Ludouici Nonii medici Hispania siue populorum, urbium, insularum ac fluminum in ea accuratior descriptio

301쪽

a 8 HISPANIAeinonis origine in tam spissa caligine, exiguo coniecturae lumine detextile. Vocatur etiam Barcinia a Paulino Epistola ad Ausonium hoc versu: C area ε' Augusta tui Barcinu4 amaena Paulus Orosius lib. i. cap. iij.&AEthicus Barci

Ionam vocant.Eamdem vero Romanorum Coloniam fuisse, testis est Plinius lib. iij. his verbis: Laoru autem Colonia est Burtino Jognominata Fauentia. Florianus Occampius, non parum hic lapsus, dum ait Romanos Barcinon se nomen in Fauenti

mutasse, nescius Cognomen non abolere nomen,

sed potius adaugere. Ant. Augustinus Dialogo 'VII. e nummis antiquis, dicit vocari Coloniam Ea.

sentiam Iuliam risu flam Barcinonem: hoc pacto CO L. F. LA. BAR. Vrbs haec Pomponij

Melae aetate exigui nominis aut famae fuit: Inde, inquit, ad Tisrraeonem parua sunt opta Bianda l&ro, Retusio, Barcino. Hodie vero ex totius Hispaniae nobilissimis urbibus est, & rerum gestarum magnitudine nullis inferior, paucis aequalis. Omnibus enim bellis, quae in Sicilia, & Italia late per Aragoniae Reges,feliciter gesta sunt, naualibus maxime prςlijs, magnis copiis interfuere Basci. nonenses. Quin etiacum ceteris Catalanis quorum Metropol1s Barcino est ) felices in Africam

Sc Orientem expeditiones aliquot fecere.& cum terrore Catalanorum ibi vulgatum nomen. CO-

302쪽

LUDOVICI NON II: ais mites habuit, a tempore Caroli Magni,qui Maurorum illam iugo exemit, circa annum D. CCCI.

constituto Bernardo quodam Comite, quo exstincto suffectus a Ludovico Pio Imp. Iam redus alijsu rimn vocat) a quo series continua Comitum fluxit, donec an . M. CLXII. Aragoniae regno Barcinone iis Comitatus coniunctus fuit. Sita autem est in agro Laletano, qua mediterranea respi- Cit,loco campestri, multis hinc inde villis conspicua, quae amoenissimum oculis prospectum praebent , ideoque merito a Festo Avieno amoena

vocatur:

Et Barcinonum amaenas sedes disium. Nam pandit illic tuta portus brachia murique sisnper dulcibus testin aqui s. Muro cingitur ex latergulo coctili,quem turres opportunis locis dispositae interstinguunt: sos fam habet latam & profundam. Domus sunt pasiassim ex vitio saxo exstructe, quas hortorum amae nitas egregie exornat. horti ipsi, frequenti myrto,& lauro ornati,ias minio , citreis que intercurrentibus. Plateas habot latas & apertas, & quod in Hispania rarum est, cloacarum beneficio num-das. Templa affabre exstructa , picturis Sc altaribus exculta. Mercimonijs in primis floret,& Opificum industria. vitri c6flandi adeo periti, ut Venetis vix cedant. Bellica olim laude, dum sub Co-

S mitibus

303쪽

28o HISPANIA mitibus suit, egregie floruit. Vini, leguminum,& horariorum fructuum ferax admodum - frumenti,olei que indiga, sed defectum vicini abundε supplent. inter geminos amnes sita est, qui sub in colaria paene oculis, mari se infundunt: ab orien te est Betullo, a Mela sic vocatus, hodie truncati voce Besons dicitur, ab occidua parte Rubricatum. Non procul ab urbe mons se extollit praerupte altus, vulgo 'donjui , ab antiquis Vero, auctore Gaspare Barrerio , Mons Iouis, quo in loco quod C. Plinius inter Italiae miracula recenset)inexhausta & perennis est lapicidina, & licet ad

urbis muros, ct ad complures nobilium domus, assiduo hinc materia petatur, adimplet tamen liberalis natura montis illa ulcera,& cicatricem obducit, ut tot annorum decursu, nihil poene excisiim videatur. Hac in urbe palmam inartyrij adeptus est sanctus taculas, natione Arabs,attestanto Prudentio his verbis: Narcinon claro Cucufate freta .

Sublatus est hic per insidias, Gothorum Rex Ataulphus, una cum sex filijs, teste Paulo Orosio. Cuius adhuc aliqua sepulcri vestigia exstant, una cum hoc Epitaphio,licet imperitae plebi, vel Herculis vel Regis Hispani esse persuasum sit: Peltipotens valida natus degente Gothorum Hic cum sex natiis, Rex Atax be iaces.

304쪽

LUDOVICI NONII. ar fusus es Hispanas primus descendere In oras,

quem comatulamin milita mu ta virum G s tua tunc natos, ' te inuidi a remit,

sturm post amplexa θὶ Barcino magna gemens.

De Gerundae origine varia. Hodie Girona dicta. Situs eius cir descriptio.

Quam vulgo Gronam vocant, Plinio, Ptoleramaro, Antonino, & Prudentio Gerunda es Florianus Occampius, alij que apud me sublestae fidei Annalium consarcinatores, a Geryone exstructam credunt, ab eo scilicet primum Geryona.& mutato leuiter nomine dictam esse.Decepti procul dubio a Geryone, qui olim aliquo B ticae in angulo imperauit interim meridiana in luce caecutientes, non vident corruptum esse a Gerunda, nec apud ullum spectatae fidei scriptorem antiquum hoc legi, nisi forsan Annales aliqui Hispaniarum nuper nati hoc prodant, ut & Franiustus Tarapha: quorum apud me diluta nimium est auctoritas, nec dubito quin Florianus ex Ioanne Annio Viterbiensi haec hauserit, qui mihi instar alterius Palaephati est,ita meras nugas Sc ger-

305쪽

28a HISPANIAras Siculas blaterat. Is Commentariis in Beroseri

Gerundam a Ge one conditam fuisse contendit: qua auctoritate innixus,ignoro: nisi, ut passipisb-le nudo similitudinis praestigio allectus,neglectis

interim peritissimorum Geographorum ration, bus. Assurgit Gerunda leui tumulo, antiquo muro Circumdata, triquetra forma , quod in Geryonis memoriam factum esse fabulantur. Gerundensis ait, in unoquoque angulo arcem fuisse singulis fratribus atributanan sed quis est tam cui haec non moueant risu mi duali vero ab Herculis aut Geryonis aetate, non dicam urbs aliqua, sed murorum rudera aliqua, in hodiernam diem exstare potuissent, in Hispania praesertim,tot bellis

lacerata, & barbarorum inundationibus vastata

quod ii Romanoru opera, nullis sqculis Geryona posteriora, quae & architecturae peritia, & mate-yiae firmitate,aduersus quasvis aeui iniurias firmissima videbantur, ita ut nec ipsa

Tollet dirum, aut innumerabilis Annorum series, s juga tem porum: funditus poene perierunt, & citra historias eghominum memoria sitblata essent, quid de antiquioribus dicemus' Hanc urbem Ptolemsus, inter Tarraconensis prouincis populos Aulbetanos collocat. Alluitur B umine rida vocato, vulgo vero 6nbar: immiscet se alteri flumini ab incolis voca-

306쪽

LV DO VICI NONII. 283to Ter, cuius etymologiam deducunt etiam attigemino Geryone. Mihi videtur hic esse amnis, qui Pomponio Melae I bicis dicitur, a quo corrupte Ter nunc dicitur. Cuius Verba stat: Aertiaria e 'proxima rupes,quae in altum 'remexm extru

dit, dein Thicis flumen ad Rhodam, Clodianum ad

Emporias Tt licet urbs parua sit, opificum tamen, mercatorum que numero est locuples: spectatur hic in Cathedrali ecclesia altare, una cum imagine ex argento fusili, varijs utriusque testamenti emblematis insculptis: frontispicium vero late raque altaris auro, multisque gemmis coruscant. D. Felicis corpus hac in urbe spectatur, ut testatur Prudentius:

Fama Felicis detus obibebis

Artubus seor is locuples Gerundacis. D .etiam Narcissi martyris hic reliquiae seruantur in cuius honore plurima miracula Deus fecit. sussiciet unum, sed memorabile, adduxisse. Quo tempore Petrus IX. Aragonu Rex & Cataloniae Comes rerum potiebatur, Galli, auspicijs Philippi III Regis Marineus Siculus lib.xi. sub CarΘ-lo Sicilie Rege hoc accid1sse refert Gerundam vi

Occupant, qua Victoria elati, humana pariter &diuina spernentes,eo impietatis venerant, Vt tem

plum stabuli loco ducerent. Qua de caussa, Deo Vindicet magna copia muscarum ex viridi candi

307쪽

αM HISPANIA cantibus alis, ex sepulcro D. Narcissi erupit, quae lethali aculeo Gallos,multo celerius ipsa peste necabat. Quamobrem amissi magna copiarum parte, coacti fuere urbem deserere. Rex ipse aeger Emporijs diem clausit,alij vero Perpiniani obhnse tradunt. Sedem habet Episcopalem, cui olim praefuit Ioannes Margarinus,unde passim Gerum densis Episcopus vocatur. Anno Domini D.xvis celebratum hic Concilium VH. Episcoporum, sub illius urbis Praesiuie Fortuniano, ut auctor est Ioannes Vasaeus in Chronico.

renae montes. De eum varia. Alliam ab Hispania Pyrenaei montes dirimunt, geminis promontorijs, in duo maria procurrentibus: in mediterraneum quidem Tempsi Henetas, priscis Geographis vocato,vulgo Cabo de Creus : in oceanum vero Gallicum oleasone, hodie corrupto nomine olarco: frequentes hinc inde, in Hispaniam& Galliam montes hi ramos spargunt inter utrumque mare LXXX. circiter leucarum spatium occupant. Hac in parte Hispania seipsa angustior est multo,hinc Vero,quo magis in septemtrione, & occidentem, ad oceanum

308쪽

LUDOVICI NON IC r8sci a meridie in mediterraneum mare excurrit, eo latior euadit nsidiante hinc inde pelago, praeterquam qua Pyrenaei Hispaniam claudunt. qua de causia Paulo Orosio Peninsula vocatur, Straboni vero quam optimξ bubulo corio assimilatur , ita Vt qua Pyrenaeos spectat, caput reserat , reliqua vero corpus, qua se inter duo maria exporrigit. nonnulli, inter quos Beuterus, opinati sunt hanc montiu seriem uniuersem non deber1 Pyrenaeos appellari sed di uidi in Antipyrensos,& Pyreneos sed non ita facile a recepta priscorum Geogr

phorum opinione recedendum. Nomen autem Pyrenaei a Graeco nomine πυρ videtur derivatu,

quod olim iniecto ibi ab armenta ijs igne conflagrarunt, teste Diodoro Siculo lib. v. alijsq. Ge graphis,& Aristotele libro De mirandis austultationibus : In Iberia, inquit, combustis aliquando alafloribus fluis, calenteque ignibus terra, manifestam argentum defluxisse , cumque pol iam ter motus superuenisset, emptu hiatibuου, magnam copiam argenti collectam,atque itae silien ita proventus non unugares ρbtigisse. Alij vero dicunt nomen fluxi sie a

Pyrena virgine. ab Hercule vitiata, cuius ita m minit Silius Italicus: Drene celsa nimbosi vertitas arct Diuisos Celtis late prsectat Iberos , , que aterna tenet magnis diuortia terrast

309쪽

H his Alcida crimen qui forte laborem

Geo is peteret cum longa tricorporis amata

Tos Baccb' faena Babscis in aula Lugendam formae sine virginitata reliquit

renemo Defletumque tenent montes per fecula nomen. Sed hoc a Plinio pro fabuloso reijcitur: ridiculum vero est, quod Annales Regis Alphonsi circa Pyrenaei nomenclaturam adducunt. Aiunt enim a Urno Hispaniaru rege Pyrenaeos vocatos fuis. se,cum primo Cetubales a Tubale vocarentur. sed prae vetustate putida est haec opinio , proinde nugatoribus hanc relinquamus, i tubus ne mica quibus salis est, ut hanc conseruent. Isidorus Orig. lib. xiv. cap. viij. Pyrenaeum dicit nuncupatum a

crebris fulminum ignibus: quod fere celsi montes fulgure petantur, unde & aptissime Claudianus lib. de laudibus Serenae: - Drenaique sub antris, Ignea fulmineis legere Ceraunia b . Aiunt enim naturae sagaciores indagatores gemmam Cerauniam, locis fulmine ictis tantum reperiri s quales Pyrenaei montes feruntur) vnZe& illi nomen. hinc Marbodeus lib. De gemmis. Illis quippe Acis, quos constat fulmine tactos, Ise lupis tantum reperiripo se putatur. Vnde Κουαύνιγ es Graeco;.rmone τοcatus.

Refert b

310쪽

LUDOVICI NONII. ala Refert Strabo lib. iij. Pyrenes latus,quod in Hispaniam vergit frequentibus arboribus consitum esse,quod vero Galliam spectat,nudum perue ari dumque spectari.

CAP. XCLRhusino olim Galliae annexa. Perpinianum veteribus ignotum. Opinio Anni, Vi-Mrbiensis explola. Descriptis eius.

QVI Uispaniae terminus , potuisset & operis

mei esse Pyrenaeus r quidquid enim terrarum est citra illum, Gallijs olim annumerabatur. Sed quia Rhuscinonesis comitatus, ab aliquot saeculis Hispaniae annexus, & non ignobilis est: iure videbor extra ord1nem pauca de illo dicere. Functo Gerardo Comite Rhuscinonenii, absque herede anno M. C. LXVIII. ad Alphon sum Nonum Aragoniae regem deuolutus est. Coepitq. tum pri naum in publicis monumentis vocari Rex Arag niae, Rhu inonis Comes,& Prouincis Marchio. Sed Ioan.IL Arag. Rex aerarij inopia compul sus, . Ludovico XI. Gallorum Regi trecentis aureorum millibus hunc comitatu oppignorauit: quem Carolus VIII.anno M. CCCC. x Ci V. Ferdinanis