Christophori Forstneri In 16 libros Annalium, quatenus extant C. Cornelii Taciti notæ politicæ

411쪽

386 NOTAE POLIΤICAE tulit. Quod maxime Philippi animum

pupugit, qui cumPerezium rivalem Dire non posset, & alioqui Escovedi suspectam fidem habens, quod Joannis

austrii animum ad majora, quam Vellet, audenda inflammaret: alterum alterius

Ope de medio tollere apud se statuit. Itaque clim de Escovcdo in arcano consultaretur, facile sibi a Perezio,qui consilio intererat,persuaderi passus est, ut Escovedus potius immisso percussore interficeretur, quam ad Aust muni in Belgium remitteretur. Verum ut rei invidiam a se amoliretur, caedem cxcquondam ipsi Pereato commisit.

Qui , quod sibi mandatum erat, tam prompto animo perfecit, ut potitis Annae, ultione ardentis ob detectos Regi suos amores, desiderio satisfecisse, quam, Regis voluntati obtemperas se videretur. Estovedo per sicarium sublato rivalis restabat a quem a vidua liberisqueEscovedi,nec nonAnnam in ljus vocari, &utrumqtie custodiae injuriose

412쪽

AD CORNEL. TACIT. 387a riose mandari eo libentius Rex tulit, quod omnem illius caedis invidiam in Perozium, qui impotenti feminae ea in re morem gessisset, derivari videret. Verum clim Philippum Pcregius saepe

pei literas moneret, ut audi Oritatem sui . am interponeret, neque ejus ratione,

quod ipsius jussu secisset,se vexari pate

i retur:ille codicillis crebro missis bono i animo esse jussit, & negotium brevi exi animi ejus sententia conseditam iri pol , licitus est. Quos omnes codicillos Res gis ipsius manu exaratos diligenter se -ll vavitPeregius,&logo post tepore pubii licavit.Cum igitur cuperetRCX rem te- gi, auctor ei fuit,ut cum vidua liberisq;i Escovedi agerct, ut ab accusatione de li sisterent, quod intervcntu Didacic ha-i vis, qui Regi a sacris confessionibusi erat,facile obtentum est. Post reconci- 1 liationem prima accusatio aliquandiui quievit: & Peregius Mantuae Carpeta' ι norum domi suae mancre jussi is abla-i tis stipandiis & honorariis negotia

413쪽

388 NOTAE POLITICAE

publica per amanuenses suos, ut antea toto sexennio administravit, quo tempore elapso omissa priore accusatione, censurae dica Peregio intentatur: quod ab Hetruriae Magno Duco munus X cla. aureorum accepisset: quo d cum Anna Mendosa parum honeste vers tus esset: quodJoanni Austrio multa,

quae premi par erat scripsisset: quod denique in epistolis, quae ad Regem ignotis literis mittebantur, cum eaS in terpretabatur,multa addere, multa de-

tradere solitus csset. Dum judicium peragitur, crebro ad eum Didac Chares ventitabat, & de ejus exitu foecurum esse jubebat, tantum diligenter caveret,ne codicillos a Rege scriptos, iquod facere poterat, ad exonerandum se proserret.Quod cum sedulo fecisset PereZius,tandem sententia in eum per scribitur, qua tanquam criminum obdjectorum peracto reo lis aestimabatur

XXX cla.aurcorum: utque ab ossicio re motus biennium in carcere, eoque ex acto,

414쪽

AD CORNEL. TACIT. y 1 acto, octennium procul aula ageret.

1 Sed in arcano promissum est, si Regis

ι codicillos redderet, sententiam in irriti tum casuram. Pereato autem recusanteis reddere codicillos , lictores ad eum x mittuntur, ut sententiam executioni, mandarent: a quibus ex templo, in , inlod confugerat , vi abstractus & in , Turneganam arcem trusus est:ub1 tot tos tres menses ferreis catenis vinctus, admodum severe a Turriano Aviti hinὸ bitus est; donec literis sanguine suoia scriptis uxori mandavit, ut arculas &x scripta secreta Baraiae Comiti ad id missi,il so traderet. Sed prilis convenerat, ut, codicilli, qui ad causam Pereati magis ι faciebant,seponerenturia Tamen quasii, Regi illa restitutione satinctum esset, ὸ Percatus carcere ad tempus liberatusili est. Sed cum denuo Escovedi vidua &ii liberi accusationem omissam resum , psissent; rursus causae docimo, postquai cmperat, anno agitata estaeui & rursus, Chaves intervenit,reoque suasit,ut caem

415쪽

39o NOTAE POLITICAE dem Escoviai fateretur; caeterum ca dis patrandae causas non ediceret Pere-2ius id regi invidiosum, cujus ratione caedis causas non aperiri cuncti procul dubio interpretarentur, sibi vero perseculosum futurum respondit: ac potius videriUt cum uxore ac heredibus defuncti pecunia data trasi geretur. Quod& Regi placuit; sive quod revera tunc

ita expedire censeret,sive ut grandi pem cunia exsoluta tantundem homini sibi inviso incommodaret. nam XX.es .d catorum in id depensa sunt. Tamen postea mutavit,& Gasco Praeside per suasus , ut judicium transactione finitum instauraretur, mandavit. Nam ad existimationem suam pertinere, fama

caedis Esto di, quasi jussu suo patratae jam ubique sparsa, ut judicio publico

invidiam ejus amoliretur. Sed clim nia hil fateretur Percetius, neque adducI posset, ut quicquam ad exonerandum

se in Regem diceret, a Vasco quaestioni subjectus constantiam primo serva-

416쪽

AD CORNEL. TACIT. . vit, sed cruciatibus ad extremia victus, rem, ut era confessus est,codicillorum

t exempla protulit, quibus confessionesi suas firmabat. Cum igitur Pererius se ad exitium peti videret, contra quam illi initio aRege ministrisque ejus pro- , missum fuerat; de custodibus fallendisi cogitare coepit: & ope uxoris ac AEgii diiMeisAragonii per dispositos equos, in Aragoniam transfugit: Ucucas,uti erat adhuc a tormentis debilis,uno dies emensus.Inde inFranciam,ubi non anias te mullos annos mortuus est, transit,

Haec ita ex Thuani historia & ipsius, Antonii Perezii Relationibus narravit. ii Sta,ut, quod sentio,dicam; mihi in istas narratione quaedam parum verism, milia videntur; quae nunc non excumi, xio' - , Et cum accusatores ac testes certatim, perorarem, respondente nullo, miseratios quam invidia augebatur.J Ut felicitas &,. Prospera fortuna invidiam, sic mise- , ria condolentiam generat. Et hinc

417쪽

392 NOTAE POLITICAE interdum plus inimicorum persecutione,quam amicorum auxilio juvamur. 2 hi ait alicubi Tacitus, aeque reo pro Dit quam potentia accusatoris. & hoc libro; Quirinuspost iuctum repud um ad huc infensiu, quamvis infami ac nocenta lmserationem addiderat. Livia Augusta, lcum florentes privignos per occultum subvertisset, misericordiam erga assietos palam ostentabat. Tac lannal. Pudore absoluta Plancina placabilior. nunquam faciliores homines stini,pla- lcabilioresque, quam post gravem aliquem errorem commissum; quem invidiae molliendae causa alills honestes elis,aut emendam aut tegere laborant. Mihi quanto plura recentium seu verorum raromo, tanto magis itidibria rerum mortalium cunctis in negotiis obversan

tur.) Mihi quoque sepe animum subit Dirari castis humanos & prudentis no- l

itrae incertitudinem,cum rerum gesta- 'rum monumenta volventi,& quotidia- lna rerum mortalium ludibria conside- i

418쪽

AD CORNEM TACIT.s ranti haut raro occurrunt consilia, quae g. cum imminenti malo averruncando finae cere deberent,noxia maxime , & acce, larandae ruinae filerunt; non secus ac in humano corpore medicamentum unia parta adhibitum perniciosiores saepea, majorisque periculi morbos in aliis a partibus efficit. Ex diverso videmus,air hos intempestiva temeritate vel inscitiat. sbbdente calcaria periculis se immisissev st,ausos,aggressos,vicisse,triumphasse . , & fortunam temeritatemque felicius ii judicasse, quam . inter momenta prus dentiae incertam laborantemque sole

, tiam Alexandri Magni bellica facinos raplaraque quid aliud fiderunt, quama felix temeritas,& fortunae indulgentiaλη In quo ego a magno Philosopho P,-a tarctan tib defore. Hlex ct libis viri. Oli 't. Aleata dissentio.. Jam in Romana F Repub. terminorum pugna quid aliud, fuit, vim alea imperii qua omnia dabant in unum jactum, & paucis virisv votestatem faciebant perdendi omnia,

419쪽

39 NOTAE POLI ΤICAE quae majores sui pepererant)Sed fortuna pro Romanis pugnavit. Polybius hos tales homines,quibus inter perpetua fortunae obsequia omnia succedui:

aliquid homine majus esse dicit; divi

nos,admirandos, & Deorum amicos.

POM. IO. QuomodoCerialis a Tacito s . bist. subitus consilio,sed erentu cla- lxus dicitur; cui adfuerit fortuna,etiam umbi artes defuissent.)oannes quoque Bel livolus praecipuum immeritae felle itatis e gemplum est. Is quadraginta an nos , quibus Bononiam tenuit, nunquam cujusquam ex suis obitum luxit:

Semper cum ipse tum filii militiae honoratae stipendiis 3c maximis honori bus ab omnibus Italiae Principibus ase lfecti: omnibus rebus , ex quibus sibi periculum imminere videbatur,felicis. sime se expedivit. Et hanc tamen felicitatem in solidum fortunae debebat; cu lcommuni omnium judicio nec ingenii, nec prudentiae,nec fortitudinis aliqua l

420쪽

a contrario,exempla etiam sunt infaustaeis prudentiae, & quam saepius superior a liqua vis infestissima pertinacia ursit,

te aut evertit.Sunt homines,qui tanquam i, fugitivi Sei & terram & aerem, & mγὶς re,omniaque elementa adversa sibi ex-

periuntur Niceph.si egor. . hist. ubi , mrit o vide Hannibalem vide,illum,cui si ego justius, quam Ulysii Homerus Palladem conciliatricem & individua am comitem addidero. Is post Canar nensem pugnam dominabatur, in Itast lia nec quicquam fere nisi Roma rest 1 a bat. Percusserat foedus cum Philippo, Macedonum Rege. Asdrubal frater cu,i valido exercitu jam superaverat Alpes ,;1 in Italia erat. Quis non actum esse di- ceret de Roman1s toties victis λ Sed ii infra Deum prudentia fuit, qui omnia

2 cogitata,constitia,faeta contra Carthai ginem torsit. Liv.Flor.Polyb. Quini S interdum unum factum , idem- que consilium huic salutem , hono b rem, opes, alii exitium peperit: plane , si R 6 ut