장음표시 사용
101쪽
II. I. 79 tamquam Si non coniuenerit dicere auro qualentem , quoniam nitoribus splendoribuSque auri squaloris inluvies sit contraria. Sed de uerbo ue Xa S Se ita responderi posse credo: bVexas Se graue uerbum eSt, factunique ab eo uidetur, quod est uehere , in quo inest uis iam quaedam alieni arbitrii; 0n enim sui potens St, qui uehitur. VeXare' autem, quod ex eo inclinatu 1 St, ui atque motu procul dubio uastiorest. Nam qui sertur et rapSatur atque huc atque illuc distrahitur, is ueXari proprie dicitur, Sicuti taXare ires Stu crebriusque est quam angere', unde id proeul dubio inclinatum est, et iactare multo susius largiusque est quam iacere', unde id uerbum traductum est, et ' quasSare quam quatere
grauius ut 0lentiu Sque. Non igitur, quia uulgo diei 0let 6
tuexatum eSSe quem sum aut uento aut puluere, propterea debet uis uera atque natura uerbi deperire, quae a Ueteribus, qui proprie atque signate loeuti sunt, ita ut decuit
M. Catonis uerba sunt e orati0ne, quam de 7 Achaeis scripsit Cumque Hannibal terram taliam laceraret atque e Xaret; texatam Italiam dixit Cato ab Hannibale, quando nullum ealamitatis aut saeuitiae aut immanitatis genus reperiri queat, quod in e tempore Italia n0n perpessa sit M. ulli in IIII in Ver-8rem: uae ab isto Si Spoliata atque direptae St, non, ut ab ho Ste aliquo, qui tamen inbeli religionem et consuetudinis iura retineret, sed ut a barbaris praedonibus e Xata es Se
De inlaudat0 autem duo uidentur responderi posse. Vnum est eiusmodi Nemo quisquam tam efflictis est mori bus, quin faciat aut distat n0nnumquam aliquid, qu0d laudari queat. Vnde hic antiquissinius uersus uice prouerbii celebratu e St
Sed niui qui uini in re atque nini temp0re laude omni I0
102쪽
80 II. I. uacat, is inlaudatus est isque nanium pessimus deterrimusque est, sicuti omnis culpae priuatio inculpatum facit. Inculpatus autem inStar Si absolutae uirtutis; inlauda- Utus quoque igitur finis est extremae malitiae. Itaque Homeru non uirtutibus appellandis, Sed uitiis detrahendis laudare ampliter solet. Hoc enim est: T δ' υ ακοντε πετε σθην,
et item illud: Ἐνθ' ουπι ιιν βραοντα Ἀδοις 'Aγαμ εμνονα
12 Epicurus quoque Simili modo maXimam uoluptatem priuationem detraetionemque omnis d0loris definiuit iis uerbis υρος του μεγεθους των νηδονων, 'ν παντοςJ13του αλγουντος πεξαιρεσις. Eadem ratione idem 14 Vergilius namabilem diXit Stygiam paludem. Nam Si eut inlaudatum κατα στερησιν laudis, ita inamabilem
16 laudatus ita defenditur: laudare significat prisca lingua nominare appellareque Sic in actionibus civilibus auctor 17 laudari dieitur, qu0d est nominari. Is inlaudatus autem est, quaSi inlaudabilis, qui neque mentione aut memoria 18 ulla dignus neque umquam nominandus est: sicuti quondam a communi consilio Asiae decretum est, uti nomen eius, qui templum Dianae Ephesi instenderat, ne quis ullo in tempore
19 aertium restat ex is, quae reprehen Sa Sunt, quod tuni-20 eam qualentem auro dixit. Id autem significat 0-piam densitatemque auri in quamarum Speciem inteXti. Squalere enim dictum a squamarum crebritate RSperitate-2lque, quae in serpentium pisciumve corii uisuntur. Ouam rem et alii, et hic quidem poeta locis aliquot demonstrat Puem pellis, inquit, alienis In plumam squami auro con Serta tegebat,
103쪽
et alio l000 . 'Iamque adeo rutilum thoraca indutus ahenis Horrebat squami S.
Accius in Pel0pidis ita seribit Cius Serpenti squamae qualido auro
9uidquid igitur nimi inculcatum pSitumque aliqua re erat. 2.ut induteret uisentibus faeie noua horrorem, id squalere dicebatur. Sic in e0rporibu in stultis quamosisque alta 25 congerie s0rdium AEqualor appellabatur. Cuius significati0nis multo assiduoque Su totum id uerbum ita contamina tum est, ut iam squalor de re alia nulla, quam de s0lis inquinamentis dici c0eperit. VII.
De os fiet erga patres liberorum deque ea re ex philosophiae libris, in quibus seriplum qua Silumque est, an omnibus patris iussis obsequendum sit.
9uaeri solitum est in phil0S0ph0rum disceptati0nibus 1
an Semper inque omnibu iuSSi patri parendum sit. Super 2 ea re Graeci nostrique, qui de si ieii Seripserunt. tre Sententia es Se quae Spectandae considerandaeque sint tradiderunt easque subtiliSSime diiudicarunt. Earum una eSt: Omnia, quae pater imperat, Parendum altera est in quibuSdam parendum, quibuSdam non ObSequendi a tertia best nihil necesse esse patri ob Sequi et parere. Haec sententia quoniam primore spe et nimis infamis 6eSt Super ea priuS, quae dicta sunt, dicemus Aut recte , inquiunt, imperat pater aut perperam. Si reete imperat n0n, quia imperat, parendum, Sed quoniam id fieri ius est faciendum Si Si perperam, nequaquam scilieet metendum qu0d fieri non p0rtet Deinde ita concludunt: numquam est patri parendum, quae imperat et neque istam sententiam probari accepimus argutiola quippe haec, Sicuti moX0Stendemus, si iu0la et inanis est Neque autem illa, quam I 0
104쪽
82 II. VII. primo in loco diximus, uera et proba uideri potest, omniat Iesse, quae Pater iuSSerit, parendum. Puid enim si proditionem patriae si matris necem, si alia quaedam imperabit 12 turpia aut impia Media igitur sententia optima atque tutis
sima uisa est, quaedam S Se parendum, quaedam non Ob- 13 Sequendum. Sed ea tamen, quae obSequi non portet, leniteret uerecunde ac Sine detestatione nimia sineque obprobratione acerba reprehensionis declinanda sensim et relinquenda esse dicunt, quam respuenda.
I Conclusio uero illa, qua colligitur, Sicuti supra dictum est, nihil patri parendum inperfecta est resutarique ac diluil 5 Sic potest: Omnia, quae in rebus humanis fiunt, ita ut 0eti
16 censuerunt, aut hone Sta Sunt aut turpia. 9uae sua ui recta aut honesta sunt, ut idem e0lere, patriam defendere, ut amicos diligere, ea fieri oportet, siue imperet pater Sive non im-Πperet. Sed quae his contraria quaeque turpia, omnino iniqua 18Sunt, ea ne i imperet quidem Pitae uero in medio sunt et a Graecis tum Ῥεσα , tum αδιαφορα appellantur, ut in militiam ire, ruScolere, honores capeSSere, cauSa defendere, uxorem ducere, ut iuSSum prosiciSci, ut accerSitum Uenire,
qu0niam et haec et his similia per se ipsa neque honesta sunt neque turpia, Sed proinde ut a nobis aguntur, ita ipsis actionibus aut probanda iunt aut reprehendenda propterea in eiusm0 di omnium rerum generibu patri parendum SSe censent, ueluti si uxorem ducere imperet aut causas pro reis di-19cere. 9uod enim utrumque in genere ipS per SeSe neque honestum neque turpe St, idcirco, Si pater iubeat, obse 20 quendum est. Sed enim si imperet, UX0rem ducere infamem,pΓ0pudiosam crimino Sam aut pro reo Catilina aliquo aut imbulo aut P. Clodi causam dicere, non Scilicet parendum, quoniam accedente aliquo turpitudinis numero desinunt esse 2l per sese haee media atque indifferentia. Non ergo integra est pr0positio dicentium aut honesta sunt, quae imperat pa-22 ter, aut turpia , neque γιες et νομιμον διε υγμένον
uideri potest. Deest enim diiunctioni isti tertium: neque honesta sunt neque turpia . u0d si additur, n0n potest ita c0ncludi numquam est igitur patri parendum .
105쪽
II. VIII 83x m. 0uod parum aequa reprehensio Epicuri a Plutarcho laeta si iti syllogismi disciplina. Plutarchus secundo librorum, quo de Homer01:0mposuit, inperfecte atque praepOStere atque inscite synlogismo esse usum Ε, ii uim in dicit uerbaque ipsa Et Levi fi sponit: Ο θάνατος ουδὲν προς tu ας τὰ γαρ δια - λυθε - ἀναισθητεῖ το δὲ ἀναισθητουν Ῥυδεν προ ημῆς. Nam praetermisit', inquit, quod in primari parte Sumere debuit, τον θάνατον ναι η υχῆς καὶ σώματος διάλυσιν, tum deinde eodem ipso, quod Olnis erat, quasilo 3sito concessoque ad confirmandum aliud utitur Progredi. autem hic' inquit, synlogismus, nisi illo priu posito, non
Vere hoc quidem Plutarchii de forma atque ordine 5 synlogismi scripsit. Nam siJ, Sicut in disciplinis traditur ita colligere et ratiocinari uelis, sic dici oportet: ὁ θάνατος ψυχij καὶ σωματος διάλυσις τὼ ὁὲ διαλυθὲν ἀναισθητεῖ τὸ δὲ ἀναισθ' 1ητουν ουθεν προς rituῆς. Sed Epicurus. 6euiusmodi h0most, mon in seitia uidetur partem istam Syn-l0gismi praetermisisse. Neque id ei negotium suit, Synlogi-7smum tamqi iam in Scholis philosophorum eum numeri Oninibus et cum suis sinibus dicere; et profecto, quia separatio animi et e0rp0ris in morte euiden PSt, non e StuatuS, DeceS-gariam esse eius admonitionem, quod omnibu prosus erat
obuium. Sicut etiam, quod coniunctionem synlogismi non 8 in sine posuit, et in principio: nam id quoque non inperite saetum, quis non uidet ΤAput Platonem quoque multis in locis reperias synlo-9giSm0S, repudiat conuersoque ordine isto, qui in docendo traditur, cum eleganti quadam repreliensionis e0ntemptione
106쪽
0uod idolii Plularetius euidenti calumpnia uerbum ab Epicuro die lum insectatu sit.
1 In eodem libr0 deni Plutarchus eundem Epicurum reprehendit, quod uerbo Sus Sit parum propri et2 alienae significati0nis. Ita enim seribsit Epicurus Πορος
ο υ μεγεθους τ ῶ ν ηδονωνοὶ παντος αλ- γουντος πεξαιρεσις. N0n . Inquit, παντὸς τουαλγουντος , Sed ' παντος του ἀλγεινου distere opor-3 tuit. Detraeti enim significanda est doloris, non , inquit,ed0lentis . Nimis minute ac pr0pe etiam sub frigide Plutarchus iu5 Epicuro aestus ando λεξι θηρεῖ ma enim cura iiDeum uerborumque elegantias non modo n0n Sectatur Epicuru S, sed etiam in Sectatur.
Puid sint favisae Capitolinae; et quid super eo uerbo M. Varro Sormio Sulpicio quaerenti rescripserit.
Servius Sulpicius, iuris civilis auetor, uir bene literatus, scripsit ad M. Varronem rogauitque, ut reScriberet, quid Significaret uerbum, qu0d in censoriis libri seri-2 ptum esset. Id erat uerbum 'sauisae Capitolinae . Varro rescripsit, in memoria sibi es Se quod se Catulus, eurator reStituendi Capitolii, dixisset, u0luisse se aream Capitolinam deprimere, ut pluribus gradibus in aedem c0nScenderetur Sugge StuSque pro fastigii magnitudine altior fieret, sed facere id 3 non quiSSe , quoniam ' favisae impediSsent. Id esse cellas quaSilam et eiStemus, quae in area Sub terra essent, ubi reponi solerent signa uetera, quae e eo templo collapS e S- Selit. De t alia quaedam religios a e donis eo nSeeratis. Ac deinde eadem epistula negat quidem, Se in literis inuenis Se cur favisae dietae Sint, sed . Valerium Soranum Solitum dicere ait, quos hesauro S Graeeo nomine appellaremUS, rise0s Latin0s nauisas diXis Se quod in eo n0n rude ne argentumque, Sed nata Signataque pecunia con-
107쪽
II. XI. XII. 85deretur Coniectare igitur Se detrae tam esse ex eo uerbo secundam literam et favisas esse dictas stellas quasdam et speeus, quibus aeditui Capitolii uterentur ad custodiendas res uetere religi0SIS. M. De Sieinio Dentalo, egregio bellatore, multa memoratu digna. L. Sieinium Dentatum qui tribunus plebi fuit, Spurio ar-1 peio, A. Aterni consulibuS, Scriptum est in libris an - nalibuS, plus, quam credi debeat, Strenuum bellatorem suiSSe nomenque ei saetum ob ingentem sortitudinem appellatumque esse Achillem Romanum Is pugnasse in hostem 2 dieitur centum et uiginti proeliis, et eatristem uerSam nullam, aduerSa quinque et quadraginta tuliSSe coronis donatus S Se aureis octo, obsidionali una, muralibus tribuS, eiuleis quatuordecim torquibus tribus et et0ginta, armissiSPlu centum exaginta, hastis du0deuiginti Phaleris item donatus est quinquies uidiesque Spolia militaria habuit 3 multiiuga, in his pr0uocat0ria pleraque Triumphauit cum imperatoribus suis triumph0 novem. XII.
IonSiderata perpensaque lex quaedam Solonis, speciem habens primorem iniquae iniustaeque legis, sed ad usum et emoli1- mentum salubritalis penitus reperta.
In legibus Solonis illis antiquis Sila sis, quae Athenis IaXibus ligneis incisae sunt quasque lata ab eo Athenienses, ut empiternae manerent, p0eni et religionibu SanXerunt, legem esse Aristoteles refert scriptam ad hanc Sententiam: Si ob discordiam dissensionemque seditio atque disceSSi p0puli in duas partes fiet et ob eam causam irritatis animi utrimque arma capientur pugnabiturque, tum qui in eo temp0re in eoque casu ciuilis discordiae non alterutruparte SeSe adiunxerit, Sed solitarius separatuSque a communili talo ciuitatis secesserit is domo patria fortuni Sque omnibus
108쪽
Clim hanc legem S0loni S, Singulari Sapientia praediti,
legissemuS, tenuit nos graui quaedam in principio admiratio, requirenS, quam ob cauSam dignos eSSe poena exiStimauerit,3 qui se procul a seditione et ciuili pugna remouiSSent. um, qui penitus atque alte usum ac Sententiam legis introspeXerant, non ad augendam, Sed ad desinendam seditionem legem hanc esse dicebant. Et res prorsum se sic habent. Nam Siboni omnes, qui in prin stipio coercendae seditioni impares fuerint, populum percitum et amentem non deseruerint, ad alterutram partem diuidi Sese adiunxerint, tum eueniet, ut cum socii partis seorsum utriusque suerint eaeque parte ab his, ut maioris auctoritatis uiris, temperari ac regi coeperint. concordia per eos potissimum restitui conciliarique p0ssit, dum et Suo S, apud quo Sunt, regunt atque mitificant et aduerSarios Sanatos magi cupiunt quam perdito S.
Hoc idem Favorinus philosophus inter fratre quoque aut amissos dissidentis oportere fieri censebat, ut, qui in medio sunt utriusque partis benivoli, si in c0ncordia adnitenda parum auctoritatis quasi ambigui amici habuerint, tum alter i in alteram partem discedant ac per id meritum uiam 6 sibi ad utriusque concordiam muniant. Nunc autem plerique', inquit, parti utriusque amici, quasi probe faciant, duos litigantes destituunt et relinquunt deduntque eos aduocatis maliuolis aut avaris, qui lites animasque e0rum instaminent aut odii studio aut lucri.
Libstros in mulii tudinis numero illam unum filium filiamve ueteres dixisse.
1 ntiqui oratores , historiaeque aut carminum Scriptore S etiam unum filium filiamve Hiberos 2 multitudinis numero appellarunt. Idque n0S, eum iri in m plurium ueterum libris scriptum aliquotiens aduerterimUS, nunc quoque in libro Sempronii sellionis rerum gestarum quinto ita positum esSe offendimus. 3 IS A sae triri sub P. Scipi0ne Africano tribunus militum ad Numantiam fuit resque eas, quibus gerendis ipse intersuit, conscrip Sit.
109쪽
Eius uerba de Tiberi Graecho, tribuno pl. quo in tem pore intersectus in Capitolio est, haec Sunt Nam Gracchus domo cum prosi ei cebatur, numquam minu Sterna aut quaterna milia hominum Sequebantur. Atque inde infra de eodem Graccho ita seripsit: rare 5 coepit id quidem, ut se defenderent liberosque Suo S eum, quem uirile estu tum in eo temp0re habebat, produci iussit popul0que commendauit pro me len S. H.
Puod Marcus Cato in libro, qui in seriplus est contra Tiberium exulem, lilisses vadimonium per i literam dicit, non stelisses eiusque uerbi alio reddita.
In libro uetere M. Catonis, qui inseribitur contra ITiberium exulem, scriptiam sic erat Nuid si uadi monium capite obuoluto stitisses me et quidem ille titisses scripsit sed salsa et audac emendatio Jemendatores, e seripto et per libros stetisses secerunt, tamquam stitisses uanum et nihili uerbum esset. Puin p0tius ipsi nequam et nihili sunt qui ignorant, Stili S-3 se dictum a Cat0ne, qu0niam sisteretur uadimonium,
non staretur . XV. 0uod antiquitus aetati senecta polissimum habiti sint ampli honores et cur postea ad maritos et ad patres idem isti honores dotali sint atque ibi de capite quaedam legis Iuliae septimo.
Apud antiquiSSimo Romanorum neque generi neque pe-1cuniae praestantior honos tribui quam aetati Solitus, maioresque natu a minoribu colebantur ad deum prope et parentum uicem atque omni in loco inque omni Specie honoris priores potioresque habiti. A conuiui quoque, ut seriptum in anti-2quitatibus est, seni0res a iunioribus domum deducebantur eumque morem aceepisSe Romanos a Lacedaem0niis traditum est, apud quos Lycurgi legibus maior omnium rerum honos aetati maiori habebatur.
110쪽
Sed 0stquam suboles ciuitati necessaria uisa est et ad prolem populi frequentandam praemiis atque inuitamentis usus suit, tum antelati quibusdam in rebus, qui Orem quique liberos hab erJent senioribus neque libero neque UXO-
. res habentibus. Sicuti kapite VII. legis Iuliae pri0ri
ex c0nsulibus asstes Sumendi potestas sit, non qui pluris an-n0s natu eSt, Sed qui pluris liberos , quam collega, aut in 5 sua p0 testate habet aut bello amisit. Sed Si par utrique numerus liberorum Si maritu aut qui in numero maritorum 6 est praesertur si uero ambo et mariti et patres totidem liberorum Sunt, tum ille priStinus honos instauratus et, qui maior natu est, prioris: See Sumit. Super iis autem, qui aut caelibes ambo sunt aut parem numerum siliorum habent aut mariti sunt et liberos n0n habent, nihil Scriptum in lege de ea aetate est. Solitos tamen audio, qui lege potiore eSSent, saSceSprimi mensis collegis concedere aut longe aetate prioribus aut nobilioribus multo aut secundum e0nsulatum ineuntibuS.
Quod Caesellius Vindex a Sulpicio Apollinari reprehensus est in
sensus Vergiliani enarratione.
Vergilii uersus sunt e libro Se Xt0 Ille uides, pura iuuenis qui nititur hasta Proxima 0rte tenet lucis loca Primus ad
Aetherias Italo eo inmixtus Sanguine Urget Silvius, Albanum nomen, tua pOStuma prole S,0uem tibi longaevo serum Lavinia coniunXEducet siluis regem regumque parentem Vnde genus Longa nostrum dominabitur Alba. Videbantur haec nequaquam conuenire
tua o Stum a Prole S, et 0uem tibi longaevo serum Lavinia coniunx Educet regem.