C. Suetonii Tranquilli opera: sedulâ recensione accurata

51쪽

matocli ruis norinn, eum glacta metantium a removisae Alii e divino, opinatimi latissim undique imminentes sub Iema satius eme, quam eavere semper. hi serunt, dicere intum, non tam sui, quam reipublicae inteream, uti salvus emet ae jampridem potentust gloriasque abunde adeptum remP

Nieam, si quid albi eveniret, neque quietam lare, et aliquanto deteriore conditione civilla hella in

ituram.' M. Illud plane later omnes tiro constitit, talem

ei mortem paene ex sententui obtigillae. Nam et quondam, eum apud Xenophontem Iegisset, Cyrum H- tima valetudine mandisse quintam de funere suo, odapernatu tam lentum mortis genus, subitam albiectinemque optaverati Et pridie quam occideretur, in serinone nato super emam apud M. Lepidum, quianam eam finis vitae eommodisiam , repentinum invinatumque metularat. M. Periit sexis et quinquagesimo aetatis anno; atque in Deorum numerum Matus est, non me modo de mentium ae et persuasione vulgit quidem ludis, quos Primo eo ecratoces haeres Auguatus in hat Mesa erinita per septem dies continuos fulsit, exoriens circa undecimam horam ereditumque est, animam eam Caesaria in eoelum recepti et hac damu simulacro ejus in vertice additur stella. Curiam, in qu oecisus eat, obstrui laeuit, Idusque Martias parrietinum nominari, ae ne unquam eo die

senatus figereturi.

. m. Pere soram autem sere neque triennio quasquam amplius supervixit, neque aut morte deis functus es Damnati omnes, alius alio casu periit ιPars inagio, rapi lior mumum semet eodem illo Pugione, quo Caesarem violaverant, interemerunti Σ3

52쪽

LIBER SECUNDUS.C. IULIUS CAESAR OCTAVIANUGAUGUSTUS.

I. 6-tem Octaviam Velitris praeespuam ollinquisse, multa declaranti am et laus Mehere maparte oppidi jampridem Octavius vocabatur et ostendebatur ara Octavio consereata, qui bello dum finitimo, eum sorte Μarti rem divinam saceret, μα-tiata repente hostis incursione, semicruda exta raptae fom prosemit, atque ita prestium ingressus, victor redii Dreretum etiam publicum exstabat, quo emebatur, ut in Posterum quoque, simili modo exta Marti redderentur, reliquiaeque ad Octavi am

a. Ea gens a Tarquinio Prisco rege inter Romanas gentes Aeeta, in genarum mox a Ser. I-ho in patricias transducta, prooedente tempore ad plebem se eontulit, ae rursus, magno interitano, Per D. Julium in patriciatum redito Primus ex hao magistratum populi summino repit C. Rustia. Ia, ruaestorius, naeum et Caium procreavit a quihua lax octaviorum familia destarit, conditione diaverah; siquidem meus, et deinceps ab eo reliquioamea, functi sunt honoribus summis. At Calva eiu que posteri, seu fortuna, in voluntate, in equestri ordine conattiare, usque ad Augusti patrem Proama

Augusti Meundo unleo in stipendia in Sital tribunus militum Rest, milio Papo imperatore. Avus, municipalibus magisterila contentus,

53쪽

aante patrimonis, tranquini me senest. Sed tuae adii. Ipse Augustus Gil amplius quam equestri

familia ortum se scribit, vetere ac Iocuplete, et in qua Primus senator pater suus fueriti M. Antonius eris misi proavum exprobrat, eationem, elago Thurino avum argentarium. Nec qidquam uti

de palamis Augusti majori a reperi 3. C. Octavius pater, a principis aetatis, et met existimatione magna fuit ut equidem mirer, hune quoque a nonnum argentarium, atque etiam inter divisores sperasque eam atres, raditum. Amplis enim innutritus opibus, non ea et adeptus eat fata et egrem administravi Ex praetura Maeedoniam Eortitus, agitivos, residuam Spartaci et Catilinis manum, Thurinum agrum tenentes, in itinere deserit, negotio sibi in senatu extra ordinem dato. Provi eam praefuit non minore iustitia, quam sortitudine. Namque Besais ac Thracibus magno praelio fusi ita socios tractavit, ut epistola Μ. Tullii ieeroniae tent, quibus Quintum statrem, eodem tempore

Parum secunda iam proconsulatum Asiae admini trantem, hortatur et monet, imitetur in pmmerendis mciis vicinum suum Octavium.

4. Decedens Macedonii, priusquam profiteri meandidatum eo viatiis posset, mortem obiit repen nam superstitibus liberis, Octavi majore, ouum

Anctari et Octavia minore, item Augusto, quos o Atia tulerati Atia M. Atio Balbo, et Julii, o re C. Caesaris, genita ea Balbus, patema stirpe Arucinus, multis in familia senatoriis imaginibus, a matremagnum Pompesum arctimimo contingehat gradu functusque honore praeturae, inter vigintivires agrum Campanum Nini Juli Iege divisi Verum idem Antonius, despiciens etiam malamam Augusti originem, proavum ejus AB generis fuisse, et modo unguentariam tabemam, modo pistrinum, Ariciae exercuisse, o testi Casai quidem Pannensis, quadam epistola, non tantum ut pistoria, sed etiam ut num-

54쪽

mularii nepotem, te taxat Auguarum fi Marama tibi utina ex eruacissimo Ariciae pistrinor hane finxit manibus ollybo decoloratis Nerula nata

me arius.

5. Νatus est Augustus, M. Tullio Claemne et Antonio consulibus, in Calendas Octobres, paulaante solis exortum, regione Palatii ad Capita bubula, ubi nunc saerarium habet, aliquanto post, quam ex marit, constitutum Nam, ut senatas aetis eontinetur, eum C. Laetorius, adolescens patricii generis, in d precanda graviore adulterii pinna, Praeter aetatem a que natat hoc quoque Patribus conscriptis aneia garet, se esse possessorem ac velut aedituum soli, quod primum D. Augustus nascena attigisset; et reique donari, quasi proprio suo a peculiari Deo decretum est, ut e Pars domiis consecraretur. 6. Nutrimentorum ejus ostenditur adhue laeua in avito suburbano juxta Velitras permodicus, et eellae penuariae instar tenetque vicinitatem opinio, tamquam et natus ibi sit. Hue introire, nisi necestario et e te, religio est concepta opinione veteri, quasi temere adeuntibus horror quidam et metua objiciatur sed et mox confirmata esti am, cum possemor iure novus, seu forte, seu tentandi causa, e itum se eo contulisset evenit, ut post paucissuma noctis horas, exturbatus inde subita vi et incerta, Paene semianimis, cum strato simul, ante forminueniretur.

7. Infanti e momen Thurino inditum est,

in memoriam majorum originta; es quod regione Thurina, recens eo nato, pater Octavius advertua fugitivos rem prospere gemerat Thurinum com minatum, satis emta probatione tradiderim, nactua erilem imam viam ejus aeream veterem, semiano paene jam exolescentibus literis, hoc nomine inserimam quae dono a me Prinmi data, inter cubiculares eolitur. Sed et a M. Antonio in epistolis Per eontumeliam saepe Thurinus appellatur et ii me

55쪽

et deinde tigristi, remanen Maummi alterim tmtamento majoria ammeaei alteram Mimaui Planes sententia; mn, quis tam emaenti, a mulam appellari oportere, quati et ipsum condito n bis praevaluisset, ut Auguatua potius mearetur, non tantum novo, sed etiam ampliore cognomine. Iquod loca quoque relagi a et in quibus augurato tui conmeratur, auguata dicantur, ab auctu, an avium gestu Matuve alaut etiam Enniua docet, semens r

Augusto augurio postquam inclyta onditam

RYQuadrimus patrem amisit duodecimum a

num aviam Juliam defunctam is concio

laudari Quadriennio post virili togi sumta, mutitaribus donis triumpho Caesaria Africano donat

est, quamquam expers belli Iu ter aetatem. Pr sectum mox avunculam in Hispania adversus Cn. Pompeii liberim, vixdum firmus a gravi valetudine, per inferias hostibua vias, a mimia omitibus, naufiagio etiam laeto, in ecutus, magno opem dein meruit, approba cito etiam morum indola super itineri industriam Caesare, matrem isa Hi ania expeditionem in Daeos, et inde in Parino destinante, Praemissus Apolloniam, studiis vacavit. Utque vimum occisum eum, haeredemque se comperit, diu cunctatus, an proxima lisones imploraret, id quiadem emtauium, ut praeceps immaturumque omisit reaeterum, Urbe repetita, haereditatem adiit, dubitante matre, vitrico vero Mares Philippo consulari muti tum dias dente. Atque ab eo tempore exerestibuam aratis, Primum cum M. Antonio Mareoque L ido, des tantum eum Antonio, per duodecim serie annos, novissime per quatuor et quadragintα actus, rempublicam tenuit.

56쪽

s. Pro alta vitae ejus vitaiminali, pallis iam

siliatim, neque per tempora, sed per specim e mquar, quo distinetiva demo intrari cognoscique Pom, aint Bella civilia quinque main Mutineram, Philippenae, Pinninum, Sicilium, Aetiacum ex quihua

primum a noviismum adversuam Antonium B eundum adueraua Brutum et Cainum, tertium adversus M. Antonium, triumviri fiatrem, quartum adversus Sex. Pompesum, Cn. filium. Ist omnium bellorum initium et eauram hine sumtit. Nihil eonvenientiva dueena, quam ne mavunculi vindicare, tuerique acta, eonfestim, ut Apollonia rediit, Brutum Casciumque, et vi ne opinantes, et, quia praevisum periculum subterfugerant, legibus aggressi, eosque aedis absentesta ferae, atatuit. Ludo autem victoriae Camaria non audentibus sacere, quibus obtigerat id munus, paeedidit. Et, quo eonstantius eratera quoque e riu retur, in Iomun tribuni plabia sorte demortui eandia datum se ostendit, quamquam patricius, necdum senator Sed adversante dimatibus suis M. Antonio navi, quem via praecisum adjutorem aperavera ae ne u eum quidem et tranalaticium jus ulla in re Laine paetione gravia ae memedia impiniendi, ad optimates se contulit; quibus eum invisum ae tiebat, maxime quod Decimum Brutum, obsearum Mutinae, provinci a Caesare data, et per amnium eonfirma ex lare armis niteretur. Hortantibus itaque nonnuum, pereusa ea es in mari me, haude deprestema periculum invicem metuens, veterano simul in suum ae respublieae auxilium, quanti potuit largitione, eontraxit. Jumusque eomparato exercit Pro Practore Praeesse, et eum Hirtio ae anali, qui eo tantum Moeperant, Decimo Bruto opem sera demandatum hinum tertio mense eonfecit duobus Usa. Priore Antonius eum fugisse scribit, ac, aine paludamento quoque, ore aeuum demum Paratiae sequenti, satis eo tat, non modo ducis,

57쪽

ae etiam militia funerum maere, aritis in messia dimisatione, aquiliis lagisma suae gramier saucio, aquilam hum a subime, diuque portisse. II. me hello, cum Hirtius in acie, Pan Paulo Post ex vulnere Magent, umor in ebriu ambos ver eius oecima, ut Antonio lagato, publici consulibus orbata, solus victor tres me tuaseo are Pangae quidem adeo suspeeta mora fuit, ut Glyco medicua euatoditus ait, quaa venenum vulneri indidisset. Adjicit his Amulius Niger, Iterum meo ulibus, Hirtium, in Pugna tumiatu ab ipso interemtum. 12. Sed, ut cognovit, Antonium post fugam a M. Lepido receptum, aeteririque duee et exercit consentire pro partibua musam optimatium alaeeunctatione Mamuit, ad praetextum mutatae Voluntatis dista factaque quorumdam alumniatus quaesalii se puerum, 'alii' omandum tollendumque,' jacu-nt, ne aut ibi aut veterania Parim tinam serietur. Et, quo magis paenitentiam prioris sectas probaret, Nursinos, grandi pecuni et quam pendere nequirent, multatos, extorie egit oppido, quod Mutinenti acie interemtorum civium tumulo publice

exstructo adaeri erant, pro libertate eos eo buisse.

IR Iniit, eum Antonio et Lepido societat Philippense quoque binum, quamquam invalidus

que aeger, dupla praelio trans t quorum priore atria exutus, vix ad Antonii comu fuse ev erat. Nec Meessum victoriae moderatus eat; sed eapita Bruti Romam misso, ut statuae Caesaris subjiceretur, in splendidistimum quemque aptivum, non ino Verborum contumalia, saeviat ut quidem uni minpliciter sepulturam meanti respondisse die tu με tam istam voluerum sole potestatem ' alios, F trem et filium, o viti rogantes, sortiri a meare jussisse, ut a tri eo ederetur a speetis utramque morientem, eum, Patre, vatis obtularat,

58쪽

iam inua quoque volantariam evinxisset ne num me eri in via M. Favonius, Te Catonis eram.--, cum eatenati producerentur, imperutore Antonios honorifice Quinto, hunc foedissimo conviso eo an infiderunti Partitia post victoriam ossiciis, eum Antonius orientem ordinandum, ipse veteranos in Italiam reducendos et municipalibus agris collae IN Ma mepisset neque veteranorum neque Pomem Tum gratiam tenuit ala a pelli se, alteria, non Prove meritorum tractari, querentibus.

Id. Quo tempore L. Antonium, fiduci eo mIatta quem gerebat, ae state a potentiae, es no Ramolientem, confugere Per iam eo it et ad dediationem famem ulli non tamen sine magnis suis, et ante hellum, et in bino, dis mini a Nam, cum spectaculo ludorum, gregarium millima, inquatuordecim ordinibus aedentem, exestari per a Paritorem jussisset, rumore ab obtrectatoribus dilato, quati eumdem mox et discruciatum nee mel minumum abfuit, quin periret oncursu et indignationου turba militaris. Siauti fuit, quod, qui desiderab tu repentem arui tincolumis, ac sineinjurit Circa Perusinum autem murum sacrificans, paene inter ditus eat a manu gladiatorum, quae oppido eruperat.

IR Perusit, apta, iniurimos animadvertit

mare veniam, vel excusare ae eonantibus in v eoeeum , -- Moriendum mae.' Seribunt quidam, vemnis ex dediticiis elacisa, ut aque ordinia, ad aram Divo Julio examictam Idibus Martiis hosti rem more mactat . Exstiterunt, qui traderent, eo uti eum ad armarisae, ut occulti adversarii, et quos metus magisquam voluntas contineret, saevitate

L. Antonii ducis praebit detegerentur devietisque his et eonfiamus, promima veterania praemia peractu

verentur.

Ist malum Simium lactinavit hi primis, seu

diu traxit, lateranimum saepius modo reparanda maeastium ausa, quaa tempestatibus duplici naui.

59쪽

hara et quidem per aestatem, Mareat modo Pae facta, flagitante popula, ob inter so os . meatus, famemque ingravescentem; donec, navibus ex integro fabri eatis, a viginti aeriseum millibus manumistia, et ad remum atra portum Julium apud Baias, immisso in Merinum et Avemum I cum mari, mei In quo cum hieme tot copias exercuisset, Pompeium inter Myla et Naulainum

superavit sub horam pugnae tam areis repenteaomno devinctus, ut ad dandum signum, ab amicia excitaretur. Unde praebitam Antonio materiam mistem exprobrandi recti quidem oculis eum adspicere potuime instructam aciem verum a ianum coctum intuentem, stupidum e uisae nee prius innexime, ac militibus in eo pectum fessae,

quam M. Agrippi,fugatae sint hostium navis.' Nil metum sacrumque ejus criminantur, quati, Maia a tempestate perditis exesamaverit, 'etiam invito Neptuno victoriam in adepturum,' ae die Cime aium proximo, omnes pompae simulacrum Dei deis traxeriti e temere plura ac majora pericula uno alio bello adii Trajecto in Siciliam exercitu, eum Partem reliquam copiarum continenti repeteret, o Pressus ex improviso a Democtare et Apollophane, meseetia Pompeii, uno demum navigio aegerrimaemio Iterum, cum praeter Loema mium P dibus iret, et pmspectis biremibus Pompeianis teris Tam legentibus, suas ratus, descendisset ad litu Pam exe tua ea Tunc etiam per devios tramites refugientem servus milii Pauli, omitia ejus d lana proscriptum olim ab eo patrem Paulum, et quas occasione uitioni oblata, interficere conatus eati Post Pompeii fugam, collegarum alterum, M.

I idum, quem ex Atilia in auxilium voti superbientem viginti legionum fidues summasque albi partes teriore a minis vindicantem, spoliavite aestu supplicemque, eo mali vita, uecto ririmetuum xelegariti

60쪽

II. M. Antonii Meletatem, semper dubiam et

incertam, meonciliationibusque variis mala socium tam abrupit tandem. Et, quo magis degener m. eum a - more approbaret, testamentum, quoaxa Romae, etiam de laopatrae liberis inter haeredes nuncupatis, inquerat, periendum recitandumquae pro concione curavi Messit tamen hosti judieaton estitudines amicosque omnes, atque inter alios C. Sosium et Cn. Domitium, uno adhuc eo vim. Bononiensibus quoque publiee, quod in Antoniorum clientes antiquitus erant, gratiam sint conjuranes eum tota Italia pro partibus suis. Nec multo post navali proelio apud Actium vicit, in serum dimis tione protraca, ut in navi victori moetaverit. Ah Aetio cum Samum in hibem se recepisset, turbarunnuntiis de aeditione nullium, Praemia et missionem poscentium, quos ex omni numero, eonseea victoria, Brundisium praemiserat, repetit Italiam, tempestate in trajectu bis confliciatus primo inter promontoria Pesoponnesi atque toliae, rursus circa montes C Taunios, utrobique arte Liburaicarum demersa, atavique ejus, in qua vinebatur, fusis amamentis, et gubemacula dissa acto. Nec amplius quam septem

et igniti dies, donec devieria militum ordinarentur, Brundisii commoratus, Asiae Syriaeque ineuitu AEgyptum petit obseaiaque Alexandri , quo Antonius eum Cleopatia confugerat, brevi potitus esti Et Antonium .dem, sera eonditiones pacis te tantem, ad mortem adegit Iriditque mortuum riCleopatrae quam servatam triumpho magnopere minplebat,etiam Psyllos admovit, qui venenum ae dira exaugerent quod pertine morsu aspidis Putabatur. Amiabus communem sepulturae honorem tribuit, ae

tumulam ab ipsis ine atum perfici Iustitioni nium juvenem, majo- de duobus Fulvi genitis, simulacro D Julii, ad quod, post mutia et invism ea, eonsumat, abreptum interemit. Item msinonem, quem ex Caesare patre eopatra me