Antonii Le Grand Dissertatio de carentia sensus & cognitionis in brutis ..

11쪽

ra De ea entia Sensus,ma sapientia cuncta moderari, de omnes Creaturas ad certum finem dirigere ; Rationi maxime consentaneum est, ut Brutorum Animae ia Terram, ex qua profectae sunt, telabantur , levivere cessent, quum apud nos existere delia i

punt.

Sed nὰ nimium in hujus Dissertationis vestiri

bulo aberremus , ad propositum revertamur , examinemusque , an Animalia, vera cognitione imbuantur, deque rebus, extra se possitis, dia judicent , ac ratiocinentur. Quod ut ficilius a tingamus, operae pretium erit, in hujus dissertationis priori parte, investigare, quid sit Anima& qualis Brutis Animantibus competat. Dein , quid Cognitis, de in quo formalis ejus ratio consistat. Postremo, an Restiae percipiant, de quodnam in illis si actionum suarum principium.Nonde, candide lector, prae liminaris haec Digressi terreat, magnam tibi inessem pariet, nec gravaberis, ni fallor, ad principiorum explicationem attendisse, quae ad praestituti thematis intelligentiam

tantopere conducet. C

Ut igitur ab eo , quod primo loco a nobis propositum est, initium ducamus, praenosse juvabit, quid sit Anima, de quid per vulgare illud

nomen importetur. Nam cum homines primum rebus vCcabula imposuerint, priusquam earum naturas apprimἴ callerent , & propriet tes earum ab invicem amolirentur, factum est , ut Anima vocem omnibus viventibus indiscrimia natim tribuerent, de non minus Plantas, de Am

barea , quam Mimalia, dc Homines Anima bus

12쪽

, cognitionis in Brutis.

bu s imbuerent Sed ea in re nemo crassiusAE . florete peccavit quippe eam generalibus verbis definiendo vir natura versutus, sibi cavit, ne aposteris carperetur, ac proindE talem protulit

Animae definitionem, quae Omnibus pene rebus conveniret,& vel uti commune emplastru, vulneribus omnibus mederetur.Namsu Obbro do anima. Animae essentiam explanaturus. hoc pacto eam definit: Perfectio, seu a s corporis naturalis organici, potestate vitam habentis. Quam

vaga autem sit haec definitio, ex eo colligi pota est quod1 heolari, Medici, ChymiciGain usurpent,&diversis rebus , propriam reddant. Nam a se

serunt Theologi , lacriq; Textus interpretes ,

Sanguinem Brutorii in esse A n i ma in , a ut stiritum E sanguine emanantem: praesto est Aristoteles,

suggeritque sanguinem, situm esse corporis natu ratis organici,potestate vitam habentis. Placet Medicis, Animam corporis esse temperamentum , Mhumorum , qui in eo sunt, harmoniam. Haec, erit, secundum Aristotelem, corporis org nici, tentia vitam habentis. Aserun t A n liqu i Ph i losophi, Animam adrem esse, ore conceptum,

deservefachim in pulmone,& in corpus diffvium: Huic quadrat Aristotelis Anim definitio.

ii empὶ quodAer stuperfectio corporis naturalis potestate vitam habentis. Arbitrantur alii Animam iri calore consistere, aut tenuem spiritum corinpori sensum motumque tribuere; haud obluctabitur Aristoteles, sed mordicus tuebitur, hujusmodi calorem, aut spiritum, aliud non esse

quam aotam corporis natarae I Q amci, potentia

13쪽

I4 .. . De carentia Sensus,

vitam habentis, Adeo ut, quicquid assignaveris , imo quicquid quantumvis obscurum comminiscaris, hac definitione comprehendetur, &genus, differentiamque sibi vindicabit.

3 ι Sed quantumvis non it, spatiaretur iis c definitio,&certis dumtaxat rebus assignaretur, no desset propterea inter Philosophos retinenda. - Nam quid in ea continetur, quod reprehendi ex- non debeati Nullum enim in ea habetur attri H butum absolutum quod Animae essentiam explicet sed re ectisa dumtaxat praedicata,& generalia, quae cum aliis mixta,&quodamodo colligata lint,non nisi confusam notitiam pariunt. Praeterea, quid nobis distincti, perActi vocem innotescitλnihil amplius mehercules, quam si quis lucem, Actum corporis lucidi e s se definiat, calorem, Actum corporis calidi: Quae definitiones,tantum abest, ut nos doctiores efficiant, quin imo in inextricabilem labyrinthum nos detrudunt,n rem, per se claram verborum ambagibus obnubilant. Unde Hermolaus Barbarus, vir eruditus,& inter suos, ob animi dotes, celebris, cum aliquando cumDaemone convenisset,&aspirante fortuna, colloquium nactus

e mei, nihil ab eo effagitasse fertur, quam ut nomi n i s Actus, in prς di OiaAristotelis de fi ii iti one, significationem aperiret, & tanti Philosophi, hac in re, saltemDiscipulum essiceret. Haec ad didi, ut indE videre liceat, quam obscuritatem

generet Animae vocabulum,si ad Vegetativam , Sensitivam,& Rationalem reseratur, quamq; exigui luminis ab iis mutuemur, qui res diversas

14쪽

ct Cuestionis in Brutin istina definitione complectuntur, & coniun-

sua natura sua dirimuntur. λ Ut igitur accurrati tis,tum circv Animalium s.

animam, tum circa eorum cognitionem proce- Duot damus; supponendum est ex Institutione Philoso μ' phia, duo dumtaxat esse rerum genera adniittenda; u na Intellectualis, seu cogitans; altera ma-teneris,

terialis, seu copo rea. Sub prior i mentes, &spiri--tus comprehenduntur. Sub posteriori, omnia corpora , quae passim naturalia nuncupantur. Non obest,quod homo utri usque naturae parti iceps fit,&cogitationem simul,&extensionem involvat: Quippe homo non res Ampim est,&generis unius; sed is Misa,& veluti medium, utrumq; extremum includens .Quare evidens est,Bruta Animantia diversse abHominibus esse maturae , nullaque mente, seu spiritu donari. Quandoquidem omnia,quq Bestis complectuntur, ad materiale principium reserenda sint ,&nihil cumHominibus nisi quoad corpus,assinitatis habeant. Disquirendum igitur est, quod

mam sit in bilisis principium, quo non modo nutriantur,crescant, respirent, moveantur, &c.

sed quo operentur, & illa mira peragant, quihus ad Hominum solertiam, & astutiam, non accedere modo, sed& illos superare videntur. Clarissimus Gasiam, insignis inter modernos I

Philosophus ,& cui laus praecipua debetur, 'sse

quod Antiquorum opiniones, novo lumini restituerit;arbitratur si ivamBrutorum animAE is ac quippE nullam aliam praestantiorem, nemo, Anima quod sciam,comminisci tuo tumuiam quan- - - dam ω,

15쪽

I 6 De carentia Sensiusdam esse, seu tenuissimi ignis speciem,quς An mali vitam impertit,ac omnes ejus partes actu at, ac perficit. Adeo ut Animal tamdiu viv t, quamdiu hςc flammula viget; moriatur autem, dum perit, D extinguitur. Nam licet suis ille corpus sit, tenuitatis tamen suae respebu, im- materialis censeri potest, si ad reliquam maiasam comparetur,& ejus exilitas cum caeterorum membrorum crassitudine contendat: Adeo ut, ea ratione, Animae nomen sortiatur, & vere dici queat, Animal ex corpore O Amma constare.

Itaq; sicuti in hoc sita est Bruti essentia, quo ejus partes subtiles sint.& continuς motu cito agitentur, & aliae semper,atq; aliae in deperditarum locum succedant; pari modo, ni , seu flammula,qua festiae animantur, subtilissimarum atomorum congeries est, & contextura , quae pernici motu concita nur,&continua ali

quarum penesi, 3c aliarum asessu, eandem sem- Per contervant,ac tuentur.Nam in quod altu principium reserendus est corporis calor, si interno igni non attribuaturi A quo eius motus 'qui Sensuum Organ a oblectorum impressione Me cipient,ni calore foveatur Z unde vero is calor, nisi ab Anima, quae omnes Animalis functiones obit,& exequitur Z Nam quamvis dici possit, Animam a calore servari potius, quam ab Anima calorem,manifestum tamen est, calorem limotu pendere,& non, nisi ob interni principii actionem, in corpore reperiri. Ita ut necessa rium sit, secundum G sendum, ad aliquam male vialem Animam deveniri, quae aestum pro

16쪽

O Cognitionis in Brutis. I

ducat, motum membris largiatur, & caeteros Animalis actus obeat. Haud militum ab hae sententia abhorret it. Honoratus Fabrii libr. secundo de Homine qui re noratus Brutorum Animam agnoscit utique Ignem

se, sed purum, de ὶ caeterorum elementorumet ' Σ' mixtione liberum. Ad quod asserendum,ma -

rim) adducitur, quod Ignis vegetus sit, dc plus in . virtutis, experientia teste, insit. ubi plus calidi est. & ubi fortius elementum illud dominatur. Nam quum in simplicibus aliis eorporibus nullum discernatur actionis indicium,solusque ignis vi productiva polleat: Ratio postulat, ut loquitur Fabriculis quod elementum sentiendi virtute instructum est, Igni potius, quam ulli caeterorum assignetur. Non quod Ignis,absol te sumptus, eam vim nactus sit, ut sentientis scilicet Animae vicem gerat,sed quatenus in tali organi plexu, tali partium dispositione, fibrarum ductu, communione , textura constru

tuitur.

Illustrissimus Cartesius, qui obscura quaeque νη. e Philosophiae sinu deturpavit, nihilque docet,

quod non Rationi apprime conveniat, istimat belluarum Animam aliud non esse, quam san- Erotoriam suinem; nec opus esse sensitivam Animam in au sa --mxilium advocare, qua illarum operationes per- siciantur,& ex qua movendi,sentiendiqne facultas proveniat. Nam cum videret vir solertissimus, sanguinem corpus esse fluidum, subtilioremque ejus portionem, ab arteriis in Cerebrum,ci per illud iri nervos, di musculos cona tinuo

17쪽

t De Carentia Sensus, in peso obsecundent, & tantum non vellerabum dat, ei adsint, auxilientur , protegant λ Quid .eirea illum insciae conglobantur; alis insidentem e tegunt, nec patiuntur in examinis medio discerni Z Unde illa Militum turba, in ejus custo diam deputata λ Cur hi potius. quam alii, Satel- litum munus agunt Z Casu Lictores electi , qui assidua authoritate conservent, & sessim humerianbnnunquam sublevent ὶ Si Ratione destituun- tur, si eorum, quae agunt, ignari sunt, perite, unde vita functos caetera boribus efferant, & sun erat lium more, exequias comitentur. insulsum m castor est, Rationis vestigia, non Rationi accepta referre, & effectibus detectis latentem causani

non eruere.

2. Non minora praebent Aranea , solertiae suae, Ara e indicia; ὀum telas tuas texunt, εἰ laxos in soriis i. bus suspςndunt ca sies. Nam JIsis insidiante quorsum in telae centro potius , quam in extre----- mis excubant λ nisi quoniam aequales , quae

et medio seiuntur , lineas esse norunt, di instae' periti Aucupis se gerentes, trahi rete , eo in loca facilius lentiunt. Si aliorum quorundam segnia malium indolem probe scrutemur, patebit non infirmiori donari Ratiocinio, eaque opera pamtrare, quae ad humanam solertiam proxime accedunt. Reserunt Historici , Cervos in Africa, dum siti premuntur, α aquae deest copia, lapiridibus in stultam dimissis, liquorem attollere , de supposito graviori pondere , sursum levius adducere , quod hauriant scilicet, & gutturis stridia tem, qua vexantur, depellant. Non minus

18쪽

provissentiae prae se serunt Cilices sensieres, qui natura garruli, & concubia etiam nocte clangentes , ubi Taurum montem trajecturi sunt, e quilas in eo degentes veriti, calculo os obstruunt, ne rauco suo strepitu hostes transitus sui admoneant. 8c in suam perniciem prodantur. Quis non Formicarum industriam, & disciplinam miratur, quae urbes tanto artificio condunt, ut vari loca reperiantur, tum comitiis celebrandis, tum in annum asservando penu , iiiiii defunctarum corporibus sepeliendis. Urbem quadrangulta' rem se spectasse testatur Aur ovandus , quatuor pedes latam, in qua per vias, velut ad negotia ultro citroque cursit re, tanquam cives, ipsi Formicae videbantur. Angulorum , 8 laterum di recta erat delineatior urbis longitudinem media secabat via, profundit te , latitudineque digitali, quam rursus per transversum, aequalibus inter se spaciis, tres aliae viae, eadem digitali profunditate , di latitudine, directissime intersecabant. In extremis viarum angulia. velut angia portibus,qua in acervos erant colleba. Altera urbis parte, antra frumento repleta, ut in ipsas vias redundarent. Viae omnes erant mundissimae

In urbis denique longitudinis medio, unica porta Zephyro obiecta. Haec, similia,quae de Animantibus decantantur, satis superque eorum cognitionem assertum eunt,coguntque etiam pervicaces fateri,

Esse libus panem Divina mentis, DUM

19쪽

'De Curentia Sensus, ia, Quare his rationibus addati veteres,credide, l

, a re iηcorp.reas esse Brutorum Animas, & ab iis,' F ra' quaeHomines constituunt,nullo modo dissentien---θ tes. Aut si aliquod inter eas discrimen inte eederet, non essentia, sed a quibusdam accurvisis,. a dentibus, esse sumendum. & ut nonnulli loquun-ns bis tur , non nisi quoad persectionis gradus distin- ωοοὐ- tui. Hinc Galenus binitium exhoietat. ad Artas et lib. stuci. An Ammantia, qua dicuntur Brutaero ses expertia sint rationis, nondum satis liquet. Eo tarsis enim, tametsi non habeant eam Rationem, qua

iuxta vocem intelligitur, nobiscum communem, quam vocant enunciativam, certe eam, qua ec 'dum Animam accipitur, quam Rationem appellam

affectuum capacem,habent nobi cum communem,l cet alia magis, alia minus.

Huic quoque sententiae favet Plato , Pythago- MisisA- at apud Laertium, & Thales apud Plutarchum. -- atque omnes pene illi, qui tantorum PhiloB- phorum ὀoctrina , & authoritate gloriantur. Quippe quum existiment Animam quandam esse Visti, mundi generalem , qua Planta vegetant, & adole--πῶ stunt; Animalia nutriuntur. & sentiunt; & Hom nes quoque informantur, & intelligun colligunt, tam Brutorum quam Hominis. Animas illius esse

partes, & ex multiplici ejus divisione, oriri & advenire. Iuri Hominum. Pecudumquemus, vitaque Ο-lantum an qua marmoreo fert monstra sub quore pontus. Huie sententiae adstipulatus Thales, asserere ausus est, plexa esse Diis omnia, nul amque adeo vile

20쪽

O Cognitio u is in Brutis. Hextare corpus,quod suum Daemonem non habeatici in se aliquid Divini non complectacur. Hoc quoque praejudicio obcaecati Platonis discipuli.

Animas non Hominum modo, sed & caeterorum Animantium immortales esse asseruerunt , α Omnis corruptionis expertes. Nam quum actia vae sint, vique propria se moveant, ab agente externo ad quietem adigi nequeunt; cum necessum sit, perpetuo existere , quod ab alio non pem det, & suae durationis permanentiam non mu

tuatur.

- Verum, jamdugum inolevit haec opinio, & s. inter anilia Platonis figmenta, a patribus annumeratur. Quare opus non est, ut eam rationi' opinionis , bus expugnemus, & in debellanda hausi, arma B rura ab capiamus, quae tam saepe prostrata est. Notasse Hominia sussiciat, quam enormia, ea sententia admissa absurda proveniant, & inter rerum naturas coii. tar susio nascatur. Nam si aterna sunt Bestiarum Animae , & immortalitate donantur , quae erit inter Homines, & catera Animantia distinctio e An illa, sicut & nos,interminata felicitas manet se ia de Buellarum beatitudine nimium simus solliciti, ubi Animae illae degunt, quae ab .Orbe condito extitere , quibus in locis reconduntur λ An iis peculiares campi Elisei assignati sunt, in quibus vagemur, & excurrant λ Quid de Pulitibus , Musiis, variique generis insutis fetiam est , quibus olim AEgyptii divexati sunt Quae illis post interitum ossicia ὶ Quem in fineminervantur λ Aut quam universo orbi utilitatem adserunt λ Cum in consesso sit, Deum sit