장음표시 사용
111쪽
snia est Haud decet hune solidationcm indulgere soporte
Cui populi comiratili,c tanta negocia cura . Sive versetur ijubIico semper aliquid agat quod ad retri commuit iaciat a est nusinoni Vincipein agat.
At magis decet Principe in publicis vcrsari functionii II isthusa abduxi agere. Quoties alite prodit,aduigilet,ut ipse ipia vult tis,inccisuS xpcipue sermo talis sit,ut populu reddat meliorcyremor,qcild fecerit aut di xcrit ab Oibus obseruari cognolci*.N aecia probatu est sapietibus viris Pasar Neges institutu apud quos domi abditi vita exigebat.Et hac una di uin pulvia studebat a suis immiseri,qgnuna Oipi Tentur, Ura nebant.
ristinae sul copia facitet populcnQuQd siqn prodibat: nihil aliud qfaltu barbaricu, opes imalo populi inanaodiscas ostentabat.l liquii xuii aut lusibus aut furiosis expeditionibus traligeban .peride Quasi Meliet,qd pacis pib' agat cycnus Princeps,cu rata iraec pateat pulcherrimorum facinoru segcs,si modo adsit Urincipe dignus anilia'. Et sunt hodie tisintilli,qui putent luelse parum regi ii, In publis
quod solu cit regibus pulcherrimu i publicis functionib' ζ', IIII,
versari. ac admoduri iscopi nonulli nihil nainus suu nibus regi esse ductit: qidqdvnu licopo dignu est, docere populi pulcherriac miro cosilio, id peculiare est piscoporum id veluti in Π Vm dignit in alios,clinant qd sordiditsimu id sibi potusina uvindicanti Atrio puduit Mithridatem nominus cruditione imperio nobilcm rcgein suo ore, nullo riterprete populo his reddere,qiiod ut saceret vigintiduas linguas ad plenum lcgitur,crdidicisse. Nec Philippus Macedonum rex parum decorum rcgiiudicauit quoa cotidie cognos.cendis causis sedcrct.Nec Alexander naagnus,huius filius stet alias ad insania, strambitiosus, cui mortara hunc fuisse proditu est,ut altera aure manu obturata cognos Tetsi cens sese alicratia illam integram seruare diuersae parti. Verum quo magis ab hisce rebus abhorreant nonulIs p μyψρο uersa educauo principuin causa est.Einu iuxta vetus pro h ς k-ςi
112쪽
INSTITUTIO PRINCIPE CHRISTIANI
rabse , Verbivina,qua uis nouit artem in hac se libenter exercete dii, causis cis ictas ab iis laquibus intelligit se parum valere. Q uia torrca fiat igitur,ut qui inter alsentatores re mulierculas primum
In isti, praui opinionib',dcinde voluptatibus corrupt', primos
nun*ie illOS annos in alca,chorcis,ci venatu consti mpisit. postea quod agili gaudeat in his versari functionibus,quarum vis diligenissiilsimam requirebat Deditationem. Homerus negat principi tatum esse ocit,ut totam noctsi edormiat,ivisti nihil aliud hidet nisi ut nouis subinde voltiptatibus totius vita taedium fallant,perinde quasi nihil omnino sit quod agant principes. Eono patrifamilias nus deest quod chiret in una domo, ct principi deest quod asgat in tam vasta ditione. Bonis legibus occurrendum est malis moribtis, corrigg2 ζd si dae leges deprauatae. tollendor mala prospici Udi magistra
eibi. R' 'l' US integri puniendi aut cohibendi corriipti Exquirendes rationes,qttibiis tenuem plebeculam qua inimum grauet cibiis ditioncm sita latrocitatis ac maleficiis liberct id I potest minimo sanglii ne quibus suorumpcrpetuam concordiam alata stabiliat. Sunt his minutiora quaedam sed noindigna quis magni principe Justrare ciuitatesses hoc
ninio vi omnia reddat meliora.quae parulia tuta stant communiat publicis cedinciis Ornet,item pontibus porticibri remplis: ipis aqtiet u Otibus oca pestilctiae noxiget e muratis aedificiis vel desiccatis pallidibus Amnes incomode fluentes: alio derivet Marepc Imoditate pliblica: vel admittat vel arceat. Neglectos agrOScolendos curct quo magis suppetat annonae vis. Parum utiliter cultos aliter coli iubeat veluti ne illic vineta sint: ubi vinum clii tui ra indignum proiiciali cu frumenta gigni postulat. Hiritis
generis sex mi a sint: qtiae curare principi sit Pu Ichemia bono principietiam iucundum ut nihilinusit opus vel vesistere Quin i bullum qiraerere:vel alea fallere nodum. iureip.re In his quae ad rempublicam pertinet:α nuenit principe
113쪽
tractior: Ptim ne publico sumptu sibi viuere videatiir: par tim ne cluc suos luxuriem doceat. multos; maloiia parcita id 'etcRPmitos in hoc errore fuisse: utina hodie
Hoc sibi petiit pluasum habeat bon'Priceps nihil a se geri posse magnificcti'usi sic id si hoc, mi qd sors dcderit forcti'rcudat:ac modis olb'ornati'.Laudat' cita doretissimis virisEpaminodor ducis ai':cui cupinuidianassa Eoamist Od legat': humilis ac vulgo cJtcpt': ita sensit: vidcini nondas. ccps it honestilliinos habit'a naaxis viris abirct: negas magistratum dignitatem adfore viro. sed virtim magistratui. Id sequetur: si,qucadmodue parte demostrauimus eas res curet maxime: P quas resp. stabili turri illustrat eas pyς rursus excludat, arceat, quae rei p.statu reddunt deterio Mucium: r .Adiuuatureni maxime boni Principis cxdplosapia Q 4Muri vigilantia magistratu officioru integritate, sacerdotusanctimonia udiiDagistrorum desectu aequis legibici ad virtute conducentibus studiis. in his igitur augendis A cosirmandis sit is boni 'rincipis cura.Itaditur aut diuersis quae lacili iis excludentur arcu. stirpes ipsas ac sontes conabimur tollere prinas viide haec nasci d praehodimus.In
huiusmodi rebus sollicitum S ingeniosum csse.Christiani Principis est plueta. In hac salubriter spirare, in haec suast multasare consilia:id dema ristiais digna pricipibus.
114쪽
Q cadmodum corpora coelestias ut paululu tumultu aut redi curtu divarici,no sine graui reru humanar in Pnicie id faciut, idqliod pala videmus indefectib lotis ac iunxata sumini principessi quid aberrent ab honesto,aut si quid ambitione ra,stulticlaue peccent,id protinus ingurti totius orbis malo faciat.Nec enim ulla und eclipsis sic tflixit holitinum genus,ut Iulii pontificis 6 Ludovici Gallliarum redis dillidium: d nuper&vidimus&fleuimus.
DE BELLO S SCIPIENDO. GVm nucloporteat prici occipiti esse cosilio tu
haud alibi colantior erit aut circuspectior. ili suocipiodo bello: qdinis ex reb'alia nascatin mOMendu bes da ex bello semel oini bonafe re naufragium Oriathoim malas respela exundeLDein F,5 aliud malu haeret tenaci Bellu e bello seritur:e minio maxim:ex unico genalonu:e ludicro seriuci cruditi nascit: Δ alibi nata belli pesti in proximos cita imo in procul etia dissitos propagatur. Di priceps,uioino bellu luscipietinisi cu tetatis is Quando is nulla roevitari potuit Hoc aio si fuerim':v lxvnstexi rudiri et inivit os bellu. Deniet si vitarinopor: resta pestiles tu bellum proxia curasuerit pricipis viaminio suos Dalo: qminio
stissimsi sit si quodovio bellu tuitu vocari debet:postri lepositisas ini vcitaliter roem icosiliu adhibeat: dum
vere supputarit: quati initurusit bellu ct nuidqd bello deniq; petitur: tali sit:etia si certa sit victoria:qno spoptiae causae faucie Blat. F pede curas sumpt': picula: moli studi logi apparaui.Atax sedabarbarica se sceleratissimo; e
115쪽
hoim:eddu riceps erga principe aiosior videri vis,cidasta pecunia bladlcndu ac seruicuti militi mercenario quo qdchoim Mnere,no est aliud vel abiecti'vel execrabili'. Nihil bono pricipi chari' et ut suos habeata optios. At quarmator aut praesentior moru pernicies, 4bcllhims Nihil pricipi magis in votis, , t suos in Ultimes ac rebus olbus nolrenicis videat. At dum bellare discit iuuentutem tot perisculis obiioe reta gitur,e 'nata hora, tot orphanos,tot viduas ot orbCs senes tot mendicos tot intactices reddit
Nimio costabit orbi pricipui apias, tetra res sit bellii, pcrgate imeto dis Te,Vt seneX aliquad Nonhella ham bellu cise re adeo pestilete.Sedo dei linmortale,lin ndo binas numeris toti 'mundi malis ista didicisti sentetia. Intelliget ' res sit aliqn inutilesiisse.regnippagasse fines, initi lucrum aliude dii
videssatur lunanauia illic detrimentulaa, sediti ters, Otho calpricepininum milia vel extincta sunt vel afflicta. Haec e libris potius distenda sunt, e memoratione scialom, periculis tot aatinos ille alit ille princeps pro tali ditione digladiatur.Quanto pitis incomodi suit illic u cominodis Husim si res instituet bon'priceps,qua: ppetuo placeat. Quae affectu tumulatur,tantisper probantur: donec coiconemur affectu. At quae iudicio fulcipiuntur:c iuueni las
erut eadem placebui ct sent Vcrum id nussi magis obserus dum in suscipiendo bello. Plato seditioiic vocat no bellu: quoties Graeci cu Grae b iistiacis belligcrarctur: id si quado incidissici modesti isti ae ius no bellumbet geri. Quo nanalgitur note vocadu celisenatis quoties sed seditio Christiani cu Christianis digladiatur: tot viculis inter sese connexi: vidctim id ob titulum nescioquc: obiritia tu odiu: ob stultam aut iuuenilena atrabitioncm: ct crudestiui me geriturict in multos prorogatur annos sSic principes quidam imponunt sibi in omnino belluati luod iustu Emihi ca iusta est suscipicdi. Prinati an Oino iustuna sit belluna: i natato relinqilcimus: cui novidet sua cit
116쪽
iustasEt inter tatas rera humanaru mutatiocs acrici stitui dines,in toc pacta foederat,nuc inita,nu restilla,cui post sit deeste titui', si qli scitet titui' fatis it ad moueau bellus At Pontificiae leges non improbat omne bestu. Et Aesogustin' alicubi probat.Laudato: diuus Bernardus milites chesta quosda.AtChristus ipse,at Petrus a Paulus, bis diuerta et apostoli docet.Cur horii authoritas minus apud nos valetes Aus, bdi sta gustini iiii Bernardi Augustii uno aut altero in loco beld lutio probauit. At tota Christi pBia dedo ebellii Aprinusino iprobatiAtin illi ipsi salicti doctores,as' volutvno aut atrero loco*batii bellu,quot locis ide probat aedetestatur. r his ot buuslatis captam'qd alat ni a vicia Postremo situs rem excutiat diligentius, is reperiet a nemine probatu hoc bellos genus quo nuc vulgo Oflictaiatur. Quaeda artes ob hoc reiectae sunt a legibus ditimium affines essenti posturae N plaeruet dolo tractaretur, vellit Astrologias Alcimistica,qua voca conferi potui vi alis hisce rebus recte utatur. id loge iusti'fiat in bellis,quos et si possit aliquod esse iustu,tia ut nunc sunt res mortaliu, haud scio anuilii eiusmodi restire liceat: hoc est cui 'authorno sit ambitio,autir aut sciocitas,aut libido,aut auaricia.
ru . bi. penuero fit,VxpceresPsusiores re familiari data paeibibur bellu suscitent,quo uolycetia pilationibus re augeat dobellum sus mi.Fit aliquoties,ut pricipes inter se collutat, reficiis titucipyδRivr l,regera qtio magis attenuet populi vires,ci publicis malis parteis uias stabiliat. Qua pter bonus Christianus
Princeps oe bellii tumuis iustu suspectum habere debeti At inculcat no cive ius deserendii. 'rimu istud ius mansna ex parte ad priuatu pricipis negociustinet si quid illi
accreuit amnitate.Vt iniquutit hoc talmineus populi
malis perseqs: du nescio qua ditionis accelsione perseqtieris regni uniuersum expilares textrema discrime adduceres Nndit Priceps principe in re levicula,ea priuata nepe in affinitate aut alia lauili, id hoc ad uniuersu ppitas
117쪽
Oia bota' priceps publicis inetitur comoditatib alio i Eundemne Priceps ide fuerit.no ide est ius in holes, ct in pecudes i q.: zici
Bona Darsi perii Fosensus est populi,ea res prirno reges pessidium perit. ioci liqd dillidiu ortu fuerit inter pricipes,cur no iussi suc*is potius ad arbitros itur Sunt tot cpi,tot abbates,di cruditi viri: tot gratie iraagistratus,quOR thia re colici decebat portu tot stragib',tot expilatiJib',tot orbis calamitatibRPrima sulpectu esse debet Christiano Principi suu ius: deinde si maxime constet expendere Oportet: aniatis toti' orbisnaalis sit vindicandu,qui 1apiunt,malunt aliquotiesrcidere: i pieq,qd hic pipiciant unus esse dispodii Malsiet Opinor Caesar concedere de nire iuOAMaonarchia illa vetere Pseqμ ius illud qd illi deserui iurecdiuliolet literax Atuderit tutu inquiuncunenao ius luti Pseqtiatur 2 Contra sequatur sane: si id expediat rei p.modo ne nimio colteici bellu in reluibus ius pricipis.At nubiliviqiutu est dii situ spius ta n ς νὴ m ad vitia perse ituri Videmus bella cx bellis nasci, bella belIis succeae re,nec ulla tumultu id modii aut fine.Satis igitcostat hisce ronibus nihil agi. Proinde diuersa tentanda remedia. Ne inter anaiculos idena constabit neccilitudo,niualter alteri nonnuria cesscrit. Maritus saepe quaeda codonat uxori: iae scindat concordia. Bellula, id gignat nisi bellum At ciuilitas ciuilitatem intillat,n quitaS aequitatem. Mouebit 'hoc Principem pium, re clementcna, qtIOd
perspiciat e tam immcnsis malis quae belltim omne secuin uehit,maximam partem ad eos redire, ad quos bellima nihil attinci,quic his calamitatibus sunt indignilsimi. Posteau Princeps uniuersos; malos subductis calculis Quid eb, sumniam collerarit si taliaeta, nil colligi possit tu ita se, citandum
humani sanguinis. Ot viduae tot luctu finestae doni tot ς; -;-rQ Orbi senes tot indigii egetes ata naOi ,legu,ac pietati spernicies mihi via imputabitur Haec mihi luendac hristos
No, tyriceps vidisti hoste,nisi prius hostilla secerit ui
118쪽
suos.Expiladus populus accipiedus miles no sine cama roni dii tusipitis.Excludendi ciues ab hisce regionib',q antea suo bono sitiebatur Includedi ciues ut includas hosae Et sepentiero fit, latrociora c5mittana'1 nrosa i hoste Vt difficili'ita pulchrius est,eκtruere praeclara ciuitatail demoliti. Videmus autem ab idioti, di priuatis condi flo ς' ni reritistinaas urbes,quas principiana irae demoliuntur.Ft Ozee. penumero maiore negociori impcia demolimur oppida gallud notium condi poterat ac bellulia tanto sumptussato dispendio,tanto studio, cura molimur, ut decima eaoruna rerum portione,paX constare potuerit.
Eam gloriam semper affectet botius princeps quae sit incruenta vcum nullius coniuncta malo.In bello ut optime res eu niat,in alicritis partis scelicitas alterius est pernicies Saepenumero flete victor nimio emptam victoriam. nbstinen non mouet nos pietas,ia no Orbis calamitas certe modum abel ueat honos Christiani nominis. uid censemus loqui de iis ci ob nobis Turcas , Saracenos cu videant tot a saeculis adcohr. ouo niIiit conuenire inter ullos Principes Christianos Nullis rem deribus cohaerere pace: Fundedi sanguinis nullum enmoduli ominiis este tumultus interethnicos,il inter eos qex Christi doctrina summam profiteantur concordiam Quam fugax abreuis a fragilis est hominum vita:" obnoxia calamitatibus.quippe a tot morbi,tot casus impetitiatassidue. uinar,naufragia,terra motus, fulmina. Nihil igitur opus bellis accersere mala, ct tamen hinc plus malorum a ex omnibus illis officium Concionatorii partes erant,dissidiortum aEctus ex aniconciona nais vulgi penitus reuellere.Nunc ferre Gallum odit An. MUM us non ob ali iid, nisi quod Gallus est. Anglum Scotus, tantiam quia Scotus est. rmanum Italiis Fluctium Sueuiis atq; item dccaeteris. egi regioni iniuisa uitas ciuitati.Cur haec stultissima nomina magis nos distrahunt,sicoμ glutinatonanibus commune Christi vocabulunas
119쪽
idonemus aliquod bellu esse iustuna in m videmus
in hanc peste insanire mortales nancis: sacerdotu prudentieerdottiae sult in diuersam parte avocare plabis ac Princi Du antis tu pulcrimos.Nunc videmus hos nonuna se belli laces.Non pus detri Js vcrsari in castris. illic crux illic Christi corpus.&cure plusa tartarea miscet coelestia sacrainetaIS in tam cruento diffidio adhibent sumae charitatis symbola. intodirmagis est absurdum in v trist castris adest Christus, velut ipse secum pugnans.Non sat erat inter Christianos tolerasri bellum nisi sumimus etiam haberetur honossSi noli tota undiet Christi doctrina cum bello pugnarsi unum proferre poisint illi: belli nomitie coincndatu bel H bellis
lenius Christiani. Permissiim erat Hebraeis bello conicia Italadrised consulto deo.At nost oraculu,quod assidue nobis
in Euagelicis literis resonat, a bello deterreis in belligeramur insanius il illi.Dauid aliis virtutibus d fuit gratissimus A tamen vetuit ab hoc sibi condi templuna non ob aliud,nisi quod languinarius ioc est bellator citct. lomonen pacificum in hoc delegit.Si haec acta sunt intre Iudaeos: quid de nobis fiet Christianissilli lomonisvnibram habebant,nos verum Solomonena pacificum illuna Christum omnia conciliantem,quaei coelis sunt,fi quor i terra. Ego nec in rurcas bellu temere suscipiendu esse censeo. Tellus in Primit illud naccureputans Christiditione longc diuersa Turcas. via nata,propagata, constabilita.Ne fortalle conuenit aliis rationibus vindicari,qqbus Orta propagata cit.Eevidenuis huiusmodi bes loruptextibus iam totics expila tiam plebem Christiana nec aliud quicu actum.Iam si fidei
negociu agitur,ca martyru Olciantia nomilitii piis attcta illustratam est,sin de impio de opibus: dc possetnoibus pugna st 'etia at ilia videnduist nobis, ne res ea partina sapiat christianissilia. uinit nunc sunt sere. p quos huiusmodi bella crutiir,citi'fiat ut nos di generem' i Turcassi
illii nos reddat Cliristiani: Primu hocasait' ut ipsi sini'
120쪽
INSTITUTIO PRINCIPIS CHRISTIANI
germane Christiatii deides visum erit:turcas adoriamur. Verii de belli malis alias plura oscripsimus: quae no est huius locircpetere Iantu illud hortabor principes Chii 46 tes, . sti*nxi Oi'Vxomissis fictis titulis e fucatis praetextib' se studio rio OxOU pectore hoc agant,ut a diutina taet foeda bellasti pacis di rabies inter Christianos finiatur,dc inter eos quos tot copulant pignora, paXci concordia coeat In hoc ingenium explicent suuna,in hoc vires expedian in hoc consilia Osferant,in hoc neruos Omneis intendant, qui magni videri
student hic sen agnos probent.Id si quis praestiterit,is rem longe splendidior ira confecerit, si totam Africain armis subegerit Necadmodum difficile factu lacrit,si suae quis Q causae blandiri desinat,si sepositis affectibus priuatis rei comunis negocium aganans si Christus nobis sit in coisti. lio non naudus.Nunc dum suum qui negocium agit,dsi Pontifices inpiscopi de ditione de opibus anxii sunt
dum principes ainbitione,aut ira fertitur praecipites dum his obsequutur ut copendii gratia ocs, in has ninairsi reruscellas incurrimus,stulticis ductu.Quod si communi co
uueuua imini dubium cstpricipum illustrissime, quin hoc Carolum sato sic natus es hic ab Optimis A integerrimis viris instil α Quod superest,precor ut Christus optinnis maxi' hi eesaris uri grςgio conatus bene Qrtunare pergat. Dedit ille in nepotein cructuin imperium.Idem velit spesse incruentum.Ille priaceps pacis dici gaudet.Faxit,idem,ut tua bonitate tua Q. plentia,tandein ab insanissimis bellis liccat striari.Pace nolbis commendabiistia praeteritorumatorii recordatio Λrui'nfici si alia supioy topoy calamitates coduplicabuti