장음표시 사용
91쪽
luis fuerit Papirius Praetextatus, quae istius causa cognomenlisit, historiaque ista omnis Super eodem Papirio eognitu iu
Historia de Papirio Praetextato dicta eriptaque est a M. ICatone in oratione, clita uSUSAES ad milites contra Galbam, cum multa quidem Venustate atque luce atque munditia uerborum. Ea Catoni uerba huic prorsu com-2mentario indidissem, Si libri copia utSSet id temporis eum hae dictaui. su0d si non uirtutes dignitatesque uerborum,3
sed rem ipsam Scire quaeri S re ferme ad hunc modum e St Mos antea senatoribus Romae suit, in curiam euin praetextatis filiis introire. Ium, eum in Senatu re maior quaepiam 5 consultata eaque in diem po Sterum prolata est placuitque, ut eam rem, Super qua tr ictaui S Sent, ne qui enuntiaret priusquam deeret esset, mater Papirii pueri, qui eum parente Suo in curia suerat, percontata est silium quidnam in senatu patres egissent. Puer respondit, taeendum esSe ne-6que id diei ieere. mulier sit audiendi cupidior secretum rei 7
et silenti uin pueri animum eius ad inquirendum uerberat: quaerit igitur compreSSiu uiolentiu Sque. Ium puer, matre 8 urgente, lepidi atque seStiui mendacii e0nsilium capit Aetum in senatu dixit, utrum uideretur utilius eXque republiea e SSe, unusne ut duaS Xore haberet, an ut una apud duos nupta esset. 0c illa ubi audiuit, animia compave Seit, domo tre-9.10pidans egreditur ad ceteras matronas. Peruenit ad Senatum postridie matrii in familia enterua. inerim ante atque obsecrante orant, una Otiu ut duobuS nupta fieret, quam ut uni duae. Senatores Ingredientes in curiam, quae illa mulierum II intemperies et quid sibi postulatio istaec uellet, mirabantur. Puer Papirius in medium curiae progreSSUS, quid mater au-I2dire institisset, quid ipse matri dixisset, rem, Sicut suerat, denarrat. Senatus fidem atque ingenium pueri Xosculatur, I 3 consultum facit, uti posthac pueri eum patribus iniuriam ne introeant, praeter ille unu PapiriuM; Itque puer po Stea cognomentum honoris gratia inditum Praetextatus isti taeendiloquendique in aetate praeteXtae prudentiam.
92쪽
Τria opigrammata rima ueteritin poetarii a Naevii, Plauti, Pacuvii, quae facta ab ipsis, sepulcri eorum ineis sunt.1 rium poetarum illustrium epigrammata, Cn. Naevii, Plauti, M. Pacuvii, quae ipsi secerunt tineidenda sepulcro suo reliquerunt, nobilitati e0rum gratia et uenustatis scribenda in his c0mmentariis esse duxi. Epigramma Naeui plenum superbiae Campanae, quod testim0nium esse iustum potuisset, nisi ab ips dictum esset: Inmortales m0rtales Si soret a flere, Flerent divae Camenae Naevium poein m. Itaque postquam est orchi traditus thes a tiro, Obliti sunt Romae loquier lingua Latina. Epigramma Plauti, qu0d dubitassemus an Plauti 0ret, niSi a M. Varrone positum esset in libro de poetis primo Postquam est mortem aptus PlautuS, Omoedia luget, Senena est deserta ac dein Risus, Ludus I 0-eu Sque, Et Numeri innumeri simul inanes conlacri
Epigramma Pacuvii uerecundissimum et puriSSimum, dignumque eius elegantiSSima grauitate Adulescens, tam en et Si properas te O Sa-xium rogat, Vt esse aspicias, deinde quod scriptum e Stleg IS. Hic sunt poetae Pacuvi Marci sita Ossa. Hoc uolebam nescius ne e S Se S. Vale.
93쪽
0uibus uerbis M. Varro indutias desilierit; quaesitumque inibi euriosius, quaenam ratio sit uocabuli indutiarum.
Du0bus m0dis M. Varr0 in libro humanarum, qui Iest de bello et pace, indutiae quid sint, desinit. In
dutiae sunt, inquit, paX ea Stren Si paucorum dierum. Item alio in loco indutiae sunt, inquit, belli 2 feriae. Sed lepidae ma is atque iucundae breuitati utraque 3 desinitio, quam plana aut proba esse uidetur Nam neque 4 pax est indutiae, bellum enim manet, pugna ceSSat, neque in Soli ea Stris neque paucorum tantum dierum indutiae sunt. sui enim dicemus, si indutiis mensum aliquot saetis o in oppida castris concedatur nonne tum qu0que indutiae Sunt aut rursus quid esse id dicemus, quod in primo an-6nalium uadrigarii scriptum est, C. Pontium Samnitem a dictat0re R0mano sex horarum indutias poStulaSSe. Si indutiae paucorum tantum dierum appellandae sunt 3 Belli autem derias festiue magis diXit, quam aperte atque 7 desinite. Graeci autem significantius e0nsi natiusque cessationem 8 istam pugnae paeliciam ' ἐκεχειριαν dixerunt, Xempta liter una Sonitus uastioris et subdita leniori S Nam quod eo 9 tempore non pugnetur et manus cohibeantur, ' ἐκεχειρίαν vppellarunt. Sed pr0 laeto non id suit Varroni negotium, ut 10 indutias superstiti0se definiret et legibus rationibusque innibus definitionum inseruiret Satis enim uisum est, hiS modi Illacere demonstrationem, quod genus Graeci τυπ0υς magiSet υπογραφάς quam ost Guους' uo eant. Undutiarum' autem uocabulum qua Sit ratione laetum, 12 iani diu est, eum quaerimus SedeX multiS, quae uel audi-13mus uel legimus, probabilius id, quod dicam, uidetur In - 1 dutias sic dietas ari,itramur quasi tu dicas rinde uti iam . Paetum indutiarum eiusmodi est, ut in diem certum non pu-Ibgnetur nihilque ineommodetur, sed ex eo die postea uti iam onmia belli iure agantur. suod igitur dies sterius praefinitur I 6 Paetumque fit, ut ante eum diem ne pugnetur, atque is dies
ubi uenit inde uti iam pugnet hir, idcirco echis, quibus diXi
94쪽
72 I. XXV XXVI. uocibus, quasi per quendam coitum et copulam ia0men indutiarum coneXUm St.
17 Aurelius autem pilius, in primo librorum, quos Muri arum inscripsit: in dutiae, inquit, dicuntur, cum lio Stes inter Se Se utrimque utroque alter i ad alteros inpune et sine pugna ineunt. Inde adeo, inquit, nomen factum uidetur, quasi in dJuistiJae,18hoc est initus atque introitus. Hoc ab Aurelio scriptum propterea n0n praeterii, ne cui harum noctium aemulo eo tantum nomine elegantius id uideretur, tamquam id n0s originem uerbi requirentes fugiSSet.
Pusem in modum mihi Tauius philosophus responderit pereon- lanii, an sapion irasceretur.
1 Interrogaui in diatriba Taurum, an sapiens iraSceretur. 2Dabat enim saepe post cotidiana lectione quaerendi, qu0d 3 qui uellet. Potestatem. Is eum grauiter fet copio Se de morbo aspeetuue irae disseruisset quae et in ueterum libris et in ipsiu commentariis exposita Sunt, conuertit ad me, qui interrogaueram et haec eg O , inquit, super irascend Sentio. Sed quid et Plutarchus noster, uir doctiSSimu ac prudenotiSSimuS, en Serit, non ab re eSt, ut id quoque audias. Plutarchus , inquit, seruo Suo, nequam homini et contumaci, sed libris disputationibusque philosophiae aures inbuta habenti tunicam detrahi ob nescio quod delictum caedique eum 6 loro iussit. Coeperat uerberari et obloquebatur, non me-7ruisse, ut vapulet, nihil mali, nihil sceleris admisisse. P0stremo uociferari inter uapulandum incipit, neque iam querimonia aut gemitus eiulatusque sacere, sed uerba Seria et obiurgatoria non ita esse Plutarchum, ut philosophum deceret, iraSei turpe eSSe, Saepe eum de malo irae edissertauisse, librum quoque περ ἀοργησιας pulcherrimUm c0n Scripsisse his omnibus, quae in eo libro scripta Sint nequaquam conuenire, quod prouolutus effususque in iram 8 plurimis se plagis multaret Tum Plutare lius lente et leniter: quid autem , inquit, uerbero, nunc ego tibi iraSei
95쪽
I. XXVI. 73 uide0r ex uult e meo, an e uoce, an e colore, an etiam
ex uerbis eorreptum esse me ira intellegis mihi quidem neque oculi, opinor, true es Sunt neque S turbidum neque inmaniter clamo neque in Spumam rub0remue esse rue Se neque pudenda die aut paenitenda neque omnino trepido ira et gestio. Haec enim omnia. Si ignoras, Signa esse irarum 9 solent . Et simul ad eum, qui caedebat, conuerSuS interim , inquit dum ego atque hie diSputamia S, tu hoc age . Summa autem totius sententiae Tauri haec suit: Non idem 10 esse existimauit α0ργλησιαν et αναλγλησιαν aliudque esse non iracundum animum aliud Ἀναλγητον et ἔναισθλητον , id est hebetem et stupentem. Nam istut aliorum omnium, quo SLatini philosophi assectus uel assectiones , Graeci παθη appellant ita huiu quoque motu animi, qui eum eS uleiscendi causa saeuior, ira dieitur non priuationem esse utilem censuit, quam Graeci στερησιν dicunt, sed mediocritatem quam μετριοτλητα illi appellant.
96쪽
9uo genere solitus sit philosophus Socrates exercere alientiam corporis deque eiusdem uiri temperantia.
1 inter labores uoluntarios et exercitia corpori ad 0rtuitas patientiae uices firmandi id quoque accepimus So-2 craten facere insueuisse Stare solitus Socrates dicitur pertinaci Statu perdius atque perno. Sumrno luet ortu ad solem alterum Orientem, in contuens, immobilis, isdem in uestigiis et, re atque oculis eundem in loquin direetis, cogitabundus, tamquam qu0dam essessu mentis atque animi saeto 3 corpore. 9uam rem eum Favorinus, de s0rtitudine eius uiri ut pleraque disserens, attigisset: πολλάκις , inquit hλίου εἰς γ λιον εἱστληκε αστραβεστερος τῶν
Temperantia quoque suisse eum tanta traditum est, ut Omnia sere uitae suae temp0ra ualitudine inoffensa uixerit. 5 In illius etiam pestilentiae vastitate, quae in belli Peloponnensiae principis Atheniensium ciuitatem internecivo genere morbi depopulata est, is parcendi m0derandique rationibus dieitur et a u0luptatum labe cauisse et salubritateSc0rporis retinui S Se, ut nequaquam fuerit communi omnium eladi bn0XiuS.
97쪽
duae alio obserualloque officiorum esse debeat inter patres filiosque in discumb0ndo sedendoque atque id genus rebus domi forisque, si filii magistratus sint et patres priuali Superque ea re auri philosophi dissertatio et exemplum ex historia
Ad philosophum Taurum Athenas uisendi Ogno Seen-1dique eius gratia uenerat V. C., praeses Cretae prouinciae et cum eo Simul eiu S dem praesidis pater. Iauru S, Secta-2t0ribus commodum dimissis, sedebat pro cubiculi sui oribus et cum assistentibus nobis sermocinabatur. Introiuit pro 3 uinciae prae Se et cum eo pater; SsurreXit placide Tauru et post mutuam Salutationem resedit Allata mox una Sella beSt, quae in Pr0mptu erat, atque, dum aliae promebantur, apposita est. Inuitauit Taurus patrem praeSidis, uti Sederet Atque ille ait: Sedeat hic potius, qui populi R0mani in
magistratus est Absque praeiudicio . inquit Taurus 7 tu interea sede dum, cum con Spieimu quaerimuSque, UtrUme0nueniat, tene potita sedere, qui pater e S, an ilium, qui magistratu eSt Et, cum pater assediSSet appo Situmque esset aliud silio quoque eius sedile, uerba super ea re Taurus acit cum summa dii boni, hon0rum atque ossiciorum perpen Satione. Eorum uerb0rum sententia haec suit: In publieis Io eis atque muneribus atque actionibus patrum iura eum liorum qui in magistratu Sunt, potestatibus collata interquie Seere paululum et coniuere, sed cum extra rempublicam in domestica re atque uita Sedeatur, ambuletur, in conuiuio quoque familiari discumibatur tum inter filium magistratum et patrem priuatum publieo honore cessare, naturale et genuinos exoriri. Hoc igitur , inquit quod ad me ueniStis. I0 quod colloquimur nunc, quod de ossiciis disceptamUS, Privata actio est. Itaque utere apud me his honoribu prius quibus domi quoque uestrae te uti priorem decet . Haec atque alia in eandem sententiam nurus grauiter IISnnui et comiter disseruit. Puid autem super huiuscemodi Ita patris atque filii officio apud Claudium legerimus, mon
98쪽
13 esse ab re ui Sum St, ut adscriberemus. Posuimus igitur uerba ipsa uadrigarii ex annali eius sexto transscripta Deinde acti consule Sempronius Gracchus iterum 9. Fabius Maximus, filius eius, qui
priore anno erat con Sul. Et con Suli pater pr0- consul obviam in equo uehens uenit neque descendere uoluit, quod pater erat, et, quod intere0s sciebant a X ima e0 ne ordia conuenire, lict0-
res non ausi sunt descendere iubere. Ubi iuxta uenit, tum consul ait: quid postea J Lictor ille, qui apparebat, cito intellexit, Maximum proconsulem descendere iussit. Fabius imperi paret et silium collaudauit, eum imperium, quodp0puli esset, retineret. III.
0ua ratione uerbis quibusdam uocabulisque eleres immiserinth literae spiritum.1 H literam siue illam spiritum magis quam literam diei
oportet, inserebant eam uetere nostri pleriSque uocibus uerborum firmandis roborandiSque, ut onus earum eSSet uiridior uegetiorque Atque id uidentur fecisse studio et exem-2 plo linguae Atticae. Satis notum est, Attico θυν et PON et multa itidem alia, i0ntra morem gentium 3 Graeciae ceterarum, inspirantis primae literae dixisse. Sic lachrimas , Si ' Sepulchrum , Sic alienum , Sic lehemens , Sic neoliare , sic telluari , Sic halucinari , sie honera , Sic lonustum dixerunt. In his enim uerbis omnDbus iterae seu spiritus istius nulla ratio uisa est, nisi ut firmitas et uigor uocis, quasi quibusdam nerui additis, intenderetur.
Sed quoniam inheni quoque eXemplo uSi Sumus , uenit nobis in memoriam, id iJum Optatum, multi nomini Romae grammatistum, ostendisse mihi litium xem e i diri si eundum , mirandae uetu Statis, emptum in sigillariis uiginti aureiS, quem ipsius Vergili fuisse credebatur. In quo duo isti uersus cum ita scripti sorent:
99쪽
Vestibulum antes ipsum irimoque in clinii ne Pyrrhu SExultat, telis et luce eoru SCUS aena, additam supra uidimus h literam et ahena factum Si intillo qu0que Vergili uersu in optimis libris scriptum inuenimus
Aut soliis undam trepidi despumat aheni. IIII.
0uam ob causam Gavius Bassus genus quoddam iudieii diuinationem appellari scripserit et quam alii causam esse eiusdem uocabuli dixerint.
Cum de c0nstituendo aestu satore quaeritur itidietumque 1 Super ea re redditur, cuinam potiSSimum e duobus pluribusue aecusatio subScriptiove in reum permittatur, ea res atque iudicum e0gnitio diuinatio appellatur. Id 0 2cabulum quam ob causam ita actum sit, quaeri solet.
Gavius Bassus in tertio clibrorum, quos Me 30rigine uocabulorum composuit, diuinatio, inquit, iudicium appellatur quoniam ii uinet riuo dammodo iudex oportet, quam Sententiam e Seserre par Sit Nimis quidem est in uerbis Gavi Bassi. ratio inperfecta uel magis inops et ieiuna. Sed uidetur tamen 5 significare uelle, idcirco diei diuinationem', quod in aliis quidem causis iudex ea, quae didicit quaeque argumentis
uel testibus demonstrata sunt, equi Solet in hac autem re cum eligendus ne euSator est, parua admodum et Xilia Sunt quibus moueri iude 90SSit, et propterea, quinam magi ad accusandum idoneus Sit, quasi diuinandum St. Haec Bassus. Sed alii quidam 'divinati0nem esset appellatam putant, quoniam, cum accusator et reii duaere quasi cognatae coniunctaeque sint neque utra Sine altera constare possit, in hoe tamen genere cauSae reu qui dem iam est, sed accusator nondum St, et idcirco, quod adhue usque deest et latet, diuinatione supplendum St, quisnam sit aecusator futuruS.
100쪽
tuam lepide designateque dixerit Fau0rinus phil080phus, quid intersit in tur Platonis et Lysiae rationem.
1 Favorinus de Lysia et Platone S0litus dicere est: Si ex Platonis', inquit, 0rati0ne uerbum aliquod demaS muteSue atque id commodatissime facias, de elegantia tamen detraxeris: si ex Lysiae , de sententia'.
Puibus uerbis ignauit se et abi stete sergilius usus esse dicature quid his, qui impr0be id dicunt, respondeatur.3 0nnulli grammati ei aetatis superioris, in quibu est Cornutu Annaeus, haut sane indocti neque ign0bileS, qui commentaria in Vergilium comp0Suerunt, reprehendunt quasi incuri0se et abiecte uerbum positum in his uersibus Candida succinctam latrantibus inguina monstris Dulichias e Xasse rates et gurgite in alto A timidos nauta canibus lacern SSe marini S. 2Ve XaSSe enim putant uerbum esse leue et tenui ac parui incommodi, nec tantae atrocitati congruere, eum hOmine repente a belli immanissima rapti laniatique Sint. Item aliud huiuscemodi reprehendunt Puis aut Eury Sthea durunt Aut in laudati nescit Busiridis ara S 3 Inlaudati parum id0neum uerbum esse dicunt, neque id Satis esse ad aetendam scelerati hominis deteStationem qui, qu0d hospites omnium gentium inimo lare Solitus suit n0n laude indignus, sed detrectati0 ne execrationeque totius generis humani dignuS SSet. Item aliud uerbum culpaverunt Peri tunicam squalentem auro latum haurit