Commentarius de actionum cessione Joh. à Sande

151쪽

Incrate ceptiones, quas hic recensere supervacuum putaVi.

CAPUT XII.

An quando cedens sionarium in exercenda actione cessa impedire possit'

S i A. D. a quaeIIione abie hallucinantur interpretes, primis AEnt. Fab. I. Vera sententia ba est, D tabue integra cedentem uti possὸ allione cessu, a. Sed quod exegerit, esionario tenetur re Iituere 3. Quod si uterque concurrat tu Iudicio , Gionariis cedentierit praeferendus, contra Accus. ue generale e is volunt Coi res, quoties is, qui utili adtioue agit, a m habet eo, cui coma petit directa s. Quin etiamsi cede is prior iu)udicio vicerit, ei tanaeia esionarium iu executione concurrenim praeferri debere nonnulli contendunt Quando esto facta est ob causam, an in impleta cedens recte agit, licet res non videatur esse integra fiscutitur Dat , Si duobus idem nomen diversis temposiribus sit cessum , te alteri sit praeferendus Quando imodo tua esse integra definitur in ri ovat. 9. empe. Petinnib litisconteIratione facta Io. Secundd, i e donarius partem debiti acceperit II. Quo casu ne reliquum quidem des biti partem cedens re se petet, contra Aut Fabrum a Tettio, de iuutiatione, cui a su quidem est inserenda contra Speculatorem 13. Sed prohibitio uou es necessaria, contra eundem sui.

Fabium Si adii sit cessa adversus duos debitores tu solidum obligatos, utri , e io si denuntianda II. Cekbris controversia. Ais sufficiat quaelibet debitoris scietitia absque denuntiatione, ne res desiuii esse integra I 6 4 firmantium opinio recipitur Iri

152쪽

ni D ACTIO Nu CEssIONE. SEquitur ut inquiramus, an cedens ipse post actionis. aut nominis cessionem factam, adversus debitorem nihilominus Di directarum actionum agere S cessi narii actionem aliquo modo impedire possiti 1. Qua in questione, mira sibi si,mnia fingunt Interpretes nostri, luna censent, si cessio facta sit in commodum cessionari , nullam ultra agendi facultate1 cedenti competereri sin autem respiciat utilitatem cedentis, adhuc rect cum experiri , nisi interveneri runum ex tribus ab Imperatore Gordiano requisitis, ta cf. C. de novat. Octav. Ocheranus decisio ni . . seqq. ni Tessur decis or i lexander Trentacing. H. 3.tit. desolui. resolui. I .num. I. vers tertia conclusio.

Quibus nihil ineptius Aa jure alienius dici potest.

Antonius Faber lib. Ia co ct cap. n. s. o dum aliis distinctionibus,tmulto absurdioribus, rem expedire conatur,ita se involvit, ut vix sciam, an quisquam longius a veritatis scopo aberrarit.

Σ. Magis igitur est, ut missis hujusmodi commentis, dicamus, dominum, id est, eum qui alteri cessit, sive mandavit actionem suam, posse nihilominus eamdem actionem movere, pecuniamque peterem recipere a debitore, cumque eo paciscit transigere, in do res sit integra, 3. C. Mandat. d. l. 3. C. de novat. Ratio est, quia cesssione non amittitur actio directa, qua primi creditoris ossibus, ut loquuntur Doctores, adeo inhaeret,ut ab eo separari non magis possit,quam anima a corpore utilis quidem ex cessione acquiratuccessionario, sed directam non nisi ex persona cedentis

153쪽

ctione, vel cum debitore transegerit, eo nomine cessionario actionem adversus cedentem dari asserit Accursius in I. ult D de transa Z argum l. 2. . non tantum

sed etsi s. mers fecisse. D. de hereae venae l. venditor.

23. g. r. D. eod. l. ru D desuri.

. Quid igitur si cum vetere creditore concurraUcessionarius, ac velit se potius admitti ad agendum, in hoc concutit uter alteri praeferendusa Solvit hanc

quaestionem Ulpianus in L procuratore. s. D. de procurat Procuratore, inquiens, in remsuam dato,praeferen

dum non esse dominum procuratoris in titem moramdam vespecuniam se cipiendam, qui enim si nomine utilesctiones habent, rite ea intendunt. Accursius in notatu ad Lbs id ita demum verum esse autumat, lite contestatus sit procurator, vel partem debiti accepetit, vel denuntiaverit debitori, ne lueret domino, alias dominum cste praeserendum per t. s. C. de novat. Non recte, meo judicio. Quid enim t annon is, qui actione sibi cessa debitorem convenit,4 contra eum judicio experitur, satis denuntiasse videtur, ne cedenti debitum btuatuca Qui se contendit in actione debiti esse praeserendum, des usine animo quis dubitare potest, velitne sibi potius an cedenti solutum Z Praeterea fatentur omnes, post denuntiationem a cessionario factam, debitorem non recte cedenti solvere atqui cum cessionarius de eo in judicio contendiU, quod praeferri debeat domino sive cedenti, denuntiatio jam antea facta est debitori per citationem, quae, ut tra dum Doctore , continere debet nomina Iudicis a -

154쪽

134 ACTIO Nu CEsSIONE.ris, rei caussam, locum Iudicii vi terminum comparendi idoneum. Et infra probabimus non requiri necessario denuntiationem, sed solam actionis cesta notitiam sussicere. Confirma dcnique lantentiam Ostram elegans Pauli res ransum in l. convenerat. IX. D. Amnor. act. Si convenerit, inquit, ut nomen debitoris

mei tibi pignorissi, ita tuendam esse a Praetore conventionem, ut sir te in exigenda pecunia, o debitorem adversum tueatur debitor exceptionem habet adrersus imum creditorem sive cedentem, nullam vero e limam cauillam, ob quam cessionario blutionem denegare possit, satis liquet hunc illi praeferendum este. Sic apud Ulpianum in L sprocurator. 28. D. de procurat procurator, qui directa actione udicati vel ex iu-vulatu, domino invito vult experiri, repellitur exce-Dtione, inon in remsuam datussit. Undis equitur ar- umento a contrario sensu sumpto, nulla exception ccctionarium, qui procurator est in rem suam removeri posth, licet cedente invito, te praeferra desidς-

Quini generaliter Interpretes nostri docent, Duotie citiaque habens actionem utilem habet caussam δε eo, cui competit actio directa, tunc habentem utilem esse praeferendum habenti directam . . . qui1 per sciem D. desuper c. O. D. Si ager vectigal pet. I. quae

omnia. 2s 3 plane. D. de procurat Bart. in . . m. v.

c. On es dicior inde Cynus ad d. l. s. C. de novat. nu quicquid dicant Glossae,cessionarium csic prς- serendum ait, addita hac ratione, quod non possit venire contra factum propriVm i

155쪽

6. I i tic adeb verum est, ut quamvis vetus credi tor, qui directas actiones habet, udicio egerita obtinuerit, cellionarium tamen ei praeferri deberes, si in

executione concurrat, tradiderint Doctores adl. 3. C. de novat. Oct. avian Cacberans s deci . O num. Ig. vers.

secundo pro hac o inione. lexand Trent acinq. lib. R. tit. de Di resolut ast num . . Et sane quid proderit c denti', cum illud jam exactum cessionario reddere cogatur, ut supra dictum, atque ita pluribus iamptibus

o litibus oneretur.

. Quod si cessio facta sit ob causam, quam cossionaritis non adimpleverit, hoc casu cedens non solum rebus integris, sed etiamsi aliquod trium requisitorum in d. l. 3. C. de novat intercesserit, in nomine cesso eXigendo praesertu , quod ut obscrvatu' dignum nota Joachim My singerus cent. R. ob o. 8. Subnectenda superiori adfinis quaestio, si duobus eadem actio diversis temporibus cessa sit ut cedi posse ostendit acheranus deciso. uter alteri in ea actio

ne sit praeferendus' Dispiciendum arbitror,utrum utraqueicessio facta sit re integra, h. e. antequam intcr- venerit unum ex tribus a Gordiano propositis in . l. s. C. de novat. dc tunc cessionarii praeoccupantis condicionem meliorem esse existimo. Nam re integra, cuin

actio directa, eademque ilica apud cedentem remanscrit, nihil prohibet, quominus ejus exercitium rursus alteri mandare possit. Hoc vero casu potior erit, qui vel prior debitori denuntiavit, vel cum eo litem contestatus est, vel partem debiti accepit. Nec

reser quod in priorem cessionarium actio utilis translata sim

156쪽

iις D Ac TIO NuM CESSIONE. lata sit , ea enim inessicax est, antequam unum ex istis tribus, quae a Gordiano recensentur in . l. 3. nosat intercesserit. Sin re non integra hoc est, post- uuam cessionarius unum ex istis tribus in d. l. 3. cor prehensis adimpleverit secunda cessio sit facta, priorem cessionarium praeferendum existimo. Est enim haec so curida cessio inutilis re nullius momenti, ideo, quod eo tempore sit facta, quo cedens ps actionem,

cessionario Vito, OVere non potuiU, d. l. s. nemo autem pliis Iuris in alterum transferre potest, quanta ipse habet, . nemo. s. D. de Reg. Iur. Atque ita mihi

haec quaestio dis luenda videtur, de qua quid alii sentiant , qui scire desiderat, consulat Gerardum Maynard. lib. 2. Tl of 62.&Alexandrum Trentacin-quium ae resolui. s. s. Porro dixi cedentem re integra debitorem convenire atque ita exactione sua futuram cessionari actionem impedire poste quando igitur res integra esse desiit, omne Jus exactionis cedenti abreptum S in cessionarium intelligitur eis translatum. At quando desinit res est integra Definitu hoc perspicue Gordiano, in . l. 3. C. de novat nempe si cessionarius vel cum debitore litem contestatus sit, vel partem debit ab eo acceperit, vel vi actionem tibi cessam csscidenuntiaverit. Qua singula Eparatim α exactius ex-

Ph μ', ἡ subsum est rem integram esse desinoro

ac cedentis actionem impediri, si cessionarius cum debitore, cujus nomen cessum est, litem sit contestatus. Litis enim contestatio pro delegatione habetur l. δε-

legaret.

157쪽

ari. I. D. de novat. Ac judicium accipiendio, seu Grem contestando contrahitur l. s. f. idemscribit. r. D. de peculio. ii ldum cst dicendum 1 cellionarius partem debit exegerio G debitor enim partem bivens hoc ipso cessionarium creditorem suum satis agnoscit, SI Cum consensum cessioni prael erit, non tam nomen cessirin, quam ipsis dubito quodammodo delegatus Vicletur. 12. a terum Ant. Faber d. lib. II cap. F. haec Imperatoris verba in . l. I. Vel aliquid ex debito accipiat, ita interpretatur, ac uir ca quidem parte actio cedenti denegetur, reliquum vero debitum nilii lominus exigere possit quae explicatio verbis menti Imperatoris plane repugnat. Imperator tatuit, si is, cui mandata est actio, partem debit acceperit, non licere mandatori petere quantitatem debitam,s ed ad)ungit faber, scilicet integram Non recte. Nam si vere. proprie loqui volumus, haec verba, debetiam quantitatem, non

de parte bluta;sed de reliqua quantitate, qui ' necdum soluta est, intelligi debent id cnim, quod blutum est, non amplius dici potest deberi, in pr. ib. octost obhre. Nihilque refert blutumne sit ipsi creditori.

an alii eius volivitate, ut hic cellionario . vero a D.

de olut Praeterea fieri nequit,quin debitor, qui partem debit celsionariolo it , ab eodem de facta cessionGsit certio ratus, qua sola certioratione actionem cedentis impediri an videbimus. Sed in denuntiatione major oritur dissicultas. Primo nim quaeritur hic a Doctoribus, an si cessionatius debitor ibi ruamodo nunciaveri , ne creditori

158쪽

i, D ACTIO Nir CESSIONE. solvat, nequie caustam inseruerit, id sufficiat ad impe- dicti iam debitoris blutioncmo Speculator in iit de

mat, nisi is, cui nunciatum cs , auctam inscri petierit; Vcrum reprehenditur a Bariolo, in l. I. nupγρ. o. D. de nov. oper nunc quia Imperator AleXander in L nomen.

C. una res pignor requirit, ut debitor de obligatione sive celsione certior itat . qua te non susticeres lamnunciationem ait Bariolu A sed debere cessionarium ei ostendere ins rumentum cessionis SI copiam dare: d. l. nomen. . siquis in senatus. I. D. depositi. Clement de ZkcI. cap. caussem quia ita quacunque certificatione, Vel citatoria intimatione ostendenda sunt instrumcnta, vel illorum copia, ut late tradit idem Bariolus in Inon solum. g. morti. D. de novi oper nunt. alii citati ab Alexandro Trentacinquio lib. s. tit desolui. resolui. 29. num. ubi hoc commune piaclium esse testatur. 1 . Sussicit autem, debitorem cessionis certiorem, factum esse, nec insuper neces ario requiritur, inhibitionem debitori feri, ne creditori priori bivat, quamvis secus senserit peculato , ines tit deprocurat eopomine recte notatus a Guillelmo Onciaco ib. 2. Academicarum quaesitonum quas Io num. 2. Antiquumta Speculatoris, aliorumque Interpretum errorem nuper tueri conatus cst Antonius Faber, lib. I 2 conject cap. g.

in ne se cap. fi nihil interim proferens, unde prohibitionis necessitas probari pollet. Nam quod ad . . C. A novat attinet, Vctba non ad cestionarium , sed a

cedentem referuntur.

aue inod si forte duo sint debitores insolidum o

159쪽

ligati, quorum nomen cessum sit, Cessionarius utrique cellionem denuntiare debre, alioqui, si uni tantum fuerit denuntiatum, alteri adhuc erit liberum cedentisblvere, ut in speciosatis perpleae respondit Ludovicus Charondas lib. . res ρns . . 16. Sed an suiliciat ad impediendam debitoris solutionem, si quocunque modo absque cessionarii denuntiatione debitor cognoverit nomen mini cesilaire, mandatumve alteri fuisse, celebris est controversia, in qua mirifice variant Interercles, Z multum se dubitasset mussitasse dribit Castrensis, adeo ut in tanto opinionum Euripo non sit in quo tuto anchora sigi possit. Accursius nunc ait ad . uti. D. de trans P nunCncgat, adae l. nomen M. C. res p M. Albericus adae l. 3. C. de novat ait se authoritate glossae utro iuta casu in judicio obtinuis Ie Varius quoque est Hugo Donellus, alibi nim a d. l. 3. o lib. s. commcnt. cap. et, verssed horum utrumque alentium propugnaπsentcntiam, d rursus alibi adae l. nomen M. in negantium partes inclinat. Contrariis quoque prae)udiciis haec quaestio in summis tribunalibus detinita fuit. Negativam enim sententiam in judicando amplexus est Senatus Neapolitanus , ut refert Otth dei Victis decisn . Assirmativam vero secutus est Senatus Pede- montanus tine Cacherano decis s. cui adstipulatur An l. Fachinaeus, lib. . controv. cap. y . Vulgo Doctores distinguunt mirum cessio facta sit commodo periculoque cedentis, an vero commodo periculoque cessionarii, ut hoc casu quaevis scientia sussiciat, illo non atque, Vide laxandri ur tacitag. d. tit desolat re-

160쪽

solui. I . num. 3. resolut 2'. num . . Quam a stincti 11cm Baldus a L . C. de ob ut in Perse ctam S mancam reprehendit , quia saepe utriusquci gratia cestio sit, ut si convenerit, ut quod Xigit crc di ror actis a meo debitore sibi in blutum imputet, si

convenerit. IJ D. de 'gnor. cf. aut in dotem habeat,

I pater ite. q. . quae debitorem D. de jur dot Certe ccsjio actionum, de qua nos agimus, semper fit in rem S utilitatem cestionarii, ut nempe quod exegerit, ibi retineat, periculum iri regulariter ad cessionariunt spectat, ut supra est probatam. Et quod cedens cacessione liberatur, i forte nomen in blutum dederit, hoc non impedit, quominus nomen illi id recte dicatur cessum fuisla in rem, h. c. in utilitatem S commoduna ccssionarii. v id ergo in hoc opinionum conficitis fatuendum II. Alfirmantium sententiae favere videtur Papi nianus, in t ult D de transacit cui vcndita hereditate,& mandatis emptor actionibus hereditariis, placet debitorem, qui cum debitore pactus est vel transegit, ita dcmum adversus emptorem, cui mandatae erant actiones, tutum esse, si ignoraverit venditam fuisse hereditatem, mandatasque actiones: Inde a contrario sensu colligitur, dubitori non prodeisci creditoris pactum ad inhibendas actiones cssas, si is non ignora-vcrit mundatam aut cessam uictet actionem, tonse Quinter si debitor absque denuntiatione ipsius esitonis, aliunde resciverit cessionem,solam hanc scientiam efficere, ut res integra esse desinat. Huc facit, quod

certiozari non debuit, qui non ignoravit . . in sin.