In Georgii Buchanani paraphrasin Psalmorum collectanea / [Nathan Chytraeus]

51쪽

SCHOLIA IN Disce etiam duplicigenialia vertere palma i blia conueniunt dulcibit in moris P arpi dicit: Te , cithara canam Nabios. Vide No Iane iactat. Had. Iunii. I is ruinis neruis Indicat δεκ c δον, instiud mentum musicum, a decem choidis seu ne tutis sie dictum. Sinuauit orbem in sormam videlicet circula

rem.

Renidet Id est fulget Hora laus Non eburne&aureum mea reni et in domo lacunar. Apud Catullum est ore aperto, dentibus ostensis subri

dere.

Campis atheris emis Id est, in ipse coelo, stellis

sideribus lucente. poetice. Ita Lucretius, cammpos natantes, de Virgilius, campos liquentes dixerunt pro mari. Sic etiam viceversa aequo campi,

dicitur de plantitie terrae pactos a. Cuius nutu viget is interiti si uodcunque in iterit aut viget J Exemplum anadiploscos , seu lδλογιιις, quale illud Ciceronis Audes in horum consse tum venire proditor patria roditor inqua, patria venire audes in horum conspecitum' Incassum Dictum vult Seruius, quasi sine castsibus, sine quibus venatio inanis est Virg. Turne tot incassumfusos patiere labores Item de igni. In ca Gumfurit Alias cassum dicitur inane dc vacuum, quasi re aliqua carens aut vacans Lucret. Amma ca sum corpus, pro cadauere. Virg. Nutam

52쪽

aut retorquetur. Ita Horat.Od. 2. lib. 2. V quas ingentes octilo irretorto spe sat aceruos. PsALMus XXXV.

De se miminutivum ab amico Horatius: docentu adhuc quod censet is amictatuta. ii culum alias genus ei is est. x populi Met.iph pro infima plebe: quam .sentinam i bis nominat. Diatronibru Balatro vaniloquum os utile si-mcat, qui G odis es λαι γ ν or 'ς, απερμολογs . ni die significat balatro./entem ent acuunt ad cst dentibus frenit, quod signum est iratorum vindictam

etentium. Psal. ii 3 dixit Dentemfatilans den- ngetur. ax Euge. Interiectio exsultantis, a Plauto que usurpata. PsALMV XXXVI.

Iu is montis a Zigi' Vertices enim aliora

montium etiam media aestate niuit,' albent. ita fonte Deus enim fons vitae vocatur qua dicat, leuitudinem inexhaustam, petenim scaturiginem vitaein omnium bonorum, ibus totum genus humanum perfunditur. Si ς stem a Puo a fecitpopiam meres, ereli- risit saturi iHem 2 rarum uiuentiam, ut eas

53쪽

sCHOLIA IN derent sibi csernin cisternas stactas, qua non cae Exigat tectu Id est, expellat, ericiat. Ita dici, mus, exigere aliquem foras. Aliud est, exigere

IRaringitur id est stomachatur Sc indignatiui Lingi suo prium est canum,cum sunt latraturi . Pecula Diminutivum are.

Fasidio a copia Qua parit fastidium. Exc ipia cnima abundantia nascitur satietas ex a tietate nausea dc fastidium. Cum interim λυπ-ίκεια vili qui detri aros sed tam

mundo apparatu summa cum voluptate&siis cera oblectatione fruatur.

Foenerato Vsuris suis alios deglubitri exsisSit, quod diuitum epulonum proprium est. Laurea Pro lauro Virgil. Sempersua laure Phoebo.

Tiridam Color luridus est, quale in vibicibu videmus, a similitudine colo iis lurae, id est

viris coriacet, ut Iunius putat.

seu squalor qui in capite, vultu,vestitu&toto tu gentium habitu conspicitur Virgil. Foeda sit macies alias proprie lanugo est, ex rebus putridis in locis sole calcatibus enata, deriphimmel

54쪽

verberis aut plagae est, in carne remanens, A ea cruenta corporis exarati Metaphora poe- audacior, quam tamen epitheta miti ant.

4 uti enim subiectum vomeris est area ali qua subiectum flagelli est corpus hominis: sie- per rationem fiunt sulciata post flagra remant vibices. Sulcus et rorum Poetice pro vibicibus. Vitiunt uetuere hic est, non tantum vita si ut, etiam suauiter genialiter vivere volu iton dulgere Catul Vivamus mea Les&a Cic. quando vivemus Q iasi in laboribus mo-

bis quotidianis οβ O homini siit ECA et O .

Eceat ontem mea miseria Elegans metapho- ra. Peccata enim vere siunt initium dc causa, deuasi scaturigo omnia nostrarum miseriarum. ut alius quispiam stomachum quoque co ,ris morborum fontem esse dixit. PsALMus XI. EmbaL J Pro leniebat. Ita Terent. phorna. Sciabam, pro sciebam. In Onibalis, pro insaniebat. Vor in J Vorago vorando, est hiatus seu arathrum praeceps omnia abso ibens etia

55쪽

o SCHOLIA IN

Πκω , more Graeco. Ita Horatius e Dulceri eu-tem Lalagen amabo. DuD D et uentem. Ita Craui

Aurem mellis Olim gentili quadam superstitione singule coiporis humani partes tutele D seu potius Deastri alicuius peculiaris consecrate credebatur. Ita caput sacrum erat Ioui Neptuno lpectus: cinctura Marti frons Genio supercilia Iunoni oculi Minervae: aures Memoriae dextra Fi genua Misericordiae pedes Mercurio , c. Clim vero aures instrumenta sint auditus: dc

ybium audire signum sit obedientis; qui alique mi monere, eumq; obedientiam praestare volebant, aurem ipsi vellebant, quasi aures cum eae peditas

traberem attendere iubere iam Eademq; ex causa morem caput aperiendi originem habere, credi bile est. Sicuti enim, qui aures inuoluit obte-git eo gestu indicat, se nolle audire ita, qui auribus velum demit eo ipso innuit, si praest , Icadaudiendum obsequendumque promtum esse, Virg.Ecl. 6. Cum canere reges pra , Cynthius Aurem Vessito a monuit Imo Esaias quoq; cap. dio Dominus, inquit,aure mihi vellicauit diluculo. . Tergeminis honoribu Versus Horati od. i. lib. i. Intelligit autem p uisus tergeminatos. Quod Roma in theatris fieri s litum patet ex illo Virg.

Per cuneos geminarur e trit bi 2 patrum, Corripuit, o c. P, A L-

se bla

56쪽

PsALMUS XLI. Eoridum versabit Veis a re est crebi Oc uolucre. Horatius: - os en seria Graeca Nocturna e sate manu versale Hrna.

Missa Uitu et is mali J Quae Euripidi est

Eecalcitra I letaph. bobus contra stimulum alcitrantibus, aut a pullis equarum lacte fatura-

is de quibus scribit Alianus variae historiae libu τερα, oratius de Ca s August. Cm malespalpere recalcitra undis vim. IN SECUNDUM LIBRUM

REduceni Reduxis dicitur, qui ex peregrinati

one exsilio vel captiuitate in patriam reuerti- 'lur. Terent. Heaut Tun: Gola reducem ac iu satriamfacis.

Iordanis Fluvius Palest in Ar, aptis in Christi aliis mirandis operibus nobilissimus. Nomen labens a duobus sontibus Iori Dan, e quibus ad , dices Libani erumpentibus, postea cocuntias, ipsi Iordanis profluit scuti ex Alpibus noris luaenus.

57쪽

- SCHOLIA IN I usini placido Sic Horat. lib. . Od. 3. me tu Me omen semel Nascentem piacido lumine li deris.

IEnum dedisti Id est, venum exposuisti tamquam vendendos. Ita dicita ius esum dare quasi pedibus subiicere. Vide Psal. 9. Neca: ctio te ditiorem reddidit, in. d. ade viles fuimus, ut venum expositi emtore non inue iniremus. Est enim auctis venditio publica, quae sub hasta ad vocem praeconis, merces sigillat in proclamantis fiebat in qua is, qui rectum relvendendae maxime auxisset, hoc est, qui prae abit:

maxime care eam emere volitisset, mercem aul: serebat Hrea cauclionari,auctimemfacere , has publice co,in propatulo vendere, resimilia idem significant.

Vmbram ergastuli Ergastulum proprie locuerat,vbi ergastuli, id est, serui conclusi in vinculis&compedibus, opus faciebant, sicuti iam isaciunt, qui ad triremes sunt condemnati. Vndvox ea etiam pro arcete dccustodia usurpatur cuius squalor tenebrae non inerum brae hoc loco indicantur. Hinc Columella ergastularim stqui praeest ergastulis.

G micat micare est subit b& quasi per bre ' uia interualla resplendere aut exsilire, aut subit aliquid extendere. Hinc est igitis micar

lusio

58쪽

' sionis genus, quo digitis utrinq; extentis, alter ahemus numelum diuinatione assequi studet. Virg. de equo generoso Miciat auribis, ct tremit artus. Ouid. 3. Fast.

Terreor admonitu coro timore micat .

Lege mo ista in ollio, in oli ire. Loculis eburnis Procistis eburneis. M rrha lacryma Myrrha proprie nomen ar- uscula Alabicae est , e qua amarus ille liquor nyrrhae instar lacrymae destillat, ad prohibendas putrefactiones olim tantopere expetitus. Stactati κτη, ut volunt, est nos seu succus, ve oleum, e cinnamomo vel myrrha incisa sit

an s.

Casia odores Quae aliis est canella. phyre Insula nauigationibus auro Salo-onis celebrata sic dicta, ut volunt, ab Ophir inepote Heberi, cuius mentio fit Genesio HanelIosephus in India ponit, sua aetate terram au tream vocatam confirmat. Ab hac dictum volunt aurum obri sum, quasi dicat, Ophyri sum. Undarum regina I ros Tyrus primo colonia Sidonis postea nacti opolis Phoeniciae talis fere olim situ, opibus d potentia in mari Syliaco, qualis nostro tempote est urbs Veneta in aestuariis sinus Adriatici Quam autem splendidae t pulenta fuerinthae urbes, patet ex 27.&28. cap. et Ezechielis.

Murices murex nomen piscis marini ex ge-

59쪽

SCHOLIA IN

nere conchartim, ex quo color purpureus conciebatur. Vndefcre muri a pri insa purpura accpitur. Psal C III. Floris Tyri, comantis Murice.

Gazisi potentes GaZa vocabulum origin Persicum Germanico sa)a cognatum Sicuinter ipsa harum duarum gentium linguas magnam cognationem esse perhibent. De voce Gaaasc scribit Pomponius Mela lib. i. in descriptione Syriae Caterhi in Palii in in ingens es munita admodum ciuitas Gaeta sic Per a aerarium vo . cant f inde nomen es quod, cum tum Cam

se armi peteret cie opes c, pecuniam in

tulerat. Unde a huc 5 auros magnos regios, et dicimu3. Q urtius lib. . Ante solis ortum pecuniam regiam, quam Gazam Persa vocant cum preciosis antis rerum est erri iubec . Extat vox eadem in sacris literis, illi. c. 3 9. In Gazam re gis, id est in fiscum siue aerarium.

p l. Pictas vesis auri Autii in medio, c. Et est hoc creberrimum apud Lucretium apud Virgillum non item. Lucretius: Ignoraturent , quaesit natura animai pro animae,&c. Item Lucilius: Terrai rugiferas, pro terrae ii agi ferae ob quod,a Chrestillo quodam , antiquitatis admiratore Praepostero, recitatum, ridet alicubi Martialis.

I Syncope pro repositas Virg. Manet alta mente reposeum Placida composta pace qui cis, pro compositus. PsA

60쪽

PSALMUM XL VII.

' Lagico Classicum accipitur pio tuba , aut

buccina Cla meit multitudo li ominum or- lae certo adunata, ut in exercitu. Eius tuba vel

ccina vocabatur classicum, quo signum praelii batur id qui inflabat Varroni si Classicen. ruius etiam Tullus in quinque classes destribuit p. Rom. pro modo census, seu ut quisque di- u erici, sic, qui eius decensus, seu πίληρ ατ 2

ociat, eadem quoque onera ferrent. Vnde quin-

classis homines pro infimis pauperrimis

bebantur Docti modo mi Pro periti modorum. Ita Cic Is ac Litora Graeca tam doctin. Praetorios erum Metaphora, qua caelum scunt resia aut palatium, indicatur.

Ioni Mons urbis Hierosolymae, arduus irae ruptus, arce Dauidis,dc sepultura rei um no-llitatus. MAEArcton vrsa est. Ea autem in g, Septentrionali circa polum ursia maior de inor conspiciuntur, a quibus etiam polus uulus arcticus nomen habent inde fit, ut eolo nomine plaga Borealis a poetis indicetur. it autem qui scribant, non in Septent ionali, potius in meridionali parte Hierosolymaen tem istum eique impositam arce sitam suisse,