Sancti Aureli Augustini Opera

651쪽

epistularum XCIII.

de qua dicitur: Sicut lilium in medi0 spinarum ita pr0xima mea in medi0 filiarum, quae nec spinae diei p0ssent nisi malignitate m0rum nec filiae nisi c0mmuni0ne Sacrament0rum. ipsa est; quae didit: A finibus terrae 5 ad te clam au i, cum anxiaretur c0r meum, quae in ali0 psalm0 dicit: Taedium detinuit me a peccat 0ribus relinquentibus legem tuam et: Vidi insensatos et tabescebam. ipsa est, quae dicit 8p0n80 8u0: Ubi pasci 8, ubi cubas in meridie; ne f0rte fiam sicut operta 10 Super grege S 80dalium tu0rum, id est, qu0d alibi dicitur: Dext 0ram tuam n0 tam fac mihi et erudit0sc0rde in sapientia, in quibus luce fulgentibus et caritate feruentibus quasi in meridie requiescis, ne f0rte uelut 0perta, id 0st 0cculta et ign0rata inruam 11011 in gregem tuum Sedio in greges 80dalium tu0rum, id est haeretic0rum, quos ita sodales didit stetit spinas illas filias pr0pter c0mmuni0nem sacrament0rum, de quibus alibi dieitur: Tu uer0 unanimis meu8, dux meus et 110tus meus, qui simul mecum dulces capiebas cib0s; in d0m0 d0mini ambula-

descendant in infernum uiuentes stetit Dathan et 29 Abir0n, impiae separati0nis auct0res. ipsa e8t, cui c0ntinu0 resp0ndetur: Nisi 00gn0ueris temet ipsam, 0 pulchra

1 Cant. 2, 2 4 Ps. 60, 3 6 Ps. 118, 53 7 Ps. 1l8, 1588 Cant. 1, 6 11 Ps. 89, 12 17 Ps. 54, 14 16 21 Num. 161 33 23 Cant. 1, 7

652쪽

474 8. Aureli Augustini

inter mulieres, exi tu in uestigiis gregum et pasce haedos tu0s in tabernaculis past0rum. o resp0BSi0 dulcissimi sp0nsit nisi cogn0ueris, inquit, temet ip8am, quia utique n0n potest ciuitas absc0ndi super montemc0nstituta et ide0 n0n es operta, ut incurras in grege8 5S0dalium 11100rum; ego enim Sum m0ns paratu S in cacumine m0ntium, ad quem uenient uniuersaegsentes. nisi erg0 c0gnoueris temet ipsam n0n in uerbis calumni0s0rum sed in testim0niis libr0rum meorum . nisi cogn0ueris temet ipsam, quia de te iudicium est: Ρ0rrige J0ngius funicul0s et pal08 ualidos confirma; et iam atque etiam in dextram

atque sinistram extende. semen enim tuum hereditabit gontes et ciuitates, quae de Sertae erant, inhabitabis. 110n est, qu0d metua 8, praeualebi Sicie nim, nec erubescas, qu0d detestabilis fueris.c0nfusi0nem enim in perpetuum obliuisc er is, ign0miniae uiduitatis tuae n0n eris mem0r. eg 0 enim sum dominus, qui facio te, d0 minus n0men ei et, qui eruit te, ipse deus Israhel uniuersae terrae 20u0cabitur. nisi c0gn0ueris temet ipsam, 0 pulchra

inter mulieres, quia de te dictum est: C0ncupiuit rex Speciem tuam, quia de te dietum est: Ρro patribus

4 Matth. 5, 14 6 Es. 2, 2 11 Εs. 54, 2-5 22 Ρs. 44, 12 23 Ps. 44, 171 exitu, corr. exi tu M 3 temet ipsam inquit R edd. 4 supra Medd. Sec. 0. 5 p0sita L sec. Vulg. in greges sodalium meorum incurras L gregem CN 6 meorum sine eae corr. m. I) N tu0rum edd. praeter m T at, m. 2 ad P 8 ergo om. R enim M 10 dictum est de te A 11 porrige porro A funicul0s tuos et B sec. 8acr. liti. 12 dexteram L edd. sec. 0. 13 atque in sinistram AR; cf. Uuis. 15 inhabitabitis A inhabitabit L see. 0. 16 erubesces R Sec. 0. 17 enim om. L in aeternum RL ignominae M 19 dominus deus tuus qui R eiJ eius sec. Vulg. Sestuag. αυetu,) meum L 22 concupiscit A Septuag. cod. Aleae. επιθoli lari; VNU. concupiscet) 23 tuam om. A

653쪽

epistularum XCIII.

tuis nati sunt tibi filii; constitues 00s principes

is Sam, exi tu; n0n ego te eici0, 80d exi tu, ut dicatur d0 te: Ex 110bis exierunt, sed n0n erant e X B05 bis. exi tu in uestigiis gregum, n0n in uestigiis mei8 sed in uestigiis gregum nec unius gregi8 Sed gregum diuis0rum et errantium. et pasce haed0s tu08 11011 sicut Petrus, cui dicitur: Ρasce 0ues meas, Sed pasce haed08tu0s in tabernaculis past0rum, n0n in tabernacul0io past0ris, ubi est unus grex et unu8 pa8t 0r. 00gn08cit enim semet ipsam, ne h0st ei e0ntingat, quia h00 c0ntigit eis, 30 qui se in illa n0n 00gn0uerunt. ipsa est, de cuius paucitate dieitur in c0mparati0110 plurimorum mal0rum, quia angu Sta et arta uia est, quae ducit ad uitam, et pauci Sunt, 15 qui ambulant in ea. et rursus ipsa est, de euius multitudine dicitur: Sie erit semen tuum sicut stellae caeli et si qui harena maris. idem quippe fid0les sancti et b0niet in c0mparati0ne plurium mal0rum pauci sunt et per se

ipsi multi sunt, quia multi filii desertae, magi S20 quam ei H 8, quae habet uirum, et multi ab 0ri sente et 0ccidente uenient et recumbent eum Abraham et Isaae et Iacob in regno cael0rum et quia exhibet sibi deus p 0pulum abundantem, aemulatorem b0-Π0rum 0perum, et multa milia, quae numerare nem04 Ι Ioli. 2, 19 8 Ioli. 21, 17 10 Ioli. 10, 16 13 Matth. 7, 1416 Gen. 22, 17; Dan. 3, 36 19 Gal. 4, 27 20 Matth. 8, 1122 Tit. 2, 14 24 Ap0c. 7, 91 tuis. M sunt om. , m. I add. M 3 exitu, corr. exi tu es eiciam P

654쪽

S. Aureli Augustini

p0test, uidentur in Ap 00alypsi ex 0mni tribu et lingua in st0lis albis palmisque uictricibus. ip 8a 08t. quae aliquand0 0bscuratur et tamquam obnubilatur multitudine scandal0rum, quand0 peccat 0res intendunt arcum, ut sagittent in 0bscura luna rect0s c 0rde; sed etiam tune in suis firmissimis eminet. et si aliqua in his uerbis diuinis distributi0 facienda est, 1 0rtasse 110n frustra dictum sit de semine Abrahae: Sicut stella0 caeli et sicut harena, quae e Si ad 0ram maris, ut in stellis caeli pauci0res, firmi0res clari0resque intellegantur, in harena autem maritimi lit0ris magna multitud0 infirm0rum atque carnalium, quae aliquand0 tranquillitate temp0ris quieta et libera apparet, aliquand0 autem tribulati0num et temptati0num fluetibus 0peritur atque turbatur.3I Tale tunc erat tempus, de qu0 scripsit Hilarius, unde putasti insidiandum c0ntra testim0nia tot diuina, tamquam perierit ecclesia de 0rbe terrarum. p0tes h00 m0d0 dicer0 nee t0t ecclesias Galatiae tunc fuisse, quand0 didebat ap08t0lus: O stulti Galatae, quis u0s fascinauit 3 et: Cum Spiritu e0eperitis, nunc carne c0nsummamini 3 sic enim calumniaris d0cto uir0, qui tardie0rdes et timid0s grauiter inerepabat, qu0s iterum parturiebat, d0nee Christus Drmaretur in eis. quis enim nescit ill0 temp0re obseuris uerbis mult08 parui sensus fuisse delus0s, ut putarent h00 credi ab Arrianis, qu0d etiam ipsi credebant, ali0s autem

4 Ps. 10, 3 19 Gal. 3. 1; 3 22 Gal. 4. 191 uidenturi quae uidetur N ex 0mnibus tribubus et linguis R sec. sucr. liti. 2 albis palmisque albis, in mαrg. m. I add. palrnisque Nalbisque MAC albis atque L 3 et om. M obnebulatur N nubilatur A 6 aliqua his M in aliqua in his C aliquam fm e .) in his Ps horam MPL 10 firmioresque et clariores R 11 lictoris II 13 tribulationem, corr. m. I tribulati0num M 14 0peritur i eae rus.) A17 p0tes-apostolus om. A potest M 18 fuisse tunc R 19 et m. 2 l ut P ut AR edd. 20 ceperitis CEL consumamini AC L a consummemini ceti. edd. sicJ si R 21 tardi cordes MA tardos corde RL

655쪽

epistularum XCIII.

dient0s ad ueritatem euangelii, quibus tu p08ted 00rrectis sic, quem ad m0dum ign0tum est, n0lles ign0sei 3 pr0rsus 110n 1108ti litteras dei. lege enim, quid de Ρeli 0 5 seripserit Ρaulus et quid inde etiam senserit Cyprianus, et 110n tibi displiceat ecclesiae mansuetud0, quae membra Christi dispersa c0lligit, n0n collecta dispergit, quamquam et illi, qui tunc firmissimi fuerunt et uerba haeretic0rum insidi0sa intellegere p0tuerunt, pauci quidem in c0mparati0ne ceter0rum 10 sed tamen etiam ipsi quidam pr0 fide Drtiter exulabant,

quidam t0t0 0rbe latitabant. ac Sic ecclesia, quae per omne S gentes crescit, in frumentis d0minicis c0nseruata est et usque in finem, d0n00 0mnin0 gentes 0mnes etiam barbaras teneat. 00nseruabitur. ipsa est enim eccle8ia in b0110 semine, quod 15 seminauit filius h0minis et usque ad messem crescere inter giganta praenuntiauit. ager autem mundus est, messis finis

Saeculi.

Hilarius erg0 decem pr0uinciarum Asianarum aut gigantan0n triticum arguebat aut ipsum etiam tritieum, qu0d defectu eo qu0dam periclitabatur, quant0 uehementius tant0 utilius arguendum putabat. habent enim etiam scripturae canonicae hunc arguendi m0rem, ut tamquam 0mnibus dieatur et ad qu08dam Verbum perueniat. qu0d enim dicit ap0st0lus ad

1 Gal. 2. 14 4 Gal. 2, 11 - 14; Cypr. ep. 71, 3 p. 773, 1l-22 ed. Hartet. 11 Matth. 13, 24-30; 38 39 24 I C0r. 15, 121 ingredientes quidem ad L 3 siel si L 4 legis A 5 paulus ap0st0lus scripserit R 6 displicet, corr. m. I displiceat Μ dispiceat m. 2 displiceat R T c0llegit M 9 pauci quidem sed pauci quidem sunt P sed det. m. I) α es sed pauci quidem Lri ad comparationem R10 qui idem x exultabant m 1i quidam latitabant om. A

Si, corr. m. I sic Μ 13 omnes gentes omnino Γ omnino gentes om

omnes) C 14 enim est L est igitur P 16 finis est saeculi edd. 18 ergo uero R asinarum C asiarum L 20 quant0J quand0 Atanto L tanto quanto L 21 enim om. R 23 enimJ etiam Pap0stolus dicit edd.

656쪽

S. Aureli Augustini resurrecti 0 1110rtuorum n0n est 3 manifestat utique n0n0mne S e8se tales, uerum tamen et tales n0n extra sed in

eis fuisse testatur. a quibus ne illi seducerentur, qui 110n ita sentiebant, paul0 p08t m0nuit dicens: N0 lite seduci; 00rrumpunt m 0res b01108 g0nl0 quia mala. s0brii est0t 0, iusti et n0 lite peccare; ignorantiam enim dei quidam habent; ad reuerentiam 110bis l0qu0r. qu0d autem dicit: Cum enim sint inter u0s aemulati 0 et c0ntenti0, 110nne carnales estis et secundum h0minem ambulatis 3 tamquam 0mnibus dicit et uides, quam sit graue, qu0d dicit. pr0inde nisi in ipsa epistula legeremus: Gratias ag0 de0 me0 semper pr0 110bi Sin gratia dei, quae data est u0bis in Christ0 Iesu, quia in 0mnibus ditati estis in ill0, in omni uerb0 et in 0mni sci0ntia, sicut testim0nium Christic0nfirmatum est in u0bis, ita ut nihil u0bis desit in ulla gratia, putaremus 0mnes C0rinthi0s carnales et animale8, n0n percipientes, quae sunt Spiritus dei, c0ntenti0808, aemul08, Secundum h0minem ambulantes. itaque et t0tus mundus in malign0 p08itus est pr0pter gigania, quae sunt per t0tum mundum, et Christus pr0pitiat 0r est

et t0tius mundi pr0pter triticum, qu0d est per t0tum

mundum.

33 R0 frigescit autem caritas mult0rum pr0pter Scandal0rum abundantiam, quant0 magis magisque gl0rificat0

see. 0. sed. Clem. iusti) et Gr. 8 sit A sec. I 0. 9 estis carnales edd. 16 desit uobis P edd. 17 in nulla P gratia si putaremus R et etiam et C 23 et om. MA totus, corr. m. I tOtius M est om , m. I add. M 25 refrigescit, corr. refrigescet Crefrigescet P

657쪽

epistularum XCIII.

Christi n0mine c0ngregantur in c0mmuni0nem Saerament0rum eius etiam maligni et perseueranter 0mnin0 peruersi sed tamen tamquam palea de area d0minica n0n nisi ultima uentilati0ne separandi. 130n extingunt isti frumenta d0minica in 5 00rum quidem c0mparati0ne pauca Sed multa per se ipsa; n0nextingunt elect0s dei e0ngregand08 in fine saeculi, siqui euangelium l0quitur, a quattu0r uentis, a Summis caelorum

usque ad termin08 e0rum. ip 80rum enim u0x est:

Saluum me fac, d0mine, qu0niam defecit sanctus, 10 qu0niam diminutae sunt ueritates a filiis h0minum, de quibus et d0minus dieit: inter abundantiam iniquitatis qui perseuerauerit usque in finem, hie saluus erit. denique 110n unum h0minem sed plures in 00dem psalm0 l0qui e0nsequentia d0eent, ubi dicitur: Tu,

15 d0mine, seruabis 1108 et cust0 die S n08 a generati 0 ne hac in aeternum. pr0pter hanc enim abundantiam

iniquitatis, quam d0minus futuram esse praedixit, etiam illud p0situm est: Cum uenerit filius hominis, putas inueniet fidem in torra 3 dubitatio enim cuncta scientis n0stram inq6 ill0 dubitati0nem praefigurauit, quand0 eccle8ia ex multiS, de quibus multum sperauit, saepe decepta, qu0d aliter, quam credebantur, inuenti sunt, sic perturbatur in suis. ut do null0 laetio b0ni aliquid uelit credere. ip 808 tamen, qu0rum

inuenturus est fidem in terra, per t0tum agrum cum gigantis 25 crescere dubitare fa8 110n est.

3 Matth. 3, 12; 13, 30 6 Matili. 24, 31 9 Ps. 11, 2 11 Matth. 24, 12 13 14 Ps. 11, 8 18 Luc. 18, 81 in communione L 2 perseuerant K perseuerabunt m edd. praeter m 4 extinguent m edd. praeter in ista MAR d0minica humenta L 6 extinguent P edd. praeter α m c0ngregando, corr. m. Ic0ngregand0s M T loquitur om. A 11 d0minus inter abundantiam

iniquitatis dicit qui autem perseuerauerit R autem sec. Vulg.) 12 permanserit C 16 hac j et in P enim hanc L 19 super terram C21 Separauit, m. 2 sperauit M 23 credere uelit R 24 fidem inuenturus est R in terram MAR

658쪽

480 8. Aureli Augustini3έ Ipsa est erg0 ecclesia, quae intra sagenam d0minicam cum malis piseibus natat, a quibus c0rde Semper et m0ribus separatur atque dis dedit, ut exhibeatur uir0 si10 gl0ri 0 san0n habens maculam neque rugam. c0rp0ralem autem

separati0nem in lit0re maris, h0c est in fine saeculi expectat 500rrigen S, qu08 90te8t, t0leran S, qu08 00rrigere n0n p0te8t; B0Π tamen pr0pter e0rum, qu08 110n e0rrigit, iniquitatem ipsam b0ndrum deserit unitatem. X 35 Ν0li 0rg0, frater, c0ntra diuina tam multa, tam clara, tam indubitata testim0nia e0lligere uelle calumnias ex epi8e0p0rum 10 seriptis siue 110str0rum siqui Hilarii siue, antequam pars

D0nati separaretur, ipsius unitatis sicut Cypriani et Agrippini

prim0, quia h00 genus litterarum ab auct0ritate can0nis distinguendum est. 110n enim sic leguntur, tamquam ita ex eis testim0nium pr0laratur, ut 00ntra sentire n0n liceat, 15 sicubi Di te aliter sapuerunt, quam ueritas p08tulat. in e0 quippe numer0 Sumus, ut 110n dedignemur etiam n0bis dictum

ab ap08t0l0 accipere: Et si quid aliter sapitis, id qu0que

u0bis deus reuelabit. uerum tamen in qu0d peruenimus, in 00 ambulemus, in illa uia scilicet, quae est 20 Christus, de qua uia psalmus ita J0quitur: Deus misereatur 110stri et benedicat 110bis; in luminet uultum suum

Super B 08, ut cogn0seamus in terra uiam tuam, in omnibus gentibus Salutare tu Um.1 Matth. 13, 47 3 Eph. 5, 27 4 Matth. 13, 48-49 18 Phil.

659쪽

epistularum XCIII.

36 Deind0 si Cypriani, sancti epise0pi et gl0ri0si martyris, te

deleetat auet0ritas, quam quidem, Sicili dixi, a canonis auet0ritat0 distinguimus, cur in e0 te n011 delectat, qu0d unitatem 0rbis terrae atque 0mnium gentium et diligend05 tenuit et disputand0 defendit, qu0d 00s, qui se tamquam

iust0s ab ea separare U0luissent, adr0gantissim0s et superbissim0s iudicauit inridens e0s h 00 sibi adsumere, qu0d nec ap0st0lis c0ncessit d0minus, ut ante tempus giganta e0lligerent aut, tamquam ipsis paleam ferre et aream purgare c0ncessum 10 sit, paleas c0narentur a tritico Separare, qu0d unumquemque alienis peceatis maculari n0n p0880 m0nstrauit, quam sibi 0mnes impiae sediti0nis auct0res 80lam causam separati0nis adsumunt, qu0d in e0 ip80, in qu0 aliter 8apuit, c0llegas diuersa sentientes nec iudicand08 1100 a iure c0mmuni0nis 15 am0uend0s esse decreuit, qu0d in ea ipsa epistula ad Iubaianum, quae in c0ncili0, cuius auct0ritatem ad rebaptigandum

sequi u0s dicitis, primitus recitata est, cum fateatur in prae-t0ritum sie esse admiss0s in 0cclesiam, qui fuerant alibi baptigati, ut denu0 110n baptigarentur, unde ill0s sine baptism020 fuisse arbitratur, tantum tamen p0nit utilitatis et salubritatis in paste ecclesiae, ut pr0pter illam n0n 00s credat ab ecclesiae

muneribus separari 3

37 Qua in re, sicut ingenium tuum n0ui, Deillime perspicis

aream eam A concessum u eae ras. et corr.) M li peccatis alienis L edd. qu0d L Omnes sibi R 14 senten i ties, m. 2 supra sentientes M scientes, m. 2 sencientes L nec iudicandos non iudicand0s c0mmunicati0nis A 15 ea om. R epist0la ipsa, Miubianum R 18 alibi fuerant R 19 non om. L 20 arbitrabatur L

660쪽

S. Aureli Augustini

Sacramenta cum peccat0ribus e0mmunicand0, Sicut putatis, periit ecclesia, quae fuerat in 0rbe terrarum - nam u0s id00 Separastis - , iam priu8 t0ta perierat, cum, sicut dicit Cyprianus, in eam sine baptismo admittebantur, ac sic nec ipse Cyprianus habebat, in qua eccle8ia na8ceretur, quant0 5 magis mult0 p08teri0r uester auct0r paterque D0natust si autem illo temp0re, cum in eam Sine baptism0 admittebantur. erat tamen eccle8ia, quae pareret Cyprianum, pareret et D 0natum, manifestum est n0n c0ntaminari iust0s peccatis

alienis, quand0 cum ei8 Sacramenta c0mmunicant. ac per h00 10

Separati0nem, qua exi8ti 8 ab unitate, qua exeusati0ne p0ssitis abluere, n0n habetis impleturque in u0bi8 8anetae scripturae illud 0raculum: Filius malus ipse se iustum dicit

exitum autem suum n0n abluit.

38 Meritis autem Cypriani sic n0n aequatur, qui pr0pter paria 15

sacramenta nec ips08 haeretic08 audet rebaptigare, sicut n0naequatur meritis Petri, quisquis n0n 00git gentes iudaigare. sed illa Petri n0n tantum claudicati0 uerum etiam c0rreeti0 scripturis ean0nidis c0ntinetur; Cyprianus autem sensisse aliter de baptism0, quam Drma et c0n8u0tud 0 habebat eccle- 208iae, n0n in can0nidis sed in suis et in e0neilii littoris inuenitur. c0rrexi880 autem istam Sententiam n0n inuenitur: n0n inc0ngruenter tamen de tali uir0 exi8timandum est, qu0dc0rrexerit et Drtasse suppressum sit ab eis, qui h00 err0re nimium delectati sunt et tant0 uelut patr0dini0 carere n0luerunt. 25 quamquam non deSint, qui h00 Cyprianum pr0rsus n0n sensisse c0ntendant, Sed Sub eius n0mine a praesumpt0ribus atque