quam
94쪽
aquam proprie vocant) Vna laritum actione, de ' coctione videlicet, quae fit in unico vase praeter amotionem ab igne. Idem attestatur Rex Salomon : In operis nostri diuini consectione quod nostrum sulphur vocat) no indigemus inquio praeterquam uno medio solo. Lilius; idem sentit: Diuinum opus nostrum ait)fit in uno vase solo, uno medio dunt at, & unica decoctione. ΛIaho metus: Non habemus inquio nisi medium unum, decoctione videlicet, vas unum, &c. qui- bus diuinum opus nostru ad album Sc rubeum perficiamus. Avicenna tenuit eandem opinionem, qui prae cunctis optimὸ loquitur, ad hunc
modum: Dispositiones inquit omnes, id est,
operationes,ad opus nostrum diuinum componendum necessariar,fiunt in uno vase solo, duplici tamen. Operantum igitur hac tempestate maxima pars errorem suum hoc ipso fatori cogetur, cum nen A non ipsorum tres, vel quatuor furnoS ha beat, Scinonnulli decem, vel duodecim, hunc ad calcinandum,illum ad soluedum, alium ad sublimandum, S innumera vasa,quibus utuntur. Verum enimuero tales in diem extremum operarentur, priusquam ad perfectionem hac via per- . uenirent, nisi corrigant suas operationes. Vt interim taceam de separationibus elementorum quas vocant) usq; dum de natura quatuor ele toria, ubi de terminiS artis nostrae dicturus sum, tractetur. Satis mihi fuerit in praesentia demon-- strasse modum,& viam detegendi, cognoscendique deuios operarios in hac arte, pariter eos, qui
persistunt in recta semita. Nam, ut antea disci, latius e
95쪽
OPVsCvLv M. Diiusque dicetur infra, unicus est operandi motadus, in unico vase quod Lullius Hymen appe lauit in unica fornacula qua Treuitanus ignem
clausum, humidum, vaporosum, continuum, ac digerentem vocat pr.eter amotionem, donec decoctio copleatur. Non est ergo tantis opus instrumentis, neque sumptibus ad hanc rem factis. Scio multos esse literatos libris insistentes, qui praeter ullam certitudinem operantur, istos pes . simo habebit mea repraehensio, cum Ceber in
Summa sua doceat varias praeparationeS, cum
sulphuris, tum argenti vitii, similiter corporis Scspiritus. Item Ratis, libro Perfecti magisteri j dicit corpora & spiritus vari s praeparari inediis, quorum plurima docet. Antea satis respondimus, haec & similia per Philosophos scripta, non
alia de causa, quam ut veram operis nostri diuini praeparationem velent indignis,& contegant. Hoc Geber attestatur in sua Summa, capitulo de Medicinarudi Terent ijs, inquiens: Vnica est perseeta via, qua releuamur a tantis prςparatio nutu operationibus oneribusue. Iam est quod naturae modum operandi ponam,in concauitatibus terrae generando metalla, quem ars imitari debet: ac deinceps materiam veram & necessigriana, ad illorum perfectionem supra terram, declarabo.
Cum igitur hoc sit praecipuum in arte ut Geber
ait ab initio suq Summae,& Avicenna,praecipientes eos a practica huius operis abstinere, qui non
prius vera fundameta norint materiarum ac minerarum) imitabor excellentiores autores 3c magis peritos in mineralibus, declarando quae ad hanc rem apprimὸ sunt necessaria. Omnium ita-
96쪽
tis o N Y s Ii ZAeti AR 11 que Philosophorum sententia est,cuncta frigor8
congelata pluri inu abundare humiditate aqueain sua materia prima , ut ait Aristoteles quarto Meteororum. Cum igitur liquata metalla frigo. re congelentur, necessarid prima ipsorum materia humiditate multa pollebit aquatica. Verum Alberi. Magnus qui prae cxteris mineralia scrutatus este actissim δ) istam humiditate aqueam ait,non esse similem aquae humiditate, quam vi
demus communiter in aths ia turae compositis. Ista namq; per ignis violentiam infumutransit. At liquata metalla non ita reducuntur in Vapoarem, concludendum hinc ipsorum humiditateiri alicui materiae permixtam esse, qua retineantur
in igne, tutaq; sint ab eius vehementia. Nihil au. te in igni magis resistit, quam humiditas viscosa permixta subtilioribus terrae partibus, ut ait Bonus Ferrariensiis, & experientia docet: quapropter metallorum humiditatem esse talem firmiorer credendum est. Cum tamen experientia do
Ceat, repurgandum inter aliquas humiditates in fumum abire, metallis nihilominus in igne mini, mὸ consumptis,fatendum est cum pr cipuis autoribus nostri scientiae, metallorum compositionem subintrare duplicem humiditatem visco sein,extrinsecam, & intrinsecam. Prior est crassa, subtili suae terrestri materiae non bene permiXta, quapropter ab igne facilὸ comburitur in con- Limptionem. Posterior vero, quia maximὰ subtilis,&optimε permixta subtili suo terreo,ut ambae partes unicam & simplicem materiam constituant,neutra per ignem ab altera separari,vel absumi potest, quin simul abeant, aut una remaneant
97쪽
ireant in igne. E eiusmodi humiditate procrea tum est: argentum vivum, quod videmus, ut pa tet etiam euerimeto.Testatur Arnaldus de Vil lanoua: Hoc inquit) nos reddit certiores, ambas materias antea dictas in ipso perfectissimo coniunctas: nam vel terrestris humiditatein secum retinet, aut ista rapit illam in auras. Quod quidem Albertus Magnus causas metallorum compositionis diligentissimὸ perquirens, optimis cognouit, argentum vivum scilicet assiduὁ
moueri, ac fluere, quia vicissim altera pars in alteram dominium habet, vicausa fluxus atq; motus est humiditatis imperium, & siccitatis terr stris in humiditatem actus efficit, ut non adhae reat tangenti, neq; madefaciat. Hinc Alberti sententia comprobatur libro Mineres.simplic. M
teria prima inquit metallorum est humiditas
Viscola incombustitatis,forti mixtione,cum subtili terreo coniuncta in cauernis terrae mineraliabus. Optimὰ cum Gebro conuenit, asserente in Summa sua, materiam veram metallorum esse argentum vivum, quia inquit) natura nunquam Otiosa procreauit argentum vivum ex dicta materia mi&ta,&c. Bonus Eerrariensis ait,argentum vivum esse proxima materiam metallorum, sed
praecipuam humiditate viscosam subtili suo ter reo mixtam. Geber etiam in argenti viui defini rione,quam facit in sua Summa: Est inquit hu miditas viscosa per auxilium terrestris suet partis
condensata, suain compositione intrantis. Con sideremus itaque diligenter naturae progressam, in reru omnium procreatione, quibus propriam
admiscet materiam, quam Philosophi vocarunt
98쪽
vo DIONYs PI ZACHARII agens, quia seipsam non producit, ut ait Aristoteles: hoc est, suos effectus no demonstrat. Quapropter natura in procreatione metallorii post quam creauit materiam, id est argentu in vitium. tanquam sagacissima,proprium adiungit agens: nempe terrae mineralis quandam speciem, velut collostrum eius de pinguedinem in cauernis temrae mineralibus, longa decoctione inspissatam, hanc vulgariter vocamuS sulphur: comparatio ne ad argentum non alia, quam coaguli ad lac,viri ad sceminam,agetis ad materiam ei subiectam.
Philosophi duplex sulphur posuerunt, 'num fa-ellimae liquefactionis, alterum vero congelatum solum,&non fusibile. Proinde quo natura demonstraret virtutem Sc encaei ain agentis, id est, sulphuris, in materiam, cui adiunctum est, effecit admirabili compositione quadam, Ut metalla coagularentur actione sulphuris fusibilis, ut ecsent liquabilia . Verum alia mineralia inplicia composuit actione sulphuris no fusibilis, ut non essent fusibilia uti sunt magnesia, marcastae,& id genus alia. Cum autem agens no possit esse pars materialis compositi, ut ArithoteleS ait, natura procreans metalla sub terra, postquam dictuin sulphur miscuit cum argento vivo, compositione quidem inenarrabili, pretiosissimum inde generat metallum,aurum videlicet ab eo decoctione perfecta separado suum agens, id est, sulphur. Et haec est ratio cur sic perfectius omnibus alijs metallis, tum quod videamus naturam illud in
melius ultra non transinutare. Item hac de causa melius ac facilius coniungitur argento Viuo, quia
nihil aliud est, quam argentum vivum proprio suo
99쪽
suo sulphure decoctum, &prorsus deinceps ab eo decoctione dicta separatum. Vt itidem sep ratio sulphuris est auri perfectio, quod in aliis
metallis remaneat,istorum est impersectionis potissima causa. Hinc fit etiam,vi argentum sit impersectius auro, & cuprum argento: scilicet ob defectum completie digestionis, qua sola separatur agens ab eis, id est, sulphur. In eo declaratur
potissimum, ac praecipuum arcanum totiuS a tis nostrae. Cum enim ars imitari natura in suis operationibus debeat, necessario, priusquam diuinum hoc opus nostrum perficiatur, agens vel
sulphur suum erit separandum. Quod quidem
occultarunt omnes Philosophi, relegantes nos in suis libris ad naturales OperationeS, quas abu- de satis declaraui. Quo tamen perfeetiit S co gno scatur, qua in re scientia nostra naturae operationes imitetur, operaeprecium fuerit praeci suum& communiore declarare modum, quo ipsa uti tur in metallorum perfectione. Antea diximus metallorum persedtionem, vel imperfectionem fieri ob agentis priuationem, vel mixtionem, id est, sulphuris,& ostendimus modum primia, quo natura consueta est uti in compositione principis metallorii;&perfectissimi videlicet auri. Modo sciendum iptam alio etiam uti prosi eisu, qui licet priori contrarius esse videatur,est nihilominus persimilis, si probὸ consideretur finis, ad quem tendit intentio naturae, quia pariter aliud nihil est praeterquam repurgare metalla, purga-
req; penitus a suo sulphure. Nam id ipsum quod priore modo per decoctionem perseetam efficit. Posteriore continuatis, & longis digestionibus
100쪽
DIONYs II ΣA C HAR 11 exequitur, imperfecta sensim purificando tantia
sper, donec reducantur inauru in. Siquidem mob perientia nos docet, in mineris argenti reperiri communiter plumbum,& in nonnullis ambo samul permixta, ut argentu videatur imperiaintinserinὸ ob digestionis desectuin: quapropter metallicarum periti rerum suadent, ut occlusis cauernis, ne materiae subtilioris evaporare queat, diutius triginta,vel quadraginta annis relinquatur,ac donec perficiantur. Quod quidem Albertus Magnus recitat accidisse suis temporibus in regno Liburniae,vel Sclauoniae: pariter ab experto mineralium fossore mihi relatum suit, saepius - euenire. Secundum itaq; hunc modum quo natura in perficiendis metallis utitur, ars imitatur suis operationibus ad imperfecta perficiendum,
priuatione sui sulphuris videlicet, facta per proiectionem operis diuini super illa, postquam liquefacta sunt: qua purificantur a dicto suo sulphure,perficiunturque in purum aurum, perse Eta sua decoctione exuberante, quam acquisiuit per administrationem artis nostrae. Non aliter. quam varii modi, quibus natura utitur in purificatione metallorum, non efficiunt ut variae sint
auri formae puto in perfectione ) pariter & quibus utimur diuersis ipsa perficiendi modis su
pra terram, aurum nostrum naturali 3c mineralidiuersum non redditur, cum eadem Vtamur ina
teria supra ictram, qua ipsa sub terra,&in suis cauernis. Attestante hoc ipsum Aristotele nono Metaphysicorum. Ex agente Sc materia inquit similibus, operationes semper sunt similes, qua-uis media sint diuersa: nam ista A materia duo in sunto