장음표시 사용
151쪽
Inscriptio, quae in via Claudia Romae prostabat, sequens
DIIS MANIBVS IM IULIO M. F. AN. SUFFICIATO ALBANO ADLECTO A SACRATISSIMO IMP. CIES. TlB CLAUDIO AUGUSΤO INTER PATRICIOS CANDIDATO ET, PRO: FOR. PROVINCIAE GALLERLE PROEFECTO PEREGRIN. PROVINCIAE BELGICAE LEGATO PROVINCIAE CYRANNICAE TRIBUN MIL. BIS CVR. VIAR AVRELI E TRI . VMPHAL CLAUDIAE ET CASSIAE CIMINAE CORRECT. TUSCIAE ET UMBRI FQ. ISACIUS M. F AU. AN RUFFIVS PATRI DIGNISSIMO POSUIT.
De aliis apud eumdem pag. 3. I iteratum saxum occurrit descriptum ex via Gabinia Praenestina sequentis exempli.
IOVI OPTIMO MAXIMO SERENATORI SACRUM M DOVIUS CRIs PINUS VIR CL.
LEG. AUG. N. LEGION. M. ITALICAE PROCOS. PROUINCIAE AFRICAE COS. CAMPANIAE CURATOR REI P.
SUESSULANORUM QUO ESTOR CANDIDATUS ELEC. TUS IN FAMILIAM PATRICIAM XV VIR SACR. FAC. X VIR STLITIBUS IUDICANDIS vii. EPULONUM PONTIF. MINOR ET VI VIR AUGUST.
Item pag. I 23. num. 6. sequentem exhibet Inscriptionem Romae repertam in Vinea Cardinalis Ridolphi.
152쪽
A. GABINIUS M. F. QVIR. PRISCUS V. C. VIR A. A. A. FF QVO ESTORA A AERARIO SATURNI TRIBUNUS MIL BIS PRO EF. PROETOR. ET PRO PROPROETOR PROVINCIAE ACHAIAE ET BITHINIAE PROCOS. PROVINCIAE AFRICAE CURATOR AQUAR. LEG. PROVINCIAE ASIAE Dii VIR VIAR CVRAND.
LATINAE LAVI CANAE AC NOVAE TRAIANAE AB IMP. CAESARE ADRIANO ELECTUS INTER FAMILIAM PATRICIAM PATRONUS COL AELIAE ZAMAE REGIAE XUVIR STLITIBVS IVDICANDIS ET PROCVR. XX HEREDApud eumdem pag. 37. num. I. aliud exhibetur literatum saxum effossum inter rudera sori Romani , cujus sequens
L. PORCIO L. F. in VIR. PRISCIANO COR. TUSCIAE ET UMBRIAE XV UIRO SACR. FACIUND. ADLECTO INTER PATRICIOS PONTIF. MINORI ADLECTO INTER PROETOR. CAN. DIDATO M. AURELII ANTONINI AUGCVRAT. ALVEI TIBER ET CLOACARVRB. PATRO DIGNISSIMO POPULONI D. D. P. P. VI. Ex his etiam patet , quae tunc hujusimodi Patriciis munera committebantur, nimirum praefectura, &Correctura Provinciarum, quae Romano erant subjectae Imperio , Cura viarum , Tribunatus Militum , Decem
viratus Silitibus judicandis, aliaque demum , quae rem Citatae Inscriptiones indicant, quamobrem Dio Cassius Db. Sῖ. a firmat Patricios ab Augusto Caesare Provinciis fuisse praestetos, & Iib. 3 a. in fine scriptum reliquit : Parriciis adplerosque Patrios Magistratus obeundor opus esse, o judicia, ad litteras, ad privatorum hominum flos uisio, ad
153쪽
ad aliaque omnia , quae admini rationI ImperiI competunt: qua de re scribit, & Ioannes Iacobus Draco de Origine, ct jure Patrie. lib. 3. cap. q. num. IO. De Decemviratu Silitibus judicandis , qui in Imperio per eadem tempora potissimum vigebat, luec habet eruditissmiis Ma nius in vita Ovidii: Decempiratus Glitibus judicandis recensetur
inter honores Consularium virorum , quo1 omnes ex Equit,bus in Senatum adlectos a mari nequit, cum G ρluret ex Patriciisserint: Hos Decemviros quidam credidere Con- sit larios Praetoris urbani, qui diebus juridicis adhibebantur ; Augustoque imperante decem erant Senatores, aut Patricii . Sub Antoninis , & Alexandro quinque Senato res , & Equites totidem ', ut animadvertit Iacobus Rae- vardus libro singulari Pro tribunalium cap. I 8. Ipsos tammen non adsessores Praetoris Urbani, aut Consiliarios suisse , sed Judices, ex Ulpiano collegit memoratus Scriptor . Ille enim lib. I. ad legem Eliam Sentiam eas. I 6. de
Manumi n. ita scribit: Illud in causis probandis meminisse Pudices oportet, ut non ex luxuria; sed ex assectu deseπ- dentes eausas probent. Ibi sane de hujusmodi Decemviris, quos Praetor adhibebat , Ulpianum loquutum fuisse idem
opinatur Rae vardus, probatque ex eo , quod ibi de caussis probandis ageretur , quae probatio apud Concilium fieri solebat, tum etiam, quia ad legem Eliam sentiam illud Ulpiani responsum pertinet; cujus vi minor annorum vi ginti, nonnisi caussa apud Concilium probata manumit rere poterat. De his mentio habetur in antiqua Inseriptione Interamnatium Nahartium , quae existit adhuc in- edita inter registra Vaticani. Quam nos hic ex scribi imis.
TRIB. I E S. XI. CL. P. F. . . .
X VIR STt LlT IUDIC. CVR. GRAVIS CANORUM FT INTER AMNATIUMNA II ARTIUM OPT PATRONO VOL.
154쪽
De Patriciorum Indumentia, ct ornatu.
I. De Purpura, aureo annulo , ct Mulvis, a Patrieris, g flatis variae Scriptorum fententiae . Fesus explicatus. II. Patriciorum ealcei, ab aliis diversi: Budaeus, Brν sonius, L stas notati. His ad Ia erat lunula corniculans . III. Ioannis Iacobi Draeonis a montis ealceos lunatos , eos solum Patricios tuluse , qui Senatores erant , opinio rejecta . IV. Lunula in calceis antiqui ma nobilitatis erat inritium . U. Manislaus Santine Ilus asserens lunulam ipsam in calceis Plebejor quoque nobiler gestasse, confutatus. Ea erat corviculans de neus in Iitteram C. VI. Nobiles pueris ne discrimine Patricii, sive Plebeji auream hullam collo suspensa erebant. VII. Ddem latum clavum cum toga purpura induebant. VIII. Latum clavum quid , ejussueforma . IX. Luc Lunulae patriciae forma , qua in parte tibiae posita. X. Luo tempore Patricii calceor quatuor corrigiarum absque luna ges arent. XI. Lora , ct Corrigiae patriciae nigri coloris. Ca cei patricii, ct lunula quem colorem praeseferreni XII. Patricii vicum Patricium in Suburra incolebant. In Capitolio habitare prohibiti , ct quare ZI. Pariis Patriciorum muneribus , Sacris , Magistram V tibus , nobilitate demum, atque praestantia, pro virili parte enarratis ; id nunc superest, ut ad ipsorum, indumenti, & ornatus explicationem progrediamur . Generi enim , Ordini, Magistratibus, & cuique etiam nationi erant antiquitus propria constituta ornamenta, quibus unus ab alio disternebatur. Quod tamen discrimen immoderata nostrorum temporum luxus, & cultus licentia pe
155쪽
nitus abstulit , quum in dies sere singulos nova indumenta
pro more, & usu qui sique ab exteris mutuatur populis. Abusus hujusmodi Romae olim invectus poena infamiae, Imperatoria sanctione coercitus fuit, cujus mentionem facit inter Constit. Imperiat. Enimundus Bones dius relatus post Dionysium Gotostedum in Cod. Iusiniansag. 6.edit. Lugdunen. tom. a. his verbis : Alterum vero illius Imperatoriae providentiae speeimen : quod eum videret Romanas divitias in peregrinas , aesumptuosi se sei fericas, ALBriar, BaDlonicas, atque Italicat vario , ac furti artissio confectas e fundi : decretosanxit, ne quis subditorum iis uteretur , nisi ipse qui uir esset eum omni familia in
ordinem cogi, ae notari infamia vellet ,sed iis contenti effera , quot Romae provinciae , ae munus praeberent. Hinc ad proprias Patriciorum vestes explicandas accedens ea in re varias video Scriptorum ferri sententias. Joannes Boliemus Aubanus in sua omnium Gentium, morum , te gum &c. collectione lib. 3. cap. I9. de Europa disserens: Purpuram Patricios discrevisse ab Equitibus, & aurum ab Plebejis Equites , opinatur . Contra vero Henricus Kippingus lib. altero Romanar. antiquit. cap. I. num. 3. au
reum annulum Patricios gestasse, ut Equites , nobilesque affirmat. Festus autem credit Patricios usos mulleis suisse, quibus Albanorum Reges utebantur , cujus verba deseribens idem censuit Vir Clar. R Eminentissimus Cardinalis Corradinus in Latio veteri Iom. I .cap. 7. At ego Patricios
hujusmodi indumenta , atque insignia gestasse reor , non in argumentum Patricii generis , quum eadem Equitibus, ceterisque nobilibus essent communia , veluti purpura, &aureus annulus. Quod ipsi laudati fatentur Scriptores: sed ea induisse , veluti propria ejus ordinis insignia , in quo
sortasse censiti reperiebantur, aut etiam ejus Magistratus, quo sungebantur. Prosecto , quod attinet ad mulleos,
constat initio iis usios suisse assidites suo jam perstinctos o G fieto, ad quos a Regibus Albae transierunt; Illis propterea
156쪽
diebus se lemnibus in triumphis , Iudisque publicis ut
bantur; erantque punicei coloris , quos nunc sertasse ter Mulles, aut Pant es Galli appellant; ut scite animadvertit Bernardus Montiaticon in libro , cui titulus: L'Antiquitea explicera, ct representera in nure tom. 3. lib. a. cap. S. num. 3. quo in loco narrat: Ad Romanos transiere, deinde ad AEdiles, praeipuo ue Magiseratus: Hinc recte censet Samuel Pitisicus in lexico Romanar. antiquit. in a verbo Mullei vitiosium esse Festi locum paullo ante recitatum : Non enim , inquit, Cato, quem Festas allegat, Patricios usos mulleis fuisse dicit; res enim gesasse o mat, qui Magistratum eurulem cepissent: & paullo poti addit: Ceteri Patricii nonne Magis tufunm num Patrui
Iantum Magistratum eurulem capiebant Z Aut igitur aliquid dees in verbis Fest, aut ejus, sive Catonis sententia es, eoi , qui Magistratum curulem cepissent mulleor ealceor
II. Proprios autem calceos Patricii serebant a mul-leis, ceterisque calceorum generibus longe diversos. Hi si quidem Alberto Rubenio teste de Re Mestaria lib. a. cap. I. 2. Cavi erant, totumque pedem tegebant; qua-Propter cap. aDero merito refellit Budatum , Britanium , Lipsium , Petavium , aliosque existimantes, patricios calceos , eosdem exstitisse , ac mulleos . Hinc opportune advertens , quod de calceamenti genere a Iulio Caesare sitim-to alii notarunt : Non video, inquit, quare Pultur Caesar notatus fuerit, qui calceamento Aunico utebatur, fuste olim Reges Albanorum gesabant. Iulium enim Caesarem Patricium fui se omnes norunt. Sed prae ceteris id discrimen erat in Patriciorum calceis, quod in iis lunula quaedam corniculans spectabatur adsuta , quae Patricii generis argumentum praebebat, eamque Statius lunulam patriciam vocat lib. . Silas 2. quum cecinit.
Sic te clare puer genitum sibi Curia sevsit, Priwaque patricia clausit vesigia luna . R Eam
157쪽
Eam in proprii generis splendorem, ac decus , ut ab re liqua populari discernerentur turba PAtriciis Romulum ipsium concessisse a uetor est S. I Arui lib. I9. Originum cap. ultimo scribens: Patricios calceos Romulus reperit quatuor corrigiarum, adsutaque luna . lii 'tam Patricii ute-ὼanis . Idem indicat vetus Iuvenalis Scholiastes ad Sa- ram T. versium explicans , possa in nigrae lunam subtexit alutae eLuvula adsuta calceis , inquit, discernebantur Patricii a novitiis. De hujusmodi calceis, quos alii lunatos, alii Patricios appellant, eleganter scribunt Guiellelmus Budatus in annotationib. ad leg. ultimam d. de Senator. ρQ. 7S. Rossinus antiqu=tat. Romanar. lib. I. cap. 3 S. Thomas Dempsterus iustaralipom. Gothisredus in lege Specimur F. de verbor. Ilauoseat. Laevinus Torrentius ad Doram 6. lib. I. Horatii FIacei num. 27. & novimine illustrator Sectani in notis ad Doram 6. tom. a. num. 83. hujusimodi lunulae calceis ad Qtae figuram exhibens , quam apud Solerium in trafiuiu de PIIeo vidisse testatur : Lautila , inquit,
calceissuperimposita, ct adsuta Patricios a reliquis disjnguebat. Prostat, & apud Joannena Iacobum Draconem de
origin. ct jure Patrie. lib. I. east. IO. num. 6. Vetus Inscriptio Cali Murii de Iugurtha Numidiae Regis triumphantis , ex qua ipsum triumphali veste, & calceis patriciis
tunc usiim fuisse liquet . Eos autem Hermolaus Barbari in Plini. Glossemat. ad Alexandrum VI. Summum Pontificem Iut. C. ver9o Calceorum refert complures existimare spatentes suisse calceos, eisque Marium triumphasse s . Quamobrem : sunt, inquit, qui non Patricios, fedstatι-cios, hoe spatentes calceos , ex illo Hieroumi tesimonio, quod attuli ,suspuentur. Nos autem interea integram Patricii essigiem ex Casalio de Imper. Rom. cap. 8. ex quo &Balduinus exhibuit lib. de calceo antigu. cap.9. hic ob ocu los lectorum repraesentamus, & sequens est.
158쪽
III. Sed idem Draeo minime est audiendus , quum libro eodem cap. IO. num. S. perperam censet, non omnes Patricios usos lunatis his calceis suisse , sed eos dumtaxat, qui Senatorii ordinis erant. Affertum gravium Script O-rum confirmari posse testimonio libi blanditur , praesertim vero Sigonii lib. 3. de Iudiciis cap. 2 o. Haec tamen prodens non ita caute dissimulat auctoritatem Plutarchi, & aliorum , qui des gnatos calceos lunatos Uiros Patricios dum taxat gestasse , reserunt. Illud praeterea est animadverten. dum , adeo semper solis Patriciis hujusmodi calceos cum R a lun
159쪽
i unula sui se proprios, ut pueri quoque Patricii ante aetatem Senatoriam , iis usi sint, & ante depositam praetextam; ut constat ex citatis paullo ante Statii carminibus ;ex quibus id ipsium recte animadverterat Ruben ius de Re
Vestaria lib. a. eap. q. Non enim noverat Draco , quale sinter Senatorios, ac Patricios calceos distrimen esset , tum ex ligularum inflexione, tum maxime ex forma. Enimvero illi cavi erant, habebantque adsutam lunu)am , uti ex Cicerone colligitur . t 3. Phut . ubi de Asinio Senatore loquens, cujus calcei ab illis Plebejorum diversi quidem erant, minime tamen lunati, haec habet: EF quidam Asinius Senator voluntarius lectus se a se, apertam C riam vidit , post Caesaris mortem , mutavit calceoI , Pater conscriptus fastus es. Hunc autem locum illustrans Ruben ius scribit : Superes, ut videamus , quibus ealceis Sena-σorer , qui non erant Patricii, infuerint, florente IN
rio : Nam sisne haud qua uam lunatos fui se eos ealeeor satis in confesso es , c, tamen diverso uuse a Plebeiis ex Cicerone consat . Et mox illorum formam desicribens . Mihi sane indubitatuis videtur , Senatores Romanor , florente Imperio, calceos cazor portaqse, atque eos guidem haud quaquam di miles Patriciorum easten , Feburneam lunulam
excipIaI . In eamdem sententiam recitatum Ciceronis locum explicat Iosephus Laurentius in polymatia lib. i. differt. 6. IV. Et sane iis solum , qui Patricii erant, non vero iis , qui Senatum adibant calceos lunatos congruisse ex eo etiam si manifestius, quod per eosdem minime designabatur ordo, in quo quis censebatur, nimirum utrum Senator esset; sed solum ea generis nobilitas, quae inlidebat Patriciis , ut iis certe, quam Senatoribus essent aptiores. Lunula enim in calceis antiquissimum erat nobilitatis inditium , & argumentum , ut patet ex sacris quoque literis cap. 3. I iae, in quo legimus : In illa die auferet Dominus ornamenta calceamentorum , di lanulat, ct torques . Has
160쪽
primum Reges Albae mulleis adnexuerunt. Quem morem ab Arcadibus , qui cum Euandro in Latium appulerant, deductum perhibent. Arcades enim etiam Proselenes sunt appellati, hoc est antilunares , qui, ut ostenderent , se ante lunam natos, eo fibulae genere usi sunt, ac si lunam sub pedibus haberent, ut auctor est Plutarchus probum. cap. 76. , quibus alludit Ovidius lib. i. Fasorum .
Orta prior luna sis se spereditur ipsi j
Λ magno tellus Arcade nomen habes. Hanc lunulam, teste Philostrato Uit. Sophist. lib. 3. In Herode , quum quidam Brudeus celeberrimus inter Consules in nobilitatis suae ornamentum , & notam , calceis adnexuisset, Romam prosectus, ac Senatum ingresses longo sermone suae stirpis laudes enarravit , qt Herodes eum in tuens : Nobilitatem , inquit, in pedum multio habes :Ejusmodi nobilitatis signum , alio nomine vocabatur an liquitus vispDrion , ut docet Caelius Rhodi ginus Nov. Atticar. lib. IO. cap. 28. At non tantum in calceis ejusimodi lunulae antiquitus gestari consueverunt ad nobilitatis indicium , verum etiam easdem , mulieres, Matronaeque nobiles collo susipensas , serebant, ut idem Caelius testatur recitato loco, qui lunulas pro aureis bullulis collo circumjectas refert, complures existimare . Hinc Corradi nus in Latio veteri tom. I. cap. 7. prodit: Latinae Matrona ut ad Euandrum , Arcaderigue genuI referrent, lunulaI , Bullas scilieet lunae inpar gessare consueperunt. Erat tu nula muliebris musis , collum ambiens, ct informam orbicularem circumpositus, quem sibi mulieres circumpon bant, ut collum stalam ostenderent. Ex his etiam liquido patet ad iam prodendam generis nobilitatem lunulam Patriciis a Romulo fuisse concessana , ut paullo ante ex Isidoro vidimus; eamque sum si sse ab Arcadibus, a quibus,& alios complures ritus Romam invexit, non autem a s Numa Pompilio, ut opinatus est Alexander ab Alexandro dierum genialiuΜ lib. I. cap. I S. & post Alexandrum lau-