장음표시 사용
451쪽
Verrius Flaccus rationem dicere uolens disserentiae 3 huius: sestinat , inquit, a sando dicitur, quoniam isti ignauiores, qui nihil perficere 90SSunt, pluS
uerbo rum quam operae habent. Sed id nimis coactum atque ab Surdum uidetur neque tanti SSe momenti potest prima in utroque uerbo litera, ut propter eam unam tam diuerSa uerba festinare et sari eadem uideri debeant. Com 5 modiu autem propiusque uisum est, seStinare esse quasi sessum esse Nam qui multis simul rebus properandis deseSSu est, is iam non properat, et se Stinat. XV. 9uid heophrastus mirum de perdicibus seriptum reliquerit, et quid Theopompus de leporibuS.
Theophrastus, philosophorum peritis Simia S, in Pa-iphlagonia perdices bina corda habere dieit, Theopompus in Bisaltia lepores bina iecora.
Agrippas a partus aegri et inprosperi uitio appellatos deque his
deabus, quae uocantur Pro frJsa et Postverta.
tuorum in naScendo non caput, Sed pedes primi X lite-irant, qui partus difficillimus aegerrimusque habetur, Agrippae appellati uocabulo ab aegritudine et pedibus consistio. ESSe autem pueros in utero Varro dicit capite infimo nidios, 2 SurSum pedibu elatis, non ut hominis natura est, Sed ut arboris Nam pedes cruraque arboris ramo appellat, caput 3
Stirpem atque caudicem uando que igitur, inquit,
contra naturam sorte conuersi in pedes, irachiis plerumque diductis, aetineri Olent, aegriusque tunc mulieres enituntur Huius periculi deprecandi gratia rarae statutae Sunt Romae duabus Carmentibu S, quarum altera POSt- Uerta cognominatast, Prorsa altera, a directi Peruer Sique partu et potestate et nomine.
452쪽
Quae alio uocabuli sit agri Vaticani.
Et agrum Vaticanum et eiusdem agri deum praesidem appellatum acceperamus a uaticiniiS, quae ui atque instinctu 2 eius dei in eo agro fieri solita essent. Sed praeter hanc causam M. Varro in libris diuinarum aliam esse tradit istius n0 minis rationem Nam sicut A Gius, inquit, deu appellatus araque ei statuta St, quae est insima noua uia, quod eo in loco diuinitus vox edita
erat, ita Vaticanus deus nominatus, pene Squem essent uocis humanae initia, quoniam pueri, Simul atque parti Sunt eam primam uocem edunt, quae prima in Vaticano syllabast idcirco que vagire dicit urJ, exprimente uerbo Sonum
Lepida quaedam et memoratu et cognitu de parte geometriae, quae πτικη appellatur, et item alia, quae κανονικη, et tertia itidem, quae dicitur ριετρική.
Pars quaedam geometriae οπτικη appellatur, quae ad oculos pertinet, par Saltera, quae ad auriS, κανονικὴ -02 catur, qua musici ut undamento arti Suae utuntur. Vtraque harum spatiis et interualli linearum et ratione numer0
υπτικη saei multa demiranda id genus, ut in peculo
uno imagines unius rei plures appareant item ut speculum in loco erto positum nihil imaginet, aliorsum translatum saeiat imagines item si re et i ius speculum SpecteS, imago fiat tua eiusmodi, ut caput deorsum ideatur, pede Sursum. Reddit etiam causa ea diseiplina, cur istae quoque uisi0nes fallant, ut quae in aqua conSpiciuntur, maiora in oculos ant, quae procul ab Oculi Sunt, minora. Kανονικὴ autem longitudines et altitudines uocis emetitur. Longior mensura uocis ' ρυθμος dicitur, altior si 5 λος . Est et alia Species κανονικῆς, quae appellatur μετρική , Per quam Syllabarum longarum et breuium et me-
453쪽
XVI. XVIII. XVIIII. 167diocrium iunctura et m0dus congruens eum principii geO- metriae aurium mensura examinatur. Sed haec, inquit 6 M. Varro, aut Omnino non di Scimus aut prius de-
Si Stimus, quam intellegamus, cur di Scenda Sint. Voluptas autem, inquit, uel utilitas talium disciplinarum in postprin cipii existit, cum perfectae absolutaeque Sunt in principiis uero ipsis ineptae et insuaues uidentur.
Sumpta historia ex Herodoti libro super die in Arione.
Celeri admodum et cohibili orati0ne uocumque filo tereti 1 et candido sabulam scripsit Herodotus super fidicine illo Arione. Vetus , inquit, et n0bilis Arion cantator fidibus suit Is loco et Oppido Methymnaeus, terra atque insula 3 omni Lesbius fuit. Eum Arionem rex Corinthi Periander amicum amatumque habuit artis gratia. Is inde a rege pro bficiscitur, terras inclutas Siciliam atque Italiam uisere Vbi 6
eo uenit aure Sque omnium menteSque in utriuSque terrae urbibus demulsit in quaestibus istic et uoluptatibus amoribusque hominum fuit. Istim postea grandi pecunia et re bonas multa copiosus, Corinthum instituit redire, nauem igitur et 8 nauitas, ut notiores amicioresque sibi, Corinthios delegit'. Sed eo Corinthios homine accepto navique in altum prouecta, Praedae pecuniaeque cupidos cepisse consilium de necando Arione. Ium illum ibi, pernicie intellecta, pecuniam cete 10raque Sua, ut haberent, dedisse, uitam modo sibi ut parcerent, orauiSSe Nauitas precum eius harum commiseritum 1 lesse illactenus, ut ei necem adferre per uim sui manibus temperarent, Sed imperauisse, ut iam statim coram desiliret praeceps in mare Homo , inquit, ibi territus, spe omni 12 uitae perdita, id unum postea orauit, ut, priuSquam mortem obpeteret, induere permitterent sua sibi omnia indumenta et fide capere et canere armen casus illius sui consolabile. Feros et inmanes nauitas prolubium tamen audiendi subit; 13 quod Orauerat, impetrat. atque ibi mox de more cinctus, 1
amictuS, Ornatus Stansque in Summae puppi soro carmen,
454쪽
168 XVI. XVIIII. 35 quod orthium dicitur, uoce Sublatissima cantauit. . Ad postrema cantus cum fidibu ornatuque omni, sicut stabat canebatque iecit seSe procul in profundum. Navitae, hautquaquam dubitanteS, quin periSSet, curSum, quem sacere 16 coeperant, tenuerunt. Sed nouum et mirum et pium acinus contigit . Delphinum repente inter unda adnavisse fluitantique sese homini subdidisse et dorso super fluctu edito uectauisse incolumique eum corpore et ornatu Taenarum in ter-17ram Laconicam devexi SSe. um Arionem prorSu ex eo loco Corinthum petiuiSse talemque Periandro regi, qualis delphino uectus fuerat inopinanti SeSe optuliSSe eique rem, SiCI 8 uti acciderat, narrauisse. Regem istaec parum credidi SSe,19 Arionem, quasi alleret, custodiri ius Sisse, nauitas inquisitos, ablegato Arione, disSimulanter interrogaSse, ecquid au-20 dissent in his locis, unde uenissent, super Arione eo di-XiSSe hominem, cum inde irent, in terra Italia fuisse eum que illic bene agitare et studiis delectationibusque urbium lorere atque in gratia pecuniaque magna opulentum Ortuna-2 tumque esse. Tum inter haec eorum uerba Arionem cum fidibus et indumentis, cum quibus Se in Salum eiaculauerat, 22eXtitiSSe, nauitas Stupefactos conuictosque ire insitius non 23quisse. Eam sabulam dicere Lesbios et Corinthios atque esse sabulae argumentum, quod simulacra duo aenea ad Taenarum utSerentur, delphinus uehen et hona in Siden S.
455쪽
0uod Gallus Asinius et Largius Licin i)us sententiam M. Ciceroni reprehenderunt ex oratione, quam dixit pro M. Caelio; et quid aduersus homines stolidissimos pro eadem sententia mere
digneque diei possit. Vt quidam fuerunt monstra hominum, quod de di in Imortalibus impias salsasque opinione prodiderunt, ita nonnulli tam prodigio Si tamque uecorde extiterunt, in quibus sunt Gallus Asinius et Largius Licin i)us, cuius liber etiam sertur insando titulo Ciceromasti X, ut scribere auSi sint, M. Ciceronem parum integre atque inproprie atque inconsiderate locutum Atque alia quidem, quae reprehen-2derunt, neque dictu neque auditu digna sunt, sed enim inrahoc, in quo sibimet ipsi praeter cetera Sse uisi sunt uerborum en Silatores subtilissimi, cedo, quale id sit, consi
M. Cicero pro M. Caelio ita scribit: Nam quod obiectum est de pudicitia quodque omnium accusatorum non criminibu S, Sed vocibus male dictisque celebratum est, id numquam tam acerbe seret M. Caelius, ut eum paeniteat, non deformem esse natum Non exiStumant uerbo proprio S Se Sum b
456쪽
170 XVII. I. II. quod ait paeniteat, atque id prope ineptum etiam esse
dicunt. Nam paenitere , inquiunt, tum dicere SolemUS, cum, quae 9 Si fecimus aut quae de nostra uoluntate nostroque consilio saeta Sunt, ea nobis p0S incipiunt displicere sententiamque in iis nostram demutamus; neminem autem recte ita loqui paenitere SeSe, quod natus Sit aut paenitere, quod mortalis sit aut qu0 ex ossens sorte uulneratoque corpore dolorem Sentiat', quando Stiusmodi rerum nec con- Silium sit nostrum nec arbitrium, Sed ea ingratis in nostri S8ui ac neceSSitate naturae nobis accidant: sicut hercle , inquiunt, non uoluntarium suit M. Caelio, quali sorma naSeeretur, cuiu eum dixit non paenitere', tamquam in ea cauSare QSSet, ut rationem caperet paenitendi. 9 Si haec quidem, quam dicunt, uerbi huiuSce Sententia et paenitere nisi in uoluntariis rebus non probe dicitur, tametsi antiquiores uerbo ipso ali quoque modo usitati sunt et paenitet ab eo, quod est paene , e paenuria dixerunt. Sed id aliorsum pertinet atque alio in loco dicetur. I Nunc autem sub hac eadem significatione, quae uulgo nota St, non modo ineptum hoc non est, quod M. Cicero 11 dixit, Sed festiuissimum adeo et facetissimum eSt. Nam cum aduerSarii et obtrectatores M. Caeli, quoniam erat pulcro corpore, formam eius et saciem in suspitiones inpudicitiae accerSerent, inludens Cicero tam absurdam criminutionem, quod formam, quam natura secerat, uitio darent, eodem pSO errore, quem inlii debat, scien usus est et non paenitet inquit, M. Caelium non deformem esse natum , ut uel lineipSa re, quod ita dicebat, obprobraret aduersarii ac per sacella o Stentaret, sacere eos deridiculum, quod proinde Caelio sormam crimini darent, quasi arbitrium eius suiSSet, quali
Cum librum ueteris scriptoris legebamuS, Onabantur 90 Stea memoriae vegetandae gratia indipisci animo ac recen-
457쪽
sere, quae in eo libro Scripta essent in utrasque existimationes laudis aut culpae adnotamentis digna er9tque Oesane quam utile exercitium ad conciliandas nobis, ubi uenis-SetuSuS, uerborum Sententiarumque elegantium recordationes. Velut haec uerba ex P. CLam si et iis o a iam ad i. quae 2 meminiSSe potui, notaui, quem librum legimus biduo proximo
Arma, inquit, plerique abiciunt atque inermi in-3 latebrant sese. Inlatebrant uerbum p0eticum uisum est, Sed non ab Surdum neque aSperum. Ea, inquit, dum si unt, Latini, Sub ni X animo, quasi Sublimi et supra nixo, uerbum bene Significans et non 0rtuitum; demonstratque animi altitudinem fiduciamque, quoniam, qui bit innitimur, iis quasi erigimur attolli
Domu S, inquit, Sua quemque ire iubet et sua omnia runisci. Rarius quidem sui in aetate M. Tulliae deinceps in Da rarissimum, dubitatumque est ab inperitis antiquitatis, an Latinum foret Non modo autem Latinum. 6sed iucundius amoeniusque etiam uerbum est ' DunlScor, quam fruor , et ut satis cor a sateor , ita fruniscor factum est a fruor P. Mia e Puri es in id ii uri, qui caste pure 7que lingua usu Latina uidetur, in epistula, quam Xul ad Domitios misit, ita scripsit Illi uero omni iure atque honestate interdicti, ego neque aqua neque igni careo et summa gloria fruniscor N0-8uius in atellania, quae Parcus inseripta, hoc uerbo ita utitur: uod magno opere quaesiuerunt, id frunisci
Pui non parsit apud se, runitus e)St. Et Romani, inquit, multis armi et magno Om 9 meatu praedaque ingenti copiantur Verbum castrense est nec facile id reperias apud ciuilium causarum Oratores e eademque sigura eSt, qua lignantur et pabulantur et aquantur .
458쪽
172 XVII. II. I Sole, inquit, occa So. Non in Suaui uetuStateSt, Si quis aurem habeat non Sordidam nec proculcatam in dio dii iis
autem tabulis uerbum hoc ita Scriptum e St Ante meridiem causam coniciunt, cum perorant ambo prae Sentes. Post meridiem prae Senti litem addicito. Si ambo praesente S, SO OCCISUS Suprema tempe Sta e Sto.
11 Nos, inquit, in medium relinquemu S. VulguS in medio dicit: nam uitium esse istuc putat et, Si dicas 'in medium ponere', id quoque esSe Soloecon putant; et probabilius significantiusque si dici uidebitur, si quis ea uerba non incuriose introspiciat Graece quoque θεῖναι ει με- σου uitium id non eSt. 12 P0 Si quam nuntiatum e St, inquit, ut pugnatum esset in Gallos, id ciuitas grauiter tulit. In Gallo mundius subtiliusque est, quam cum Gallis aut contra Gallos. Nam pinguiora haec ObSoletioraque Sunt. I Simul, inquit forma, factis, eloquentia, dignitate, acrimonia, considentia pariter parcellebat, ut acile intellegeretur magnum Litati cum e Se atque in se ad rempublicam euertendam habere. Magnum uiaticum pro magna acultate et Paratu magno noue positum St, Uideturque Graeco Secutus, qui ἐφόδιον is strinptumiae ad aliarum quoque rerum
apparatu traducunt ac saepe ἐφοδίασον pro eo dicunt, qu0d est institue et instrue . 1 Nam Marcus, inquit, Manliu S, quem Capitolium seruasse a Gallis supra Stendi cuiuSque operam cum M. Furio dictatore apud Gallos cumprime sortem atque exuperabilem respublica Sen Sit, is et genere et ui et uirtute bellica nemini concedebat. Adprime crebriu est, cumprimerariu traductumque ex eo est, quod cumprimis dicebant pro quod SD inprimis .i Nihil sibi, inquit diuitias opus esse. NOS diuitiis dicimus. Sed uitium hoc orationis nullum es ac ne id quidem est, quod figura dici solet recta enim istaec or UO S et ueteres conpluscule ita dixerunt, nec ratio dici
459쪽
XVII. I. 7390test, cur rectius Sit diuitiis opus esse , quam diuitias , nisi qui rammaticorum noua in Stituta ut τεμενων ιερα Ob
Nam haec, inquit maxime uersaturi deorum I 6 iniquitas, quod deteriores sunt incolomiores neque optimum quemquam inter nos Sinunt diurnare. Inusitate dixit diurnare pro diu uiuere , Sed ex ea guratione est, qua dicimum perennare . Cum iis, inquit, consermonabatur Sermonari 17 rusticius uidetur, Sed rectius est Sermocinari rectiuS. sed corruptius S t.JSe, inquit, ne id inuoque, quod tum Suaderet, I8s acturum esse. Ne id quoque dixit pro ne id quidem'. infrequens nune in loquendo, Sed in libris ueterum
Tanta, inquit, sanctitudo sani St ut numquam 19 quisquam uiolare Sit ausus. Sanctitas quoque et sanctimonia non minus Latine distuntur, sed nescio quid maioris dignitatis Si uerbum sane titudo , sicuti M. Cato 20 in L. Veturium duritudinem', quam duritiam dicere grauius putauit: ut illius, inquit, impudentiam norat
et duritudinem. Cum tantus, inquit, arrabo pene Samnites 2 lpis undini in xiii e s s e t. Arrabonem dixit Sescentos obsides et id maluit, quam pignus distere, quoniam uis huius uocabuli in ea sententia grauior acriorque est. Sed nunc arrabo in sordidis uerbis haberi coeptus ac multo uidetur Sordidius arra', quamquam arra quoque uetere Saepe dixerint et conplitriens Laberius. Miserrimas inquit, uia e X egerunt, et hie 22.23 mimiis in itiis, inquit con Sumptu e St. Elegantia utrubique ex multitudine numeri quae Sita est.
Cominius, inquit qua Scenderat, descendit 2 atque uerba Gallis dedit Verba Cominium dedisse Gallis' dicit qui nihil quicquam cuiquam dixerat; neque eum Galli, qui Capitolium obsidebant, Scendentem aut descen-
460쪽
dentem uiderant. Sed uerba dedit haut secus posuit, quam si tu dicas Matuit atque obrepsit . 25 Conualles, inquit, et arboreta magna erant. Arboreta ignobilius uerbum, arbuSta celebratius. 26 Putabant, inquit, eos, qui Oris atque qui in
arce erant, inter se commutationes et consilia sacere. Commutationes, id eSt conlationes communicationesque, non usitate dixit, et non hercle inscite nec ineleganter. 27 Haec ego pauca interim super eo libro, quorum memoria post lectionem subpetierat, mihi notavi.
Verba M. Varronis ex libro quinto et uicesimo humanarum, quibus contra opinionem uulgariam interpretatus est Homeri uersum.
In sermonibus sorte, quos de temporibus rerum ad uSus hominum repertarum agitabamus, adulescens qui Spiam non indoctus Sparti quoque usum in terra Graecia diu incognitum suisse dixit multisque post Ilium captum tempestaetibus X2 terra Hispania aduectum Riserunt hoc ad inludendum ex his, qui ibi aderant, unus atque alter, male homines literati, quod genus αγοραιους Graeci appellant, atque eum , qui id dixerat, librum legisse Homeri aiebant, cui uersus hie sorte deesset: Καὶ δν δουρα σέσηπε νεῶν καὶ σπαρτα λέλυν
Tum ille prorsum inritatus: non , inquit, me libro uerSUS, pSe Obi plane magister demit, si creditis in eo uerS σπαρτα id significare, quod nos spartum dicimus . 4 Maiorem illi risum subiiciunt, neque id destiterunt, nisi liber
ab eo prolatus esset M. Varronis uice Simu quin tu Shumanarum, in quo de isto Homeri uerbo a Varrone ita Scriptum est: Ego σπαρτα apud Homerum non plus spartum significare puto, quam σπαρ-