장음표시 사용
331쪽
333쪽
Elegantissimis Definitionibus, Responsis&Rebus judicatis
PRAECIPUIS DOCTORIBUS COLLECTIS locupletati.
335쪽
o M sine causa Imperator Iustinianus Iudicibus precepit, H ut
i legibus judicarent, non exemplis vel aliorum Iudicum sententiis
; Se praejudiciis. Nam rerum judicatarum exempla non semper per 'omnia conveniunt i vix ulla sunt, quae non claudicent s quamvis enim idem videatur casus, plerumque tamen evenit, ut levis aliqua circumstantia jus mutet. Hinc hi, ut Curiarum sententiae non sint omnium horarum & temporum, ut Budaeus dicere solebat. Diversitas enim circumstaniatiarum diversas quoque definitiones desiderat ; cum jus in causa positum sit. M Alfenus Author est . η dc ex facto diverso, diversum jus oriatur. Un-dὰ fit, ut eorum, qui judicio non interfuerunt, incerta lit conjectuta deve. to motu Iudicantium, quos ispissimὰ aliud ad judicandum movet vel ex μοι. facti specie, quam propolitum agitatum,ue fuit a causae Patronis. Variant etiam saepe Curiarum praejudicia ac sibi sunt contraria: lmo sub uno eiusdem Curiae tecto modo hoc, modo illud etiam in pari causa judic, tur. Cuius variationis causae sunt variae: Primo enim in tam long8 late 'epatetate Iuris disciplma, tanta opinionum dissensione, Sc fluctuatione perpetua.varietate rerum dc eventorum , diversitateque circumstantiarum verum semper assequi dissicile dc arduum est. Dei odὰ in Iudiciis iam perniciosὰ erratur. quod non datur plenum cle-
liberandi spatium. caussarum multitudine moram non serente . eoque fit, ut intemporaneajudicata, ut ceseres habere solent motus adjudicandum, ita saepe imo medietatis excidant dc his evi poscant. ideo quod qua d due de plano, festinanter, nec satis deliberato definitur, id alio tempore in nari casu, maturiore habita delibe fatione decernitur. Ad haec natura hominis prona est ad diisentiendum, Ze ut variae sunt ho minum formae, usque adeo, ut ne unam quidem invenias numeris omnibus alii similam i sic varia sunt hominum ingenia de Iudicia; non omnibus idem gustus suum cuique palatum, ut Vix unum aut alterum invenias, qui idem
prorsos sentiat, ita inquit Ioannes Lucius, b) omnes gentilitiae istura labis' scaturigine distinemur, undὰ Poeta et
Milis hominum flectes 'rerum discolor usus.
Hlle suum cuique est, nec voto vivitur uuo.
Hic uuamvis ita sint. negari tamen nequit, quin exempla rerum judicatariam etiam in jure non parum momenti habeam. Nam veteres Pru. Edeates suarum forensium de iure disputationum dc decisimum saepe meminet otii seI Rerum enim perpetuo ac limiliter iudicatarum auctoritas vim σια ε
Iestis obtinet de consuetudo est. Ac cum de sententia legis dubitatur, Ξ.. sive de eius interpretatione, ad eam cognoscendam plurimum faciunt de . osurit sententiae perpetuo similes: ex iis enim intelligitur, quo jure civitas in eiusmodi casibus usia sit. γ' Nec iacile mutanda, quae certam semper m- teroretationem habuerunt. IH Rerum igitur iudicatarum monumenta, omniticis. Q oi Iuristonselii nominari volunt, nota dc perspecta esse debent ut in iis cle quibus in soro de scholis ambigi Blet. ex judicati fle solentis styli octoritate iudicium suum informare, ac longdante praevidere possint.quid alii de eo.quod in quaestione positum es judicaturi sint undὰ Aristoteles Fri N. monet. ' ut qua semper fieri possit, assumantur ineonsulendo, praeiudicio.
rum similitudines, rerumque praeteritarum exempla, a quibus ad id, quod ... --,seris est.atque ad ancipite ui proposi' aerei eventum ducatur confectura . . . iaeeetior. Nam si de filiis fiatrum ad successionem patrui in capita vel insti Des vocaridis, utrum utraque quarta legitima dc Trebellianica simul dedu--..ei oonicit ' an de quando liberi in conditione positi sint in dispositionet &deῆ oecias aliis controversi juris articulis quaestio sit, quia ejus generis, ut m SQ i 1 utrum
336쪽
utrum probes, possis opinionem tuam probabilibus rationibus defendere: hoc ex rei de his controversiis iudicatae scientia adjumentum seres, ut quam in partem decedes tibi exploratum sit, & hoc magis tua opinio in vulgus probabitur, quod judicati aufioritate munita sita Similiter si facti species incidat minime quidem inter nostros controversa; sed nec legibus apert8. nec ab Interpretibus definita cujusmodi saepὸ incidere experientia docet
multum momenti erit ad obtinendam victoriam, allegare auisoritatem rei in simili causa iudicatae. Unde nonnulli monent, Pragmaticis omnem optaram & industriam esse ponendam in perquirendis & inveniendis Decisioni. bus in terminis, quia multum facit ad victoriam decisio si non legis, saltem
alicujus Doctoris etiam sine lege loquentis. ) Et Nicolaus Bellonus. Vira... . . L. Caro inquit, semper, si feri ροIessit, ex revolutione librorum, nonpareens u- ibari , tiι ρossim invenire decisionem in terminis, qua in dee vis maximὲ mo-
'Σ ι venι Iudices. Si tanti est momenti deciso unius Doctoris; majus vel saltemi non minus pondus habitura est decisio supremi Tribunalis constantis ex multis lurisconsultis praxeos de rerum forensum gnaris, inque causis dejudicandis diu multumque versatis Sc exercitatis. Σ. Ideis inter tot ac tantos , qui de iure scripserunt non postremam laudem meruere, qui supremorum Tribunalium Decreta ac Decisiones literaruαP monumentis mandarunt. vix enim ullum scripti genus est, quod ad vetutatem cognoscendam, judicium informandum ac verum legum usum ostemdendum magis conserat. Ex his luris Candidatus percipiet quomodo quae in palastra ac ludo didicit, cum laude ac gloria in lucem proferre debeat, ac
quomodo leges quas Baldus dicebat in scholis deglutiri, at in foro digeri
ex arte accommodentur ad praxia, quae est juris scientiain negotiis applicare. Advocatus hinc cognoscet, quid in ambibuis caussarum fatis sequendum ac statuendum sit, quidve cienti suo de litis eventu habeat polliceri. Senator hinc depromet, quid in similibus litium formis observet: quamvis
enim is prioribus iudicatis sit adstri his, sed ab iis desentire ipsi lictati toligio tamen isti erit non discedere a majorum placitis, nisi argentem ob caussam, ac meliore ratione prolata sic reputanti, nihil magis suprema Tibbunalia in contemptum ac vituperationem adducere, quam judiciorum v cillationem , inconstantiam&contrarietatem: contra nihili magis praeci rum Reipubl. utile, ac supremis Guriis decorum, quam Iuris aequabilit
tem .sententiarumque harmoniam & consonantiam. His consideratis, ab anno M. DC. 1 v. quo primum in Senatum lectus
sum, ad privatum usum ac memoriae adiumentum dietim caepi colligere tra. tatas in Curia nostra nobiliores Caussas ac Quaestiones vel inter Doctores controversas, vel ad interpretationem juris Frisici facientes. vel ob ratitatem notatu dignas, easque nullo nisi temporis ordine observato in domesticos commentarios contuli, deinde mediocriter auctas in quinque libros disessi ac disposui eo ordine, ut confines ac velut similis monetae definitiones luam quaeque classem obtinerent. Ita ut Primum Librum sibi vindica, rent, quae ad ordinem iudiciorum spectant, secundum, quae ad ius personarum aliaque indὰ dependentia pertinent a Tertium quae circa Contractus,
eorumque accessiones versantur, Quartum, quae concernunt succei mones
testati & intestati, aliaque eo pertinentia; quibusdam miscellaneis de iis, quae spectant ad delicta privata ae publica in Quintumia ultimum Librum reis legat is. Sub unius definitionis capite aliquoties plures comprehendi, ut conjunsenda colligarem , nec in diversas partes distraherem. In his . fateor. multa sunt trita & vulgaria satisque nota eis, qui in foro nostro Qxercitati sunt; at inculcanda his, qui recenter ex scholis prodeunt, nihilque eorum, quae in usu habemus, audiverunt vel viderunt. Hos libros suasu amicorum nunc publicos fieri patior, ut excitarem ex
337쪽
Collegiis meis alios majoribus ingenii dotibus ornatos, quo in colligendis Curiae placitis operam etiam suam insumere dignentur, vel quas huius generis tabent domi lais, tentes lucubrationes in lucem prodire linant, stelicioreque calamo praestent, quod ego simplici orationis filo, ac pinguiore minerva tentavi. In toto hoc opere eo collimavι, ut Senatus nostri mentem bona fide exprimerem, eiusque definitiones legibus . vel iis deficientibus. Interpretum auctoritatibus alioruioque Tribunalium praeiudiciis rob rarem. Hoc si asseeutus sum mihi gratulabor, sin a scopo alicubi aberraverim ut nihil magis proprium hominis quam talli, errare, decipi hoc non amplissino de pruden issimo Ordini, sed meae tenuitati benevolus Lector imputet, bonique consulat. IOSO.
& in Suprema Frisiorum Curia Senatorem, cimque tandem peculo nomen dabis Lucem propago, tot vocato calculis, Lucis sequester jam nouem decem- Prudentiorum qui parentιs munia,
Mibus Et tam subactas, incluti dotes geni, Pres usquefamae priaeus lates tuas Venerantur usque: scilicet tanti fuisSacri Senatus notor, vindex foris Foro dedisse nomen, in subselliis,
Optatus ante, publico natus labis, Et iam tot annos, edolatus patri . Praeesse dudum albescens vigor Sparsaque honorin verticis cani niueis suo que nostram Curiam, lites, forum, Fatum tis annis publico darent bono. Et intricatos sitium nexus dolos,
Referre elisi, in Patrum suffragia
suo jure cives tempese , nostrae decus Patria snatus, pacis ae custos togae sui υelsenestens, Fris in classim dabit, Vel imminutus, omen a lapsu feret. Merere tandem tot polita notatasAt tu Supremae Curiae SANDI decus. Vindex avarae fraudis in censer doli. Diu cive, teque vindicem Sortis dire a cuncta rerum fluctuant mortalium. Ignota pridem posteris dona tuis Et demerere Fristam laboribus, Quod mus ausit legereidum carpere.
Ad Nobilem , Amplissimum; edi urist rudestia celebrem Virum ,
Am nova volvuntur Musarum Sς- Proseri Iuridicis condita Pe Dribus: cula rursum
RomaΓΔ, alius docta medulla redit: Docta medulla redit Masuri rubrica Sistiui, Vel si quid majus Papinianus habet. SANO E tibi parvo conscribit magna
libello, Sidere quod genitus quo Papinianus
Credimus, & quali fretus ille iusti Nam duo praeclara miracula jungit in
Olim quae innumeris sparsa volu- Atque inter doctos merito quod diciminibus: ture se Et valet eloquio quantum non Semiuν Magnificus legum Papinianus apex. olim i
338쪽
De Foro Competente. II De Actoribus Se Reis. III. De Procuratore; Curatore Iitis de bo
IV. De libello de eius mutatione.
De Interventione. VI. De Reconventione.
VII. De Exceptionibus. VIII. De Agnitione vel inficiatione chyrographi provisio lique condemnati ne. IX. De Iuramento Calumiae te responsionibus ad articulos.
De Probationibus de Testibus. XI. De Iureiurando. XII. De Sententia, ejusque executione. De Appellationibus. XIlI. XIV. De Reductione a sententia arbitri. XU. De Restitutione in integrum. XVI. De Revisione. XVII. De manus injectione, sive arresto. XvIII., De Renuntiatione litis de instantiae.
pactis dotalibus, Arrha. IIL De Secundis nuptiis. IV. De iure maritorum in uxores Se res
V. De Societate Coniugali. VI. De Divortiis. VII. De Patria potestate 3e emancipatione. VIIIi De Alendis liberis de egenis.
praediorum pupilli de minoris.
II. De mutuo, Exceptione non numeratae pecuniae de Senatusconsulto Macedoniano
IV. De Emptione Zc Venditione. V. De utroque Retractu. VI. De Locatione, Conductione & Emphyleusi. VII. De Mandato, Procuratore ad negotia decessicae Onum. VIII. De Societate ac re communi. IX. De stipulationibus te sponsionibus. X. De Fideiussoribus. XI. De Senatus-Conlulto Velleiano. XII. De Pignoribus, Hypothecis de Hypothe
XIII. De Pauliana actione. XIV. Deusuris de eo, quod interest. xv. De Fructibus , Impensis & Meliorati nibus. XVI. De Solutionibus. XVII. De Compensationibus.
I. De Testamento & Codieillis.lI. De Institutionibus , Praeteritionibus &Lxhaeredationibus. III. De Substitutionibus. IV. De Legatis. V. De Fideicommissis. VI. De Conditione, modo, dla ti poena vis. De Legitima. Trebellianica & Fatelai LVIII. De Successionibus ab intestato. IX. De Haerede, Haereditatis aditione, Transamissionei missione in possessionem bonorum & de inofficioso testamento. X. De Collatione. XI. De Familiae erciseund & communi di uidundo judiciis. XII. De Benesteio Inventarii.
I. De Donatione inter vivos, mortis caula& ob causam facta. II. De Flumine publico , eiusque exsice
III. De Ususructu. IV. De Remediis retinendx Se remperandae possessionis. V. Ne quid in loco publico, & de aquae sin
UL De Praescriptionibus. VlI. De varici genere damni dati& aee ti. VIII. De Injuriis. IX. De Causis eriminalibus. X. De Muneribqs de honoribus.
339쪽
QUIBUS JUS FRISICU Μprofertur & illustratur.
Tit. viII. De venditione. Tit. Ix. De Annuis reditibus.
Tit. x. De Insinuatione Hypothecarum. Τit. xi. De Proclamatione & consensu vem ditionis impetrando. t. xii. De Retractu immobilium.
Τit. xiv. De Denuntiatione agrorum &domuum conductoribus facienda. Titi xv. De Praescriptionibus. Tit. xviri. De Beneficio Inventarii. Tit. r. De Nuptiis. Libro Tirati Definitione.
Tit. 33. De Cura virorum in mulieres.
Titiiii. De Damno & commodo coniugum.
Tit. vi. De Solutione patriae potestatis.
340쪽
Tit. III. De Damno rurali. vel si quadrupes pauperiem fecisse dicatur. Tit viri. De vagabundis Se Mendicantibus. Titi xI. De Adulterio. Tit. xi I. De Raptu Sc stupro violento. Tit xiat. De Homicidio.
Tit. xv. De Tumultu. Tit. xvII. De Magis vel daemonum con-jurantibus.
Tit. viii. Qui possimi in prima instantia. state in judicio, in Curia.