Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

311쪽

M HISPANIAdo Regi iterum restituit. Nomen autem illi dedit antiqua Romanorum Colonia, quae Musci L tinorum vocabatur, quam Athenaeus , & Gemgraphi, in Gallia Narbonensi collocant, licet nunc a multis taculis Catalonta sit annexa :Pom. ponius Mela describens Gallias a flumine Rheano ad Pyrenaeos usque, haec de Rhuscinone pra,

dicat: Inde est ora Sardonum, s parua flumina I Iis s Thicis; si accreuere perseeua: Glinia I bustim, vicus Aliberis , magnae quondam Pisis , ct magna-rlim sum te e vestigium. Strabo poene eadem, mutatis urbis: E Drene quidem N, ciso s Illi, ris amnes exeunt, ἡ quibus Pterque ei dem nominis M. bem habet. Solebat haec urbs esse: ubi nunc castellum quod dam est, media leuca a Perpiniano, circa quod, multa rudera, & aedium priscarum passim disiecta vestigia videre est. Unde & hodierno amo ara Rhuscinonensis vocatur. Incola etiam opinantur,eo loci quondam non incelebre urbem fuissse, in cuius locum Terpinianum successisse putant. Nomen recens, nec penes Geographos celebratum quae res nonnullos mouit sinter quos Pet. i. Clivarius Valentinus ) Terpinianum olim Rhusa voxem fuisse. Ioanni vero Margarino Gerundensi Episcopo,longe aliter visum: quippe cum nomen Fertiniani nusquam apud exploratae fidei Ge

graphum l

312쪽

LUDOVICI NON II. 2 graphum reperisset, in eum impegit scopulum, ut Ferpinianam credat urbem esse,quam in ItInerario Antoninus Stabulum Vocat, ego sane crediderim eum, dum haec scriberet, aliud egisse Antonini locum legendo, nulla scilicet distantiae habita ratione: si quidem is numerata Salsulis Stabulum Vsque xxx VI II. M. P.qui XII. leucas conficiunt, cum Salsiilis per nianum tres tantum sint. Castellum vero eo loci esse , ubi olim Thuscino, docet mamfeste Antoninus: 11quidem Narbone Mulcinonem XL. M.P. numerat, qui X.leucs sunt, quot Narbone ad Rhu cinonis castellum numeramus .

Refert P Ioannes Mariana lib. iX. an. M. LXVIII.

opera Guinardi Ruscinonensis Comitis, conditum esse Perpinianum. Vrbs haec tribus leucis trans Pyrenaeos montes

sita est, loco plano, nisi quod meridiem versus incinium leuiter assurga cui arx imminet. Alluitur amne Theli, cuius pars intra muros recepta est. Post ultimam Gallorum obsidionem, anno CII. II. XI ij. muros egregie communierunt incolar,

additis nonnullis propugnaculis. Lanificij hic frequentes opifices: urbs ipsa citra iniuriam interam cenissimas totius Hispaniae reponenda, licet aura minima de caussa maX1mas mutationes pa tiatur,& ut uniuersa Narbonensis prouincia, saeuisventorum turbinibus obnoxia. Magnam Ve-T nera.

313쪽

29 O HISPANIAneratione hic habentur D. Honorati Episcopi Arelatiensis reliquiae, in Carmelitarii monasterio repositae, tum etiam corpora SS. Iuliani & Basi listat. Hoc in Comitatu Episcopalis est unica urbs Hetna nomine, Diuo Hieronymo vero in appen-c1ce ad Chronicon Eusebij Caesariensis, Helena vocatur: ubi de Imperatore Constante loquitur: conflans non longe ab Hispania, in castro, cui Helenae nomen est, interficitur. Eutropio etiam eodem nOmine appellatur,liis verbis: Objt O ans, non longe ab Hispani3s, in castro,cui Heleme nomen es, anno imperi, XVII. Asitatas verὸ suae XXX. Episcopus

- idem Gerundensis putat reginam Helenam, Magni Constantini matrem hanc urbem exstruxisse, aut nepotem eius Constantem in eius memoriam; sed ut solet,line auctore id asserit. Ad Perpinianum redeo: Beuterus ita d1ctum putat a πῆρ, incendio scilicet in Pyrenaeis montibus a pastoribus excitato, ductus in errorem a

Ioanne Annio Viterbiensi, qui incendium illud auspicatum fuisse ab illa parte fingit; sed iuvabit

eius nugas in medium adducere: Regio, inquit, proxima his motibis, corrupta nunc Perpiniana dicitur.

cum scribendast s dicenda Drepimana id est, incendi,

ores ignemos originis

dicant etia Phaenises ut testatur Talmia ae quin etiams con agnation is ostium, quia ibi caepere pol arboribus injoere. nam παρ ignis Fini Per),

314쪽

LV DO VICI NONI 1. 293,ot a Juntseu Fi, Os s origo dicatur, Ni υπὸ ct dico, magni nominis s laniae interpretetur. hinc r mi, comis Zionis origo magni nominis, a quo P repima

regio scribi debet , nisi jο au quod hitati simum e lincompo itisne illa, per nnaere s lync pam E littera

abiiciatur, s dicatur recte laviniana. Hactenus ille, dum deliramenta sua vult rata este, Phoenice*,Hebraeos, & Graecos in subsidium non solum vocati sed inuitos obtorto collo trahit, ut scilicet

D ina: inpiscem mulier Om a superne. Auctor est L. Marineus Siculus, dum Ludovicus XII. Galliae Rex, Perpinianum obsidione premeret arctissima, ciues ad extremam compulsos penuriam, consumtis etiam immundis animalibus, primo hostium corporibus, tandem & si1orum pro dapibus usos est e. quid illis, ii acerbitatem casus intuearis, miserius' si constantiam respicias fideliusy qui ne a Rege suo desciscerent,eStrema pati Voluerunt potius, quam honeste se victori tradere.

315쪽

CAP. XCII.

sube hodie Sal sas. Fontis ibi descriptis. De piscibus fossilibus multa.

I X haec hodierno die Salsas, antinuitus Sac

Lina vocabatur: meminit eius in Itinerario Antoninus, is sa quidem Narbone Sallulas XX X. N. P. numerat, qui septem magnis leucis respondem , quae hodie numerantur. Pomponius Melain Galli Narbonensis det criptione fontis meminit, quem Sa Julas vocat, qui leuca tantum ab hac arce distat: priscis scriptoribus non incelebris,nostris vero recentioribus omnino praeteritus, &quia res est admiratione di na, nollem etiam mihi obliuionas notam, ut ceteris,iniuri: proinde fusius paulo de illo in praetentiarum agam. De eo sic Pomponius Mela: Minu Leocata litaris nome, S Sal

sulae fons,non se assioribus, quam marinas itaquess defaens uxta campin minuta arundine gracilique peruiri is , me uni agno subeunte pe ais id manis at me in pars eius abscisse proximis .melut infula natat te. θ ρ e a que attrahi patritur, quin s ex in qua ad imum p r hi sunt, jus sejuna mare osten itur, Ῥηde Grain nosti m auctoritas, Peri ne ignorantia, an prudentiis

316쪽

LUDOVICI NONII an sentibus etiam, mendacii libidine visum est tracti e po- feri δε ea regione pycem e terra penitus eruet,qui labi ex alto baca que penetrauerit per eius Onumina ictu captantium interfectas extrahit r. Athenaeus vero lib. viij. ex Polybij opinione eadem paene reseri , licet

alijs verbis: Pol bus, inquit. XXXI RHistoriarum

libro bra Drenem ad 'Narbonem Oum mn, campum pertinere ait , qnem Illiberis, s db; cmο in ρ ρ an eiusdem n imus dii bis praeterfluentes , quas incolant Cesiae, in hoc campo pes eos, qui lus es vocantur, erui tradit. Campus ipse exilis parumque fecundus est , multo

tamen gramine latus subtus Pero cum areno a duorum Pes irrum cubetorAm alta si ine ea terra sit, ex Proximiis fluminibim aqua in Lit cuius torim os atque multiplices cur1us cum pisces cibi gnatia jecten Ar aut sime entam gramin s radices dicuntur appetere) es ecerunt, Nolaniuerseus ille ager , si erraneis piscibus sit refertui.

Aristoteles vero his omnibus antiquior, libro De mirandis au filiationibus, circa locum , ubi fons hic erumpit,non folurn longe a verti deuiatri sed

alia etiam de hac piscatura diuersa tradit : In finibus , a saliensium .inquit, circa Ligusticam lacus es, fertur, qui ebul rens esturusque, piscium multitudinem immensam , verique fidem Juperantem ejcia ceterum

flantibus Et in tantum puluerem concitari, Ni coacer

uata in lucum hamo sicca, superficiem obtegat, in lor mamque area re eat , Pnde indigensi licet , penu af T 3 citate,

317쪽

294 HISPANIA citate is triuiis quocum pyces citra negotium eximere. Strabo etiam lib. iv. idem manifeste asserit, his

verbis: Iuxta Rufinonem, inquit , lacrus est Merquem alluit paulum JApra mare refertus salinis balets est illis Cestrias pisces. nam si quis duos aut tres boadiati edes, s in limo am aquam si cinam dem erit s.

cem eximia magnitudinis ixum penetrat. Quod ne cui forte mirum videatur - non uno id loco accidere

testatur Theophrastus libello De piscibus. refert enim circa Heracleam, Sc alibi in Ponto & circa Tium Ponti Milesiorum Coloniam fossiles re-

periri pisces . nascuntur vero illi circa silauios&aquosa loca, quae cum siccantur paulatim , pisces iubinde humore lectando terram subeunt. Quod vero in Paphlagonia contingit peculiarem & abces estodi aiunt, chim neque restagnent ijs in locis amneS miraturq.&ipse gigni fine coitu. Eadem pariae eX Theophrasto narrat Plinius lib. ix. cap. lvij. Lepide hac de re Seneca lib ij. Quest. Nat. ad

Lucilium : The bra us a limat, pi ces quibusdam

lotas eri ira ulta hoc in loco tibi in mentem Penere , quo rurbane in 1e incredibili fabulo seque dicas; non cum re i-bus aliquem aut cum hamis iactim dolabra trepifatum. fp icta Ῥ: aliquis in mari , 1 etur , quid Vr autem Vare pi es in terram non tra eant, si nos maria tran, T. Liuius prodigi; loco narrat lib. iij. 1n Gal-l1codita ratione habet. Illic enim multos δc bonos pis

318쪽

LUDOVICI NONII 29stico agro,qua induceretur aratrum, sub eXistentibus glebis emersisse pisces.Ιuuenalis idem ut valde rarum,& instar porteti Satyra XIII esse dicit: - miranti i sub aratro Piscibus inuentu, si etae compare mula. Sed nihil aeque mirandum duco Quam quod Appuleius Apologia pro se prima dicat, in Getuliae mediterraneis motibus pisces, per Deucalionis diluuia reperiri. Fostiles vero pisces de hoc telio quandoque inueniri referunt Rondeletius lib. De piscibus, & Georgius Agricola lib.De animantibus subterraneis sed ad carceres redeo. Fontem hunc a Salpulis non tota leuca Gistare, 'oculatus testis refert Gaspar Barrerius : cuius aquas alla est, hyberno tempore percalida,aest tuo vero gelida, adiacet huic fonti campus multa humili q. arundine & aa uaticis herbis frequens sui notauit

Mela) δί continua aquarum ex hoc fonte emanantium illuuie udus, hinc vero per canales quos danain vicinum lacum aqua omnis se e X Onerat. Fons vero piscosus admodum est. nam & hyberno tempore aQuae calore, a clivo vero grato eius

frigore allecti; gregatim huc pisces confluunt. Arx vero loco campestri sata est, egregie munita, de propugnaculis insti acta, ut hostiles impetus contemnere videatur. Tali vero arte propugnacula haec disposita sunt , ut non una, sed plures ar-

319쪽

295 HISPANIAces videantur. Sublica; s enim pontibus ita sunt distincta, ut uno capto nihil damni hinc reliqua percipiant.

CAP. XCIII c herides anno nobiles. De situ illari m

nam hodie sint.

II lustrata hactenus Hi spaniae continentis potissima pars: nunc aeuuum est, inter fluenta emergentes terras, quae quod in salo sunt, inbula vocantur) illustrare, sed cum delectu, & nobiliores tantum,quas preteterire iniquum esset. Calsit rides primo Occurrunt, stanno plumboque nobiles, unde dc illis nomen s enim stannum est.) Cl. Ptolemaeus in occiduo illas Oceano statuit, numero decem, Plinius vero lib. iv. cap. XXij.

Ex aduer)o, inquit, Celtilaria, complaress titulae, C silerides Graeci , dicitae, a strii ita eplumbi.Sed quo

pacto ex aduetio Celtiberiae φ si illa non solum mediterranea est, sed etiam in orientem porrecita, nimis diuerso situ a Ptolernaei mente. Vero prΟ- prior Pomponaj Ivlelae opinio, lib iij. cap. vi. In Celticta,

320쪽

sit cis . inquit, ali uot antis utiquas, Aia plumbo

abundant. Ῥno non ne, Casiiseri es a peltant, Celtici enim populi cognomine Nerie, vel auctore Plinio lib.iv. cap. XX. circa promontorium Celticum habitat, quod Artabim & Dcera m dictum,& in Occiduum Oceanum procurrit : Unde Ferdinandus Nonius Pintianus,1a sed cotticorum P eriarum apud Plinium legendum monet. Sed cum Iulius Solinus Plinio adstipuletur, qui has insulas aduersus Celtiberiae latus spectare dicat, nihil contra fidem omnium librorum innouare ausit . nisi quis dicat utrob1q. mendum esse. Presertim cum & Diodorus Siculus lib. vi.capci .

a Ptolemaeo de Mela parum disientiat: Supra, in- qu i h Loitaniam iurimum lan num ρβο itur in inbutis Oceani Iberiae proximis,qua a anno Castherides nominantur. Adde Strabonem lib. 13.& ii; . qui has insulas Artabris opponi scribit, nemo vero Celtiberis . Insulae hae a Festo Avieno Oesrymnides vocantur, ut etiam suspicatur Ortelius, quas stanni plumbique diui tes facit his versibus: In quo instulasese exerunt O trymnides

Stanni atqueplumbi multa Pis bla gentis ρῖ Superbus animus, uisa olertia, Negotiandi cura im is omnibus.

Nolui me camb:s, turbidum late fretum