장음표시 사용
551쪽
veniret, ad exemplum docti Medici, qui vitam etiamsi mor- 4393. tali morbo affectam , opportunt studet protrahere remediis, scriptum, quale sequitur construi curaVit, cujus exemplar originale subsignarum S debitis munitum sigillis, Legati custodiae fuit traditum. , XVI. Cum ob plurimas maXimi momenti causas vi. Transa, sum fuerit non Xpedires in praesens aliquam Catholici sumptumis Regni Monarchiam constituere, sed eam in aliud tempus vi o magis idoneum differre S tamen necessarium Videatur, Di h , ,
, unionem Catholicam ex generali Catholicorum confoedera ria. , tione, aliquot abhinc anni composiliam, cuique postea, Pr fuit Dux Mayennae, sartam, tectamque ut uni ac, ab omni injuria inceram , integramque servari, primoque, ejus instituto haerere, impediendi nimirum omni studio, et, cura, Catholicae, Apostolicae, Romanae Religionis in Gal-
, lia eΣcidium, eamdemque tuendi, conserUandi, ac infligu- randi seseque opponendi omnibUs, a quibusve haereti, ciS, eorumque fautoribus , haeresesque pro Viribus extir- , pandi Nos Duae ab enim Vicarius Generalis Status ac, Coronae Regni Galliae , Cardinalis Pellaesus, Duces uis et , Aumaliue, de Belist, Archiepiscopus Lugduni, Dominio Chartra Rhona aes Sancti Pauli Mareschalci, Galliae , unaque Dominus Toxnabonius, pro Domino Duce, Mercurae juramus super Sancta Vangelia coram Domino, Legato, pollicemur fide Principum, ac Nobilium, nosis inviolate observaturos , defensurosque Catholicorum Deis us, Omniaque, singula, quae in eo continentur, nos se que in illo cedere ac proposito permansuros in fidem , quam hactenus nobis sequendam Proposuimus, nec unquam is ab eo ullam ob causam, quae intervenire queat, discess, is ros, nec generatim, aut speciatim egi Nadarrae aut ,, OS, Pacemque cum illo inituros, quantamlibet Catholicio speciem prae se ferat, quin etiam Ubi venerit, coieritque is Catholicae Majestatis exercitus, OVem millium peditum, , equitum mille Aningentorum, simulque ea, quae fuerunz
552쪽
I 193. , necessaria, ad sustentandum aliquant tempore equitatum, , peditatumque Gallicum , Regio exercitui conjungendum, , inteIque nos convenerit de conditionibus verae constitu, tionis dictae NIonarchiae Catholicae, tuae hactenus fieri non ,, potuit, eadem fide promittimus nos bellum sine ulla mora, prosecuturos. Et si tunc nostrum quisquam illis conditio-o nibus non assenserit, petet omnes tenebuntur eos deseis rere, nihiloque facere, etiamsi plures sint numero , quam
disti foederati conservandae Religionis gratia , quin immo, eos hostium loco habere, nullaque eorum habita ratione, , ad dictam Catholicae Monarchia consi itutionem, libere is ac sine ulla dissicultate procedere Spondens dictus Dux, Mayennae speciatim omnesque foederati generatim sese ad se esseetum dictae constitutionis Conventum Statuum Gener , lium non dimis uros, nec quemquam hic , vel alibi disce, dere passuros, uti maxime expedire videbitur. Quem in , sine destinabuntur a Rege Catholico octo aureorum millia, inter eos distribuenda per illorum Praesidum manus. Didius , que Dux Ma)ennae tanquam Vicarius Generalis Status, ac, Coronae Galliae, sub speciali hoc promis o comprehendit, totum, ac generale Catholicorum foedus, personas, Pro-- Vincias, urbes, municipia, comprehensis etiam eodem
is foedere Dominis Ducibus emurci Comite rifacio, Do- , mino silartio, aliisque omnibus, singulis, pro quibus, ipse suam fidem oppignorat, atque interponit, spondetque, hoc scedere obstrictum iri, haud aliter, quam si praesentes, es ent, atque hoc instrumentum subscripsis en , ut ipse, Dominus Dux Mayennae, idem subscripsit speciatim, obstringunt se huic scripto dicti Domini subscripti respectu, Provinciarum urbium locorumve, quibus in praesentia, praesunt. Quibus conditionibus , ac promisiis Dominus, Legatus ex parte, nomine Suae Sanctitatis,&Dux Feriis, ex parte Majestatis Catholicae, continuabunt fovere dicto , rum Catholicorum foederatorum partes in beneficium acis conservationem Catholicae Religionis, ut hactenus secere. In quorum fidem hoc instrumentum subscripsere manuis quisque sua, suaque sigilla apponi curarunt Lutetiae Pariis siorum S. Iulii 593 Carolus de Lotharingia, Dux Maγenis nae, Cardinalis elisum, Carolus de Lotharingia, Dux delis eustri
553쪽
is ei st, . de Pinac, Archiepiscopus Lugduni, a Chatre,
is hone, Si Paul, Laurentius ornabonus, nomine Duciso Mercurari go Philippus Cardinalis Placentice, Legatusis Apostolicus in Gallia certo assirmo, Sanctissimum Do-- minum nostrum Pontificem, Perseveraturum in protectio, ne Calliolicorum sedique Apostolicae ' in eum finem, quiis hac conventione Oram me jurejurando confirmata, cibo unoquoque subscripta continetur. Don Laurentius Suares de Figueria 'Corduba, Duae Feriae Sc. Assevero Dominum is meum Regem Catholicum, continuaturum Catholicorum is partes in Gallia fovere, ac protegere, uti hactenus fecit, is in eum finem qui hoc praesenti instrumento conVentionis, , jur urando coram Domino Legato Apostolico confirmatae, is subscriptae, ac sigillatae continetur, ut ex eo est videre., DUX FERIAE. Hoc conventionis Authenticum instruis mentum, Sigilloque munitum, manet penes dictum Do- is minum Legatum. XVII. Antequam in Comitiis tradiari inciperetur, umeneus scriptum promulgarat, in quo lene agens de necessariis, ac justis omnino causis, quibus motus eadem Comitia convocaVerat, CatholicOS, qui partium erant Henrici, religiose admonuit, Variisque argumentis Pietate plenis persuadere conatus est, ut Nadatrum Haereticum deserentes, ad unionem Catholicorum se transferrent, dictisque Comitiis interesse vellent, ut sic communibus Omnium votis ea statuerentur, quae ad Religionem periclitantem tuendam, conservandam inprimis invenirentur necessaria, ac opportuna, offerens eis ad id omnimodam securitatem, non solum
illuc veniendi, sed & recedendi semper, quando placeret. Henricus econtra post inchoata Comitia , dictum, ipse publicari fecit, quo multa de suo in Regnum jure deducens,
omnibus notum Volebat, quam indebita ac contra se antiquosque Regni usus esset, dicta Dumenaei Comitiorum convocatio, admonens Variis primum benevolentiae verbis unumquemque, ne eam accederet, eosque, qui jam ibi essent, quamprimum inde discederent, umenaeumque, de ejusdem progressu desisteret Postea & jubens hoc tanquam Rex declaransque eos, qui jussis non obedirent, infra spatium trium hebdomadarum criminis Laestem estatj reos, vitae, bonisque 1593
554쪽
que damnandos. Sed interim frustra Stetere enim constantes in incaepto umenoeus , aliique omnes, nec fuit tunc, qui pedem inde ae trahere voluerit. Catholici etiam, qui ex parte Henrici stabant, scripto responderunt ad Dumenaei praefatas admonitiones, deque convenientia reconciliationis inter se, periculoque in quo Versarentur. 4 Religio, Regnum. Idem sentientes, quod ille, proposuere, ut deputarentur ex utraque Parte aliqui, qui una convenientes in loco quodam , communi Voto eligendo, inter Lutetiam ac Diuum Dionisum, de utriusque periculi remedio agerent, quod
annuit umenaeus ea conditione, ut non delegarentur ex parte avarrae alii, quam, qui essent Catholici, petiitque, ut conserentia Ieret, aut in caenobio A Dumartari, aut in Diti Moro , aut in Chali domo Reginae loca vicina Lutetiae. Interim in nullo illorum accidit, sed in pago Surena, illi civitati propinquo Herant praeterea jam tunc Romam consensu Benrici Cardinalis Gondi Marchio Pisani omnium Catholicorum, qui eum sequebantur nomine, ut Pontificem de suis actionibus earumdemque justitia plene certiorem redderent, ac rejiciendo in umenaeum ejusque sequaces, quidquid tumultuum esset in Gallia, benevolentiam ejus conciliarent, contra quod egitin tunc in urbe per suos umenaeus quicquid potuit . ita utraque pars promotioni suae causae ubicumque, quibus poterat modis , studebat sollicite. XVIII. Hoc anno nonagesimo tertio in Belgio Comes Mauritius Gertrudenbe ham assiduo inopinate invasit, ac post tormentorum aliquam quassationem, munitionem, quam habebant Regii in introitu aggeris, qui ex terrestri Bredens via
extendit se civitatem Versus, falliciter occupavit, eo Regis incommodo, ut quamvis Comes Manssebilis copioso satis exercitu venisset ad subveniendum obsessis, idque per multos dies indelasse, ac strenue tentasset, ob perditam dictam munitionem, insuperabilemque alia Via civitatis accessum, ob paludes , copiamque aquarum , quibus natura est cincta, nihil potueri essicere , amis aque tandem civitate , coactus fuerit retrahere se cum exercitu. Erat locus summopere rebus regiis Opportunus, nocivumque multum eumdem perdidisse.
XIX. Inchoata fuit conferentia Surenet de qua antea hui-gesima nona Aprilis fuereque Principes Legationis ex parte Henrici,
555쪽
Henrici, Archiepiscopus Biturigens IJ iumenm Archie 4-ο- piscopus Lugdunensis 2 viri insignes, doctrinaque, ac usu
rerum clari , habuereque secum plures Collegas , in istos viros Ximios . Disputatum fuit diu , illi his persuadere conantes, ut unusquisque sicut erat Henrici ex jure assallus, sic eumdem pro Rege agnosceret, eique debitam praestarent
Obdientiam , eoque uno tumultus, ac calamitates ulteriores
Regni amputarent. Et hi illis , quod cum nil minus eis liceret, quam adhaerere hae tetico, Regnique jure cautum scirent, Regem, qui Gallis imperaret , debere necessario esse Catholicum, nollent prodere Religionem , quam profitebantur, sed potius deserendo haereticum , ungere se cum eis, Unaque id statuere, quod ad praecavendam Religionis Vitae ruinam, magis esset conveniens. In quo cum utraque pars diu persisteret, nulla hinc inde cedendi propositi spe, tandem mu ien latiricus persuasus, quod deserendo profectionem haereticam , ii Rex Q- qua natus, ac ducatus fuerat, ab incunabulis obstinate 'Regerat , facilius, ac securius Regnum integrum adipisci, eo
que potiri posset, ex haeretico in politicum inopinate trans Catholi- mutatus, nulla conscientiae de praeteriti apparente compun cum de .ctione, nec paenitentia praevia demonstratione, velle se es e clor. Catholicum per suos declarare jubens, ulteriorem inter eos
disputationem amputavit, dictaeque Conferentiae finem posuit, nec non postea post factam praesentibus multis Ecclesiasticis, qui suae erant partis haeresis abjurationem, ab inde in Ecclesiam apud Sanctum Dionisum vigesima quinta Julii ejusdem anni, summo Pontifice inscio, solemniter admissus, ac introductus fuit. Actus procul dubio rebus suis accomodatissimus, Ligaeque mortalis. Quamvis enim hoc tunc apud Ligae sequaces mero artificii colore depingeretur, fuit nihilominus ejus efficacia, ut illico plures ex Catholicis, iisque praecipui , de reconciliatione cum eo cogitare inciperent. Ad quod accessit, aliud brevi postea ad debilitamdam Ligam ingenii sui politici prudens signum. Cum enim post discesssam absque fructu generalem Catholicorum Parisiis
1 Reginaldus demeaune. et Petrus,'Espinac. Socios utriusque refert pond. ad bum
556쪽
congregationem, redeundum esset ad arma, inducias trium m lium occulte procuravit, Publiceque ad milit, ut sic plerique, populusque unde quaque , e Praeteritis belli miseriis, summopere assilisti, eoque temporis spatio ad quietis dulcitudinem laeti reversi , aegre in posterum ad nova belli calamitates reduci se sinerent. elegavit etiam quamprimum Romam Ducem Alaversi , ut de praefata haeresis abnegatione, veraeque Religionis amplexu, suaque in Ecclesiam Disi Dro-1xilii admissione, ac introitu Italiam impleret, Sanctitatemque,uam limiliter rogaret, dignaretur id sua aut Oritate confirmare ac exinde non minus eum, quam Praecedentes Giallia I e gcs, pio primogenito Sanctae Sed is filio agnoscere, ac paterne admittere. Voluit praeterea ad majorem fortificationem sui, nec non faciliorem Liget superationem coronari,
prout Regibus modus. Et cum hoc Rhemis posses se a Ligi sequacibus seri nequierat , factum fuit Charteris i , quod est Provinciae Beoti Divae Mariae Virginis sacrum, non ignobile oppidum , ita consi an , quidlibet politjce tentando, quod ad res suas saceret, ut quamvis summus Pontifex noluis et ejusdem postulatis per eversum actis as entire, Duxque Palsus repulsam, reversus fuisset in Galliam iterum ad idem remisit eum Tiron Episcopum de Eurevae, virum prudentem, doctum, cujus tandem diligentia, non obstantibus in contrarium a Duce de Sesa Legato Hispanico, Liguequeministris, factis variis octiciis , tandem ad obedientiam Sanctae Sed is admissus est, quo cum legitimam Galliae haereditatem esset amplexus, ad breve Xitium unionem omnino disposuit.
XX. Accidit haec Sanctae Sed is admistio sub finem anni nonagesimi quinti binos, aut aut amplius, postquam apud Divum Dionisium in Religione respuerat. Primusque qui post id in eo districtu sese inopinate Ligae extraxit, par tesque
i To cum abundat. Et pro Tiron, egendum erron Nouenim Dux eversius bis Romam mi Ius es; sed eo redeunte, legationem obierunt Iacobus David D Perron episcopus Ebroicensis de fignatus Arnaldus 'Ossat, qui ambo sol se in . . . Cardinalium Collegium cooptati, magni Viri e tota Europa celabra
tissimi facti suiu quorum gesta quitur omnis j Ioria.
557쪽
tesque Henrici amplexus est , fuit Dominus de Vitri ο- cautiae nomine Catholicorum Gubernator, oppidum decem miliaribus Luteti distans , Ligae opportunissimum. Hunc secutus est non multum postea Dominus de Chartres qui Aureliis , Provinciaeque Biturigen si praeerat. Fecit idem Dux Gusae, a Camp iam , omniaque sibi a Catholicis credita, irrico tradidita idem Dominus de Viluar i , qui mox mandiam gubernabat idem Lugduni uri ipsa Lutetia ac tandem ipse umenaeus, licet e ultimis, cujus praevaricatione Liga omnium corruit Usus est Henricus ad reductionem eorum, qui contra cum stabant , summa arte, ac prudentia; universaliter omnibus, etiam Communitatibus, publico Edicto omnia condonavit absque aliqua restrictione, aut poena.
Singularibus, qui in manu habebant, quod restituerent,
multas annuas pensitones, multamque pecuniam numeratam,
fixis terminis solvendum liberaliter largitus esit multis honores, ac munia, quibus tempore Ligae gaudebant, reliquit. Aliis alia dedit non inferiora Et quod maxime mirum quam primum unusquisque , qualiacumque contra eum egisset reconciliasset, ita humaniter ac confidenter cum illo egit, facere perreXit, tanquam si in nihil praeteriti unquam incidisset . qua clementia admirabili, unumquemque ita allegit, ut non remanserit tandem in Regno, qui non libenter ejus obedientia se submiserit. Exemplum non indinum posteritati relinquendum, ut sciant Principes plus in generali culpa saepius Valere mansuetudinem, quam rigorem. XXI. Caeterum etsi his artibus proficeret in dies, manebant tamen Vivae adhuc non contemnendae Ligae reliquiae. Stabat constans in Britannii, IJu Mercurius , secum habens Oannem de quila cum tribus Hispanorum millibus, qui ere Xerat ad portum lavet , propugnaculum munitissimum, quo solus potiebatur, miles fortis, j litarique scientia summopere praeditus , Henricoque merito timendus. In Provinci manebant mnitae a Sabaudiet Duce contra eum acquisitae subditorum voluntates, locaque aliqua. Tenebat idem Dux occupatam integram ditionem, belloque, Luce praeteX tu, eum Prosequebatur. Stabant adhuc constans tunc umense lis , non ab omnibus Regni incolit derelictus, Decola vicescenescat tontis Limali, qui violenta ejectione Marchionis de Mentiae, Liget, ZZZ et sibique IS9 ,
558쪽
Quare Ii eae Franciae belli IIupauis de amitia
Regi inferre decrevit, ea specie,
pulsurus esset, si eos foris aggrederetur Al
sibique praecipue erat Picardiae munitissimum oppidum vindicaverat, trans actione facta cum Uuce Fem , illud poli praestitum fidelitatis juran emum Philippo cesserat. Stabat pro Hispanis vi per Carolum Mansfellium ad deditionem redact i Capella, locus munitissimus ad fines Hannoniae, pleraque alia per totum Regnnm, quae adhuc sola sua sponte Liqet adhaerebant. Et favebat semper Philippus armis S pecunia, contra quae omnia agebat Warmis Henricus, quantum in se erat aettandem Olens extremum tentare , indixit Philippo bellum apertum, sperans , quod sit milites Omnes, qui in Gallia arma profitebantur, ad internum legitimum bellum adduceret , caeterosque omnes de ulteriore adhaesione Ligde, externique Gallia jam aperti hostis integre detraheret. In quo non ita cum sesellit opinio, quantum ex eo illico successus ei accidere valde funesti, Delices interim postea. Cum tandem intercessione Cleinentis Gavi summi Pontificis pax inter ambos Reges fuit consecta , prout suo loco dicetur. Indixit hoc bellum Henricus indecenti satis stylo ac tanto Regi indigno, quorum est Osticia etiam inimicitiae decore tractare: publicatumque fuit Lutetiae decima septima Ianuari , nona
gesimi septimi . Ad quod respondet edicto etiam publico Phi
lippus, nil, quod regio decore debebatur, praetermittens, sed interim modeste, ac prudenter, prout ex subsequent, bus Exemplaribus videre licet.
Denuneiati Belli contra Hispaniarum Regem.
is XXII. Emo in hoc Regno est , qui non ignoret I Regem Hispaniarum , cum aperto Marte, Galliam, Divino numine protectam , a suisque Regibus is gloriosae memoriae, fidelium suorum subditorum auxiliis is defensam, invadere , ac vastare nequierit, intestinas in is ea sustentasse , ac fovisse dissentiones , discordias, o quibus obrui posse videbatur, ad haec etiamnum nostra, tempora affligitur. Eo enim usque ejus in nos odium, regnandi cupiditas provecta est , ut non tantum eum, in finem , immensam pecuniae vim profuderit, praeci-- puumque Xercitus robur Perdiderit, proprias item Pr
559쪽
vincias, negotiaque negleXerit, Verum etiam pietatis Re IJ95. ligionis iue praetextu Gallorum erga Reges suos fidelitatem, ab omni dVo maXimis encONitis inter omnes ter rarum orbis nationes celebratam, tentare ausus si erit,
injuste palam sibi, vel suorum cuique nobilium hujus Regni Coronam affectans. Quod moliri cepit statim post obitum quondam Regis Francisci secundi, cui Deus sit propitius, in eoque proposito variis modis perstitit ' Regem L. Re nothrum tenera aetate abutens Praecipue autem insultum gum
suum animum prodidit sub finem Regni H nrici tertii glo sti Q riosissimae memoriae, Anno Domini millesimo quingentesimo octuagesimo quinto , cum Gallis singulari ei optimi maximi gratia. Regisque pietate, clementia, ac uti i-tia, solida, ac generali Regni quiete fruentibus, quam illes abilire, in diesque magis confirmare ad subditorum solatium nitebatur ipse falsis variisque artificiis, a praetextibus . Regnum flammis caedibusque longe . at C que vastavit Catholicos in aliorum Catholicorum perniciem armans, idque contra Religiosissimum praedecesibrum omnium Principum', quae illi causa funestissimae morti fuit, Iubptacu)us tristis imago semper oculis, animisque Gallorum locutio. Vere observabitur, cum reliqui omnibus caedibus, latro Q ιδ - ciniis, excidiis, calamitatibusque, quae post ea consecutae Ibi sunt, quorum malorum gravissimo Oneri Gallia Procul du sissimum bio oppres a succubuisset, naufragiumque fecis et, sine Princi. speciali Divinae uel es alis gratia, quae nunquam ei defuit Iem sed Regi nostro, vero Principio ac Domino vires, animumque subdidit, quibus animosissime causae suae equitatem defendens, simul subditorum suorum ura, Libertates, bona, sitas, salutem, honorem injustos dicti Regis, ejusque faederatorum conatu elusit, maXim ejus, suorumque dedecore. Opprobrio ita ut etiam Galliae certa spes affulgeat, recuperandi sub auspiciis imperioque Sus Majes alis, pristinam illam Regni faelicitatem, ad Dei omnipotentis gloriam, dummodo deinceps omnes in fide Regi debita, u animes persi istant. Suaque Majestas eosdem modos, remediaque adhibeat, quibus Reges ejus praedecestares, uti soliti in defensione hujus Regni adversus hostium insultus. Quibus rebus perspectis a dieta
560쪽
a59S Suam ditate, cui sanctae nostrae Religionis, propriiqueo honoris conservatio, subditorumque suorum prote4tio, acis defensio, longe vita, ac salute Propria carior est, quam o saepe liberalissime pro Regni subditorumque suorum saluo te, manifestillimis periculis exposuit, ac deinceps etiam is Xponere paratus est Cumque, nec ejus ad fidem Ca-
tholicam conVersio, nec clementi longanimitasque is qua abhinc quinquennium usus est, nec Praesens pericuo lum, quod Christiano orbi impendet, quod nulli nonis notum est , nasci ei discordia animorumque disseno tione, na insatiabilii dicti Megi. Hispaniarum ambi-- tio Christianorum animos imbuith moderari potueritis infestum ejus animum in hoc Regnum, liamque ipsius o Majestatis Christianissimae, inque ejus lonos, idosqueo subditos, jameracenses, quos Sua Majestas sibi tuenis dos suscepit, in quo illi, suique in dies adhuc omne, genus crudelitatis ἘXercent non cessantes illos unde, quaque aperto Marte aggredi, ac VeXare , Vi Xpugna-
re in suamque potestatem redigere, ejus urbis captivosis abducere , subditos suos Xpoliare, ac trucidare, ab iis is collectaniones, pecuniasque per Vim extorquere atque, omnia coniurati hostis facinora exequi, in ipsius denique, vitam Regis curare attentari, latrociniis, aliisque aedis, se ac detestandis modis, uti jam pridem reipsa apparuit, pejora- que subsecuta forent , maximo totiU Galliae in sortunio, Deus, erus Regum protector, terribilem ictum Galliis manu , eo animo prorsus inhumano, vere Hispanico, impulsu o acinus horrendum, atque execrabilet in Re-- gem intentatum , miraculose detorsisset. Quibus de causis, Sua Majestas certiores facit omnes, quorum haec scire in-- terest, sese amplius honori suo nos deesse . nec de sen-- ssioni, quam subditis suis Cameracen ibus debet. Quae omnia, plane negligere videretur, si longiore mora, longanimita- ac dissimulatione uteretur, majoribusque Hispanorum is ausis, facinoribusque locum daret cum praeterea maximo se suo dolore perspexerit, quam parvi faciant Arthesienses im nienses ejus commomtiones literis expresse ad eos, datas, quo una secum belli tempestatem a dictis Hispanis, , tam in eorum exitum, quam suorum subditorum detrimen