장음표시 사용
91쪽
8a CAR UI SCRIBANI 1nsueta illi aetati verba proferat, repercutient se , uiore aspectu, aut cum athleta Cleomacho subtrahent se ab impuro hoc ore, Clim etiam carere
vi. Qum si etiam quorumdam usque ad tentandum proriimpit improbitas, fluunt verecudiae lacrymae; tamqua si peccassent,qudd alteri placuis sent. Felicis lacrymaes dignae pudicitiae fontibus.
Ex harum numero de aeterna virginitate Censentur plurimae; nubere nesciunt, nisi quod virginitatem suam Christo nubat; illi maturitatem suam Onsent, in illiusque voluntatem totae Concedat: huic pigmentantur probitatis & castimonis purpura ; fiammamque voluptatem in voluptatum lassidio ponunt, summam gloria in inattaminata came,in inexornato ac prope nauseago corpore. Gaudo hanc periodum, & audaci verbo, sed vero . Exurge Veritas,& quasi de patientia erumpe. Annis quibus hic sum viginti in urbe hac magna, non indiligens morum obseruator, nullam inaudisse me virginem honesto loco natam, oblitam eo siti, ut in cuiusquam voluntatem ante matrimonium Coracesserit. Rarum exemplum ; requod in multis urbibus vix de annua obseruati ne affirmaueris, ego de annis viginti . Neque haruita tamen accipi velim, quasi in urbe hac tanta,
populique prodigiosa fiequentia, nullae pudoris oblitae sitit sui, sed quod hae tales ex infima sere
92쪽
J A N T VER PIA. Dplebe: quae non tam pudicitiae, quam egestatis iapertaesae , Verecundae inopiae opulentam inuer Cundiam praetulerunti aut diro promitario maritalis thalami verbo, iii alterius viri imperium
LIberalitas omnis aliquid habet diuini. Intuere caelum, terram, reliqua utriusque ambitu cineta; tot arbusta non uno scenore paritura, tot flores non uno succo salutares,tot herbas non uni morbo medicabiles; tot fortuita alimenta terrae; tanto ciborum digestu, non ad satietatem modo, sed ad delicias enascentia; iam animalia, terrea, aquana, aeria; quasi omne elementum tributurnpendat homini: sentes deinde & flumina, anhela aestuantiaque pascua rigantia, ignauestentesque Campos, tamquam sterilestentes matrices,pingui rore secundantia; mutuisque Commerciis viam sternentia, quasi his ductoribus singulta Prouinciae, singulorum etiam ab ultimo orbe regnorum opes habeant vernaculas: e quibus quaedam statis diebus horisque incrementa accisnunt, patiuntur decrementa, quasi convehendis auehendi que rebus nata. Quid reseram maria, hic tortuosis in oblectationem erroribus ludentia, ibi relabentia, ac vestigia in se sita Briantia, sed &toto deuehentia dorse, non iam robora, sed in-L a gentia
93쪽
gentia nemora, humanarum subsidium egestatum Z Qiijd dicam de medicatorum torrentium venisΘ quid de aquarum calentium balneis Θ quid de auri,argentique,ariis,plumbi, serr omniumq; desessa tereae metallorum opulentia Z quid de Solis & Lunae circuitu vicibus suis temperato, Ut&prioris calore corpora foueantur, terra fecundetur, luxuriantia imbribus pastua deaquescant, hiemis asperitas mollestat;huius vero tepore frugum maturitas rigetur,incrementiSadolescat,totaque adeo natura rerum, hac quasi duce robori adulescat suoῖ Reliqua vero quid resera; ut S lis splodore impleatur,ut noctium tenebras temperet, Vt humano Qtatio specula,quae menstruus attriuerat numerus,redornet y .ae omnia, cuiὶ cui quae videmus, si no in unius eunt obsequium hominis λ cui hiemes & aestates, verna & autumna, tim suis vicibus reuoluunturΘaut cui alteri quidquid hic natum ancillatur λ cui arboribus inoculantur frutices, formantur solia, inflantur germina, inornantur flores, condiuntur succi; &cui rursus vestiuntur post spoliaρ cui, Floret ager; cui alteri semina corrupta, & dissoluta surgunt foenore interitu 3 cui sepultum sine veste granum, nudum, litarium, surgit arista munitum,fund tum spica, ' erectum culmo, copia foeneratum
' omnia 3ampine rauidus autumno
94쪽
A N Τ v E R P I A. 81 omnia denique, quocumque te flexeriS, non uni videas famulantia liqmini. ac quasi uni illi sacra-imento obstrictaῖ Te ipsum intuere. quid extra te Dei munificentiam quaerisῖ vide carnem, perpintuo sanguine sociatam,ne deesset, in defluentem
ex non Vna Catam, ne sariam recorporationem; ossibus tamquam columnis saxisque firmatam, neruis tamquam Calce coagmentatam , VeniStamquam trabibus tignisque implexa musculis tamquam. anchoris roboratam: colore exinde tamqua pigmento venustatam,Capillo tamquam
tecto decoratam : iam medullarum in abdito congeriem, quae plus habet emolumenti quam ostentationis, plus fiuctus quam elegata tiae, an non thesauros abitraberis , Sc exclames : Deus haec fecit; Namque erit is mihi Deus, i ius aram supplice colam non uno voto & dono Θ veniunt enim haec omnia a Deo: & veniunt prouocatoria quadam munificentia ; ut cum ille pleno munera profundat sinu, verius , totis immittat Oceani ostiis, nos non dicam pars quaedam,sed animationis spirationisque Diuinae illius ac figulationis opus non ignobile,&quaedam quasi decidua pomtio, pleno quae accepimus egentes sinu, plena , largiamur. manu; neC tamquam e stillicidio guttam , cu totis Canalibus e grauida depluerit nube dona sua Deus in emarcidos sterilesque campos
95쪽
86 CARO LI sc RIBANI nostros, sed tamquam e fonte torrenteς, in arentia egenorum deducamus pascua. Nam quae hqc improbitas,cum Vltra priuatum te pecuniς modum Deus prouexerit,aum teXerit, purpura vestierit,dceb deliciaru opumq; perdux rit, ut non tantum habere tibi liceat,sed &calcare diuitias ac quidquid demu ars luxuriς famula elaborauit, tibi concesserit;ut maiora semper Cupere ab his discas insatiata auiditate,ac non potiuS Clargiri, si non pari qua concessit largitate Deus, at umbram saltem diuinae in te munificentiae exprimereῖConcessit aureorum ille tibi millia decem: potessie Isracle minora, aut in diuinum erogare cultum Christianus 3 aut in egentia pluere labra,
quae saturanda tibi reliquit ille Θ At potuit ipse.
noluit; ut beneficentiae in te suae non indiligens imitator, tantorum superne fluminum vel torremtes in vicina vepreta depalares: prouo a Uue benignam illius manum, tamquam aemula quadam vicissitudine in liberaliorem profusionem. Itas, let remunerari Deus, dccentupla largitione, O, ruere potius, quam decorare largitorem suum. Imitare quisquis es. ni responderit votis Deus, diu me mentiri. Verum quid verbis opusZaudi ipsum Deum ultroneum prouocatorem&s, nBrem:
Centuplum in is, miram a ternam di isti. Credisysequere. non credismegotiatori bonae fidei credis,& cambiali illius schedulae: Deo no credis
96쪽
A N Υ v E R P I A. 88 Sed remotae sent diuinae simnsiohes, &vitae non huius.falleris. audi loquentem.accipiet centies tam Mis. tum,nunc in tempore hoc, ω in seculo 'turo miramaternam. Repeto. Credis3 sequere. nam quod hoc foenuspia spondeat homo viginti, si triginta, in singulos, aureos cetum, siapra Drtem,arripis utraque manu;nec dubitasde euentu, si fide ille sit imtegra . Si spondet Deus non viginti, non triginta, sed in singulos aureos centum, haeres, trepida non credis . nam si crederes, negligeres lucrumῖ& decem millibus, centum millia mercari nolles nolles tantillo caesum 8 Cum ergo habeamus hic Deum sponBrem, qui mentiri,qui sellere nestiat, & habeamus hominem qui inuitantem, pollicentem non sequatur Deum, habemus increduli im, habemus addubitantem de Dei isnsione: sequeretur enim si crederet, si nullo pulsaretur dubio; nec permitteret haec lucra aut perire sibi, aut alio demigrare.quod dum secit, certum mihi non credere, & labastere apud eum fidem promissi nis diuinae. At vos prudentiores , & de diuina certiores sponsione , imitari largam illius manum conati estis, felici ausit,siaccessii feliciore. Cum enim in omni Republica, animprouida Dei notione, ad peccatorum scelerumq; dispunctionem,pauperes
diuitibus permisti & his prospexerit Deus diuite manu ; illis prouidere vestrum arbitrati estis.
97쪽
88 CARO LI sCRIBANI fecistis. Octo ergo 'niueisi apud Vos pauperum aerario praestant . priores quatuor ab eleemosynarum erogatione nomen sertiti, posteriores a Spiritus sancti benefica largitiope. annisque singulis duo e ciuium potenti illinis planeque primis, opibus, industria, fide, moribus deliguntur, qui
oneris,quod in re tanta,tam Vatia occurri partem ferant,abeuntibus hoc quasi magistratu retrosi ribus duobus, qui quartum iam annum CXpleuerunt. Delectoruni munus est,toto quo hanC fun- stionem.obeunt quadriennio, seriam pauperum tota urbe dispertitorum curam gerere neC pati
quemquam ab egestate vinci,aut immoti huic imelumbili plurimum malo. Sed & perpetua lege tenentur, nulli petenti eleemosynam negare, nullum indonatum dimittere, ciuis ille sit an alius. Quod quo facilius certiusque peragant, Urbe tota ostiatim templatimque subsidia pauperum aerario poscunt. Rarum hoc in primis viris,& opulentia magnis, manum ad stipem porrigere. quam si liberalem cosequuti fuerint, pari liberalitate par
tiuntur : sin minus, non ideo contractior dextera est. de sito numerant. adeoque haec reS crescit, Vt non raro, decem, duodecim, plura etiam aure
rum millia e domestico singuli aerario prosundant, redhabituri, si eleemosynae patiantur, si egentium penuria: sin minus, qui in proximum. surrogantur annum, abeuntibus de suo nume
98쪽
ANT VER PIA. 89rant, quidquid in egentes, priuato aere contulerunt: atque in annuum orbem haec erogatio &redhibitio; tangitque quotquot ad hoc munus deliguntur. Vt vero primum adlecti sunt, solenni receptoque maiorum ritu iureiurando se obstringunt, bona se fide pauperum res curaturos, serib inuigilaturos, remque omnem sine fraude & dolo administraturos. Inde qui prior se obstrinxit,deligit
alterutram ciuitatis partem, quae in duas prope pares dispertita est; secunda alteri concessa. His deinde incumbit eleemosynarum in suis singulis partibuS corrogatio, anniqtie secundi administratoribus ope&consilio adesse, collectamque s
cuniam ad pauperum aerarium deferre. A nnum priorem ubi expleuerint,transeunt ad
anni secundi munia: qualia fere sunt, primi quidem,si quae testamento legata, si quae gratuita, ac
quasi de manu ,donatione, si quae vicatim templatimque relata, uniuersim potius quam singulatim, in acceptorum rationes referre; singulatim Vero in easdem, si quae ex annuo censu redacta:
frumenti deinde,lignorum,panni lanci, lineique, Omniumque adeo quae egestas poscit curam gerere . Secundi vero, Exposititiis serio inuigilare. quos salutari ante aqua tinctos,educandos in vicinam mittit Campiniam .mlle fere hi sunt, & plures ; millia etiam interdum,non urbis tantum hu-
99쪽
9o CAROLI SCRIBANI ius, sed vicinorum locorum: qui ubi octauum, summi1m decimum attigerint annum , educti e rustica disciplina,vrbicis assuescunt moribus. aCpuellae quidem in designatam in hanc rem domum,pueri in suam; ita sita sexui domus seruit. in quibus Christiane educantur, & mechanicae alicui arti, pro cuiusque ingenio, addicuntur: ha, rentque plurimum in his aedibus, in decimum
septimum, aut aetatis annum decimum inflauum.
inde ad varia destinantur obsequia: illae quidem
omnem puellarem artem edoctae, ancillatum, inhonestam quampiam familiam radolescentes ut aut de sto iam vivant, aut sane famulatum. m,nentque sub eorum Cura qui huic pauperum annuatim praesunt aerario, donec certo Vitae generi, . bona patrum quos vocant venia,sese addixerint. quonam sit voluntate matrimonio se iunxerint, non patiuntur deesse dotem. Sub exitum vero anni secundi,quotquot CertiSaedibus in commune, quotquot etiam per suas
singuli dispersi familias de publico vivunt, vestibus donantur. & ingens hic numerus est, ut praeter priores qui plurimi sunt, excrescat in otangentas aut plures familias. Expletis annis duobus, nouus silccedit labor.& prior quidem in cathedrali Ecclesia, panibus
hebdomadatim erogandis praeest . cuius etiam Curae pars sunt, euocati ex agris quonam meminu
100쪽
A N T V E R P I A. 9 Imus pueri, variaque egentium mulierum ae ubrorum receptacul in quibus certis legibus,certa que in septimanas singulas eiecinosyna contube natim vivunt. Secuiiuus idem per omnia obit in S. V Valburgis, puellarumque quarum mentionem feci ulam curam gerit. Posteriore amno, prior eadcm peragit in Ecclesia D.Iacobi, 2-cundus in ea quae D.Georgio dicata est. In hac posteriorum annorum administratione, in designatos variarum Ecclesiarum pauperes conseruntur, quae varii, prout cuiusque affectius traxit, variis Ecclesiis aut locis voluerunt esse perpetua.quibus a sancto Spiritu nomen indiderunt. cum enim omnis munificentia ab illius impulsu nastatur, factum est, ut eos qui erogandis his praesunt, nominis quadam similitudine honestaverint quos volebant tam ph donatiui erogatores. Hactenus labor eluxit, &prudentiae permixta liberalitas. accipite hanc nunc propius,sed paucis:
neque enim, de sito ornata, alienum cultum patitur. Corraserunt priores quatuor, qua Ostiatim,
qua templatim, superioribus lais annis singulis, florenorum sexaginta, quindi septuaginta, ad , eoque octoginta , pluraque etiam florenorum
millia .Quid integra Republica sperari posset, cuhac prostrata, & quadraginta annorum ciuilium bellorum collisionibus attrita, populoque parte maxima vid uata, negotiatoribus destituta, com- M a merciis