장음표시 사용
81쪽
. o PVSCVLVM ueram, liuic inquirendi modum permiscet te;
item praecipuas quoque OperationeS Vario mo do,ac in diuersiis capitulis ponentes: causam p
Dit. Quia si obseruassent ordinem in suis traei tionibus, potuisset haec scientia diuina ab omnibus intelligi primo die, vel unica hora, adeo
Alphidius inquit: Philosophos, credendum
est, praedecessores nostros occultasse principaliorem suam intentionem, sub aenigmatico & ar qui uoco sermone, ac innumeris figuris, ne per manifestationem suae doctrinae, mundus ruinam inde pateretur. Nam periret omnis agricultura, negotiatio, &quicquid necessariu in est incon seruationem vitae humanae: Lemo siquidem l borare vellet, cum se tantis opibus refertum vi deret unusquisque, necessitudinem contemne
ret. Quo fit ut Hermes in principio sui libri, se excusans dicat: Pilioli, non est quod existimetis
Philosophos occultasse hoc arcanum, inuidiα aduersus doctos ac studiosos, at soluin ne mali gnis & ignaris innotesceret. Rosinus ait: Hoc medio ignarus aequaretur sapienti, A malitiosus Komo nequam abuteretur, in detrimentum. ruinam & perditionem totius populi. Similibus excusationibus utitur Geber in Summa sua, Oapitulo de Admiqistratione Medicinae solaris
inquiens: Non est quod mirentur sil ij doctri nae, Philo sophos obicuris scripsisse libros suos non enim ipsis factum, sed ignaris & indignis velatam esse voluerunt hanc sententiam, sub tanta varietate & confusione diuersaru operationum:
interea tameti stratam viam filiis sapientiae, qu
82쪽
' DIONYs II ZACHARII . peruenire possent ad cognitionem artis. Non e inim ut habetur alio loco) sibi ipsis tantum scri ipserunt artem, quam tenebant, sed inedia dederarunt, quibuS cognosceretur,&haberetur ab aliis.
Haec est igitur causa difficultatis in libris Philo sopho . Quid enim difficilius esta potest, quam
ex tam innumeris contrarietatibus & contradi Etionibus explicari, nedum in multis, ac inter omnes ferὸ, verum etiam in unico autore t Raiasis ait,inquiens: Abundὰ satis demonstravi libris meis verum fermentum, quo quidem opus est ad multiplicationem tincturarum ad metalla, quod alio loco dixi noti esse verum sermentum, relinquens huius sententiae sententiarumve iudicium illis qui sanum habent intellectum, subtilemque discretionem. Item si unus ipsorum dicat materiam nostram esse vilis preth,atque nullius , ubique in fimis reperiri, vii Zeno in Turba Philosophoruin: contra hoc eode libro Barseus ait, quod quaeritur, non est parui preth. Alius di cet rem este pretiosissimam, & non absque multis sumptibus reperibilem. Hic docet praeparatione materiae in diuersis vasis operationibusq; diuersis, uti Geber in sua Summa: mox reperias alium asserentem uno vase tantum opus esse ad diuinum opus nostruin,ut sunt Rasis, Lilius, Alphidius,& alij. In lib.eiusdem Rasis habetur temipus nouem mensium, in alio legitur annus esse necessarius ad hoc opus perficiendum, quod as serunt Rosinus atque Plato.Tandem in ipsorum terminis tanta varietas apparet, ut impossibilest rem a quoquam detegi, nisi per inspirationem Altissimi, vel immediat. , vel per aliquem virum bonum
83쪽
Opvs CVLVM. 7s bonum Sc sapiente in hac arte . Cau se potissima
haec est, ut non appareat quisquam huius rei peritus vivens, at solii in post mortem fateatur icriptis : tantis enim laboribus adeptam artem sibimet, si possent,occulta vellent Philosophi, quanto magis alijs. Hoc nobis igitur cum vulgo non est ita mirandum, atq, cum sapientibu S, quanam. via sit ad illam perueniendum. Priusqua autem ad secundum nostrae diuisionis membrum veniamus, respondendum erit obiectioni calum niatorum, labores alienoβ carpere solitoria, quod proprij sui lumine vero careant. Npn obseruatam inquieno Aristotelis doctrinam libro septitamo Physicorum, quae sic habet: Definitio est , e ra forma subiecti definiti. Cum ergo suscepissem
veram tractare methodum huius seientiae, prius a definitione fuit inchoandum. Hos & similes remittam ad priscos autores, qui cum scientiae diuinae definitionem dare conarentur, Sc non inuenirent persectam Sc completam, fateri coaeti
sunt, non esse possibilem, maximὸ quia familiari bus caret principijs, ut aiunt Morienus, Lilius,& piperique alij. Quapropter descriptionibus va-xijs duntaxat contenti fuerunt, quibus effectus artis demonstrarent. Ego vero dicam pro parte
mea quidnam hac de re sentiam. Est philosophi
naturalis, pars quaeda docens modum perficiendi metalla supra terram, eX imitatione naturalium operationum, quanto proximius fieri potest: quam veram asserimus diuersis de causis. Pr cipuὸ cum nihil sit inter Philosophos certius veritatem ibidem esse, maximo ubi nulla apparet
contradictio,ieste Philosopho. Quotquot autem
84쪽
in hac arte scripserunt olim, sue Hebraicὸ,Grae. ce, aut Latin ὁ, siue quouis alio sermone, consenserunt inter se, & si diuerso tractandi modo per
figuras,aequivocationes,& aenigmata,vt videantur uno & eodem idiomate scripsis., eodem etiam tempore, quamuis centum , ducetis, ac mille
annis alij alios prie cesserint. Senior in hanc sen tentiam ait: Quamquam apparet quodammodo Philosophos diuersa tractare sub Varhs diuersLque nominibus: verum enim uero nil nisi rem unica intelligunt. Idipsum aserit Rasis libro Luminum, inquiens: Sub diuersis sententijs, nobis prima facie contrarijs apparentibus, Philosophi non nisi rem unam intellexerunt, eandemque: cuius rei testimonium exhibent aliarum sententiarum insignes professores, qui pariter in hac arte diuina scribenses etiam,& affirmantes hanc diuinam scientiam, circa rem una versari perhibet. Sola Philosophi sententia haec nobis 1ufficeret, quam ponit Ethicorum libro a. Omne quod rit/Peragitur, unico medio perfici. Omnium igitur opinio est, unica via diuinum hoc nostrum opus absolui. Teste Gebro in Summa: Scientia nostra
inquit) per diuersa non perficitur, at solum per
in rem,cui nihil addimus,nec diminuimus, perqua tantum removemus, pr paratione sola separando. Item Lilius ait: Magisterium nostrum , una re duntaxat, uno regimine, & unico medio perficitur. Idem asserui omnes, quotquot scripserunt hactenus in hac arte Philosophi, licet videantur in varia distrahi. Potissima certitudo nostrae scientiae, qua confirmamur esse Verissilia main, est experientia, quam fecimus eiuS, Ut se iaguuntur
85쪽
probemus, maximὸ, quibus dubitare merito contingit, cum caeteris Philosophis erit fatendum, ipsam contineri sub ea philosophiae parte, quani operativam vocant,& sub medicina, quae sui veritatem non aliunde comprobare, quam ab experientia potest. Ut cuinp eam docetur Reu barbatarum purgare coleram, non melius id poterit, i sex oculo percipi, & experimento per applicatio nem dicti simplicis medicamenti. A' simili concludimus in arte nostra: si videatur fumo solo plumbi coagulari mercurium,&atrametorum, fieri componit posse medicina perfectissimam naturae metallorum, & qualitatibus congruam, qua cum caeteris imperfectis perfici queat, sola prolemone super ipsum facta, praesertim cum Scipsa mineralia composita congelent mercurium, ipsumq; reducant in suain naturam. Quanto magis perfecta P nostram artem ritὰ praeparata congelabunt ipsum, ac reducent cum alijs impersea elis metallis, ingenti & exuberanti sua decoctione, quam habent per administrationem artis nota 1tr . Quo firmius nanc nostram intentionem cutariosis hominibus approbemus, ut eius veritati certitudiniq; melius assentiant, Aristotelis seniatentiam lib. q. Meteon adducamus: Omne quod eandecu aliquo composito operatione emcit,est eidem per omnia simile, ut omne quod operationem habet oculi, est oculus. Haud secus, cum auru nostru arte nostr compos tum, P om nia simile sit minerali in quo versatur omnis coatrouersia disceptationis,utrum auru a nobis compositum veru sit auru satis docuisse videmur ex pa
86쪽
Philosophi sententia, nostra artem esse veram certissimam. Satis fatebuntur ipsis probatu, qui
viderunt eius experientiam,alijs vero non quibus Philosophi probabiliores autoritates in hac
rem adferemus. Eodem libro Meteororum,quarto Digestionum capitulo sic inquit, aut silmile: Quicquid in perfectionem destinatum est, ac ta lem nsit ob digestionis defectum, assidua digestione perfici potest: qualia sunt omnia metalla
imperfecta,cum a natura fuerint ad aurum ordinata priris ab initio suae compositionis,ut postremo per eandem ad eu in fine, auri videlicet, per--
ducerentur, nec nisi talia sunt ob irnperfectam digestionem: ergo quod sequitur audiemus eo loco, ubi quartum nostrae partitionis membrum discutiemus. Quod igitur natura sub terra Vo luit exequi, nos supra terram imitatione per nostram artem, & proiectionem efficimus, ut infra latius audietur,penultima nostr diuisionis parte . Rursus cum elementa qualitatibus suis sibi mutuo contraria ut ait Philosophus libro secundo Generationum) in se inuicem conuertibilia sint, quanto magis ipsa metalla, quae sunt unius& eiusdem substantiaranateriaeque, cum non sint qualitatibus contraria, conuertetur, hoc in ill 'dfacilline. Quam ob causam HermeS procreatio nem ipsorum circularona esse dixit, at improprie quodammodo,ut ipsemet fatetur,quia non sunt ad eum fine a natura creata, ut ex perfems fiant imperfecta, sed contra: quapropter eatenus non est eorum generatio prorsum circulares, nisi pro parte. Quamquam istae similesque rationes perbe sunt in confirmationem artis sinicientes atta-
87쪽
OPvs CVLVM. 7 men quia sophistae semper in contrarium adserunt,quod reluctetur veritati,s no omnia quod prolixius foret, quam huic opusculo nostro conueniad quae difficiliora sunt argumenta, studiosorum animum & mente perturbantia, mediamque inter dusium & r solutionem haerentem tenentia, producemus in medium,ut ab istorum solutioni bais alia refellere discant. Ex autoritate
Philosophi quarto Meteororum,quq pariter fuit
Avicennae, & Alberti Magni, sic augmentantur: In vanum operantur Alcnim istae metalla perficere conantes, nisi reducant illam in primam materiam. Cum igitur id non faciant, sophistica per
conclusionem asserunt Alchimistarum omnium opera, ut ipsemet Albertus ait ad hunc modum: Quotquot metalla tingunt varijs materialibus simplicibus in diuersos colores, sunt impostores, nisi reducant illa in primam materiam. Multi s pientissimique viri hoc.argumentum soluere conati sunt, cum sit ex magis apparentibus. Istorum nonnulli dicunt, etῖ per proiectionem imperfecta non reducantur, nihilominus in compositione medicinae similis fit reductio, videlicet in sulphur Sc argentum vivum, quq sunt Vera materia metallorum, ut infra dicetur latius quarto nostrae diuisionis membro . Sufficit igitur agentis sola reductio, tum perfectio su mina per decoctionem acquisita, licerpassivi nulla fiat reductio. In ea sententia fuerunt Arnaldus de Villa- noua in magno suo Rosario, quem sequutus est Raymundus Lullius in suo Testamento. Salua pace tamen & reuerentia, quae debetur graui s sianis autoribus, haec opinio contrariari nimium
88쪽
videtur Philosophis omnibus. Cum enim con-eedant metalla esse in primam reducenda materiam , quod motu sit corruptionis ex Aristotele, velle videntur sola fusione &proiectione diuini nostri lapidis super metalla, haec adeu corrumpi modum, ac nudari prima sua forma, quod omni Philosopho concedere nimis indignum est. Plae-rique alij diuersas adserunt solutiones, ut videre licet in suis libris. Ego vero meam solutione proferam. Si quidem noua fabricare metalla moliremur,aut eae eis lapides,vel quidpia aliud alienum a metallis, hecessario forent in primam suam reducenda materiam, idq; inedijs, quae dicta sunt. Cum tamen haec sit intentio nostra duntaxat, ut imperfecta perficiamus metalla in aurum, pr ter
omnem transformationem in materias nouas, Ma propria sua natura disserentes, purgemus ac mundemus p operis nostri diuini proiectionem, quo ad exuberantem deueniant persectionem. Haudquaquam est opus illa reducere in primam materiam: disserui enim impersectum perficere,& ex isto noui quid producere vel generare. Alioqui concluderetur, omnia semicocta reduced esse ad prima sorinam, ut completὸ decoquerentur: quod quidem indisnu est omni Philosopho.
Caeteras obiectiones aduersus chemicas artes fieri consuetas, in pr sentia missas faciam,quod per ea quae posuimus, reliqua facilὸ solui queani, a gumenta quiuis. Autoritatis Avicenn tame est, quod meminerim de contradictionibus Aristotelis cotra chemiam obiectis in sua iuuentute: Cognovi inquit) intentione eorum, et nostram ari tom nos ut, dc aliorum qui veram Milamant esto. Pri0res.
89쪽
quibusdam argumentis utcunq; apparentibus, at minimὸ ver s. Posteriores vero dicut hac scientiain certis demonstrationibus probari no posse,
vel licere, ut alias omnes, cum alia via procedat, alijs omnibus contraria. Nam celat ac velat suorum terminoru proprietates, cum caeterae plurimum laboret in suoru declarationibus. Proinde nostrae diuisionis ordinem prosequutus, tertium
eiuS membru arripia , eXpones operationes eius necessarias,ad executionem operis nostri diuini. Primo dicam rationem quare naturale vocetur, atq; diuinu, ut cognoscantur enormeS operantu hac tempestate errores. Aristoteles docet natu ram operari sub terra in procreatione metallo
quatuor qualitatibus ut melius intelligatuo elementis,igia aere,aqua Sc terra: quorum duo, reliqua duo compraehendunt, terra ignem, & aqua aerem. Cum igitur materia nostra costat ex aqua& ex terra ut infra dicetur amplius penultimo nostrae diuisionis membro) merito naturalis appellatur, quia in eius copositione quatuor intrat elementa: duo manifesta, sub quibus alia duo latitant, oculis velata corporeis,ignis & aer videlicet, quae solis mentalibus percipi debent, ut ait Raymundus Lullius in suo Codicillo, ad hunc modum: Considera inquit) naturam, & proprietatem olei quod sophisticatores aerem vocant, ideo quia suis qualitatibus magis abundare dicunt) oculus tuus non iudicabit illius
differentias, & proprietates. Per haec verba satis innuit, elementa quatuor in opere nostro di
uino nyn esse euidentia , quod plaerique uis d
90쪽
putarunt, ut infra dicetur, ubi terminos decla rabimus artis. Naturalis etiam dicitur scientia, quod in prima sua operatione imitatur naturam quanto diligentius potest: non posset enim in omnibus, ut ait Geber in sua Summa. Veterum operationibus Philosophorii naturalium, qui nos praecesserunt, optime confirmamur: iiij
quidem postea qua in diligentissimis inquisitionibus cognouissent ut ait Raymundus Lullius in epistola sua ad Albertum Regem, & Albertus
Magnus in tractatu Simplicium mineralium naturam ad metallorum procreationem, sub terra solum operari p continuas Scassiduas decoctio-ctiones verae materiae, quibus mundum ab immundo, purum ab impuro,perfectum ab imperafedio, continuatis evaporationibu S, separat, calore terrae mineralis partim id essiciente, partim
calore Solis, qui Per se solum integram de perfectam istam decoctionem non adimplet, ipsi met
confirmati sunt. Hoc declarat optimὸ bonus ille Treui sanus, quod etiam nos docet experientia: videmus enim in mineris diuersitatem metallorum L materialium, nonnulla crassiora, Sc alia. subtiliora purioraq; in sublime plaemiaque exaltata . Quapropter nostra scientia naturam imitando, procedit in prima sua operatione per sublimationem, qua materiam nostram optimὰ purificet: i inpossibile namque fuerit nobis aliter Praeparare, ut Geber in Summa,& Rasis in libro Luminum inquiunt: Initium operis nostri, est
sublimare, quare merito naturale vocatur. Qua
ob causam scripserunt illi, qui nos praecesserunt,