장음표시 사용
71쪽
suit eumque inscripsit κερας 'Aμαλθειας. Ea40 hoe 2 1erme ualet, tamquam Si dica 'cornum copiae . In eo libr0 Super Dem0stiaene laetore et Laide mere-3trice laistoria haec eripta est: Lais , inquit, orinthia ob elegantiam uenuStatemque formae ci'andem pellaniam demerebat conuentusque ad eam ditiorum h0minum ex omni Graedia celebre erant, neque admittebatur, nisi qui dabat, quod D090 Seerat 90 Seebat autem illa nimium quantum . Hine uitia . tum esse illud frequens apud Graee0 adagrium
O παντος νορος ἐς Κορινθον σθ' ὁ πλους quod frustra iret Corinthum ad Laidem qui n0n quiret dare' quod p0 Seeretur Ad hane ille Demosthenes elaneu-olum adit et, ut ibi copiam Sui faceret petit. At Lai. 1υοια δραχμα 9090Seit', hoc saei nummi 0 Stratis denarium decem milia. Tali petulantia mulieris atque pecuniae magnitu-6um ictu eXpauiduSque Demosthenes auertitur et discedenS: ego , quit, paenitere tanti non emo' . Sed Graeca ipsa quae sertur diXiSSe, lepidiora Sunt: ου cor ουuαι In siit, μυριωνθραχμῶν si εταμελειαν
9uis modus fuerit, quis ordo disciplinae Pythagoricae, quantumque tempori imperatum Obseruatumque sit discendi simul ae
0rd atque rati P nt' agma a ue deinceps amissae suc-1 essionis eius recipiendi instituendique discipul0s huius de-M0ssiluisse traditur Iam aprineipi aduleSeentes, qui sese 2 id diScendum optulerant, ἐφυσιογνωμόνει Id uerbum,ignissent, more naturaSque h0minum conte elatione quadam les ris et uultu in ent deque totius corporis silo atque ha- itu SeiScitari Tum, qui exploratus ab eo idoneusque 3 uerat, recipi In diSciplinam Statim iubebat et tempus certumacere non omne idem, sed alios aliud tempus pro aestinat captu Sollertiae. Is autem qui taeebat, quae disteban- ut ab aliis, audiebat, neque pereontari, Si parum intelleXeat seque commentari, quae audierat, fas erat Sed non mi-
72쪽
nus quisquam tacuit, quam biennium. vii prorsus appella-5bantur intra tempus tacendi audiendique Ἀκουστικοί . Ast ubi res didicerant rerum omnium difficillimas, tacere audireque atque S Se iam coeperant Silenti eruditi, cui erat n0men ' ἐχεμυθία , tum uerba sacere et quaerere quaeque audissent scribere et quae ipsi pinarentur eX promere potestaS6 erat. Hi dicebantur in eo tempore μαθηματικοι , ab hiSseilicet artibus, quas iam discere atque meditari inceptauerant quoniam geometriam et gnomonicam, musicam ceteraS-que item diseiplinas altiore ' μαθηματα ueteres Graeci appellabant; mulgii autem, quo gentilici uocabulo Thal-7dae0s dicere oportet, mathematie0s dicit. Exinde his scientiae studiis ornati ad perspicienda mundi opera et principia naturae procedebant, ac tunc denique nominabantur
Haec eadem super Pythagora no Stero auru cum dixisset: nunc autem , inquit, cisti, qui repente pedibus inlotis ad philosophos deuertunt, non est hoc Satis, quod Sunt
9 etiam dant, qua philosophari discant. Alius ait: hoc me primum doce', item alius: Maoc uolo', inquit, discere, istud n0lo ; hic symposio Platonis incipere gestit propter Aleibiadae comisationem, ille a Phaedro propter Lysiae 10 orationem. Est etiam , inquit, pro Iuppiter qui Platonim
legere postulet non uitae ornandae, sed linguae orationiS-que comendae gratia, nec ut modestior fiat, sed ut lepidior. 11 Haec Τai rus dicere solitus, novicios platio Sophorum Sectatores cum ueteribus Pythagorici penSitans.1 Sed id quoque non praetereundum eSt, qu0 OmneS, Simul atque a Pythagora in c0hortem illam disciplinarum recepti erant, quod quisque familiae pecuniaeque habebat, in medium dabat et coibatur so eietas in SeparabiliS, tamquam illii sui anticum consortium, quod iure atque uerbo Romano appellabatur ercto non cito .
73쪽
Puibus uerbis eoinpellauerit Favorinus philosophus adulescentumcλse nimis e pri se loquentem.
Favorinus phil0S0phu adulescenti, eterum uerbo irum eupidissimo et plerasque uoces nimi prisca et ignotas in cotidianis communi busque sermonibus Xpromenti Curius , inquit, et Fabricius et Coruncanius antiquiSSimi uiri, et
his antiquiores Horatii illi trigemini plane ac dilucide eum suis
sabulati sunt neque Aurun eorum aut Sicanorum aut Pelasgorum, qui primi coluisse Italiam di euntur, sed aetati Suae uerbi locuti Sunt Tu autem, proinde quasi cum matre Euandri 2 nunc loquare, sermone abhinc multi annis iam desit uteris qu0d seire atque intellegere neminem uis quae dicas. Nonne, homo inepte, ut quod uis abunde On Sequaris, taces 3 Sed antiquitatem tibi plaeere ais, quod honesta et bona et so 3bria et m0desta sit. Viue ergo moribu praeteriti S loquere uerbis prae Sentibus atque id, quod a C. Cae Sare, Xeellentis ingenii ac prudentiae uiro in primo de analogia libro scriptum est, tabe Semper in memoria atque in pectore, mi tamquam scopulum sic fugias cinauditum atque insolen uerbum . XI.
9uod Thucydides, scriptor inelitus Lacedaemonios in acie non iuba, sed ibi is esse usos dieit, uerbaque eius super ea re poSila quodque Herodotus Alyaliena regem fidicinas in proeliae tu habuisse tradit atque inibi quaedam notata de Graeelii fistula
Auctor hist0riae Graecae grauissimus hucydides,1
Lacedaemonio S, Summos bellatores, non cornuum tubarunt iesignis, sed tibiarum m0dulis in proeliis essem Sos resert non prorSu evaliquo ritu religioluim neque rei diuinae gratia, neque autem ut 0Xeitarentur atque evibrarentur animi, qu0d cornua et litui moliuntur, sed contra, ut moderatiore modulatioresque ierent, quod tibicinis numeris temperatur. Nilii 2 adeo in congrediendis h0stibus atque in principiis pr0eliorum
74쪽
52 I. XI.: id Saluium uirtutemque aptius rati, quam Si permuteti Sonis mitioribus non innio die sero dirent. Cum pro einetae igitur classe erant et in Structa acie coeptumque in h0Stem pro redi tibicines inter Xerei tum positi canere inceptabant. Ea ibi praecenti0ne tranquilla et uenerabili ad quandam quasi militaris usi eae dis ei plinam uis et impetus militum, ne SparSi dispulatique proruerunt, cohibebatur. Sed ipsius illius egregii Seriptoris uti uerbis libet, quae et dignitate et fide grauiora sunt: Καὶ μετα ταυτα χὶ ξυνοδος 'Αργειοιμεν και ι συμμαχοι ἐντονως καὶ ρ γJὴ χω - 9ουντ ες, Λακεδαιμονιοι δε ρανεως καὶ ποαυλητῶν πολλῶν, νύ μω ἐγκαθεστωτων, ου του θειου χάριν, ἀλ1 ινα μαλως μετα ρυθμου ιβαίνοντες π9οσελθοιεν καὶ fiet δια G πα-Gbείη αυτοις ἡ τάξις οπερ φιλεῖ τα μεγάλα
στρατοπεν ἐν ταις π9οσόδοις ποιξιν. Creten Se qu0que proelia ingredi s0lito mem0riae datum P0St praecinente ac praemoderante cithara gressibuS. lyat- te autem, re terrae Lydiae, 0re atque luxu barbari eo
praeditus, cum bellum Milesiis saceret, ut Her0dotus in hi Storiis tradit, e0ndinentes habuit fistulat0res et si diei nes atque seminas etiam ibidinas in exercitu atque in procinetu8 habuit, laseivientium deli eius conuiuiorum. Sed enim Achaeo Homerii pugnam indipisci ait non si distularum
tibiarumque, Sed mentium animorumque Oncentu ConSPiratuque tacit nitibundos Οι ' us' σαν σιγῆ μενεα πνείοντες Ἀχαιοί 'Ε θυμω με μαωτες ἀλεξεμεν ολήλοισιν. 9uid ille uult ardentissimus clamor militum Romanorum, quem in congressibus proeliorum fieri Solitum Scriptore annalium memorauere contrane institutum siebat antiquae disciplinae tam pr0babile an tum et gradu clementi et silentio est opus eum ad hostem itur in conspectu l0nginquo procul diStantem, cum uero prope ad manu uentum eSt, tum iam propinquo hostis et impetu propulsandus et clamore terrendus est Τ
75쪽
Ecce autem per tibi dinia Laeonida tibiae quoque illius 10
contionariae in mentem uenit, quam, C. Gi a caeli eum populo agente, praeiSSe ac praeministraSSe modulos serunt. Sed nequaquam sic eSt, ut a uulgo dieitur, eanere tibia soli-1 Itum, qui pone eum loquentem Staret, et uarii modis tum demuleere animum actionemque eius. tum intendere. 9uid enim 121 0ret sta re ineptiuS, Si ut planipedi Saltanti ita Graee hoc0ntionanti numero et modo et requentamenta quaedam
uaria tibi dei in cineret Sed qui hoc compertius in moria 13 tradiderunt, Stetisse in circumstantibus dicunt oecultius qui sistula breui sensim grauiusculum Sonum inspiraret ad reprimendum edandumque impetus uoci eius. Eisserueseetiter namque inpulsu et in Stine tu extraneo naturalis illa Graeelii uehementia indiguisse, non, opinor, exi Stimanda est ta-lbmen Cicero istulatorem istum utrique rei adhibitum esse a Graccho putat ut Soni S, tum placidi tum citatis aut demissam iacentemque rationem eius erigeret aut sero eientem saeuientemque cohiberet Verba ipsius Ciceronis app0sui 16 Itaque idem Gracchus quod pote audire, futute, ec Licinio iliente clii O literat, homine, quem seruum sibi ille liabuit ad manum em eburnea solitus is, tabere distula, qui staret 0cculte post ipsum cum contionaretur, peritum hominem, qui instaret celeriter eum Onum, qui illum aut remis Sum X citaret aut a contentione reuocaret.
Morem autem illuni ingrediendi ad tibi ei num modiit Os 17 proelii institutum esse a Lacedaemonis, Aristoteles in libris problemato nJ Seripsit quo manifestior ieret explorati0rque militum securitas et alaeritas. Nam dissiden-18tiae , inquit, it timori eum ingressione huius de modi minime conuenit et maesti atque formidantes ab hae tam intrepida actum de eo ra in dedendi modulatione alieni sunt. Verba pavea 19 Aristotelis super ea re apposui est τί. ἐπειθαν
76쪽
Virgo Vestae quid aetalis et ex quali familia et quo ritu quibusque
caerimoniis et religionibus, a quo nomine a pontifice maximo capiatur, et quo statim iure esse incipiat simul atque capta est; quodque, ut Labeo dicit, nec intestalo cuiquam nec eius inleslatae quisquam iure heres est.
1 ui de hiirgine capienda eripSerunt, quorum diligentissime scripsit Labeo Anti Stiu S minorem quam anno SeX, maiorem quam anno S decem natam, negauerunt capi fas esse;
2.3 item quae non sit patrima et matrima; item quae lingua debili Sensuve aurium deminuta aliaue qua corporis labe insignita sit item quae ipSa aut cuius pater eman stipatus sit, etiamsi 5 uiuo patre in aui potestate Sit item cuiu parentes alter am- boue seruitutem seruierunt aut in negotiis Sordidis uersantur. 6 Sed eam, cuius soror ad id Saeerdotium lecta eSt, excuSati0nem mereti aiunt item cuius pater stamen aut augur aut quindecimuirum sacri faciundis aut Septemvirum epulonum 7 aut Salius est. 490nsae quoque pontificis et tubicinis Sacro dirum ilia uacatio a Sacerdotio isto tribui s0let. Praeterea Capito Ateius Scriptum reliquit, neque eius legendam filiam, qui d0 intellium in Italia non haberet, et excusandam eius, qui liberos tres haberet. Virgo autem VeStalis simul est capta atque in atrium Vestae deducta et pontificibus tradita est, eo statim tempore sine emaneipatione ac Sine capitis minutione e patri potestate exit et ius testamenti saeiundi adipiscitur. 10 De more autem rituque capiundae uirginis literae quidem antiquiore non extant, nisi, quae capta prima St, a Numa 11 rege esse captam. Sed Papiam legeni inuenimus, qua cauetur, ut pontificis maximi arbitratu uirgines e populo uiginti legantur sortitioque in c0ntione ex eo numero sint et, cuius uirginis ducta erit, ut eam p0ntii ex maximus capiat eaque VeStae 12 fiat. Sed ea sortiti ex lege Papia non necessaria nunc uideri Solet. Nam si quis h0nesto loco natus, adeat pontificem Inaximum atque offerat ad sacerdotium filiam suam, cuius dumtaxat saluis religionum obseruationibus ratio haberi 90S- sit, gratia Papiae illae legi per Senatum sit.
77쪽
Capi autem uirgo propterea dici uidetur, quia p0ntificis 13 maximi manu prensa ab eo parente, in cuius pote State St, ueluti bello capta abducitur. In libro primo Fabii DPictoris, quae uerba pontificem maXimum dicere oporteat, cum uirginem capiat, Seriptum est. Ea uerba haec sunt Sacerdotem Vestalem, quae Sacra saeiat, quae ius siet sacerdotem e Stalem sacere pro populo Roman0 uiritibus, uti quae optima lege fuit, ita te, Amata, cupio. Plerique autem capi uirginem solam debere diei putant. 15Sed stamines quoque Diales, item pontifice et augures capi dicebantur. I Sulla aerum estarum clibro me - 16 cundo ita scripsit, P. Cornelius, cui primum cognomen Sullae impositum ist flamen italis captus at, de iusitanis, cum Seruium t 7
Galbam accusauit clamen dicunt de sicere uoluisse. Ego me nunc volo ius pontificium optime Seire iam ne ea causa ponti se capiar si uolo a iis mades in os i iis e Lem e rae, e erim L mae ' mae a m ...Jamsi ila em cras tria ΤPraeterea in commentariis Labeonis, quae ad I8 duodecim tabulas composuit, ita scriptum St: Virgo Vestalis neque lieres est cuiquam in te Stato, neque intestatae quisquam, Sed bona
quaeritur. Amata inter capiendum a p0ntifice maxim appella- I9tur, quoniam, quae prima capta est, hoc fuisse nomen traditum St.
0uaesitum esse in philosophia, quidnam foret in recepto mandalo rectius, idne omnino sacere, quod mandatum eSt, an nonnumquam etiam contra, si id spere ei, qui mandauit, utilius ore; Superque ea quaestione expositae diuersae sententiae.
In ossiciis capiendis, censendis iudicandisque, quae Ἀα- Ιθηκοντα philosophi appellant, quaeri solet, an neg0tio
78쪽
tibi dat et quid omnino saceres, desinito contra quid sacere debeas, si eo facto uideri possit re euentura prosperiuS X-2 que utilitate eius, qui id tit, negotium mandauit. Aneeps quaestio et in utramque partem a prudentibus uiris ibitrata 3 est. Sunt enim non pauci, qui Sententiam suam una in parte defixerint et re semel statuta deliberataque, ab eo, cuius id negotium pontificiumque esset, nequaquam putauerint contra die tum eius esse faciendum, etiamsi repentinus aliqui easus rem commodius agi posse polliceretur, ne, Si spes seselliSSet, eulpa inpatientiae et poena indeprecabili Subeunda esset, Si res sorte melius uertisset, dis quidem gratia habenda, sed
exemplum tamen intromis Sum uideretur, quo bene consultab eon Silia religione mandati soluta corrumperentur. Alii existimauerunt, in conmaoda prius, quae metuenda esSent, ire gesta aliter foret quam imperatum est, cum emolumento spei pensitanda esse et Si ea leuiora minoraque, utilitas autem contra grauior et amplior spe quantum potest firma0Stenderetur, tum posse aduersum mandata fieri censuerunt,6 ne oblata diuinitus rei bene gerendae OceaSi amitteretur, neque timendum exemplum non parendi crediderunt, si ratio nes dumtaXat huiuscemodi non abessent. Cumprimis autem respieiendum putauerunt ingenium naturamque illius, cuia re praeceptumque esSet ne ser X, durus, indomituS,
inexorabilisque Sit qualia querunt Postumiana impe-8 ria et Manliana. Nam si tali praeceptori ratio reddenda
sit nihil aciendum Sse monuerunt aliter, quam praeceptum eSt.
Instructius delit, eratiusque ore arbitramur theorematium hoc de mandatis huius e emodi obsequendis, si Xemplumqu0que P. Crassi Muciani, clari ac incluti uiri app0SuerimuS. 10 Is Crassus a Si in prim L A saecli limae et plerisque aliis historiae Romanae scriptoribus traditur habuisse quinque rerum bonarum maxima et praecipua quod esset ditissimus , quod nobilissimus , quod eloquentissimus', quod iuris e0n-II sultis sinius , quod ponti secinaXimus . Is cum in consulatu optineret Asiam prouinciam et cireumsedere oppugnareque Leuca pararet opusque e SSet firma atque pr0eera trabe, qui arietem saceret, quo muro eius oppidi quateret, scrip Sit
79쪽
ad Mag. . mole alienisium, ociorum ami eorumque populi Romani, ut ex malis duobus, quos apud eos uidiSSet, uter maior es Set, eum mittendum euraret. Tum Mag. G. Om-I 2perto, quamobrem malum desideraret, non, uti iuSSus erat, maiorem, Sed quem S Se magis idoneum aptior 'mque sa-ciendo arieti acilioremque portatu existimabat, minorem misit. Crassus eum uocari iuSSit et eum interrogaSSet, cur non I3
quem iuSSerat misisset, ausi rationibusque quas dietitabat Spretis, uestimenta detrahi imperauit uirgisque multum e-cidit, e0rrumpi atque dissolui ossicium omne imperantis ra- tu S, Si quis ad id, quod sacere iussus est, non ob Sequio debito, sed consilio non desiderat respondeat.
9uid dixerit sederitque C. Fabricius, ni agna uir gloria magnisque rebus gestis, sed familia peeuniaeque inops, eum ei Samnitestamquam indigenti graue aurum donarent.
Iulius Hyginus in libro de uita rebusque 1
inlustrium uirorum sexto legatos diei a Samnitibus ad C. Fabricium imperatorem populi Romani, ueniSSe et memorati multis magnisque rebus, quae bene ac benivole post redditam pacem Samnitibus meis set, optulisse dono grandem pecuniam OraSSeque, uti acciperet utereturque utque id sacere Samnites diXisse, quod uiderent multa ad splendorem domus atque uictus desieri neque pro amplitudine dignitateque lautum paratum esse. Tum Fabricium planas manus abdauribus ad oculos et infra deinceps ad nares et ad os et ad gulam atque inde porro ad uentrem imum deduxisse et legatis ita respondisse dum illis omnibus ni embriS, quae attigisset, obsistere atque imperare POSSet, Umquam quicquam defuturum; propterea se pecuniam, qua nihil Sibi esset usus, ab his, quibus eam Sciret SuieSSe, non
80쪽
tuam inpolluitum uitium lonumque odii si sultilis inanis quo loquacitas et quam mullis in locis a principibus utriusque lingua uiris delestalione iusta culpata sit.
1 ui sunt leues et futtiles et importuni locutores quique nullo rerum pondere inni X uerbis uidis et lapsantibus di
nuunt, eorum orationem bene exiStimatum eS in ore nasci,n0n in pectore linguam autem debere aiunt non esse liberam nec uagam, Sed uinclis de pectore imo ac de corde 2 aptis moueri et quasi gubernari. Sed enim uidea quo Silam scatere uerbis Sine ullo iudieii negotio cum securitate multa et profunda, ut loquentes plerumque uideantur loqui sese
3 nescire Vlixen contra Homerus, uirum sapienti lacundia praeditum, uocem mittere ait non X Ore, Sed eX pectore,
quod scilicet non ad sonum magis habitumque uocis, quam ad sententiarum penitus conceptarum altitudinem pertineret, petulantiaeque uerborum coercendae uallum eSS Oppo Si tum dentium luculente dixit, ut loquendi temeritas non cordis tantum cuStodia atque uigilia cohibeatur, sed et quibusdam quasi excubiis in ore positis Saepiatur. Homerica, de quibus supra dixi, haec sunt: Ἐλλ' ο τε λὶ πα τε μεγάλην κ στηθεος ει η, et
b Marcio ulli quoque uerba posui, quibus stultam et
6 inanem dicendi copiam grauiter et uere deteStatus eSt Dum modo, inquit, hoc con Stet, neque insantiam eiu S. qui rem norit, sed eum explicare dicendo non queat, neque inscientiam illius, cui res non Suppetat, uerba non desint, esse laudandam quorum Si alterum sit optandum, malim equidem indisertam prudentiam, quam Stultam O Tquacitatem. Item in libro de ratore primo uerba haec p0suit: uid enim est tam surio Sum, quam uerborum uel optimorum atque ornatis Simorum sonitus inanis, mulli subiecta Sententia mec