Scipionis Gentilis ... De coniurationibus libri duo. Ad Christianiss. Henricum 4. Francorum regem. Cum indice locupletissimo

171쪽

Pε C o i v R. A T i Q in antiqua Republic . Nam sub imperio Caes ricnihil puxo certi consti utuni fuisse in hoc quid

crimine. Scio multa adferri ex Tacito, & Pardi no, de quarta portione bonorum delati rei: se lsarum apud me illa firma sunt. quae Alciatus . indicasse. te verb.signific.&Tib. Decianus lib.

VII. Criminat. cap.xxxvi I .referunt. Quod & sia pra alicubi monui. daute in l. xi i I .9.extat. D. letur.fisc. vulgare praemium delatorum aD

pellatur d est quarta, ut in illis Taciti locis lib. i v.

velociaua in caussa laesae maiestatis l. vltim. C. dei delat. lib.x i . pertinet ad eos delatorcs, qui bona quae fisco vindicantur, nunciant, non ad eos qui criminis alicuius caussam persequuntur, id est,ad adcusatores, ut discere Ox Culacio licet lib.x ' obser. Iai. Solitum quidem di bis dari certus - pe aliquid ,puta impunitatem. vel immunitatem usq; adcextum subitantiae modum Li. C. de falc amonet. l. i. C de deser. vel pretii pro modo subitantiae damnati, aestimatione iudicis ex SC. do. famosi libellis. l.v. s. vlt. D. de iniur. vel quinq; U aureorum ex L. Cornelia in singulos seruos cae dis domini noxios, qui ante quaestionem prosum i erint requisitos ac delatos.l. lege. D. ad SC. Siti Pan. Sed coniurationis siue perduellioni indiciu inego quicquam certum ulla lege constitutu fuit- lse aut scruatum Imperator in temporibus. ne etiani adciis a res isti proprie indices dici pol suti Indici cuiuis licet esse, etiamseruolibes hac prwlertim caussa non ita adcusatori di ut Cicero die o . loco Caecilio indicium concedit , ad uiationen L. negat.&l Ailbales. D. ad L. Corn. denis Caro

lus Magnus monasterium donauit indio io se in

172쪽

iar coniurationis:ut testatur Ludovici Regis do mes iis quidam in Annal. G ssorum. Alii alia.

it et inferi actisne M E c verba sic intelligere debemus,qui c--

iurauit qui si citis,& papceps coniurationi

fui imon etiam qui, non dico in effectum dedu- xir, sed con'us est, & ad atqucin effectissi prox, naumachum deuenit: huic enim non puto igno' icendum quantu uis coniurationis arcana omnis patefaciat, pra sertim si deprehensiis, de coactus id fecerit: non ut opinor etiam e qui deprςb ia sus non est. sed aliquod tame damnum ipse socii, , que eius, aut di crimen Principi vel R i ubi iam imulerint quod cui tari nisi reticui siet, poterat,arg. c. I. 9. praetereati Vasal tis. Tit.quael ter pri r . . cata. fcud. maiit. l. si quis forte P. de puro

Socio igitur coniurationis venia tantum & impunitas promittitur ; neque id tantum, sim urq,& in exordio factionis eam derexerit cui no ciret: sed etiam si sero de longo posti teruallo,

dum tamen incognita adhuc coniuratio fuerit, nam si innotuit Principi, sero nuntilat, tarc impii, nitate consequetur; atque ita in hoc sit d p i cis quibus i in aliis portiitentia delicto nonduin Q venia praebet, ut hic usurparet re possi- mus illud Tertulliani,carmine ad Senaro reni

173쪽

DE CON iv RATIO N. 'nest in culpa quem ornitet ante fuisse. in Curtius lib. vi ii. quia frater ipsinis, tu i quam impium facinus ausus foret, tamen oc poenitcn- tiam eius ageret, di per se potissimis pro 'retur in- dicium. Et mox, fratremque, antequam pro salu- re eius precaretur, restituit. bene, Restituit. nam

vere nocens erat, & poena dignus, cum dies alii- plius triginta coniurationem celauiiset. Merito Iohan. Bodinus facium Franci ci regis, de curiae Parisielis decretum improbat in illo nobili Nor- manno, qui ista terculo sodali confessus, se Francic um Regem occidere voluisse, nihil tamen a sim esse,&flagitio a voluntatis sponte poenire re. Libro iv. de Republ. c. vri . Proemium igitur . festinandi hic proponitur, id est hoc capite salus coniuratis, de stiperiori capite honores, pςcunia, aliaue commoda. Tacitus lib. v. Annalium deli, berto Milichol qui Scaevini patroni iusidias in cati intentabat multost, adstitisse libertos,ac seruo M. . qui eadem viderint: nihil profuturis unius sien- xium,at pr ia pepes unum fore quilia dicio prς-

uenisset. Recte illa sibi, de suis cauit, nam & cog- bmen maritus, pecuniis ditatus, sibi Graecum

Conseruatoris adium piit, teste Tacito. id est So b s ieris. Quod mirum in una cum pecuniis A im sine nam id moris fuisse veteribus Ethnicis.lcri- bit Eussi bius libro v ii . Ecclei historia .ca. x V Ili .

seruatorum imagine in tablisis coloribus dejici ast, herent d filios posteros quo transtra c- . iit. Quae res in memoriami hi recto at quod

174쪽

Seruius de more Romano scribit in ad illa verba: o 'rutri ree tuo generrique manebunt.

Ait ei ina, apud Romanos consueuisse praemia ita decerni, ILL 1 1 in ZRis XE Eius: scilicet vi ducenti liberis, flux accipere non potuissent parentes. Quem morem in historiis nostrorum mporiim reperio, ut alia virtutis & iustitiae ex

apta, ex ilio omnium sentium victore ac mo- deratore Senatu retulisse & vstirpauisse Venetu Senatum. erga coniuges liberosq; eorum Minns'. um,qui bello pro Republ. mortem oppetiissent. Μ cte gloria Senatus,de digite, cui no unus Pri : as dicat, XaIPETE 'O EOI ' ΣΩΤHPE 2

Ixi &, nisi m e fallo, docui primus , quia haec vox Tacito signi scet. cum appellat Ar- ς,, 'cana inperii, Arcana dominationis, Arcana do 'miis ; in or tione, lua habui de L. Regiae ea certe distini stione de interpretatione nostra doctis re prud tib viris i x baui' us. Hoc loco quid signi-: - scet, satis ex superioribus liquet: sed ciusdem au . thbris glauissimi nun si termitto enia ratiuiscu- . . lam illustrare,illam quam libro Anna I i ii fere extremo habet, se iis tribus senatoribus, qui dissima latebratecta inter & laquearia sese ab r tin domo sabin ,Germanici olim famia j, . ni ris : ex qua aures foraminibus de rimis admota

itationes .&

in I A.' ntes, arcanas eius

hrincipem non min turpi qua de estanda fraud dicerunt, te detulerunt. Non alias,inquit Tacitus, in gis anxia δ pauens ciuitas, etiam a s- ,

175쪽

s D 1 Co Niv RATIO, uersiam proximos; congres ius, colloquia, nota ignotaeq; aures vitari , etiam muta atq; inanima, tectum N parietes circumspectabantur. Ne igi- rurru, qui aliquid tibi, in hac repraesertim, con, scius es,vol parietibus credas, vel cubiculo tuo,

regi non manus modo, sed & aures in oninia sci to penetrare : quantumuis legas apud Chryso sic naum qualidere impossibili, lib. vi. de sacer dotio illa: Quis obsecro derogere poterit pagi

tium meum: 4 ectum,cubiculumq; hocZat in v ceni erumpere non possit,an mater potius, cui v- ni inprimis res omnes meae notae sint. Quin illa potius Taciti quae retuli lia Ammian quae nunt: referam die a cogita. Interduim adciderat, inquit,ut squid in penetrali tecreto nullo citeriore eius, s Constantii Imp. vitae iministro praesente ' paterfamilias uxori suturrasset in aure,velut Am- phiarao referente aut Martio, iubii am .abi, inclytis,postridie ducerct Imperator.laeoq; etiapaticles uota mihi imitationis Corneliae vesti arcanorum soli constit,timebantur. Similli' in orat. 'rb Caelio. Verum haec plena sceleris inanianitatis omittamus. De eorum facto pauli spei disputemus qui non vltro haec inquirunt au dc ferrunt. sed ab aliis de coniuratione compellari.

. vel alia et is conscii,prodere verentur,quod pro bare non possunt. Tacere periculi plenusta est pa- . tefacere,iicet periculo pae pecareat, talinis& c

luinniae . de quo supra memini adnotare, habet tamen alia pericula atque commoda. Qui lac

in hoc negotio atque hac,rplexitate non dubi

tarunt id consilii dare, ut occidant eum, qui tali

176쪽

L i a E R I. vacat ut Ammirat. lib.r v. c. vlt. infin.ait, ubi necilliad consilium Philippi Stroeta probat siue cautelam , qua usus est cum quodam Pringiuallio de Stusa, dum diceret,iturum se ad magistratus,tisviii dicaturum.timcnda enim certa pestis est ab eo, qui cuni videat re ad magistratus delata sibi pereundum esse, dabit operam, ne deferri possit, ma-siqite ob hominis priuati nece exulare, quam obherduellionem. cum ex illo facili' speret se in patriam restitutum iri. Displicet ei&illud consilici, ut simul ac prouideas de hac re tecum agi, sermo nem agentis incidas,neque totum audias. Sed co-tra pr at ac defendit Marchionis Piscaria factu, cum Moronio Mediolanensi, a quo consiliis a uersus Carolum v. Imp.initis ei communicatis,do secietate Sc rebellione appellatus fuerat: simul tione enim usus co Motonius erduxit ut doc enta aduersus eum non deessent. Recte inqua h cfactu defetidit aduersus Fr. Guicciardinias cusationeni , quam lib. x v i .historiarum posuit. cum neq; Marcsio Moroniurn prior appellaueti sed soronius Ma csionem: neq; reticere si e sumimo periculo Marchio posset, illigatus cό sientia, quae audiuerat, neque rursus deferre e debuerit,quae probare non poterat, eo etiam in uod exercitui ipse preterat legatus Imperatoris, sitque plecum ruspicionis incommodis imae,sco tempore ad Imperatorem detulisset serm ad regnorum, qui se suo tempore ad Imperatones de rebellione militum:

inones nullo essent documento nixi. neque ii

iuura sit, ut qui delatores atque etiam quaestores V lium facinorum sunt, ipsi postea eorum parti- .

177쪽

adcidisse Fenio Rufo legimus in coniuratione illa Pisoniana in Neronem inita . de quo scribitT ..citus lib. v. Annal. militaris conspiratio non vltra fefellit,adcensiis indicibus ad prodendii Funi uiri Rufum: quem eumdem conscium, & inqui tirorem non tolerabant. Haec ille, ut dixi, aduersus Guicciardinum disputat rectissime, miraturquelaaec ab eo non perpenti viro sui ait sapienti iis imo, dc legum Doctore: Sed Guicci ardinus vid tur subdolum maxime Piscarii animum reprehedere, caussamque, ob quam ita cum Moronioegit quam dicit fuisse, alterius peccatis, atq; exitio ipse claritatem & honores cosequeretur, pro sertim cum tantas blanditias eosq; dolos in producendo Moronio adhibueri non plane dissim les iis, quibus T. Sabinum usus est, de quo paulo ante demonstrauimus. Et quod iuris sciet iam Guicci dini in hac re tacite vellicat,iniu iacit Neque enim periculum ullum vel talionis vel 'lumniae ii non probasset delat Piscario immine-b3t a legib. quod & ante docui, praesertim horni- ni tanta potentiae&authoiitatis. Honestius etia fecisset, ii ipsi Moroniti vel interposito iureiurando authoron consilioriim detulisset, yt alii multi in hac caussa fecerux, vel iniecta etiam manu tr Milet ad Principem, ut Eurilochus fratrem suun iEpbimine, a quo indicata ei coniuratio sua & socciorum in caput Alexadri regis Curti', lib. v ii ri

Subscriptio huius Legis

178쪽

il . tiar R LN hac subscriptiohe nihil est, quo

nos magnopere teneat, praeter locu Ancyra,antiquissima& no Galatiae, & prope dixerim Aug isto charissi- is a & deditissima quo factum est, ut totius Asiae: comuni decreto templum D. Augusto in east 'tueretur; mena oriaque & index rerum ab eo ge-l st rum ex duabus Romae positis aheneis pilis d G script' collocaretur ac velut c5secraretur. Q Dd 'l: 'monumentum antiquitatis omnium pulcherria..imum, 'uantu quidemsius superest, plurimi iam doctissimi viri non modo edidere, sed de notis ruditissimis illustrauere. Iri praetorio urbis posituu 'adsentior iis qui dicunt: non in templo. Similiter lx ut lex Constantini, qua iussit Byzantiu Romanii' i esseram nominari, lapideae columnae vel pilae in publice inquit Socrates lib. i. in eo lo- co, quem Praetoriuin vocetnit, prope ipsius equia ' ' em statuam collocata fuit. Multa huius urbis apud veteres historicos&Geographos metio, se i o apud Hios scriptores etiam Ecclesiasticos. An- quiram in Decreto Gratiani vocari, hodie Angui, rcis notauit etiam vir grauissim us idem que legantissimus Gisel. Di bequius. Apud Claudia ' laum poetam, dc Arcadii atque Honorii huius le- is authorem,pr ceptorem ita lego lib. ii . in Et si , non in bonii fieri Ancyrae mentionem:

Hieronymus in praefatione libri it pistolae ad Galatas, ubi d e Galatarum vecordia, si lutiamulta verba facit, Ancyram metro

179쪽

i P a C o N i v K A T s o ii polin Galati schismatibus laceratam dici iugmatum varietatibus constupratam. De tenas' re quo scripta haec Constitutio, illud notandum videri menduminesse, nam consules illi fuerunt. anno 39'. non β97. utrices scriptum. Sedprior computatio est Eusebii, posterior aliorum.

i v. Historiarum Dionis . Cocceiant. N et ast i M insulsis impetit ,qua'

rum praecipuus aut 'r erat inter

lios Cn. Corneli' Cinna Magnus, filia Pompei Magni natus,si tu diu consilii inops fuit, quum ne R. necare eos udiet, quia nihilo tutior editis cardib. fiebat,neque dimittere impunes,ne alios quoque contra se incitarei Dubium quid statueret,ac neque dies,neque noctes sinecura,ac cum quiete sentem, Liuia aliquado interrogata est quidnani

rei eum a mno detineret:Qius vero, inquit At Sustus, velininimum temporae a

180쪽

sidiis petatur an vero non cernis, quam multi Semibi, de Imperio nostro pericillum struant. quo hesapplicia quidem punitorii inhibent.Sed cottia ira ceteri quoque, velut ad egregium facinus alia quod contendentes;& ipsi ciam eis perii e studet. Quo sermone audito Liuia : perniciem, ait tibi eari,neque mimni est,neq; ab humana sorte semim ; multa, ut in tanto imperio, agenti, mul' iosque offenilenti. Nimirum fieri non potest, vePrinceps omnibus placeat; non vel iustissime regens,permultorum in odia incurrat. Maior rum pati hominiani iniusta iustis potiora ducunt. quorum expleti cupiditates nequeunt. iam vi tuo rum quo'; alii magnas ac inultas res exp tunt,quas consequi non possunt; alii aliis postli bitos se indignantur: itaq; utriq: culpant Prhi Gierri: quapropter certum ab his malum impEdet,

iisq; deinde,qui iusidias struunt. non quiaem tui sed priticipatui. Etenim priuato tibi nemo in ii quicqui nisi a te accepta iniuria, fecisse voluit: p incipatum eiusque bona, potens quisse: etiarii infirmiolibus promptius appetit. Id etsi hominu

estiniustorum, ac minime prudentium; tamen natura intes alia vitia iis inest, ac neque moniti. neq: vie imi quibusdam potest; quod nulla lex, iurias metus eis, quae natura insunt , plus valet. hcc tu mecum reputans,aliorum peccatis minus succenset, tui autem , ac regni custodiam exquisitarei institue,Vt id non poenis irrogandis,sed rum . naopcre custodiendo tutum seruemus. Ad saee Augu stus: Sanq,inquit,cognitum habeo, mulier, eum alia magna ab inuidia de insidiis tuta non es-,