Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

321쪽

29S HISPANIA Et bellus gurgitem Oceani fecant, 2 on bi carinas quippe pinu texeris acere morem non abiete vi us est

Cumanis elo. Sed rei ad mirus lum Nauigia iunctis 1emper aptantpellibus, Corioque Pa tum saepe percurrant calum. Sed unde dii, se omni es hae insulae, mihi aeque ignotum, ac pleraque alia nomina, quae solus hic Poeta usurpat. Sed emaculandus mihi hic obiter est. ubi enim habet , Nola qua cumbis,i gendum Nullisque cymbis turbidum late fretum. Nam quod Gulielmus Camdentis legit Non γ qim nauibus,

dc praeter auctoris mentem est, & nimis violenta & a vero aliena est lectio. Poeta enim innuit, illos omnes esse negotiandi studiosos, nec nauibus uti, quae hac Canadent lectione tolluntur. Eme dandus etiam videtur, ubi habet: Nox hi carinas quippe pinu texere Easere morem, non abiete ut sua est

curuant aselo. Atque ita legendum put': Itin bi carinas quippe pinu texeri

curuant f elos.

322쪽

LUDOVICI NON II. 299 aut abiete texere, seu faselum curuare, sed ex pellibus aptare nauigia. Vnde nec Canadent lectio probari potest,quae habet:

Fecere remos,non abre elat usSiquidem texere, dc fecers r os incongruum sensum efficere, cuiuis erudito patere putem. Decoriacis vero nauigqs loquitur Plinius lib. vij. cap.lvi. his verbis: Etiam nunc in Britannico 6ceano Philes naues corio circumsutae sunt. Dionysius Alex. in περ γήσει has insulas Vocat H, y ridas, quas statuit non procul a promontOrio jacro, ab aliquibus vocato caput Europa :

'Magnanumi dites nati dominamur Iberum Eustathius certe Scholiastes confirmat has esse insulas C Iiter das, a Poeta vocatas Hel ρra s, stanno fertiles. Soli olim Phoenices has nouerant, teste Strabone, ceteros mortales celabant, lucri caussa, quod exstanno plumboque illis veniebat: unde cum Romam summo studio illaru notitiam indagarent, cursum naucleri cuiusdain obseruarunt, qui,ne insulas detegeret. nauem in limosa loca & breuia sponte impegit,ubi Jc Romani naufragium fecerunt , ipse vero incolumis enatauit, α ex publico aerario amissi oneris pretium illi Lollitum

323쪽

3oo HISPANIA lutum fuit. sed frequenti tandem nauigatione is sistas adiere. Misiusque aduersus incolas P. Cras sus, sed cum miti illos ingenio, pacique deditos reperisset , estodiendi ipsis metalla industriam aperuit. Plinius lib. vij. cap. lvij. resert Midacri. tum quemdam,primu ex Cassa teride insula plum

bum asportasse. Strabo sub finem lib. iij. & in Dionysium Alex. Eustathius , incolas esse

aiunt, indutos talaribus tunicis, cum baculis ambulantes. persimiles tragicarum furiarum,&Nomadum instar, ex armentis vimina qUaerere.

Sed lubet inquirere , quo loco nostra tempestatec siterides sint, pidesertim cum de hoc egregie V2riant auctorum sententiae. Abrahamus Ortelius suspicatur esse Britannis, plumbo stannoque hodie nobiles. Sed non placet vel eo nomine , quod Cassiterides,1nter Britanniam & Hispaniam auctores poene omnes statuant, & ipse Dionysius Alex.

statim post C sileri effuse prosequitur Bri nniae

descriptionem : adde non decem has esse , ut ait Ptolemaeus, sed geminas tantu. Gu1helmus Canadenus credit esse insulas SIPI, quas & nautarum vulgus vocat Sortinges , tum quod Artabris, seu Gallaeciae sint opposita Vergantq. in Aquilonem; tum quod stanni venis abundent, quae ut Omnia C sileridibus congruunt, ita etiam numeruS negat illas esse. refert enim illas esse CXL.numero, cum Cassi-

324쪽

LUDOVICI NONΙΙ 3or Castiterides decem tantum sint, ex quibus etiam incultae aliquo teste Strabone, praeterquam quod Sulb insule propiores multo sint Britannisquam

Hispaniae. Ego hac in re, lubens Orteiij opinionisiibscribam, qui insulas Sylly este Iulij Solini Πω-rum insulas assirmat: quarum & Corn. Tacitu; in Iulij Agricolae vita sic meminit: Salarum colorativultus, s torti pleramque crines,spositu contra H baxior, Iberos veteres triscisse; a quo Jedes occupasse si-dem jaciunt. Gemma vero Frisius mari obrutas latere credidit C silerides, di nomen tantum posteris tras missum. 1ed quia facilius est singuloria opiniones conuellere, quam quid certi, in re tam ancipi ii statuere, dicam cum Herodoto in Thalia,mihi Casiiseri es ignotas esse, vel illas esse , quae non procul a Flauio Brigantio, seu la Ganna distant, quarum praecipua cygarga Vocatur, teste Ioanne Olivario in Pomponium Melam, quae hodie incultae & neglectae iacent, vel quod stanni vena defecit, vel quod copia tot duissimarum insularum,ab Hispanis ut viliores spernantur.

325쪽

HISPANIA

. CAP. XCIV. Pit rufae ivlulae, Ebusus er Ophi Ula. Sem

pentibus infesta Ebulus. Eiu iam nominis Ῥrbs. lonia Carthaginensium. Isidorus emendatus Plini, leoctis delen a contra Suritam. Ad Editerraneum mare intrantibus, geminae se osterunt insulae, a frequenti pineo frutice dictae Pityusae, postea Ebusus utraque Vocata: dehinc Vna vocata est Ebullus , altera vero Ophiula, quae de colubraria. Distant a Balearibus CCC stadijs, ut Antonini fert Itinerarium, Vt Vero Plinius lib. iij. cap. v. septingentis : subiacet vero Ebusus Maiori insulae Baleari dum, ut re- fert in Cosmographia sua AEthicus. De utraque vero insula sic Strabo lib. iij. Fibi η , inquit, Iongius in pelago exi lentes quam Gymnesitae , declinantar in occasium , e quibuta 'rna qaidem vocatur Ebusus. rbem eiusdem nominis continens, circuitus insulae stadiorum CCCC. latitudo inaequalis, Pti s lingitu ο:prope iacet instula spbiu a longe minor s deflerta. Cur vero deserta 11t, serpentum facit copia, adeuntibus perniciola, nisi, ut Mela siub finem lib. iij. I r sis eam, intra id latium, quod Ebusitana humo circa ignaverunt, sineternicie lata jὶ isdem illis Obrapini,

326쪽

LUDOVICI NONΙΙ. 38, pretibiis, qui solent obvios appetere, adpectum eius tu uertis , aliud*e, quod ' erius, procul s cumpauore=π-gientissus. Vnde & Plinius lib. iij. cap. v. Ebusirerra ferpentei fugat, colubrariae barit: ideo infe laomnibus , nisi Ebusitanam terram inferentibus. Vocatur autem hodie A tincolibrer, ut auctor est Ambrosius Morales, qui ait illos falli, qui vicinam illi insulam Dravneram sphiusam credunt. Ebi M vero, interfluente tantum freto, ab Ἱbi a separata quae a Dionysio Alexandrino, & ab Eustathio

eius Commentatore βοῶσος vocatur, prorsuScon

trarijs dotibus exornata: siquidem teste Pomponio Mela citato loco ,Frumentis tantum non fecunda, ad alta largior , s omniam Pa nocent animaliam ades expers nec ea quidem , quae de agresibas mitia sunt, aut generet, aut ' inuecta lanisu lineat. Plinius etiam,Nee cuniculos Ebnfingignis populantes Baleariam me s. idem asserit lib. viij. cap. t viij. Diodorus vero Siculus lib. Vi.cap. V. Vites ibi & lanam prouenire, palmisque fertilem estu refert. Plinius autem & ficus ferre lib.XV. cap.Xix.

dicit: Honos laudatas seruat sicus 4 in capsis in Ebus infula praestantissimas amplissim que, mox in Marruciatis. Saccarum etiam, rarum olim felicitatis donum

tulisse innuit Statius Papinius Siluarum lib.i. hoc Hendecasyllabo:

327쪽

ῖ HISPANIA uod ramrspia germinat Dama cra i quaspraecosuit Ebosia cannas Largia gratuitum cadit rapinis. Nihil enim moror illos, qui contra omnium Lbroruna consensum, lis ita, substituunt. Com. pascuam vero pecori etiam fuisse, ostendit Festus Avienus in sita orbis terrarum descriptione:

Ac L lma Pago pecori consurgit Ebusus. Vrbem habuit cognominem, & Carthaginen. si a Coloniam, quae CLX. annis post conditam Carthaginem,teste Diodoro Siculo deducta fuit; unde Silius Italicus lib.iij. Fbmissam vocat: Iam . Ebusus P i se mone mouet Artabrus arma. Liuius etiam lib. xxviij. Magonem tota Hispania pulsum, est ad sociam urbem traiecisse dicit:Iηδε nauibus ad Pi ucam infulam, centum millia ferme a continenti Faeni tunc eam incolebant) traseat,

ita e classis bona ctim pace accepta es: nec commeatri

modo benigne abhi , sed in es sis supplementum, is-

Eentus, armoque data. Firmam autem & validam fuisse urbem idem allerit lib. xxij. Plinius vero foederatam ciuitatem fuisse auctor est. Distat autem a Dianio Ebusus,teste Plinio D. CC. stadijs, licet Hieron 'mus Surita ex Ilidoro lib.xiv. Originum cap. Vti septuaginta vult substituere,nixus etiam nas. Pim ij exemplari eda vero deuiare palam est. Nam praeterquam quod Iulius Solinus

328쪽

LUDOVICI NON IT. 3os cap. xxvi.Plinio subscribat. accedit T. Liuius,qui lib. xxviij. dicit ferme centum millia passitum a continenti distare: & bene, nam huic numero eX-plendo centum tantum stadia desunt. Adde his Diodorum Siculum, qui diei unius tantum nauigatione ab Iberia abesse dicit. quare retinendam puto Plinianam lectione, & Isidori locum ementa dandum, & Septingenta stadia, pro LXX. substituen luna. nam cum LXX. stadia vix X. M. P.explent,ipse visus longius a continenti distare iudicabit. Proinde ita legendum censeo in Isidoro et

Ebusius infula Hi laniae dicta, quod a Dianio non procul sis quasi Eboros, namseptingentis statu ab eo di stat. Sed quid sibi vult etymon illud qua si Ebοηοs'Delio opus habet natatore: nisi placeat legere, quasi, ἐπιοὁσ'qudd videlicet Dianium statim excipiat de subsequatur,nam Gr cam vocem aetatis lapsu coraruptam esse : & in Huds, aut, ut alii Codices praeserunt, es bis Os migrasse, nihil certius est. Sed

Lectorum iudicio coniecturam hanc expono . Insula haec hodie 'ritha vocatur, clara inexhausta ciperenni salis copia, quae non solum Hispaniae, sed Sc vicinis prouinciis sufficit. Hac in insula antiqua haec reperta est inscriptior IMPO

329쪽

C A P. XCV.

Baleares insulae cur Gyrnnesiae dictae. tonini testio stabilita contra Smiterum. Vnde nomen. Funditores optimi. Lati clauo primi Ps. Mores . ritus.

IN Mediterraneo mari, inter Tarraconis & suis cronis maritima,geminae iacent insulae Baleares, vel Baleari des olim dictae, nunc 'A Jorca & 'Menorea, a Graecis vero vocatae. Vel quod aestate nudi incederent incolae . vel quod facto naufragio Baeotorum aliqui nudi huc appulerint, Vt

330쪽

L VD O VICI NONII. 3πvt TZetZes in Lycophrone,& Eustathius in Dionysum Alexandrinum innuunt. Harum Vna Maior, altera Minor dicebatur. Illa teste Plinio lib. iij.

cap. v. C. M. P. longitudine,circuitu diero ccc. LXXX.

latebat: vida habebat Ouium Romanorum, Palmum s Polle alius,Latina, Cimum s cunici,s foederatum Bochri fuit,ab ea XXX. M.P. distat minor Ongitudine L.X. circuitu Nero CL. M. P. ciuitates habet Iamnonem, Ianiferam, Magonem. Hactenus Plinius: a quo tamen diuersi sunt Ptolemaeus, Strabo, de Pomponius Mela lib. I. qui tantum in Maiori insula, Palmam & Pollentiam, in Minori, Iam-inam & Magonem Collocant. Antonini Itinerarium , cur Maiorem Balearium olumbam vocet, Minorem vero 'turam, me fugit. Vnde de Siniterum in Annotationibus suis credo reiecisse priscam lectionem, & velle legere Insula colubraria,& postea separatim, Iriuia Baleam Maior. Sed non persuadet. debuisset enim hoc pacto etiam emendasse sequentia: Insula 'Nura Baleariis Minor. Adde in Smileri lectione deesse stadiorum numerum,quem nefas est in Itinerario praeterijsse,qua .re retinendam veterem lectionem puto.T. Liuius lib. xxviij. auctor est maiorem Balearidum armis virisque copiosiorem, Strabo vero magnitudine tantum a se mutuo differre, virtute autem incolarum , & soli bonitate aequales esse ue portus habet V a capa-