Roberti Grosseteste episcopi quondam lincolniensis Epistolæ: Edited by Henry ...

481쪽

domini lapsa proponimus per tot ipsos Noverit allage imitaque vestrae inceritatis discretio, quod nos nihil in h.P ..hhac parte per nos ipso facimus, hoc est Sis aucto- me elemy.ritate, Vel soli cum Venerabile patre coepiscopi nostri id idem faciant, vel jam pridem effectui mancipaVerint, secundum somam a magistro Martino domini ripae nuncio, dum adhuc in his partibus moram traheret, eisdem traditam; quos similiter ut nos ad id compellit summi Fontificis auctoritas i, praeceptum, cui non obedire quasi eooαtum est ariolandi et γαλ celus 1 Sam. v.

idololatric non adquiescere. Non igitur os admiratione ' dignum, quod coepiscopi nostri et nos in hac parte

facimus, sed admiratione multa et iudignatione quamplurima esse, dignissimum si etiam non rogati Vel jussi aliquid hujusmodi vel etiam majus non saceremus. Videmus enim patrem nostrum et matrem spiritales, quibus incomparabiliter plus quam carnalibus tenemur ad honorem, obedientiam, reVerentiam, et in 'uis necessitatibus omnimodam a Ventionem, exilio relegatOS, persecutionibus et tribulationibus undique eoangustatos, patrimonio suo spoliatos, Me proprio, unde, ut decet, Sustententur, non habentes Si igitur is in tali statu existentibus non subveniamus, certum est quod mandatum Domini de honorando parentes transgredimur, nec super te a longoevi evixinu' nec initiis oeunda Exod. x bimur, nec in die orationis nostrae exaudiemur, imo

remque Domini abiciemus, i, bonedictionem Jpsius nolumus. domosque filiorum 4 aemamus, nobis ipsis

dedecori uinus, Amam malam et maledictionem Superno necumulumus, sicut ec Scripturae testimoniis evidenter perpendere possumu8. Non igitur regia clementia,

quae thronum firmat regium, inhibebit aut impossiet

filios patrem et matrem honorare olentes. Sed magia hoc eorum propositum, ut regiam decet magnificentiam

482쪽

342 ROBERT GROSSEΤΕS et magnanimitatem, laudabit, juvabit, e promovobis usque ad conAummationem. Scias quoque pro certo Vestra dominatio, quod quicunque Vobis in hac part0 aliud consulunt/, honori regio non prospiciunt. Valeat dominatio Vestra semper in Domino.

12463 Robertus, Dei grati Lincolniensis Episcopus, dilecto in Christo filio, magistro in renni de Friton,

domini Papin capellano, alutem, gratiam, et benedictionem. Grosseteste Ego et frater Ada de Marisco, qui Vos specialiter

. , zi, diligit in Domino, plurimum imo omnino desideramusa 'er quod in Angliam veniatis, ibidem moraturi tu minis sis his serio Jesu Christi et salutis animarum, pro quibus

de omnis Ipse sanguinem suum fudit Mic enim, tantus anima-

eoiubi, rum Milector, Vobis tradidit puri motalli os probatae England monetae talentum scientiae ministerii salutis, et talentum

ministr of potentiae ejusdem, talentum quoque curae animarum; εφMβ et hoc proculdubio non ut ea reponati in Mario,,ik. Lub Sed ut in eis negotiamini dum venerit, et de me. gotiatione multiplicatum lucrum, non aliud pro certo quam salutem animarum, in die adventus sui reportetis: adventus autem Ipsius dies proculdubio unicuique nostrum, die est sui de hac Vita recessus qui quando instat omnino est incertumn certissimum tamen quod in breri; quodque non reportans funes des impigra et Solicita, prudenti quoque ac fides Dogotiations in sibi commissis talentis conveniens lucrum, ablatis eo S. ait talentis, bisscitis manibus et pedibus ex judiciali sen- ii λδ fontia voicietur in tenebra eaeteriores, ubi erit et

483쪽

V. 15.

EΡISTOLAE ' 343 et stridor dentatim. His itaque lino luco clarioribus, si ex sententia Salvatoris coctissime constantibus, quomodo potest Vestra circumspecta sapientia, propriaeque salutis proprius amor, terribilis quoque et districtissimi Judicis timor, Vos non compellere ad en quae intendimus suadere Certus sum omnino quod si vigilanter actu consideretis, omnino Vos compellent, et omnia retinacula elut stuppam aut aranearum fila diriment. Possem quoque et alia quamplum omnino irrefragabilia de Scriptura sacra et de philosophia ad idem suadendum afferre sed ad Vestrum praeclarum ingenium sussicit hoc unum quod scribo, non ad instruendum, sed ad flabellandum et excitandum illum magnum ignem qui intra Vos clauditur, ut erumpat in flammam, et vi eri omnibus qui in domo sunt et calefaciat . ait. eosdem : novi enim Ipse scrutator cordium, quod ego et praedictus ater de Vestra Salute, et VeStra etiam, cum Dei beneplacito, promotione, plus sumus soliciti

quam de alterius clerici in hac vita degentis in habitu seculari. Valete. CXXI. Robertus, Dei grαti Lincolniensis Episcopus, dilectis 246 in inmoto liis Henrieo Decano et capitulin meno de Lincolnios, alutem, resiam et benediationem in 'D-

Accedon ad nos dilectus filius magister Robertus h Reasonflar praecentor ecclesiae Lincolniensis, nobis ex parte Vestra 'dixit, Os admirari quod cum in capitulo incolniensio in visi- dixerimus nos velle incipere Visitationem a capitulina indoin Lincolniensi, et sic ad membra visitanda procedere, di0Pe-econverso jam facere deponimus ad quod respondemus, i Roberi de quod antequam venimus Lincolitiam proposuimus ' 'm

484쪽

346 ROBERT GROSSETESTE Jan. 23. Visitare capitulum incolniens in crastino boati Vincentii, quod etiam satis expresse Vobis diximus, et sic deinceps recendere ad visitandum archidiaconatum de to e et praebendas in eodem archidiaconatu existentes; non enim suffciebat tempus inter Epiphaniam Domini se dictum terminum, ad complendum visitationem praedictam in archidiaconatu praedicto: super hujus itaque propositi fundamentum erat sermo noster de ordine visitationis fundatus sed ad Vestras preces, ut scitis, hoc fundamentum est immutatum, et dilata visitati capituli usque in diem lunae proximam post urificationem Considerantes itaque quod tempus ab Epiphania usque ad dictum diem lunae juvantenos Salvatori gratia, suffiei nobis ad praetactam in praedicto archidiaconatu visitationem perficiendam ne interim pigritemur, et in talento nobis tradito non

negotiemur, ordinem Visitationis, quem non simpliciter, sed praedicto fundamento Supposito TOPOSueriumus, commutaVimus: Super quo non admirari, sed magiAcongratulari debetis qua enim admiratione dignum, si Super alterum fundamentum, alterum vel aliter erigatur

aedificium t raeterea siquis quod etiam simpliciter proposuit et simpliciter se acturum promisit, in melius

et animabus salubrius commutat, numquid ex hoe mendacii, aut inconstantiae, aut imprudentiae poterit redarguia Certissimum est nutem melius esse et Deo acceptius animabusque salubrius, quod avente Domino nos dacturos circa visitationi negotium Hisponimus: Philipp. i. ideoque decet os, ut esu Christi Servos non quod vestra sed quin Dinu sunt quodΥente8 ΠOStro proceSSui, ut praedictum est, congratulari, precibu Vestris ut Dominus ipsum prosperum faciat et dirigat, impetrare; praesertim cum in hoc consistat oneris nostri non modica sublevatio, laboris Vestri Matio, e magna, ut acilius et fructuosius Vos in cur vobis commissu Salutem peremini, praeparatio. Valete semper in

485쪽

Robertus, Dei gratia incolnientis Episcopus, dilectis I246. in inristo filiis Henrieo Deca et rupitulo Hono de Lindo, P, αἶutem, gratitam, et benedictionem. ' in ton Scriptum est, u8tum Non contristati quicqvid et Prov. xii. eoiderit; quod autem quis patitur, non quod ipse uiui facit, eidem accideres dicitur VOM autom Viri justi to the iussisti nihil ergo quod vobis accidit os contriStabit; et 44-

si quicquam Vobis accidens Vox contristas, nonne non ob ter toostis justis et si non justi, nonne injustia quod longe .ici is

absit a vobis. Non igitur quicquam vobis accidenS, et maxime leve ad sufferendum Viro forti, tantos Viro contristes Haec autem ideo dicimus, quia ex verbis et vultibus quorundam de Obis, Mi evidenter heri perpendimus, quod quaedam Vobis accidentia saltem vestra nisenAualitatem moleStaverant sed absit quod talis molestatio Vestram tetigerit rationem, me injusti compro-

hemini: sed vestrae rationis firma constantia Vestram sensualitatem contra omne corrobore, molestationea. Viro enim fortes, et domum non 8upeν αο enam, eda Mati Hupro eis A fundatam, Me fluminum rapidissimorum V δε ηρ- sertissimi impetus, nec Ventorum irruentium Viole tissimi flatus concutere possunt: Speramus mutem VOSeta viros sortes, et domum super petrum fundαt . Non igitur vel signum aliquod commotionis in vobiAappareat et maxime ad lenis aurae flatum , vel leniterfluentis inquae Motum Quid autem sunt stultorum stulta et vanis verba, nisi lenis aura Quid vero non et portabilis injuria, nisi leniter fluens aqua Haeterea vir justus mei veritatem propriae praeseri voluntati vos autem, ut diximus, Viro justos 'SAF SperamuA: veritatem igitur Dei e per consequens ipsiu Voluntatem, qui in Sua Veritate ipse ibi complacet, alacriter χι totis viribus t Sequamini; ut compre-

486쪽

XIV. 36.

346 ROBERTI GROSSETESTEhendatas dicentes corde, re, et opere eidem Veritati, S. Me Non quod ego volo sed quod tu, nec sicut ego nolo, sed sicut tu in tantum autem mea Voluntas fiat, et non in amplius, in quantum tua volunta mea est, mea tua ' Ad Dei itaque veritatem et Vestram Voluntatem, non propriam, sed Voluntati divinae coms mem, ne per hoc divinam simul et Vestram perficiendas, Vobis pro Viribus, sinente Salvatoris gratia, Semper erimus consiliatores et coalutores; nec in hoc aliquando, eadem juvaute gratia, V iου deesse poterimus alete.

CXXIII. 124 3 Robertus, Dei gratis incolnienias Episcopus, dileetis iis Christo liis magistris Oaeonioe in Theologia

Regentibus, salutem, grαtiam, et benedictionem. Ontho leo Ρeriti aedificiorum constructores omni prospiciunt, is ' diligentia, quod lapides omnes in undamento ponendigenis of Vere sint fundamentales, oneris videlicet aedificii super-is., erigendi supportationi sua soliditate convenientes hsbouldhe apti. Vos autem estia domus Dei constructores,oidand 8 6 Bd crentes eum super fundamentum Apostolo-Ne Te rum et Prophetarunn, ipso angulari l id Christoandispeei-J66N . Lapides igitur undamentales aedificii, cujus liytb0.e ostim architectonici, praeter quos memo potes, alios

themorn imen1re aut an fundamento ponere, libri sunt tro-δ'S phetarum inter quos et legislator Moyses non immerito ' ' est annumerandus libri quoque Apostolorum et EVangelium quos lapides fundamentales vos in fumdamento ponitis et disponitis, cum eosdem libros per Cor. xii donum discretionis pirituum, Secundum mentem edito-

487쪽

EPISTOLAE. 347rum auditoribus exponitis. Omni igitur circumspectione vobis cavendum est, ne inter fundamentales lapides, vel pro fundamentalibus, non fundamentales ponantur; ne sorte minor non fundamentalium Soliditas supe aedificatum prius paria rimosum, et deinde ruinOSum. Tempus autem maxime proprium ponendi et disponendi praedictos lapides in fundamento, est enim tempus fundandi, sicut et tempus ediscαndi, hora St Eeel. iii a. matutina qua ordinarie egitis decet igitur vestras lectiones omnes, maxime tali tempore, legendas esse delibris Novi estamonti vel Veteri ne' si secus fiat, inter fundamentales, Vel pro mdamentalibus lapidibus non tale ponantur tempus quoque unicuique negotio congruum, contra Scripturae doctrinam et rarum naturalem ordinem, non tribuatur; et a patrum et majorum Vestigiis et conformitate egentium arisius Theologorum vitifeste recedatur. Quia igitur totis aflaetamus caritatis visceribus, quod omni in Vobis I Cor. xiv. honeste et eoundum ordinem tant, sicut praeeipit '

tamur in Domino Jesu Christo, quatinus omnes lectiones Vestrae ordinaris hora legendi matutina de Novo sint estamento vel Veteri ut sitis similes patribusfamilias, imo potius ipsi patresfamilia S, pq Ue S. Μau. τρntes s themuτi vestris noτα et eierci, non alia My quaedam Velut horum modia, aut ab agiographis patribus Superaedificata doctrinae, quorum S tempuAaliud convenientius accommodandum. Valete.

488쪽

12 5 Meellentissimo Dominno suo Benrico, Dei gratis

illustri Regi Anglion, Domino Bibemiioe, Duoi

Norm-nia , Aquit-ice, et Comiti Andeg loe, devotus uu Robertus, mi86ταtione divina incolnie is ecclesio minister humilis, salutem et quam debitam tam devotam cum sinceτα dilectione everentium. on the Et dominationis vestrae praeceptione 'obis inanc

benigne suscipias, audiat, et intelligat; nec solum tanquamn Sun praeceptione, sed et simul a seribentis humili devotione, et qualem habet, caritiae emanantem. Sicut 'itera. quam nobis scripsi Vestra serenitas regia insinuat, duo novimus esse in humano genere regiminis principia Sacerdotium Videlicet e regnum: quorum hoc quidem omnia sui regiminis dirigit ad aetemam pacem illud Vero ad temporalem ut per eam quae demporis est, facilior sit transitus ad eam quae aeternitatis est. Est igitur, ut in eadem litera tangitur, utrumque utriusque uvativum: oc quo evidenter sequitur quod neutrum neutrius est impeditivum ocper hoc, quod utrumque ossicia ac ministeria alterius promovet et nullo modo impedit, imminuit, aut reta dat non enim impedit potestas sacerdotalis quin regiis potestas rempublicam armi strenue tueatur. legibus

justis moderetur, et praeclaris indorne, moribus: mee econVerso aegesis sacerdotalem praepedit, quo minus ipsa inregis sesemam operetur incessanter Salutem, panem verbi Dei eidem ministrando, Sanctorum Operum

489쪽

ΙSTOLAE. 349 exempla praeclara monstrando, vigiliis, jejuniis, et orationibus assiduis insistendo, quae testante Apostolo fieri nequeunt ab his qui eoulαribit negotii implicantur'. mi AEA. Quapropter regia potestas, sacerdotii votiva, nullo modo in cura constitutos pastorali secularibus potest negotiis implicare cum hoc esset solare lumen in

lunare convertere, solare radios a Vegetatione terrae nascentium praecludere, animam a corporis Vivificatione prohibere, caelum etiam in terram deorsum trahere; Sa Mn execrare et rerum ordinem turbare it te Rom. xiii.

orclinαtioni esistere. O Rutem ex parte qua Sacer dotio, dicet indigni, fungimur, iro viribus noStrae modicitatis desideramus, ut sub utraque et ab utraque dicta potestate omni hone8M et ecundum τdinem, mori xiv. ac per consequens concorditer biant vidoliost' ' spiritali tractenturi ab lectosiasticis et spiritalibus,

desectuum in his quae rempublicam regni confingunt, secularibus personis, in regni justis legibus peritis texercitatis P edi non sicut Vestrae suggestum texcellentiae, aliquo modo conamur directe seu indirecte inter imperium vestrum et sacerdotium dissonantiam

procum . .

De eo autem quod congequenter de quodn clerico Hodo vestro nobis assi quandam ecclesiam praesentato, Verbis te 'generalibus oestra scripsis Serenit . - Uecialiter Paggelaw, certiorare olentes Vestra clementis significamus, quod η'h'ldomines Roberto asselem ad ecclesiam ieret etri seniod 6N Orthampionis nobis praesentato, ex ' inoctu laterno 'β, et salutis ipsius et animarum parochiae dictae ecclesiae ton be-

et honoris aegii laeto post plurima salutis monita, 'et 'monte tranquilla et in spiritu lenitatis respondimus, Judge. quod ei justitiario Foresim, fungonti hujusmodi justitiarissossicio, curam animarium non traderemus; cum hoc

490쪽

850 ROBERTI GROSSΕΤΕΑΤΕ facere non possemus misi contra divinam degem it canonicas sanctionea et per hoc, contra nostram in

consecratione noStra ProseSSionem.

onost Quod autem in fine liters Vestrae nobis mandratis, i. h. h. Videlicet quod infimaremus quid unctionis sacramentum anoiniin videatur adicere regis dignitati, cum multi sint reges

Gyaldiga m nullatenus uneta0nIS munere decorentur; non est

Mity nostra modicitatis complere 'o tamen non ignoramus, quod regalis inunctio signum est praerogatiVae SVSceptionis septiformis doni sacratissimi neumatis, quo septiforis munere tenetur rex inunctus praeminentius non unctis regibus, Omnes regias et regiminis sui actiones dirigere ut videlicet non Ommuniter, Sed eminenter et heroice dono timori se primo, et deinceps,

quantum in ipso est, suo regimini subjectos ab omni cohiboat illicito dono pietatis defendat, subveniat, et subveniri faciat viduae, pupillo, et generaliter omni oppresso dono eienti leges justas ad regnum juste regendum ponat' positas observet et observari faciat, erroneas destruat dono fortitudinis omnia regno GVersantia repellat, et pro salute reipublicae mortem non timeat. Ad praedicta autem praecellenter agenda dono consilii decoretur, quo artificialiter et scientifico ordo hujus mundi sensibilis ed0cetur deinde dono intellectus, quo coetus ungelici ordo dinoscitur tandem Vero dono αpientiin, quo ad dilucidam cognitionem si pertingitur ut ad exemplar rdinis mundi et Ordinis

angelici secundum lege aeterea in aeterna Dei ratione descriptas, quibus regit uni Versitatem creaturae, rempublicam sibi subjectam ordinabiliter regat tandem et ipse. Adicit igitur regis dignitati unctionis Sacramentum,

quod rex unctus prae caeteris in suo genere debet, ut praefactum est, ex septiformi Spiritus munere in omnibus suis aegitivi actibus, virtutibus divinis et