Sancti Aureli Augustini Opera

712쪽

S. Aureli Augustini

fidelem facit. nam sicut credere resp0ndentur, ita setiam fideles u0cantur n0n rem ip8am mente adnuend0 Sed ipsius rei saeramentum percipiend0. HUm alitem Sapere h0m0 000perit,n0n illud saeramentum repetet, Sed intelleget eiusque ueritatic0 80na etiam u0luntate c0 aptabitur. l100 quam diu n0n sp0test ualebit Sacramentum ad eius tutelam aduersus e0ntrarias p0testates et tantum ualebit, ut, si ante mai0ris usum ex hac uita emigrauerit, per ip8um Sacramentum e0mmendante ecclesiae caritate ab illa c0ndemnati0ne, quae per unum h0minem intrauit in mundum, Christian0 ad- 10

iut0rio liberetur. h0e qui n0n cr0dit et fieri n0n p0sse arbitratur, pr0Det0 infidelis est, etsi habeat fidei sacramentum, l0ngeque meli0r est ille paruulus, qui, etiam si fidem n0ndum habet

in c0gitati0ne, n0n ei tamen 0bicem c0ntrariae c0gitati0nis 0pp0nit, unde Sacramentum eiu8 Salubriter percipit. resp0ndi, 15 siqui existim0, quaesti0nibus tuis, quantum adtinet ad minus capaces et c0ntenti0808, n0n Sati8, quantum autem ad pastat08 et intellegentes, plus larte quam Satis . nec tibi ad exeu-

i0ris usum. m. 2 maioris usum aetatis PyM maioris m. 2 in mary. rati

onis i etatis) usum P maioris usum aetatis RSP P. rationis usum edd. 8 uitae m. 2 uita) migrauerit J- uita migrauerit M*Ps commendant, m. 2 commendante Finx commendant A commendat P ecclesia P caritati A karitatem P commendatione, m. 2 contagione P 11 libe..retur Pi liberaretur H ar del.) MAPy sar e . m. 2ὶ 12 lon,geque Pi 13 illo in eae uno cod. Vat. habeat edd. 14 cognitione Pβ non ei om. , m. 2 add. Pr obice P cognitionis P-

713쪽

epistularum XCVIII. XCIX.

sati0nem meam 0bieci si missimam c0nsuetudinem, sed saluberrimae e0nsuetudinis reddidi, quam p0 tui, rati0nem.

RELIGIOSISSIMAE ATQUE IN CHRISTI MEMBRIS MERITO 6 SANCTEQUE LAUDABILI FAMULAE DEI ITALICAE AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM. I Tres epistulas tuae benignitatis acceperam, cum i8ta rescripsi: unam, quae adhuc meas litteras exigebat, alteram, quae ad te iam peruenisse iudicabat, tertiam, quae beniu0len- 16 tissimam pr0 n0bis curam tuam etiam de d0m0 clarissimi et egregii iuuenis Iuliani, quae n0stris adhaeret parietibu8, continebat. qua accepta c0ntinu0 resp0ndere n0n distuli, quia pr0 curat0r eximietatis tuae cit0 se R0mam p0880 mittere scripsit. cuius litteris grauiter contristati sumu8, qu0d ea, is quae illic in urbe uel circa urbem geruntur, n0n n0bis in-8inuare curauit, ut certum apud n0s fieret, quod incertae famae credere n0lebamus. fratrum quippe litteris ante transmissis quamuis m0lesta et dura mult0 tamen leui0ra nuntiata SHnt. plHS sane, quam dici p0test, miratus sum, qu0d nec tanta 26 00ea8i0110 h0minum tu0rum fratres saneti episc0pi scripserint

tudinis M reddendi P quantum Fg rationem in m. 2) H

rationem. amen F P πια cod. Parisinus nou. aeq. I 43 8. IX-X.

R cod. Mus. Erit. Reg. 5 D VI s. X XII. 4 adque P membris bis, alterum del. R merito. P 5 sanctaeque P sanctaeque et L sanctoque Mae sancto quae a e .) F saneto AdeiJ christi Pi agustinus episc0pus in P T ista M 8 litteras meas A altera. quae F altera quoq; m 9 te et, corr. m. I te Ptertia M I 2 quia qua, corr. m. I quia F 13 mittere p0sse punctis

m. I corr. M 16 curabit, m. 2 curauit P

714쪽

S. Aureli Augustini

1100 epistula tua quicquam n0bis de tantis tribulati0nibus uestris insinuauerit, quae Utique per uiscera caritatis set n08trae sunt, nisi larte faciendum n0n putasti, qu0d nihil pr0dess0 duxisti aut n0s tuis litteris maestifidari n0luisti. pr0dest aliquid, quantum eg0 arbitr0r, etiam iSta c0gn08cere, prim0 quia iniustum est gaudere uelle cum gaudentibus et flere n0n uelle cum flentibus, deinde quia tribulati 0 patientiam 0peratur, patientia pr0bati0nem, pr0bati 0 Spem, spes autem 110n 00nfundit, quia caritas dei diffusa est in c0rdibus 110stris per spiritum Sanctum, qui datus est 110bis. Absit itaque, ut recusemus audire, etiam quae amara et tristia sunt erga carissim08 1108tr08. neSci0 qu0 enim m0d0 minus si, qu0d patitur unum membrum, Si c0mpntiuntur alia membra. nee ipsa mali releuati0 sit perc0mmuni 0110m cladis sed per s0latium caritatis, ut, quamui8 alii ferend0 patiuntur, alii 00gn08cend0 c0mpatiuntUr, c0mmunis sit tamen tribulati0, quibus pr0bati0, 8pes, dilecti0

latur, qui et haec temp0ralia mala praedixit et p0st haecb0na aeterna pr0misit. nec debet, cum pr0eliatur, infringi, qui uult p0st pr0elium c0r0nari, uire ill0 Subministrante certantibus, qui praeparat ineffabilia d0na ui et0ribus.

6 Rom. 12, 15 7 Rom. 5, 3-5 14 I Cor. 12. 261 nobis quicquam R 2 et om. PF adcl. m. I, 3 putasti putas tibi Pi 4 dixisti MFAPi α maestificare M 5 etiam Om., m. Iadd. II 6 primum R 7 non uellel nolle R 8 pr0batio uer0 spem M 9 autem n0n bis A 12 resemus, corr. m. I recusemus Pyl3 tristitia PP ti e . m. 2) quo enimJ enim det. m. ut vid. I)quo enim M 15 alia, m. I supra i 0mnia R releuatio steti eae corr. m. ut vid. I; fuisse uid. uel) P reuelatio MFA m. 2 releuati0ὶ Pi fras. et corr. releuati0) 16 cladi FPi m. 2 cladis) quamuisJ quas Py17 patiantur P compatiantur P patiuntur R 19 spiritusquae sadet.) P omnis, corr. m. ut vid. I omnes F 20 et hac. m. 2 et haec P; 22 praemium, corr. m. I p) praelium A 23 ineffabilia d0na prepat R

715쪽

epistularum XCIX. C.

3 Rescripta illa n0stra n0n tibi ad n0s auferant seribendi fiduciam, praesertim quia tim0rem n0strum 110n inprobabili defensi0ue lenisti. paruul0s tu08 resalutamus et in Christ0 tibi grandescer0 0ptamus, qui iam in had aetate cernUnt, qUam 5 sit am0r liuius saeculi pericul0sus et n0XiUS. atque utinam, cum magna et dura quatiuntur, parua et flexibilia c0rrigantur de d0m0 illa quid di eam; nisi benignissimae tuae curae

gratias agam 3 nam eam, quam dare p08SumuS, Π0lunt, quam H0lunt autem, dare 110n p0ssumus. neque enim, siqui sal8010 audierunt, a dedes 80re me0 relieta est ecelesiae, sed inter

antiqua eius praedia p08sidetur et antiquae alteri ecclesiae Sic e0haseret quem ad m0dum ista, qua de agitur, alteri.

DOMINO EXIMIO MERITOQUE HONORABILI INSIGNITERQUE i5 LAUDABILI FILIO DONATO AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM.1 N0llem quidem in his afflieti0nibus esse Afristanam 000lesiam e0nstitutam, ut t0rronae ullius p0testatis indiger0t auxili0.

1 seribendi auferant R 2 uestrum Γ 3 lesisti M 4 grandescere gratia discere P qui quia P 5 adque P 6 praua P e0gantur, corr.

m. I c0rrigantur Μ 10 ad ecess0re corr. m. ut vid. I Μ ecclesia F11 antiquae antiqua A altari R 12 qua de, m. 2 signis corr. de

qua Ph de qua R edd. alteri om. in mam. m. I add.: Aliter. Et antiquae alteri sic c0heret quemadm0dum ista de qua agitur alteri RP cod. Parisinus nou. aeq. I4 3 S. IX-X. M cod. Monacensis 6266 8. X. F cod. Salisburoensis X 29 s. X-XIA cod. Audomaropolitanus 76, S, 9 s. X XLC cod. sinensis I 6'' s. XL. Pi - cod. Parisinus nou. aeq. 1444 8. XI. R cod. Mus. Brit. Reg. 5 D UI s. XI XII. 14 post merit0que in fne u. ras. 3 4 l. M h0110rabili. M 15 laudabili postr. l. eae ras. et corr. m. ut vid. I F 16 afflictionibus, corr. m. I afflictationibus C afflictati0nibus Mue m esset affricana ecclesiac0nstituta P sthinam, m. 2 africanam C 17 illius, corr. m. I ullius

716쪽

S. Aureli Augustini

sed quia, sicut ap08t0lus dicit, n0n est p0 testas nisi a de0, pr0cul dubi0, cum per u0s sincerissim0s eath0lieast matris sti0s eidem subuenitur, auxilium nostrum inn0mine domini ost, qui fecit caelum et terram. quis enim n011 80ntiat in tantis malis n0n paruam n0bis c0n80lati0110m diuinitus missam, cum tu uir talis et Christin0minis amantissimus pr000nsularibus es sublimatus insignibus ut ab sceleratis et sadrilegis ausibus inimic0s ecclesiae b0nae tuae u0luntati p0testas 80ciata c0hiberet, d0mine eximie

merit0que h0 0rabilis insigniterque laudabilis sit 3 deniquρ Unum 80lum est, qu0d in tua iustitia pertimescimus, ne larte, qu0niam, quicquid mali e0ntra Christianam s0cietatem abh0minibus impiis ingratisque c0mmittitur, pr0fect0 grauid Sest et atr0 eius, quam si in ali08 talia e0mmittantur, tuqu0que pr0 immanitate facin0rum ad 110n p0tius pr0 lenitatis

Christianae c0nsiderati0ne censeas cohercendum. qu0d te per ipsum Christum ne facias 0bsecramus. neque enim uindictamdsi inimicis in hae terra requirimus aut uer0 ad eas angu8tias animi 110s debent e0artare, quae patimur, ut 0bliui80amVr, quid n0bis praeceperit, pr0 cuius ueritate ac nomine patimur; diligimus inimic0s n0str0s et 0ramus pr0 eis. Unde eX 00casi0ne terribilium iudicum ae legum, ne in aeterni iudicii p0ena8 incidant, c0rrigi 008 cupimus, n0n necari; nec di 80i-

mus M corr. 0raemus) C sam eae corr.) ex occasione era8.) Mex hocca8ione, m. 2 ex hac occasione C excusatione A 22 in aeternit interni P 23 indidant, m. 2 incidant Pi corrige, corr. m. Icorrigi F

717쪽

epistularum C.

plinam circa 008 neglegi u0lumus nec supplicia, quae digna Sunt, eXerceri. Sic erg0 e0rum peccata c0mpe See, Ut sint, qu08 paeniteat peccaui 88e. 2 Quaesumus igitur, ut, cum eccle Siae cauSaS audiS, quam-s libet nefariis iniuriis appetitam uel amictam esse c0gn0ueri S,p0testatem 0eeidendi te habere 0bliviscaris, petiti0nem n08tram n0n 0bliviscaris. n0n tibi uile sit neque e0ntemptibile, filili 0 0rabiliter dilectissime, qu0d 1108 r0gamus, ne 00cidantur, pr0 quibus d0minum r0gamus, ut 00rrigantur. 0Xcept0 etiam, io qu0d a perpetu0 pr0p08it0 recedere n0n debemus uincendi in bon0 malum, illud qu0que prudentia tua e0gitet, qu0d causas ecelesiasticas insinuare u0bis nem0 praeter egetesiastic0s curat. pr0inde si 0ecidend0s in his h0mines putaueritis, deterrebitis 1108, ne per 0peram n0stram ad uestrum iudicium 15 aliquid tale perueniat, qu0 e0mpert0 illi in n0stram perniciem licenti0re audacia grassabuntur 110008sitate n0bis impacta, ut etiam 0ecidi ab eis eligamus, quam e08 0ecidend08 uestris iudieiis ingeramus. hane adm0niti0nem, petiti0nem, Ob Seerati0nem meam ne, quae 80, RSpernanter accipias. neque enim 20 te arbitr0r n0n rec0lere magnam me ad te et mult0, quam nunc es, altius sublimatum, etiam si epi800pus B 0n e 88em, 10 Rom. 12, 21 1 sulpitia M suppliciis edd. quae digni m. 2 digna) P quibus digni iR edd. 2 exeri P igitur fir m 3 paeniteant spost. n e .) Pypeccasse firm 4 causa saudis corr. F 6 occidenti, m. 3 occidendi C Occidentis P; petitionem et petitionem CP3firm T vile sit bos laesit in ras. m. I F 8 ne rogamus om. M 12 nobis A 13 0ccidos, m. 2 occidendos Pi in his in his seeleribus edd. 14 per operam peram, m. 2 per 0peram P 15 taled ad te, m. I supra i tale R16 grassabuntur m. I c suser g) M impacta impacta et indicta edd. 17 post Occidi ras. 3-4 I. II eligamur A 19 aspernanter spo8t. e

eae raS. et corr.; fuisse uid. u) P aspernanter ter in ras. m. ut vid. I) FRSpernantur, m. 2 aSpernanter es C aspernando Pi aspicias C 20 te Om. A retinere P magna in ras.) M magna F magnum CP me Om., m. ut vid. I add. M multum P quam eae corr. m. 2

fuitne qui δ' C

718쪽

S. Aureli Augustini

fiduciam tamen habere p0tuisse. cit0 interim per edicta excell0ntiae tuae n0uerint haeretisti D0natistae manero leges e0ntra err0rem suum latas, quas iam nihil valere arbitrantur et laetant; ne uel sic Π0bis parcere aliquatenus p08Sint. plurimum autem lab0res et pericula n08tra, qu0 fructu089 5 sint, adiuvabis, Si e0rum vanissimam et impiae superbiae plenissimam Sectam n0n ita cures imperialibus legibus c0mprimi, ut sibi uel suis uideantur qualescumque m0lestias pr0 ueritate atque iustitia sustinere, sed 008, cum h0c abs te petitur, rerum certarum manifestissimis d0cumentis apud 10 acta uel pra08tantiae tuae uel min0rum iudicum c0 uinciatque instrui patiaris, ut et ipsi, qui te iubente adtinentur duram, si fieri p0test, flectant in melius u0luntatem et ea ceteris Salubriter legant. oner08i0r 08t quippe quam utili0rdiligentia, quamuis ut magnum deseratur malum et magnum 15b0num teneatur, c0gi tantum h0mines, n0n d0ceri.

codd. a per edictum ceti. edd. 2 tuae om. R manere mare A

3 latens, corr. m. I latas M quasi iam F 5 quae A quod R 6 adiuvaberis C sit etiam P I plenissima a m. I eae e) M 9 atque eae adque m. Ir) P 10 apud acta appr0ba, m. 2 supra apud acta Pyli iudicium F 12 atque eae adque m. I fl) P iuuente, m. 2 iubente Pinuente F 14 utilior est diligentia C 16 teneatur b0num edd.

719쪽

epistularum C. CI.

cI. DOMINO BEATISSIMO ET VENERABILITER CARISSIMO ET SINCERISSIMO DESIDERANTISSIMO FRATRI ET COEPISCOPO MEMORIO AUGUSTINUS IN DOMINO SALUTEM.1 s Nullas debui iam redder0 litteras sanetae caritati tuae sine his libris, qu0s a me sancti am0ris iure ui0lentissim0 flagitasti, ut hac saltem 0b0edientia resp0nderem epistulis tuis, quibus

me magis onerare quam h0n0rare dignatus es. quamquam ubi succumb0, quia 0net 0r, ibi etiam, quia dilig0r, Subleu0r. 10 neque enim a qu0libet dilig0r, Subleu0r, elig0r sed ab 00 uir0 et d0mini sacerd0te, quem sic acceptum de0 Senti0, Ut, cum animam tuam tam b0nam leuas ad d0minum, qu0niam in illa m0 habes, leues et me. debui erg0 nune libr0s mittere, qu08 emendaturum me esse pr0mi8eram et id00 11011 misi,a5 qilia n0n emendaui, n0n quia n0lui, Sed quia n0n p0tui curis uidelicet multis et multum praeualentibus 00etipatu8. nimis autem ingratum ac ferreum fuit, ut te, qui n08 8ic amas, hie sanctus frater et c0llega n0ster Ρ0ssidius, in qu0B08tram n0n paruam praeSentiam reperies, uel n0n disceret

P - eod. Parisinus nou. aeq. I 43 S. IX-X. M cod. Monacensis 6266 s. X. F cod. Salisbum ensis X 29 s. X-XIA cod. At domaropolitanus 76 S, 9 s. X-XI. Pi ita cod. Parisinus nou. aeq. Id 44 8. XI.

R cod. Mus. Brit. Reg. 5 D UI s. XL XII. 2 uenerabiter R 3 sincerissime M sincerissim0, m. I e super o add. R sinceriter fi r m desiderantissimo add. m. 3 r) s. v. q: F ac desiderantissimo α e 5 iam debui reddere R iam reddere debui edd. 7 hael ad M oboedientia. P 8 hon0rare quam .onerare M niSUS,

m. 3 inductum) F 11 sacerdote m. I D F accepto, corr. m. Iacceptum M 12 tam om. F 13 abes, corr. m. I habes Μ 17 ut te uitu M corr. m. I ut ad te) A uenite F 18 qu0 om. m. 2 redd. Py19 nra, corr. m. I 8) nram P disceret, corr. m. I discederet M discederet F

720쪽

S. Aureli Augustini

uel sine n0stris litteris disceret. est enim per n08trum ministerium n0n litteris illis, quas uariarum serui libidinum liberales 110eant, sed d0minic0 pane nutritus, quantus ei p0tuit per n08tras angustias dispensari.

Quid enim aliud dicendum est eis, qui cum sint iniqui et impii, liberaliter sibi uidentur eruditi, nisi qu0d in litteris uere lib0ralibus legimus: Si u0s filius liber au erit, tunc

uere liberi eritis 3 per eum namque prae8tatur, ut ipsae etiam, quae liberales dis diplinae ab eis, qui in libertatem 110cati 110n sunt, appellantur, quid in se habeant liberale, n0scatur. neque enim habent e0ngruum libertati, nisi qu0d habent c0ngruum ueritati. unde ille ipse filius: Et uoritas, inquit, liberabit u08. Π0n erg0 illae innumerabiles et impiae

fabulae, quibus uan0rum plena Sunt carmina p0etarum, ull0m0d0 110strae c01180nant libertati, n011 0rat0rum inflata et ex-p0lita mendacia, n0n denique ip80rum phil080ph0rum garrulae argutiae, qui uel deum pr01 8148 B0n e0gΠ0uerunt uel, cumc0gn0 ut 8sent deum, n0n sicut deum gl0ri si cau0runt aut gratias egerunt, Sed evanuerunt in c0gitati0nibus suis et 0bscuratum est insipiens c0re0rum et dicentes se esse sapientes stulti saeti

sunt et inmutauerunt gl0riam inc0rrupti dei in similitudin0m imaginis e0rruptibilis h0 minis et u0 lucrum et quadrupedum et serpentium uel qui

I sineJ si non F litteris nostris edd. disceret, corr. m. I discederet M per nostrum paruum, corr. m. I per n08trum M 3 diuino,

m. 2 d0minico Pi poene M m. 2 pane) FA quantum N 6 ium- pii P in om. Pi 8 uero F liberi postr. l. m. I in ras. 2 l.) Pliberati F eum uni F ipse AR a 10 liberare, m. 2 liberale P 11 liberali 0 13 liberauit P m. 2 liberabit) F corr. m. I liberabit A14 sint F 15 consonant nostrae E liberati A et Om., m. 2 add. Piexpoli ta PF i expoliata A 16 garrulitatis argutia, m. I supra tgarrulae argutiae R 17 prorsus deum R 21 stultiJ et stulti P 22 incorrupti dei om. M incorruptibilem P 24 et quadrupedum l

1015 20