Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

발행: 1607년

분량: 354페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

3OS HISPANIA capaces & satis tutos, nisi breuia aliqua ostiis viciana essent, seu, ut auctoris verbo utar, essent. Vnde & Lycophrone χοιραόm vocasse has insulas crediderim. Vocatae autem sunt Baleares, vel a Baleo Herculis comite, ut auemr est L. H0. rus Liuianae Epitomes lib. ix. vel potius a id est , Iacere, quod optimi funditores ab omni aeuo fuerint, adeo ut Vegetius lib. i. cap. xvi. Primos illos fundis disses fuit e scribat. Strabo tamen a

Phoenic1bus hanc artem edoctos scribit, cum insulam potiri essent,qui testa Plinio lib. vii.Cap. lvi., funda primi inuenere . Certos esse quis miretκr ictus' inquit Florus lib. vj cap. viai.) cum haec' marma int, σῬnum ab nfantia studium. cibum puer ay matre non accipit, nisi quim ipsa monstrante percu iit. Quod & Lγcophron in Casiandra his versibusa explicat:

don enim aliarias illor m e et panem maxilla , Tri quam ιbtineat panem bene iaculato lapia Super signum. Dum iacent Ucvn Incolarum vero originem Strabo lib. xiv. secundum plurimorum opinionem , a Rhodijs fluxisse dici liqui euersa Troia, huc nau:garunt. Silius Γς-

332쪽

LUDOVICI NON II.

ro Italicus lib. iij. ad Tlepolemum ad Lindum Rhodiorum urbent refert:

Iam cui Tlepsemus fator, O cui Lindus origo, Fervida bella ferens Balearis , 9 alite p umbo.

Incius vero TZet ges in Lycophrone refert Tlepolemi socios in Cretam,expa gnato Ilio Venisset deinde ventis pulsos , in Ibericas peruenisse insulas, ibique habitasse. Vtraque insula egregie felix,& fecunda est, & omnis generis armenta ferenS. Generosi etiam vini , olim feraces fuisse refert Plinius lib. xiv. cap. v L Babarica, inqui vina Jex infulis conferuntur Italiae prinus. Oleo carebant olim quare teste Aristotele lib. De mirandis audi- itionibus, oleum ex terebintho parabant, sed mi- tescente solo assidua cultura hodie eo abundant: praeter agrum fertilem, non facile his in locis est Teperire noxium ullum animal; immo refert Pli

niUS lib. XXX v. cap. Xix. terram Balearem non secus ac Ebutitanam serpentes necare, nec cuniculos qua dem indigenas sui sie multι assierunt, sed ex vicina insida masculum & femellam aduectos, tanta sobole succrem sie, ut populatis messibus, fame periclitati fuerint, & ab Augusto Caesare militare praesidium aduersius illos coacti petere. teste Plinio lib. viij. cap. lv. Auro nec argento olim usos fuisse testatur Diodorus Siculus lib. vi.

333쪽

3IO HISPANIA& Aristoteles lib. De mirandis auditionibus, nec in insula inferri passos fuisse, memores, Geryone Chrysaoris filium, ob diuitias ab Hercule intersectum. Curnq. olim Carthag1nensibus militassent, ex stipendio debito, vinum & mulieres, ouaru impense cupidi,secum attulere; rati sese omnes vitarinsidias facile euasuros, si auro argetoq. caruassent. Memorat & Strabo lib. iij. primos Omnium mortalium Baleares, Laticlauum induisse, Quod & ab Eustathio in Dionysiu Alexandrinum, notatu Video; mirorq. apud rudes & incultos homines, senatoriae dignitatis ornamentum primo repertum fuisse. num vero hinc ad Romanos tunica laticlauia peruenerit,nulla mihi ratio suadet ut credam: praesertim cum Plinius lib. ix. cap. XXXiX. refert

latiore clauo Tullum Hostilium primu e regbus, devictis Hetruscis, usum fui si multis annis, priusquam Baleares P. R. noti essent. Cl. Iustus Lipsius unicia rei litterariae heu quonda)decus, suis ad me

litteris credit Baleares πλατυ ύμοις usos

primum, quas Romani paulo aliter usurparunt, in lino nempe illi, non in lana: a quibus & Hispani ita vicini sumserunt. de quibus Liuius lib. xxi.

Dilani linteis ora textis par ira tunicis constiterant. Idem dixerat Polybius, πε ι τοypίρους gestare. Non erat forsan purpura ea in clauos distincta, nec tam Augusta ut Senatorum laticlauus.

334쪽

3II LUDO VICI NON IT. Ad praesta erumpunt inermes , tribus tantum praecincti tundis circa caput, teste Strabone. Diodorus Veio Siculus paulo aliter, ut una funda caput, altera Ventrem cingant, tertia manu gestetur, quibus ira perite & tanta vi, lapides iactabant, teste Flauio Vegetio lib. i. cap. xvi. se ea uerlim

teretes lapriles de funda , rueli liba mari sagittis

sint omnibus grauiores, cuin membr se integris Libale ta-ῬAlam zmportent, sylae inuidiaJanguinis, hostis lapidis ictu intereat. Primus autem Romanorum hos deuicit Metellus, teste L. Floro lib. ij. unde MBalearici vii cognomen. Ridiculum est quod Diodorus Siculus lib. vi. de nuptiali Balearidum ritu prodit: finitis Gnim epulis, qui altioris inter amicos est aetatis, sponsarn imminuit, ceteri que pro aetas quemque magis honestat, illi accubat. Omnium ultimo sponto patet accessus. Has insillas

Iacobus Aragonum Rex anno M. CC. XXX. de uictis Mauris, Hispanie restituit. Nostro aeuo Οmnium rerum copia praesertim vini , oleique egregie sunt felices. Ex aiore Balearidum orthis Dymnu Ludus, ingenij acumine ela varia doctrinaco spicuus, quem populares sui tanto honore prosequuntur, ut in vicem Aristotelis, iuuet uti illum exponat, qui cum omnium litterarii esset expers, ac ne Latine stiret quidem, multa patrio sermone

335쪽

3ia HISPANIA euulgauit, ubi non tantum Philosophiae, quam rearum diuinarum cognitionem inducit, ita tamen obscure, ut doctissimi licet, pauci admodum ea Capiant. Varie posteritas de iis iudicauit,& ut cuique suus captus, alij ea laudare. alis Culpare. Illud constat supra quingentos in Religionem Christianam errores, ex iis decerptos, Gregorij XΙ. Pont. Max.iussu Auenione anathematis ignominia notatos.

336쪽

NOBILIORES

N T E R Hispaniae praecipuos amnes iure centetur Anas, qui corrupte hodie Guadrana diduis, tum quod notis simus inter Baeticam & Lusitaniam limes, tum quod magnitudine siua conspicuus sit. Oritur autem, teste Plinio, Laminitano in agro

Citerioris Hispaniae squem alii 'Mancha de Arago, alij Campo de 'dontia vocant) modo se in stagna

fundens, modo in angustias resorbens, aut in to tum cuniculis condens, & pius nasci gaudens in Atlanticum Oceanum effunditur. nam quum procul ab ortu suo ex hominum conspectu te eripiat, per caecos,& subterraneos meatus,ad septem

milliaria lucifugus fluit . donec prope talabaria loci id nomen est ) iterum in lucem erumpat, maiori vi & latiori alueo. Video tamen has Anae latςbras controuerti, & ut fabulosas a plerisque eliminari. Sed Plinio & receptae passim opinioni

337쪽

suffragatur Hieronymus Giraua, & Hieronymus Paulus, & Gaspar Barrerius doctissimi Hispani, qui in re tam aperta non passi essent palpia sibi ob trudi. Iactitet se nunc fabuloso suo A eo Graeacia, quem serunt in Peloponeto Pisas transire, lain Mediterraneum mare influere, nec adulterari pelagi salsugine, sed sub ima maria, hospitales suas aquas seruare, M in Arethusam sontem prope Syracusas refundere: hoc tame uno, Alpheo Auas in. ferior, ouod Graecociam praeconi js caruerit. amnis huius latebrae incolis iocandi materiam praebuere, dum patrio sermone ferunt, pontem esse in Hispania, ubi perpetuo plurima armentorum millia pascantur. Ausonius, ubi de Emerita loquitur, Vocat Anum aquoreum. Prudentius vero hymno in

S. Eulaliam floquitur de Emerita:)stuam memorabalis amnis Anas 'a terit, s Ῥιridante rapax

nenia pulcra alluit. Festus Avienus in Iambis dicit per Cynetas p pulos fluere: Ana amnis illic per Cynetas esiluit, Sulcatque glebam. Sed si Ortelio fides aliqua, hallucinatur egregie

Avienus . nam cum Cyneis circa promontorium

Sacrum sint,multis millibus passuum inserius fluere Anam in comperto est.

338쪽

NTobilissimum Hispaniae flumen a quo& prouinciae nomen inditum,Tugiensi saltu

exoritur, teste Plinio. Strabo vero & Stephantis ByZantinus ex Argenteo monte, quem Festus Avienus Argentarium vocat, prope Castulonem, dicunt erumpere. Sed idem Strabo ex Oros pedamonte oriri auctor est. Aristoteles vero arui sies ignorantiam secutus: lib. i. Meteorum una cum Danubio ex Pyrens s montibus putat fluere. Polybius vero una cum Ana ex Celtiberia credidit oriri, qui tamen amnes nongentis inter se distant stadijs, auistore Strabone. Modicus autem primo

impetu fertur Baetis, sed multis stipatus suiiijs, quibus aquas, famamq. ingratus aufert,non pro cul a mari grandem lacum efficit qui Festo Avieno Ligusticus vocatur meminit & Suidas Li- g tici in Hispanaa;sed quid esset no expressit)atq.

hine tam qua uno sonte, geminuS eXOritur,quantusque Vmco alueo venerat , tantus singulis se mari nancet: licet temporis iniuria, alterum eius ostium quod ad meridiem vergebat, Oblimatum nunc lat. Dissentit tamen a passim recpta hac opinione Cl. V. Ioannes Genelius Sepulueda, & geminis ostijs in mare adhuc hodierno aevo dicit

339쪽

erumpere: infra enim Hispalim constat, quatuor insulas ab hoc amne effici sed duas esse prscipuas. alteram XVI.alteram XXVIII.circiter M. P.lon gitudine patere. ill haec ab indage nis dicitur , quarum inferiorem Baetis quasi duo bus brachiis complexus alluit: donec Oceano, breui sinu terras usque ad insulam intranti occurrat: quae duo brachia, Oceanum dextra laevaque influentia, veteres duo Baetis ostia esse dixerunt.

Hinc Strabo : Baetis bifariam partitus , in Oceanum exit; inter cuius Ostia intercepta labula , centum, Nel truquidam tradunt) amplius 'adp a litore distat. Festus vero Avienus triplici se ostio mari quondaen infudisse auctor est:

- sed infulam

Tartes us amnis ex Ligustico lacu Ter aperta fusus Ῥηdique adlapsu ligat. Neque iste tractu simplisi prouolutim, An re seu at si iacentem ce stirem.

Tria Ora quippe parte eoi luminas Infert in agros, ore bis Immo quoqde Meridiana tinuatas albis. Vulgo Guades iri id est Fluviin magnus v γtur, olim vero ab incolis Cirtim appellatum , auctor est T. Liuius lib. xxviii. 'Gartius, inquit, se phrato Baeti quem in ta Cimum appellarat Has opulemtas rinitates sine cera ira in deitionem adigit. Si

340쪽

LV DO VICI NONI 1. 3 Iphanus vero Byzantinus ab incolis scribit vocari, sed perperam virobique, ut in Epistolicis quisbombus obseruauit Cl. L Lipsius, & Certim ex manu scripto Liuio substituit. Fuit etiam Tarte us antiquis dictus, ut ex Stesichoro ostendit Strabo,quomodo etiam Aristoteli citato loco dicitur: quibus Sic phanus sui gatur, qui Tartessi amnis prope urbem Tartessum meminit,unde Festus Avienus in Iambis suis:

Tartes us amus1. .

Isidorus Originum lib.xiij .saetis e mon a ta deducit, quod scilicet per humilia loca fluat Sed 'pace tanti viri,insulsa nimis est etymologia. .Et si longinquo non pigeat petere, melius forsan noster Becanus, a Belgica dictione Baet,quod utilitatem designat, Baetis nomen derivat , quia illius aquis commodissime lanae inficiuntur, cuius CauLfa maxime commendantur ab antiquis. Vnde

Martialis: dZaetias olivifera crinem redimite corona , Aurea qui nitidis vel Fa tingis aquis. Huc etiam allusisse videtur Iuuenalis Satyra XIL-- generos graminis ipsum Infecit natura pecus fed π egregius fons Viribus occultis .s B custatu ais.

SEARCH

MENU NAVIGATION