Sancti Aureli Augustini Opera

491쪽

epistularum LXXV. LXXVI.

et semini eius. 110n dicit 'et seminibus' tamquam in multis, sed tamquam in un0 et semini tu0', qu0d est Christus . in semine, inquit, tu0 benedi

uidebatur; u0s iam uidetis et adhue inuidetis. passi0 d0mini pretium est orbis terrarum, ille t0tum 0rbem redemit et u0seum t0t0 0rbe ad lustrum uestrum n0n 0011001 datis, sed p0tius id in damnum uestrum in parte litigatis, ut t0tum perdatis. audite in pSalm0, qu0 preti0 redempti sumus: F0der Unt,

inquit, manu S mea S et pedes, dinumerauerunt 0mni a088a mea; ipsi uero c0nside r au erunt et con Spexe runt me, diuiserunt sibi uestimenta mea et sup0ris uestimentum meum miserunt 80rtem. quare diui 80res uestiment0rum d0mini esse uultis et tunicam illam earitatis deSuper textam, quam nec persecut0res eius diuiserunt, tenere eum t0t0 0rb0 n0n uultis 3 in psalm0 ips0 legitur, quia t0tus orbis eam tenet: C0mmem0rabuntur, inquit, et c0n Uel ud tentur ad dominum uniuersi fines terrae et ad 0rabunt in e0nspectu eius uniuersae patriae genti Una qu0niam ipsius est regnum et ipse d0 minabitur gentium. aperite aures c0rdis et audite, quia deus d00-rum d0 minus l0cutus est et u0eauit terram a s0lis 25 0rtu Usque ad occasum; ex Si0n species dec0ris

492쪽

S. Aureli Augustini

eius. si h00 110n uultis intellegere, audite euangelium iam

per 0s pr0prium l0quente ip80 d0min0 et didente: Quia 0p0rtebat de Christ0 c0mpleri 0mnia, quae de ill0 scripta sunt in lege et pr0pheti8 et psalmis, et

praedicari in n0mine eius paenitentiam et remi8- 5 Si 0nem peccat 0rum per 0mnes gentes incipiens ab Hierusalem. qu0d in psalm0 dixit 'u0eauit terram a s0lis 0rtu usque ad occasum', h00 in euangeli 0 per 0mnes gentes' et, qu0d in psalmo dixit 'ex Si0n species dec0ris eius', h0c in euangelio dixit 'incipiens 16

ab Ilierusalem'. Fingitis u0s ante tempus messis fugere permixta gigania, quia u0s estis 80la gigania. nam Si frumenta essetis, permixta

giganta t0leraretis et a segete Christi n0n u0s diuideretis. de gigantis quidem dictum est: Qu0niam abundauit iniqui- 1sta S, refrigescet caritas mult0rum, sed et de tritic0 dictum est: qui perseuerauerit in finem usque, hic

Saluus erit. quare creditis creuisse giganta et mundum repleuisse, triticum autem destreuisse et in s0la Africa mansisse 3 Christian0s u0s dieitis et Christo c0ntradicitis. ipse q6 dixit: Sinite utraque crescere HS que ad me S Sem

n0n dixit: Crescant gigania, deerescant frumenta; ipse dixit: Ager est hie mundus, n0n dixit: Ager est Africa: ipse dixit: Messis est finis saeculi, n0n dixit: Messis est tempus D 0 nati; ipse dixit: Messores angeli Sunt, n0n que

2 Luc. 24. 44 et 47 12 Matth. 13, 24 30 15 Matth. 24, 12 13;10, 22 2l Matth. 13, 30 23; 24; 25 Matth. 13, 38 39

creuisset, m. 2 decreuisse M et om. R 25 tempus pars edit praeter an sunt angeli R

493쪽

5101520 25

epistularum LXXVI.

dixit: Messores priueipes Circumcelli 0num sunt. Sed quia pr0 gigantis triticum accusastis, u0s esse giganta dem0nstrastis et, qu0d e St grauius, ante tempus u0s a tritic0 separastis. mai0res enim uestri, in qu0rum Sadrilega praecisi0ne perSeueratis, quidam gestis municipalibus c0dices sanct0s et instrumenta ecclesiae per8ecut0ribus tradiderunt, quidam e0s fatentes dimiserunt et eis c0mmunicauerunt et utrique Carilia-ginem furi08a saeti0ne c0nuenerunt, de crimine traditi0nis, de qu0 ipsi inter se iam c0nsenserant, inaudit0s damnauerunt, epi800pum c0ntra epi800pum 0rdinauerunt, altare c0ntra altare erexerunt. p08tea litteras ad imperat0rem C0nstantinum, ut inter Afr0s episc0pi transmarini iudiearent, miserunt; datis iudicibus, qu08 p08tulauerant, et R0mae iudicantibus non 0btemperauerunt; epi 800p08 apud imperat0rem, tamquam male iudicauerint, arguerunt; ab aliis rursus episc0pis ad Arelatum missis ad ipsum imperat0rem appellauerunt; ab ips0 auditi et calumniat0res inuenti in e0dem scelere perman Serunt. euigilate ad salutem, amate pacem. redite ad unitatem. haecu0bis, quem ad m0dum geSta Sint, quand0 uultis, 0mnia

reditamus.

Ille e0mmunieat malis, qui c0nsentit saetis mal0rum, n0nqui t0lerat in agr0 d0mini 0 gigania usque ad messem uel paleam usque ad ultimam uentilati0nem. si mal0s 0 distis,u0s ipsi mutamini ab scelere schismatis; si mal0rum permixti0nem timeretis, Optatum inter u0s in apertissima iniquitate

1 sunt principes circuncellionum R cercicellionum P A cercilli0nuin, corr. circellionum M circellionum P 2 accusatis R estis, corr. m. 2 ' esse M demonstratis Γ 3 est om. M 4 perseueras: sti S pari a ras.) F perseuer. atis P T demiserunt F 8 de crimine autem traditionis N 13 postulauerunt R 16 audite, m. 2 auditi M audiri, corr. m. I auditi P 21 malis ona. P 24 commixtionem R 25 0ptatum urn eae corr. an. I) P 26 non per tot annos R 28 dieitis A

494쪽

S. Aureli Augustini

i edepistis 3 quid u08 0ssendit pax Christi, c0ntra quam u0s diuiditis ab eis, qu0s infamatis 3 et quid u08 pr0meruit pax D0nati, pr0 qua Suscipitis, qu0s damnatis 3 Felicianus Musti

cili0 damnatum et a u0bis p0stea in iudici0 pr000nsulis accusatum et in Mustitana ciuitate gestis municipalibus

4 Si traditio e0dicum scelerata e8t, quia deus in regem, qui Hieremiae librum incendit, m0rte bellica uindicauit, quant0 sceleratius est sacrilegium 8chismati8, cuius auct0res, quibus Maximianistas c0mparastis, aperta terra uiu08 abs0rbuiti qu0m0d0 erg0 erimen traditi0nis n0bis obicitis, qu0d n0n pr0batis, et sellismatie0s uestr0s et damnatis et acceptatis 3 si pr0pterea iusti estis, quia persecuti0nem per imperat0res pa88i estis, iusti0res u0bis sunt ipsi Maximianistae, qu0s per iudices ab imperat0ribus cath0licis miss08 u0s ipsi perseeuti estis. si baptismum u0s 80li habetis, quid apud u0s facit baptismus Maximianistarum in eis, qu0s baptigauit Felicianus damnatus, cum quibus est ad u0s p 0stea reu0catus 3 uelu0bis lateis ad ista resp0ndeant epise0pi uestri, si n0biscuml0 qui n0lunt, et c0gitate pr0 salute uestra, quale sit h0cip8um, qu0d n0biscum l0 qui n0lunt. si lupi c0neilium fecerunt, Ut pa8t0ribu8 n0n resp0ndeant, quare 0u es c0n Silium perdiderunt, ut ad lup 0rum speluncas accedant γ

quam edd. 12 bellica publica P edd. praeter m 13 sceleratus, m. 2sceleratius M 14 Imaxianistas, m. 3 maximianistas F maxiministas P

16 si etiam propterea R 18 sunt uobis N 20 baptismus facit R 23 ad haec R 26 concilium edd. 27 explicit ad d0natistas quibus catholicae e e .) ecclesia dicit F explicit ad donatistas catholica ecclesia dicit P

495쪽

epistularum LXXVI. LXXVII.

LXXVII.

DOMINIS DILECTISSIMIS MERITOQUE HONORANDIS FRATRIBUS FELICI ET HILARINO AUGUSTIXUS IN DOMINO SALUTEM.1 N0n mir0r satanan fidelium anim0s perturbantem. cui resi-5 stite permanentes in spe pr0mi880rum dei, qui sallere n0np0test, qui n0n 80lum n0bis in Se credentibus et sperantibus et in eius caritate usque in sinem perseuerantibus p0lliceri praemia aeterna dignatus est, uerum etiam temp0ralia se an data n0n defutura praedixit, quibus fidem nostram exerceri ro et pr0bari 0p0rteret; ait enim: Qu0niam abundauit iniquitas, refrigescet caritas mult0rum; sed c0ntinu0 subiecit: Qui autem perseuerauerit usque in finem hic saluus erit. quid erg0 mirum, si h 0mines seruis dei

detrahunt et, quia e0rum uitam peruertere n0n p08Sunt, D i5 mam dee0l0rare c0nantur, eum ipsum deum et d0minum e0rum

e0tidie blasphemare n0n cessent, cum eis displicet. quicquide0ntra e0rum uoluntatem iust0 et 0ccult0 iudiei0 saeit 3 unde exh0rt0r prudentiam uestram. d0mini dilectissimi merit0que h0n0randi fratres, ut seripturam dei. qui n0bis haec 0mnia

20 futura praenuntiauit et aduersus ea nos firm0s esse debere 10 Matth. 24, 12 13

R cod. Mus. Brit. Rey. 5 D VI s. X XII. 2 merit0q; ; in i αs. 2 I.) Py honorandos, corr. m. I honorandis P3 hilario R 4 satanam edd. animas P; ressistunt P 5 in spe om. MFA 8 aeterna praemia M 10 habundabit PMA abundabit edd. Sec. U. Gr. ορα eto πληθυυ :vαιὶς cf. p. 332. Is It refrigescit m. 2 refrigescet P 13 serui, corr. m. I seruis P 14 uitam eorum R

496쪽

S. Aureli Augustini

praem0nuit, c0ntra h0minum maledica uanil0quia suspici01108-que temerarias c01 de Christianissim0 c0gitetis. Breuiter itaque dic0 caritati uestrae B0nifatium presbyterum in null0 crimine apud me fuisse detectum, nequaquam nisi do illo tale aliquid credidisse uel credere. qu0 m0d0 erg0i uberem de numero presbyter0rum 110men eius auferri uehementer terrente euangeli0, ubi d0minus ait: In qu0 iudici0i udi e uti eritis, i ii dicabimini γ cum enim cau8a, quae inter illum et Spem ex0rta est sub diuin0 examine pendeat Secundum placitum e0rum, qu0d u0bis, si u0lueritis, p0terit recitari, quis eg0 Sum, ut audeam dei praeuenire sententiam in delend0 uel supprimend0 eius n0mine, de qu0 nec SUSpicari temere mali aliquid epise0pus debui nec dilucide iudicare h0m0 de 0estultis h0minum p 0tui, cum in ipsis cau8i8Saecularibus, quand0 ad mai0rem p0testatem refertur arbitrium iudicandi, manentibus, Sicuti erant 0mnibus rebus expectetur illa sententia, unde iam n0n lideat pr0u0cari, ne Superi0rie0gnit0ri fiat iniuria, si eius pendente iudiei0 aliquid fuerit c0mmutatum 3 et utique multum interest inter diuinam et humanam quamlibet excelsissimam p0testatem. d0mini dein0stri miseric0rdia numquam uos deserat, d0mini dilectissimi et h0 0randi fratre8.

7 Matth. 7, 23 praesbiterium Pi 4 eriminum A fuisse apud me M detentum,m. 2 supra i detectum P nequaquam, m. 2 et nequaquam Pt 5 meoin. M aliquid tale R. 6 uehenter F 9 exhorta P h eras.) P 11 audiam, m. 2 audeam P sentiam, m. 2 sententiam Pi 12 indelendo A nec om. M 13 malil ali, corr. m. I mali F alia M de- lucide MFA 14 hoceultis h e .) F in om. P causis Om. M16 secuti M 20 humanam. q; eras.) M 21 domini om. A

497쪽

epistularum LXXVII. LXXVIII.

331 LXXVIII.

DILECTISSIMIS FRATRIBUS. CLERO SENIORIBUS ET UNIVERSAE PLEBI ECCLESIAE HIPPONIENSIS CUI SERVIO, IN DILECTIONE CHRISTI AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM. Utinam seripturae dei s0llicita mente intendentes in quibusque scandalis adiut0ri0 n0stri serm0nis n0n egeretis et ille u08 p0tius c0ns0laretur, qui c0n80latur et n08, qui 110n 80lumb0na, quae sanctis et fidelibus suis est redditurus, uerum etiam mala, quibus erat hie mundus abundaturus, ante praedixit, ante c0nscribenda curauit, ut b0na p0st saeculi finem secutura certi0res expectaremus, quam mala Similiter praenuntiata ante saeculi suem praecedentia sentiremus. Unde et

V fragm. cod. Vindobonensis 322 s. VII IX. α p. 335, 5

Inseriptionem om. - 2 clero clero et PiS 3 ecclesiae om. PyS ipponiensis spostr. l. e . m. 2) P ipp0niensi S ypponensis Ιipp0nensis A Hipp0nensis edd. 4 salutem aeternam salutem Pi 5 scrip tura F sollita, corr. sollicita I intenderetis P/ 6 adiutorii P*Ι nostri sermonis nostri M sermones, m. 2 sermonis P) in bonis Py7 .u0s q erus.) P p0tis Py consolatur etJ consolaretur Ι 8 bona quaeJ beatis P .rediturus m. 2 ,redditurus P uerum tam etiam As malis I ierat F abundanturus spost. n ras. vii) M 10 ante om. I curabit I et P/ 1l secura, m. 2 secutura Pi cum

498쪽

S. Aureli Augustini

ap0stolus dieit: Quaecumque enim ante Scripta Sunt ut n08 d000remur, scripta Sunt, ut per patientiam et c0ns0 lati0nem scripturarum spem habeamus ad deum. quid autem 0pus erat, ut ip80 d0 minus Iesus n0ns0lum diceret: Tune iusti fulgebunt sicut s0l in si egΠ0 patris sui, qu0d p 08t saeculi finem futurum est, uerum etiam exclamaret: Vae mund0 ab scandalis, nisi ut 110bis n0n blandiremur uenire n0s p 0sse ad sedes felicitatis aeternae, nisi temp0ralibus malis exerciti n0n desederimus 3 quid 0pus fuit, ut diceret: Quoniam abundauit iniqui-10tas, refrigescet caritas mult0rum, nisi ut illi, de quibus c0ntinu0 l0cutus adiunxit: Qui per seu er au eritu8que in finem, hic saluus erit, cum hac iniquitatis abundantia refrigescentem caritatem uiderent, n0n perturbarentur, n0n expauescerent, n0n quasi rebus insperatis et i5i 0pinatis c0 tristati defic0rent, sed p0tius uidentes aecidere, quae futura praedicta sunt ante finem, patienter perseuerarent

1 Boui. 15. 4 5 Matth. 13, 43 7 Matth. 18, 7 I 0 Matth. 24. 12 13

d0minus om. I 6 suiJ eorum M 8 ut om. PP'S add. m. 2) Pβblandemur I nos non MP m. 2 nos) sedes eae corr. m. 2 fuitne sedis fl) F 9 exerciti, m. 2 exercitati P exercitati 'imP uel rex eadem P descerimus, m. 2 deficeremus F defeceremus, corr. deficeremus P- desceremus ' MP Ir deficere P 10 quod Pi eoi r. m. I quid) Py habundabit P/ΜΙ abundabit edd. sec. Vulg. Gr. ὀργetu πληθυυδ'υα:) habundat A; cf. p. 329, IO 11 refrigescet, in. 2 refrigescit P refrigescit Pi m. a refrigescet) PtPw corr. refrigescet) et refrigescet I ille Pynt e quibus I ' β de quo M 12 per- seuerabit L 13 salbus I hoc PF m. 2 hae) Pβ haec, m. 2 hac P iniquitatis- uiderent non om. I iniquitas. corr. m. I iniquitatiS P14 habundantia dei.) Py perturbarentur interentur L 15 insperatis se eae i facta uid. m. 2) Pr inspiratis, corr. m. ut vid. I insperatis F 16 accedere, m. 2 accidere P PHS accedere ' P-; cf. p. 339, I 6 17 predicata I ante finem J quae finem sm. 2 del.) P patienter in finem om. I perseuerent FA

499쪽

epistularum LXXVIII.

usque in sinem, ut securi mererentur regnare p08t sinem in ea uita, quae n0n habet finem 3: Ρr0inde, carissimi, in ist0 80andal0, qu0 de B 0nifati0 presbyter0 n0nnulli perturbantur, n0n u0bis dic0, ut n0n d0leatis 5 - qui enim ista n0n d0lent, n0n est in eis duritas Christi; qui autem etiam de talibus gaudent, abundat in eis malignitas diab0li -, n0n quia in mem0rat0 presbyter0 apparuit aliquid, qu0d dignum damnati0ne iudicaretur, sed quia duo

de d01110 n0stra talem habent causam, ut unus e0rum Sine

id dubi0 perditus habeatur et sit alterius fama apud qu0sdam

mala, apud qu08dam dubia, etiam si n0n sit maculata c0nscientia. d0lete ista, qu0niam d0lenda 8unt, n0n tamen Sie ut 00 d0l0re uestra caritas a bene uiuend0 refrigeseat, Sed p0tius ad d0minum deprecandum inardescat, ut, Si inn0cens 15 e8t pre8byter Ue8ter, qu0d magi8 cred0, quia, cum sensisset alterius m0tum inpudicum et inmundum, nec c0n Sentire ti0luit nec tacere, cit0 eum sua diuina sententia manifestatum ministeri0 pr0pri 0 repraesentet; si autem male sibi c0nscius qu0d SuSpissari 110n aude0, u0luit alterius existimati0 em

500쪽

S. Aureli Augustini

laedere, cum eius pudistitiam c0ntaminare n0n p088et, Sidui dicit ipse, cum qu0 habet causam, n0n eum permittat Suam 0ecultare nequitiam, ut, qu0d h0min08 inuenire n0n p088Hnt, de qu0libρt 00rum diuin0 iudicio pr0paletur. Cum enim me causa ista diu crudiasset nec inuenirem, squ0 m0d0 unus e du0bus c0nuinderetur, qHamui8 magiSpre8byter0 credidissem, c0gitaueram prim0 sic amb0s de0 relinquere, d0nec in un0 00rum, qui mihi Su8pectu8 erat aliquid existeret, uti de n0n sine iusta et manifesta causa den08tr0 habitacul0 py0iceretur. sed cum pr0m0ueri in clericatu 108iue illic per me siue alibi per litteras m0as uehementissime c0Baretur, eg0 autem null0 m0d0 adducerer ei h0mini, de qu0 tantum mali existimarem, manus 0rdinati0nis inp0nere aut per c0mmendati0nem meam alicui fratri me0 eum Subintr0 ducere, turbulentius agere c0epit, ut, si ipse in clericatu 15B0n pr0m0ueretur, nee presbyter B0nifatius in su0 gradu e S Se permitteretur. in qua eius pr0uo stati0ne cum uiderem

B0nifatium n0lle quibuslibet infirmis et ad suspici0nem pr0- pensis de suae uitae dubitati0n0 seandalum fieri paratumque

1 laedere si aed eae corr. m. 2) P delere PS dum PPi d pudicitia γῆ contaminare, m. 2 contaminari Pδ contaminari P 2 qua Ipermittat eum M suam permittat 'i β suum, m. 2 suam F3 nequitiam, in marg. interpr. malitiam Ι et Pt 4 diuino om. 'iSPβ in PiS m. 2 post iudicio add. dei) pr0paletur, in mam. interpr. manifestetur L 5 ista me causa edd. praeter a obsecrauisset I 6 comodo I ex L 7 cogitaberam I ds F 8 in om. S add. m. I) Pst quia S 10 pr0idetur, corr. m. I pr0iceretur P proueri, corr. m. I promoueri P in clericatu uiae cerni potest) P in eleri-