장음표시 사용
111쪽
IOZ CAROLI SCRIBANIntis spectet haec bona pendentia, procul nimirum a Ioue, procul a fulmine Z Caussam non semel discriminis huius inter Reipublicae vestrae ciues, aliosque, tacitus mecum quaerebam: neC aliam reperto,nisii quod reliqui,extra se vallo cinxerun vestri intus instructi sint: pulsari proinde possunt, capi non possunt; cum nullum mare, Qrtuna nulla, perfidia nulla, mentem aduersus sertuita
Addam aliud mirari me selitum, ita plerosque aduersus fortuita, & quidem saeuissima, armatos, ut plurimos viderim eodem vultu laeta, eodem tristia accepisse. Tenuit nauis portum bene est . periit Z mirare quisquis haec leges, nulli periit. intuere vultUS. non dico, non refrigesccn t artus, sed nusquam contraditor frons, nusquam rugae. scrintare Cui perierint: nullum reperies . alteri periisse credas: huic cui periit, etiam accessisse; ea frontis orisque hilaritas est quasi in aliena pelle,ferro medicus saeuierit. commiserare: parasse se hominem dicet ad haec humana. Praecogitati nimirum mali mollis ictus venit. & sane pars magna mali apud imperitos nouitas est, & inexspectata compulsio. No possiunt haec venire a vili pectore. nec quisquaista,pusilla mente, siccis oculis, ex alto spectauit. Quid faceret vera Philo phia in Virtutis acie, apud eos, quos tantos animos circumferre videmus inter sertunae haec telaῖ Miramur feras, quas
112쪽
A N Τ v E R P I A. IO3 catulorum amor mittit in venabula ; miramur iuuenilia quaedam ingenia,quae gloriae cupido trahit in contemptum ferri: ibi amor facit indomitas;hic si Cies & virtutis quaedam umbra traxit in sanguinem.quid in Reipublicae vestrae ciuibus v rae virtutis posset amo quos nec magna, nec illustria, per pericula & mortes compulerunt tamquam ad epulas fames 3 quanta darent exempla magnarum documenta mentium, si in nobiliorem metam cursiam defixissentῖ quanto namque generosiorum rerum fortior ratio est, ac validior impulsiva vis, tanto valentius per pericula &morteS CXirent: nunc cum eadem faciunt in re non magna, quid sperare debeamus in vere magnis,testantur. & quos tanta cum in Commodis suis familiaritas, docuit tam erecta Cervice intueri alternantis fortunae vices,quid faceret, si eadem in propiorem virtuti materiam incidissetῖnon ubi semel obdurasset animus,ante auferri,quam conturbari contingeret Z quid pugni, calces, flagra, caestus, quid enses polient Z tinguinem ipsum
fluentem riderent, tergerentque tamquam abalneis sudorem. Semel namque roboratUS animUS,& e Virtutis palaestra torosus, quosn5 ictus eXCiperet; quos non frangeret λ etiam ultro auderet prouocare, dc insequi Cedentem fortunam; quin indi& inclamare , Qiud cessas Θ paratum pectus vides. experiamur inuicem, tu seriendo , ego
113쪽
Io CARO LI sCRIB ANIferendo. quaerit enim Virtus ubi se ostentet, Spumantem dari pecora inter inertia motis Optat apru, aut fumum descendere monte leonem. R egitur criminatio de occupata ab Iberis
ALiquis hic sibi de alien enustus calumnia,
militarem obiectat rapinam, & intermicam tes gladios, flammas,sanguinem, stragemque impulis ciuitatis,fractum animum. O semper inimica alienis progressibus inuidiat quanto prudentius haec ferocientis Britanae vulnera, & adhuc de cicatrice recentia, ac quasi de ferro calentia,
quisquis est, pressisset stilentioῖ Possem hic illud
Poeta :- In corpora fortium mirorum. inest amplior, amplior cicatrix. possem,quod Aristides, cum ad supplicium raperetur, repertusque esset qui in faciem inspueret, Cum neminem id arbitratus esset ausurum purioris,abstergere; desectori dicere, Admone istum, ne tam improbe olcitet: ipsique hoc respoῖ contumeliae contumeliam facere. Verum tacebo: &haec lapsantis fortunae dehonestamenta tacitus praeteri . nam quid ego aduersus has immem res humanae conditionis voces, diistaque improuida,praeteriti temporis fortuita conuulnerantiaΘDicam tamen, quod de viro magno Seneca: Si magnus
114쪽
A N T V E R P I A. Iosmagnus cecidit, magnus iacuit. addam: surrexit maior. idem de urbe hac. tantum in hac strage, omnis sortunae Crudelitas lassata consistat. hoc oro. sitque militaris liqc licentia, nihil amplius doliturae ciuitatis piamentum . Et non pari iure Carthaginis ac Numantiae, Corinthi, Athen, rum , Spartaeque, & tot Regnorum cinerem, aut
quidquid altius cecidit, ridebit λ Inspice,quisquis
es, volubilem hunc rerum ordinem, totamque ante oculos sertis humanae Conditionem pone, sevumque haec inter sertunae ludum. hic montes diffluunt, alibi rupes: iam seriat, iam vomit sortuna maria; modo sistit,auertit dehinc flumina,&ditat nouis. Qu9t Urbes uno tempore ceciderunt: quot hiatibus subductae Θ quot non uno loco int grae desederunt regiones pquot redditς terris, totis demeris taculisῖ Et non omnium orbe toto magnarum ciuitatum vestigia tempus eradet 3 non formidanda olim maria siccabit, ipsasque rupes ad humilem deducet arenam,decoctor ignisenosque ipsi, parua aliquando inyntis vltimae ruinae acce sto, non in amica vertemur clementaρ iacebimus
que inglorij,terra & vilis puluisZIn plenum dehinc fortunam cogita, circumfer ulOS: quot gentes populosque mutasse Credis
sedes P Tyrii Africam incolunt, Longobardi Italiam, Hi,niam Gothi, Athenienses Asilam, Angliam Germani, Galli Graeciam & Scythia O Achaiae
115쪽
Io6 CARO LI sCRIBANI Achaiae ciuitates Ponticis impositas littoianis ostentat. Nihil eodem aut loco aut statu mansit, quo genitum est. Regna intuere, Imperia, orbeque toto Prouincias. illae te docebunt: plurim rumque in his urbiuni est edet euentus, quarum in ipse flore luxuriosa imperia ccciderunt. Nec magnis haec interuallis disiuncta : momentum cepe temporis euertendo imperio sancit; etiam
mano,ne me putes minima tangere.
Verum Amuerpia hostili aliquando manu ix Cuit: non nego.& in media prope paceiacuit: ita
fere ins aio bella surgunt, litatis ex secto, ex
propugnatore evo r. Eadem reperies alibi.nam , dc in subitas tempestates agitur aestiua tranquiblitas, & ruinim serenitas, rursum nubilum. Quid caussas quarti cum ipsa sibi,ut alia taceam, felicitas, cladis caussas repererit; ut ad hanc satis videatur esse, fuisse selicem. Iam quantum inter- est,ab hoste petierit,an operta fluctibus,m hausta terrae motu ρ aut quae res demum non habuit aliquam ruinae suae caussam ρ quaecumque haec fu rit , satis est fuisse. Interfuerit etiam dies una, an plures, inter urbem maximam & nullam; quantulum hoc est, utquod tamen prorogati spatij, protensae miseriae, cum venerit dies illac sum-trix omnium P Quid ergo noulim cum ipsi adeo naturae opera videamus vexari, tolli, & statui, montes, terras, maria , si Vuius urbis senserimus,
116쪽
' ANT VER PIA. Io non dicam excidium,sed devenustationem,tamquam unius arboris istium, in secundiorem redhibitionem p Nam de Antuerpia hac vestra ausim illud Poetae: - Tua nempe santur Su πη fata malis; ε' celsior esse ruina. cecidisse itaque videri potest, ut surgeret altius. Ita non raro maiori fortunae locum fecit iniuria: ut ideo quaedam periisse videri possint, qud cultiora enascerentur. Accidit hoc ytbi huic. vestrae. surrexit,& erexit se super ruina sua, florentior: ut arbitrari Haerito possis, ignem illum vi scerum depastorem, consillid sistisse; ut ubi cata erant, surgerent caelo domus, inuidiana iacturae Princ, pum palatiis. Verum percelluit illa ruina plurimos,& e iam num inhaeret fibris, nulla aetate emedullanda. Possem ad haec ignaua pectora, humanarumque ignara rerum, illud Poetarum principis: - Cur indecores in limine primo Deficimus 2 cur ante tubam tremor occupat artus' Misita dies, mari e labor mutabilis aut Rettulit in melius: multos adierna reuisens
Lusii, , insolido rin fortunaticauit. imbin maiore, in splendidiore. res docet: illa loequatur. Neque fugit hoc Regnorum & Rcrum- publicarum Timones. him illud Timagenis Vmb s inimici: Rothae sibi incendia ob hoc dolorio a esse,
117쪽
Io8 CARO LI sCRIBANI esse,qubd sciret meliora resurrectura, quam a sissent. Idem credo euenisse Reipublicae huius
hostibus . Et vero maiora certioraque restituta
sunt: sint tantum diuturna, & melioribus in omne aeuum auspiciis Condita . sin minus, & aliud volet imperium ex alto, hoc statuamus: nihil foditunae inausiim; aduersus Romam non minus habere iuris quam aduersiis Cannas. in eum enim intrauimus mundum, in quo his legibus vivendum est. Placet pare. displicetralium mundum
Sed haec maiora cadent 3 etiam Imperia totis excisa sedibus iacebui. etiam viri Principes' aeque ac pauperes. aut aliquis homines sceptro metitur& purpura Z Si impares vivimuS, pares tamen na scimur, morimur pares. hoc volo: Conditor ille generis humani, non natalibus nos, nisi dum sumus, distinxit: ubi ad finem ventum est, omnium quae terra premit, similis lex esto,si corpora metiaris. Nam de animo, 8c altera meliore redanimatione,aliud iudicium esto. neque tamen in hac ulla praerogativa purpurae: Qti virtuti erit. Hanc amplectamur: reliqua vi peritura,& ad matricem puluerem suum reditura, despiciamus;
Cum omnium mortalium opera,mortalitati sciamuS damnata, nec quemquarn .in crastinum sui esse certiorem, non Regem, non seruum. ad patienda nimirum pares, id di ad secunda melior
118쪽
que imperia pares, si virtute pares fuerimus; qua
sola,largitur, metiturq; DeuSaeternatura praemia.
Iam si obiectae criminationis robur propitis in tueamur,quid magnum fuit a veterano milite, &in viginti prope annorum ciuilium bellorum incude roborato, inopinantes ciues, securosq; ut in alta pace,circumueniri Θ & steterunt tamen, inedimesque armatos , quantum in illa fortuna licuit, maioribus animis quam armis,susceperunt. Passi ex hinc ea sunt in pace, quae ne bello quidem timeri poterant. quid damnas 2 Ignavus nauigh rector est, qui fluctuantia vcla deleruit, permisitque tempestati nauem: at ille etiam in naufragio laudandus,quem obruit mare clauum tenentem, dc
nudo latere fluctibus obnitentem e cuique mors sela gubernacula eripuit; ac ne eripuit quidem: ausus ante gubernaculo innatare, & illo iam vehi tamquam naui. Idem hic cogita, moti ante ciues: delegerunt, ruereque in hostile ferru m,quam deserere stationem. Quid damnas λ quod senseruntῖ quod magni vulneris magnam Cicatricem , ne nunc quidem transeant sine praeteriti temporis memoria ξ non est hominis non sentire mala sua. neque indolentiam bonum dixero, habet illami Cicada, habet pulex; ut nec molestia carere bonum , quid otiosus verme tulerunt tamen
illa,quod viri est. id Θ hostis armatus, Veter nus miles,ciuili pastus sanguine, serrum in manu,
119쪽
IIo CARO LI sCRIBANI mors in iugulo . & non sentiet exarmatus ciuis, urbicis nutritus commodis, flammis circumsecus cinctusZExclames sorte: c animis opus mpecto rmo.
quis animas nullo monitore ruentes in ferrum, quae has Vibrata tela,quae arietata inter se arma agminis densi, terreant; quas non urbis impulis se,
gor,non vitalia depastens incendium, non coniugum, liberorum, non carorum caedes, e statione deieceratρ Temeritati hoc aliquis asscribat. Erra si prouocassent inermes armatas veteranorum iras,poterant damnari; at declinauerant qua tunc
licuit prudentia, non minusquam in nauigando procellam. Illo temerarius audit, qui cum declinare posset, contrait, & contemnit potentiores minas; qui exasperat imparibus armis; qui dum licet, nocituram non vitat potentiam. At quae enerunt urbi huic, inopino fuerunt omnia, requae nec praeuidere quidem humanum filii. aliter itaque res Cecidit, quam vereri quisquam posset: nec licuit felicem semper cursum tenere; fateor. nec ideo tamen aut victi ciues,aut stibadia Respublica. Nemo enim illu victum dicet,qui corpore licet prostratus, animis tame stetit. Ita CCC Fisios nemo victos dicet: dc Regulum captum a Poenis, nemo victum dicet. Quis uis proinde Quientis fortunae vi ac pondere oppressus, non submittit animum, numquam ex vero victus dici potest; nobi-
120쪽
nobilissima ac principe parte sui erectus, licet deteriore iaceat.
At seruire tot ciuilium bellorum sanguine madido,durum. nescis qua aetate Hecuba seruire Coeperit, qua Croesus, qua Dionysius, qua Datij mate qua Platoρ qua seruatus alius, vi orbata ad Tomis-citumst quo si recentiora cogitas,quamque funesto petierunt exitu Orientis imperatores,ValenS ignibus,
Zeno uxoris perfidia, Basiliscus cum liberis ferro, Anastasius fulmine, Heracleon exilio, Constans suorum gladiis, Nicephorus Bulgarorum iaculia quam funesto Occidentis Henricus inedia, &quidem a patre, Fredericus Numantici Scipionis exitu, & a filio, Lucius.cauea ferrea, Conradus veneno,& a fratre; ultimusque Sueuici sanguinis
carnificis manu P Sed neque ego hunc seruire dicam, cui animus liber est. aut quisquam Epictetum seruisse dicet in tam excelsa animi libertute ; in tanto Cupiditatum omnium dominatu non magis quam Callistratu& Rutilium exules.
huius digna Romano vox est; Malo patria exilio
meo erubesca quam reditu doleat. Non est hoc exilium, ius neminem non magis quam damnatum pudet;& fane quicumq; talis est, palmam sibi,etiam ultima terrarum staciteri ita qui corpore seruit, si animo perstat, nec libidini,abdomini, crudelitati, uauidiae, ambitioni, pecuniae struit, i liber