장음표시 사용
421쪽
Polycrates in Orutis potestate deuenit Cr sus Cyri mancipiuextitit perlonga quide silicitas exespia est ab ingruentibus malis ob ea precipue causam Solo ossum minimestice putauit sapies enim erat,ob ide Amasis repudiu amicitis Polycratis mistique scilicet obnoxiu proximo infortunio poensissent: de hae ipsa fortuna qd quantu uepossit,eximius quida orator sic ait: Et si no ab re pleris mortalium q naturς piperas aduersa'; uices suo alios ue discrimine psepe animaduertere maῖna animi anxietate hesitatioe ae qrimonia Totari cotingat unde: id q plarimis admirandu .puenire soleat*uiro quatia intueri liceat uirtute mito,' maiori uits suς curriculo laboribus ic forsan egestate uirtuti, scientisi adipiscendς, ut inde aliquid utilitatis,ae decoris reportaret se ipsum exposuerit, accidat, P is sane in aduersos,ac difficiles sortunς casus incurrat, illi'; adeo circumseraeta in sestetur 2, in grauis lima pericula Scalamitates ad pernitiosum us p interitum prolabatur : quae .psecto res adeo humanas prisertim snaras mentes suspendit, ut exinde aliqui torpore, ae desidia frigescat: quidam uero penitus abhorreat, oc se auer tat, ne uigiliis & laboribus dinstrina,ac prudentia ex negocios dexteritate sibi ipsis coparent, uirtuteq; colant cu huic quidem uirtuti tantia maloia, ignauiui uiros liuor non solu obsistanuerum etia sortunς inalignitas, ac sevitia exitiu frequetius minee qua .ppter hii ppotentem sortuna omnibus scietiis, prudentis probi si actionibus cotraire ac imperate posse alleuerat quorusane qu*reladi anxietate, potius qua qsitum cu Ppter tenuis ingenii mei uires re Medo extinxerim, spero eqde huiusmodi di Leptationis nre discursu uestras benignas aures, prudentesipanimos qui nostra disserenda argumenta audiendo imbibentci audita euoluent,aliquem & si non ingentis din trins ac vio quentiς fiuctum, mediocris tamen scientiς, amorisq ac fidei q. bus aud lentiu animi etiam imbui debent,secu reIaturos:Enimuero non nullo' auctos scripto, ac sentina coprobati dicit sortuna ipsam repetinu α inopinatu esse euentu res accidentium
422쪽
a serendo denominatam,m ' nullo rationis, aut ordinis fieno seratur ab aliis uero dea uariis casibus res humanaslhomines pdeludens de ob id c ca existimata,quae si scelicem faciat bona, sin autem aduersetur mala, diuulgato cognomine appellae cui prqterea existimationis, ac uulgaris huiusmodi sim g intuitupe urbem , trans tamen Tyberim templum ,arami superstitiola erexit antiquitas,ac symulachru tale intulit, 2, dextra .si gubernaculu , sinistra uero cornu plenu efferat: demost ret* Ppterea se mundi gubernatioe,suit beneficio tantu homines beatos facere posse, ut in dies experimeto declarari, solidarii asserunt proinde extata uetes cuiust satis ec prisertim nostrς tu senteria, tum monum clis, acet opinione mihi nacta di di occasioe
quotidiana quada eloquuti , magis ci elimata de coposita oratioe quibusdam ad partes in mediu collatis argumentis disserere: dc enucleare enitar: utru rationi,atq; honestati consona, ac tuta sit opinio qua pala profiteri liceat:fortuns quςcul ea sit uim aut Imperium ullum tributu quo mortales, eorum P sinceras actiones disturbet de evellat: φ, cum liquido cognoueritis illud aperiti continget .an studio elobarati, diui impensi Iaboris uestri,& iacta semina messem congruam, sicundami merito sperare ualeant, uel sine ulla quidem spe, eosdem uanos, frustra adhibitos suisse si fortu ias uolubilis radiis ac mole opprimant, de in puluerem illius impulsum tedigans:nullis inquam Iustiatiς preceptis crediderim edici, aut persuaderi serruns uim ulla concessam fuisse, qua suo tantum iure hominum mentes, ani/mosi uirtuti deditos, condigni a illius actionibus roboratos concutere, atq; distrahere,neq; etiam alacriores redere pessi: qti quidem Iustitia,ut ab utrius iuris ciuilis: de canonici, philos phis p ac theologis magistris diffinitur, constans cu sit 8c pp tua uoluntassius suum unicuit tribues hoc admittere seuppetinequa' pol, aut debet:quin immo huiusmodi incertas uag sortunς uires resistedo expellinali Mn si ueraeet seu potiori opiniol
423쪽
hom Inum eotratia conueniret sentetia: nulli aut ratissimI c meherculo morialium tot negociis:& laboribus motis,ta corporis seipsos subiicerent: quibus tum uitq alimenta,tot ue bona, ho nores da est tandem comparent, multoq; minus quis' repe riri possiet,qui tanta mentis ac animi anxietate ac timore, post/positis uite delitiis,se ac sua diuino cultui dedicaret,nci aliqui tam diu, dc perpetuo illi inherendo neglecto etiam cultu corporis sui terrei cςlestem illa animi uim tetro carcer dum aura fruitur concludentis ardentius inuigilarent:& inuigilando inseruirent, ne insemiendo parerent nisi pro certo omni explosa caligine ae dubio crederent suis sic impensis,laboribus, ac, studiis codigna primia supema circumspectione ac prouidentia retribui de re,necessarioq; id euenturum censeat si Iustitia quide ueruinter,mortales, superosi institutu seruare, ordinet hactenus consectu prevertere minime uolueriti. plane net a prudentia PDires ullas habeat fortuna comprobaturi ipsa nat prudaia ςloquenti sente suis priceptis determinante est silentia, cuiusdaartificii,quo usu di memoria multas res ac negocio' Ma a malis discernere ac eligere potest e debetiqua mediante fortunς si aliqua inesset uis:& illius nocentis euentus suspitio ubi oportet euitaturiquis una nostrum alius uerecto iudicio existimet sortitudinis consensu fortune potestatem aliquam concedi quae Psecto eiusdem Ciceronis notabili sententia magnas res e dicitur appetitus:& operatio ac humiliu conreptus:laborumq;&erumnas e tollerantia,cum Ioe utilitatis animAcorpori deinde proximaera enim sortitudo constanti suapte natura,quamuis ingetia & uirosa sortunς tela retundit ec estringit, illiq; pessundate uictrix superiminet plaulatae conuitiis ipsam elud cdo exagitat temperantia autem alio nomine, modestia appellata longe secus sentit, a fortunip uim ullam tribuat: quia Sc ipsa
cum sit eontinens animi moderatio, dum cupido, aut timor
mortalium corda uicissim uerant: di impellunt: nullo unil flecti
424쪽
tur Briudq radio Iucem, seu tenebras asserat: quonam Igitur
adminiculo,quo ue colore,enarrata argumenta, aut rationes taetorum auctorum testimonio vallata,contraria opinio, seu potius uana credulitas tollerre,aut illis certe resistere poterit. cum
illa solum quadam opinione, seu reputatione hominum no cognita, nes diligenter discussa illius ratione, seu causa a qua emanauerit,iana ab araneς sto pendeat: eaq; tantum confisi mortales quidam indocti. uulgi multitudo passm asserant: sortunam reperiri illil inhumanas uires inesse:cum aliquando uideant,aut exaudiant uiles, facinoroson homines ad diuitias: εc honores inmerito prouehi,generoses autem: ε uirtute pri/stantes partim pauperta x deprimi partimq; neclectu postergati sepe etiam a talicitatis culmine in miseriarum de calamitatis
profundu deiectos inmergi:rursus alternatim ad pristina gaudia e luctu mestit simo hilares restitui:iuxta Maronis huie loco consona sententiam,qui ait,multa dies, uariun labor mutabrIis qui,rettulit in melius, multos alterna reuisans: lusit N in solio rursus fortuna locauit:quibus sane fortunς ut aiunt, uarietatibus si mortales ipsos non agitati perspicerent facile ab eorum
sententia discederent:fortunamq; tanct futilem N errone arabeoru mentibus abdicarent,quoia opinione:& si paulo ante plurisbus rationabilibus mediis uana detexerimus:ea in quia ipsis tu ignorantibus,tum pirtinacia credulitatis sugdetentis no inhorent,illos non commouenti negcommonentIital similitudine eoia utar argumeto quo tantς cecitatis opinionem ab his ex toto euacue: respondeant nam i ipsi qusso num omni tepore, o, nil elate compertum sit bona e artium,uirtutisq; amatores maiori ex parte,alicuius fortunς uim,uice'; aut non sensisse, aut
penitus euasisse:& quamuis quosdam sinistro euentu tedi, seu etiam opprimi contigerit infitiati nihil haud una poterut multo maiori in numero non extitisse,& esse eos qui uirtutem secta do sor tum contempserunt, atq; exuberariat:cui certe plurimose
425쪽
potioti sentetis,uetiori iudicio & experimeto saIub toti iuxta
naturalis N postiuglegis instituta omnes qui ratione seruntur conuenire:& inherere decet,contraria opinione omnino posthabita tanu minori debiliori,scindiscreta minori inq usu debiliori auctoritate,&indiscreta consilio: 8c ratione: cum nullo unci
iureidc equitate prscepi,aut per se deri uel permitti conueniat ut si mortalium studia, dc actiones uirtute cocomitante, sine aliorum iniuria dirigantur,eat peregrinatioe plurimi insudet spem proemii certam, fruetiumq; non consequantur, neq; fortunς uarietatibus inpediantur,aut succidantur .6c licet motus huiusmodi qui sortuns ascribuntur quorum causa tantum sibi nominis & famς apud eos prisertim sibiolla uendicauit negari nequeant: iure tamen optimo ab ipsa quidem fortuna hos procedere diffiteri possumus,illi namq; adue si casus obueniunt a sagitiis eorum latentibus quibus accidunt,quoniam uirtutem colore simulant,unde sit ut de se ipsis,non de sinistri sertuns iacuκ Iis conqueri debeant:&possint: sin autem ex contrario dicatur se nam igitur dabitur responsum ,cum etiam uiro quamuis sorti,ac uirtute pKdito,eadem sortuna acrius obsistat: ad huc inqin eundem uiue probum quicq sinistri a fortuna non euenit: sed desuper diuino numine atq; consensu ad experiundam comprobandamq; eiusdem in actionibus c5stanti uirtutem id accidose:quo uictore ampliorem prςmii,ac laudis munificentiam coκ sequatur:ex hiis igitur satis aperte concludi posse uidetur apud mortales nullam penitus fortunam reperiri:& siquid ea est nullas ex se ipsa uires habere,nec quicu cotra mortales ratione pol lentes audere polle nisi desuper coelesti Imperio, aut permissis concessum ei suerit in exagitando ab ea ponam, aut meritum, uerum cum bingillς uiis uarietates exquibus exoriri fortuna Rsumitur, lateti quadam,ac diuina operatione proueniat: dc pauleis ideo nisi uirtute dc doctrina prisertim preditis i nnotescere possint,iccirco passim palamq; a uulgo errones circum ferturb
426쪽
te sic Imus fortuna deam, coelos Iocamus:ut te init Pacuuius carmen in quo graphice quidem de elegater uis ipsa sertuns aepotestas ab eo sit expressa his uersibus:wrtuna inquit insanam
eme:& brutam perhibent philosophi : saxis instar globosi prFdicant esse uol ubilem:quia quo saxum impulerit sera, eo caderfortuna autumat:cscam ob eam rem esse uocat. quia nil cernat quo sese applicet insana aut aiunti quia atrox, incerta inflabi h i sit brutam:quia dignulaut indignum nequeat internoscere hactenus Pacuuius:quod etiam carmen.M.tace.in Rheto.
retulicine quis in eo quintando diutius sati. M si quida Paul Io indoctius id adsilutam Ciceronis orationem adducat: Plys
aut in huc modum de eiusde fortunς potestate ad Caesa Vespa toto inquit mundo: M locis omnibus:omnibust horis omnium vocibus sortuna sola inuocatur:& una nominatur: una accusae una agitur rea:una cogitatur: sola lauda sola arguit:& eum eo uitiis colit ξuolubilisq; a plerisi uero & c a etiam existimatas uaga inconstans incerta.uariatindignorumq; Butax:huic om nia expensa laute omnia seruntur accepta: Et in tota ratioe mortalium sola utracta pagine facit:apud Scythas uero eiusdem h mulachru sine pedibus fingebas : ut manus tantum N penas haberet: Apud Smyrneos autem eiusmodi fuit: ut capite polusulciret:& manu altera cornu Amaltheg retineret: quae bubali statua etiam a Pausania describituriquam ob rem cum optimorum uirtuti, iustitie, prudentis, sortitudini, ac modestiε non
egere,nulla possit obesse pr=mpi fortuns uis, sed illos pro laborum ac studiorum meritis primia condigna proculdubio maneant: Opereprecium, immo necessarium sere arbitror , uos inquam ipsos quos ad iuga eredis uirtutis conscendenda ac cinctos prospicio, per semitas utriusq; censurg,& prisertim nostri canonic animς salubrioris, me partim comite, partimq; duce ad illa hilari fronte superanda proviri bns cohortari: quoniam planitiem cum obierimus facili tramite summa
427쪽
eu quiete,ae laude exoptato ocio perfrui poetamus: qua yptet
ego eam uita probauerim,quq degustaverit malu dumodo tantu id delibarit,inspersit tm labia,ut inquit Homerus: arescente palato, uirtutem quidem instructa, sed eam aduersus inuitam sortuna utentem:ital deus solus ille summus aliis spretis, uenerandus extollendus est: Iesus ipsi dei ueri imago, nec in eius celsitudinis tamaiestatis impetii magnitudine cuctis rebΤ pintenda: illa inqua magnitudine,lepidas canorast Mnemolines Proles,quas poetς edixere pegaseo irrigamine toties euocandas per lites,aut celio poetaru figmenta cothurnato more grabellia Apollinem ipsum humani generis hoste barbitho, musas psal/trias deluentem,uel rubicundu Bacchia, hederaria striis lyncas obluctantis affrenante,uiros inqua omni obsecno obrutos raue Mercurium palestritas incitantes ad antiloqua c ut prisci emn xere Minerua uerecundo pudore crebro retinentem: sed tui acispicio presidio ineffabile,inqua auxiliu,tua inc5prehensibilem diuinitate mihi se ostendet ac prestet se obsequibile: quis inquatuo annixus hospitio, cunctatquavis ardua leniter no assequae montosalhorrido a fluctus felici faustu no superet hostilia prosperiter no expugnet:cum tuas mistas scaturienti iugiter lorices munificentia,ut aduersus omnes erumnas, ac calami tatis machina cospiranter militant: atq; trophea exequantuctu
nant coelestiu omnium origo,ac parens orbis Imperii peruigil protector a te procreata deducta tuo diuino numine conseruas: te diuini illi spiritus superni coluntruenerant sydem,utem; co
clamat polus: tuo nutu coelorum rotantur uertigines solis,in seuertuntur reciprocationes,lunaria instaurant detrimenta: Zodiaci mutuo nexu colligata reducuntur inuitamenta:tu oriente rosce aurorq luteis simbitis rutulantem ordinas: occidentem lde linantis ph bi intinctura stridulum instituis: septentrione
nivoso ritu asperum componis: meridiem intensissimi caloris
flagrantia perustum demulces ac reparas: tui inquam preconu
428쪽
ambrosio nectare imbutis quadrupedibus inuectus Titan, ut prisci poetς effinxere tuo numine propulsum tenebris die omnibus primatibus comunem mortali bus omnibus inuehebat: Luna educta rosidis bigis nocturnam illustret seruginem,ac tene bras: te omniu parens coelestibus corollis fulgurante regem instituit te permittente igit aer ac sther claresci subricans aqua liquescit: tellus grauior rarescit: demu omnia cunctat inter se concordant elementa te suppeditante Juel leni Zephiro grauidum foret stas spicas Cancro sagrante xestuat: mustulen/tus autumnus confluentibus uirescit: ut inquit orator ille chri/stiane religionis afflatus: hyems pluuiosa reali frigore rigesecit te annuente lati succedunt uenti: procellosς concidui tempestates,pluuiς in serenitate mutantur, tui causa montiu re uident culmina, ualliu lubi icosia prelamina, collium decliuia subleuamina,tuo munere arbores frondentes germinant flores spirantes uarrigant: uiscosi cespites repullulant: uirtutis tuo auspicio & spumosia placantur quora:eornigera decrescunt flumina, lacu undosa adequantur cessante tuo numine piissimo tui omnia coelestialterrestriat obtemperat .at illa dies diuinis cui apertis ex sacro dei pectore conciliis lucem dabit obscuris rebus cernet qui a clare uelut ante oculos positum, nec melius, nee honestius nec prudentius electos saluti,ac dignitati prouiderita consuli potuiste: admirabiturqr insuper magnam dei sapientiam ait prosundum 6c inscrutabile eius iuditium, iustitiam ec aequitatem magnopere commendabit: O benignam dei opt. mentem,ec clementissimum pectus, non dedignabitur his quibus mihi potest debere: uelut negocioru gestor gubernationis mundi rationem reddere,mutuoq; ab his extore tants pietatis fluctibus nec potest animus in placidum εἰ qulatum tantarum rerum iudicium emergere,sed Christi opi. max. summit regis dei unigeniti filii laudoe enarrare, nec mortalium ora, angelo
429쪽
ti no ex hoe ei do se quicu ,dc ipse gloria coelesti, fulgeti petius ex ea perenni sempiternat decoretur:dei namq; parentis omnium imago est, atq; filii gloria, ut inquit ille Dauid uates id rex, Ciuitas dei, nempe ut reor christiana philosophia uera religio dc amplectenda: O uitae dux, dc uirtutis indagatrix: o expultrix uitiorumlhostis: ipsa inquam illa religio christiana ,
qua certe cohortamur: admonemurq; caduca illa, ec fragilia ut falsa bona, dc nusq consistentia contendere, religionem uero picratem, humanitatem, gratiam, hospitalitatem, misericordiam. uirtutem denig omnem ut unicum dc uerum bonum amplecti
sine qua hominum uita esse nequit: illa urbibus pacem peperit dissentientes illa mortales conuocauitlreligione uitat coniugiis littera F hominu quoq; comunione agregauit: illa lumen lcguta morum magistra, dc disciplina fuit: ad te igitur confugimus a te opem petimus: tibi nos ut ante magna ex parte, sic nunct penitus toto i tradimus: est equidem ipsa animi medicinalculus auxilium non ut in corporis morbis petcndum est: soris omni busq; opibus uiribusq; ut nos met ipsi nobis mederi possimus elaborandum est: cum nullum bonum ipsa christiana philosophia prestabilius, neq; datum mortaliu generi dei concessum munere, ne i dabitur: ipse equidem cultura est, quae extrahit Ditia radicitus: lc prς parat animos, ad satus percipiendos:calmundar, his ut dicam serit, quae adulta fructus uberrimos se
tant : ipsa quidem Christi religio efficit sola: nam medetur animis, inanes solicitudines detrahit: cupiditatibus deliberat: pellit timores: O humani generis saluator Christe hostili illustris
triumphator: odiuinu sacruq; numen, dc sanctissimum pectus O mitiis mam sementiam Christi mentem , ex te enim exorta est diuina uerat religio, coelestisq; ad recte uiuendum edocet, dc nisi optima ostendit, dc quae cc lestia aethereat conspiciunt, hee inqua philosophia couersatione mirada naturali, simplici prudentia edocet: omninoq; nequitiam perimat, ec summas p
430쪽
beat commoditates: non inquam pridicat, atq; tantum de uirtute orat: sed magis, atq; magis illam exercet, exemplo ostendens, nihil pendens mortalium gloriam sorti uirilitanimo resistens anime affectibus, passionibusq;,6c neq; naturq pernecessariis se subdit: nec corporis infirmitate, langoress succumbit: diuing mentis uirtutem contemplans, Deum illum summum omnium architectorem die noctui colens oratione, precatione placat illa diuina christianas philosophia abs p excitatione
animς uero puritate re bonorum actuum conuersatione ad mysteria se diuina componens, purgationes, aspersione'; contendens, solas uero pollutiones,crimina, ac scelera, etiam extrinsecus excludit inruentes casus exuperati omnium absolute haiuscemodi dominatur: non per stabilitatem, aut uiri necessitatem qualibet uoluntate mutatur: siquidem ut censeo nihil preclarius illustriusq,q diuinu illud Christi nome Dei opt. Max.
quis illud non reuerenter non suscipiat,cuius tantum cunctos . mortales ipsum audietes in stuporem procellit:cur inquam prisca figmenta Memphum Pyramidibus superbissmis cospicua memorant Babilonica pensilibus ortis famigerata reserui receni Ephei templi innumerabilibus columnis arduum opus demirantur, Cyri regiam lapidibus auro illigatis splendidam describunt: Pharon turrim , uitreis cancris sustinentibus memoratillimam exequuntur: Olympii Iouis ebore candidissimo celebrant: illustre Laberinti ambages itinerum fallentibusi sublimes autumant , Amphyteatrum marmoribus altil simis, curui'i fornicibus ingentissimum pridicant, Apollinis aram carnibqs extructam extollunt tuum inquam illustre cxcelsumq; nomen conticuerunt , P tantum tua diuina
Christianam religio inter magnificentissima opera explendet sublimius: pr clariusq; enitescit : quantum inter cadentia sydera phebeum iubar rutilantius . clariusq; coruscat , emicatta enulgurat: ipsius inquam uirtutem inmortalem admirantur