장음표시 사용
131쪽
FEBRU. PRAESENTES VESCERENTUR, ET OB DEDICATIONEM STATUAE DECVRIONI BusET SEVIRIS ET IUVENIBUS SPORTULAS, ET POPULOS EPVLVM ET OLEUM EADEM DIE DEDIT. At non solum publico sumptu, & Civitatis univeris decreto , erectam Patronis statuam constat; verum etiam ex privatorum hominum munificentia: quod sane demonstrat singularis Inscriptio Interamnae Nahartium in Umbria reperta , in qua A. Pompeio Interamnatis Municipii Patrono statutum fuisse ex Tcstamento Licini simulacium legitur. Hujusmodi Monumentum, quod hic exscribimus, una eum aliis, in eadem Civitate existentibus , quae in
opere nostro referremus, nobis communicavit Uir Clarissimus Philippus Phebeus in Romana Curia Caulsarum
A. POMPEIO A. F. CLU. Q. PATRONO MUNICIPI INTERAMNAT NAHARTIS OVOD EIVS OPERA UNIVERSUM MUNICIPIUM EX SUMMIS PERICULI sET DIFFICULTATIBUS EXPEDITUM ET CONSERVATUM EST EX TESTAMENTO LICINI T. F. STATUA STATUTA EST.
XIII. Hactenus de Patronis adscitis egimus: nunc de Originariis , seu ab origine verba faciemus; quorun plura , hodieque occurrere in Regno Neapolitano monumenta testatur compluries a nobis laudatus Petrus Pollidorus in recitata expositione Tabellae aereae , qua M. Salvius Valerius Naunani Emporii Patronus decernitur. Praeterea apud Fabretium in expositione antiquarum Inscriptionum cap. a. num. 232. pag. I I. Campana IesitupInscriptio , ex schedis Barberinis expressa . C. AR-
132쪽
C. ARRADII LUCIO AURELIO AVXON. TI LEONIDAE V. C. CAPUENSIUM AB ORIGINE PATRONO. Apud Gruterum, ipsiumque Fabret tum cap. S. num. 286. mg. 398. POSTVMO LAMPEDIO V. C. -
LONGE A MAIORIBUS ORIGINALI ORDO CAPUENSIS . Ex sthedis item Barberinis idem Fabretius num. 287. . FLAVIO. FURIO. FAUSTO. U. C. TRIBUNO AB ORIGINE PATRONO
UNIUERS. ORDO ET POPULUS SURRENTINORUM. Jacobus Sponius in Miscellaneis eruditae antiquitatis section. I. art. 7. pag. 36. Saeninlis Urbis Inscriptionem vulgavit ex basi statuae in Uilla Mattheja, in qua oblitterato benemeriti Uiri nomine legitur.
IAM INDE A MAIORIBUS SUIS INLUSTRIBUSQUE
FAMILIIS CIUITATIS PATRONO. XIV. At non solum Urbes, atque exteri populi, de quibus hactenus loquuti sumus , sibi Romae Patronos deligebant , verum etiam collegia Artificum suos habuisse , risidemque statuas in foro, aut loco maxime conspicuo erigere consiuevisse docent Dempsterus inpura om. ad aut quic. Romanas Rossim lib. i. eap. i 6. & Martinus Magnus de Advocat. armata east. S., cujus rei multa siuppetunt testimonia in vetustis Inscriptionibus . Tergesti inta, Histria ex eodem Magero haec habetur.
133쪽
L. VALERIO PAPIRIO PAPIRIANO II. VIR. I. D. II VIR ID. Q. PRAETOR FAB. ROM. ET TERGESTO FLAM HADR. PONT AUGUR COLLEGIUM FABRUM PATRONO MERENTI.
Certis etiam generibus hominum , vilesque artes , ac turpia prostentibus ministeria Patronum datum suisse eon stat , ex sequenti lapide, quem laudatus Pollidorus exhibet ..... PATRONO DECVRlA, SCRIBRAR. CERARIOR. ET LIBRARIOR. ET LICTOR. ET VIATOR. ITEM PROECONVM ET ARGENTARIOR. ET NEGOTIATVINARIOR. AB URGE ITEM MENSOR. FRUMEN.TARIOR. CERERIS AVGV. ITEM CORPOR SCAPHARIOR. ET LENUNCULARIOR. TRAIECT. LUCULLI ET DENTRO pHORORUM ET TOGATOR. A FORO ET DE SACO MARI ET LIBERTOR. ET SERVO R. PUBLICO R. ET OLEARIOR. ET IVVEN. CISIANO R. ET VETERANOR. AUG. ITEM BENEFICIARIOR PROC. AUG. ET PISCATOR. PROPOLAR. Hunc Lapidem minutissime explicavit Vir Claris s. Josephus Roccus Uulpius Soc. Iesu Vet. Lat. partesexta Li- ro undeeimo de ostensibus apud quos repertus fuit. XU. Id tamen erat discrimen inter Collegiorum artificum Patronos, ac illos ab Coloniis , & Municipiis adscitos, quod ista plerumque Romanum Patricium Patronum cooptabant , ut tradit Philippus a Turri in monument. veteris Antii Caji Aquilii Inscriptionem illustrans : Solemne , inquit, Coloniis, O Municipiis Dic,
se in Patriciorum, tunc praepotentium Civium Romanorum elientelam adscribere : Quod animadvertit, & Sertorius Ursatius de notis Romanor. apud Graevium pag. 89S. rom. 2. Non ita vero Collegia Artificum , quae plerumquς
Milites , vel aliquem illius Urbis Virum egregium , in qua ea erant Collegia, Patronum legebant, ut idem disi
134쪽
erimen indicans tradit laudatus Scriptor: Foeminas quoque ac nobilissimas Matronas clientelam , tum Urbium , R Populorum , tum etiam Collegiorum constat suscepi L. se , ea sique decreto publico , legatione illustri, ceterisque praeclaris honoribus ad eam dignitatem populos cooptasse liquet ex relata Inscriptione Peliuinatium in Uestrinis , qui Numiniam Uariam Sacerdotem Veneris sibi Patronam constituere. Constat etiam ex Grutero pag. 322. . a. Canitam Sanconiam Patronam Coloniae Ariminensis electam . Apud Fabret tum cap. 9. Num. I. Rag. I9. exstat lapis
Pisaurensis in ejusdem Urbis soro prostans , in quo A ibina Balbina Municipiorum Pitinatium , & Pisaurensium ,
R ipse Flaminica Sacerdos Patrona cooptatur. In Num naiae Variae inscriptione saepe laudatus Vir Clarissiimus Petrus Pollidorus postrema verba notanda censet, ex quibus scitissime colligit : Luod praesare Clientibus faemina sexus conditione non poterat, Viri supplebant, nec tau ammmiae , quam totius Familiae Hariae statrocinium eo stu-llico monimento Peliuini sibi strocuras vidextur . De alia foemina a Collegiis in Patronam adscitam, exstat apud
Pit istum quae sequitur In scriptio Firmi in Piceno oli in posita.
ALLIENAE T F. BERENIC C. VETTIVS POLVs VXORI SANCTISSIMI ET C. VETTIVS POLUS MATRI PIISSIMAE PATRCOLLEG FABR. ET CENT. Et Interamnae in Umbria in Ecclesia S. Pauli sequens saxum inspicitur.
135쪽
io 3 DE PATRICIIS LEUCADII MEL HELVIDIAE BURREN LEMODESTAENEpOTI HELVIDI BURRENI SEVERI U. C. FILI E BURRENIAE SEVERAE C. F. PUDICITIA SAPIENTIA INNOCENTIA OMNIBUS RETRO MEMORABILI. OB MERITUM AMOREM 2VE EIUS CIVES INTERAMNAEClVIT. UTRIUSQUE SEXUS AERE CONLATO POST OBITUM HUIUS PATRONAE Nee est cur in re ipsa illustranda lectorem diutius more
De Filiis Patriciorum , eorumque muneribus, ct exercitationibus.
I. Patriciorum filii Patrimi, ct MatrimI in Saliorum OL Iegium eooptati . II. Ancilia caelesta custodiebant, ea- ρας saltu , ct tripudiis per Urbem mense Martios rebant . III. In Palatio sacrarium habebant, ideoque, ct Palatini dicti. Salii a saltu, ct tripudiis appellati . IU. Saltationum motus, ct Soliorum vesei , dum ancilia ferebant. U. Carmina , quae canebant qualia. Coiugii Magister carmina , ct saltus juvenes Salior docebat, quos etiam inaugurabat. UI. Iuvenum Patriciorum florente Republiea Senatui adversus Plebem praesita auxilia. VII. Eadem pro tuendo D eemviratu Appio Claudio data . Patricii Iuvenes Amiter plebis. VIII. Patriciorum puerorum ludi inter Circenses peram , Troja ct Pirricha vocati. IX. suando hos ludos ipsi exercerent. Lui eorum auctor, quit Princeps juventutillI. Post-
136쪽
1. D Ostquam vidimus summam rerum Patriciis Viris suisse commissam , quippe qui aiustoritate , aetate ,& gravitate in Republica plurimum poterant; nunc se
monem instituemus de eorumdem liberis, quibus in minori aetate sacra quaedam iis itum curanda credebantur , ac nonnulli etiam Magistratus concessi fuerunt ; Ii enim generis sui nobilitate freti, atque praestantia , non minorem , quam Parentes in Urbe ostentabant auctoritatem , & potentiam . His itaque primum Saliorum Collegium Novo exemplo concessum est a Numa Pompilio, quo Martis Gradivi Sacerdotes inaugurabantur, ut per id nobili Iuventuti aditus ad honores esset. Qua de re Isaacus Casau bonus in notis ad Iulium Capitolinum in vita M. Antonini num. 6. seripsit: Soliti enim in Boe Martis Sacerdorum Collegium Patricii juvenes eooptari Patrimi, ct Ma trimi . Fere autem nobIlis juventus ad honores per Sacerdotia adibat. Nec praeterea in idem Collegium , nisi Patricia juventus poterat cooptari; quam proinde Lucanus Lib. 9. 67. lectam Iuventurem Patriciam appellavit. Huic
Sacerdotio quamvis certa non esset, requisita aetas, ut in
illud adsicisceretur; nihilominus Dionysio teste lib. 2. juvenes omnes candidati esse debebant Patrimi, & Matrimi , hoc est , ut iis uterque parens superstes esset, ut d cet Festus. Quamobrem apud Capitolinum legimus cop-4.
Imperatorem Antoninum philo phum Oetavo aetatis suae anno in Saliorum Collegium fuisse relatum . Eum honorem perpetuo Patricios sibi vindicasse una cum Flaminibus majoribus absque immixtione Plebis , supra non uno
Scriptorum testimonio comprobavimus. II. Fertur autem regnante Numa Pompilio breve
scutum de cieto suisse dilapsum , quod pestilentiar, quatum Civitas amictabatur, remedium exstitit. Quamob-Tem consultos Arusipices respondisse : ibi suturum totius orbis imperium , ubi scutum illud servaretur; vel, ut alii produnt de cano hujusimodi auditam vocem . Tum autem
137쪽
honoris caussa , tum etiam , ut idem scutum tutius servaretur , nec ab hostibus surripi, nec aliquo modo internosci posset; Numa Pompilius undecim alia ad similitudinem caedestis a quodam artifice , cui nomen Mamurius fabricari jussit; quae deinde in Templo Martis suere reposta . Ad ea propterea custodienda exacti is maque Religione servanda duodecim Sacerdotes ex speetatissimis Patricio genere natis juvenibus idem Numa Marti Gradivo allegit, teste Livio lib. i. Idemque tradit & Dionysiuis lib. 2. Eadem scuta vocabant ancilia , vel quod unumquodque
eorum ex utroque latere esset recisum , culmenque , & extremum pateret latius, ut videtur Pan vino de Cisu. Roma. de eisdem scribenti : vel , ut alii tradunt, quod planes gurae circularis elset ab sique angulo , ut patet ex nummis Domitiani, aliisque thesauri Arschetani, itemque Licinii triumviri monetalis. Et ex marmoreo sculo , quod in R mani Collegii Societatis Iessi Musto asservatur, in quo Ancile inclusum est . Eiusdem sententiae fuerunt Gut ber- Ieth de Saliis east. Ia. R Gutherus de Vet. Innis lib. I. cap. a. Ea porro Sacerdotes Marti Gradivo sacrati Salii
non solum custodiebant, verum etiam per Urbem porta bant: More veteri solemnes erant Kalendae Martii ad Ancilia movenda per Urbem constitutae, quae a Saliis collo suspensa , & quaedam carmina canentibus solemni saltatu, tripudiis, & agitatione sanatica corporis serebantur . Interea vero per eos dies, quo Ancilia movebantur , tanta
modo in Foro, modo in Capitolio, ceterisque publicis aut privatis locis superstitiose erat Romanis Religio , ut nihil publice geri, non capi arma , non moveri castra i , neque suscipi iter fas esset: Qui autem contra faceret, sacer , improbusque esset. Illud praeterea , quod egisset, infelix, infaustumque capiti ejus futurum crederetur; quemadmodum ex recitatis liquet Scriptoribus . Quare Dionysius lib. a. ritum ipsium ita destribit : Horum solemnitas crot mense Martio, quae sumtu agitur publico multos dies,
138쪽
uibus ducunt eboreas stra Urbem , ct in foram, ct
Capitolium , ct in multos alios strivatos, publicorique locor: quod etiam tradit Lucianus de Saltat. lib. I. III. Sacra illi in Palatio Marti Gradivo factitabant, ubi praecipuum illorum sacrarium fuisse reserunt Sextus, Rusus , & P. Victor. Hinc & Salii Palatini sunt appellati, ut ex antiquorum Scriptorum testimonio prodit Pan vinus. Salii vero M. Varroni dicti sunt a saltando, quod illi sacere in Comitiis, & Sacris quotannis solebant, & debebant . De re ipsa Ovidius Fasorum lib. 3. cecinit: Iam dederat Saliis a saltu nomina dicta
Armaque, est ad certos verba canenda mod I. At Sextus Pompejus aliter sentit, opinaturque Arcadam quemdam suisse nomine , Salium , quem AEneas , a Mantinea in Italiam duxerat, quique Italos juvenes enopi iam saltationem docuerit, additque testimonio Critolai Ioannem ex Samothrace cum AEnea Deos Penates, qui Laviniam transtulerat, saliare genus saltandi instituisse , a , quo appellatos notat Salios. At Plutarchus in Numa eum refellens : Salii , inquit, vocatisunt, non ut quida abulantur a Viro Samothraee, seu Mantineo, Salio nomine,
qui suationem , quae armata dicisur , edocuerit ; sed ab Vs potius tripudio saltatorio, quod vehemenIius, robu- si que per Urbem euntes subsultant, quum ad mensem Martium sacra suta , quae Ancilia dicebantur suscipiunt.
Haec magis arridet opinatio , cui subscripsit Pan vinus do Cisit. Romana de iisdem verba faciens . IU. Saltationum motus , dum per Urbem Ancilia serebant Salii, certa quadam, ac eleganti celeritate edere debebant, quos Plutarchus in Numa hunc in modum describit: Mosebantur eleganIer , celeriter, atque eo festim, Orbem implicantes, ct evolventes , multumque in eo roboris , ct agilitatis ostendentes: Et Seneca est θ. II. Sunt exercitationes , di faciles , is brevet, quc corpus , ct sine amora laxen,'tempori parent: & refert Diony sus lib. a.
139쪽
Quomodo autem ii habiti fuerint, clarius recitato loco exinplicat Pan vinus, cujus haec verba sunt: Moventur autem ad biam ex modulo armatis motibus , quandoque simul, ac vicissim , quandoque patria quaedam canentes carmina eum tripudiis , solemniquefauctu, mul eum choreis. Huic reserendam puto antiquam Inscriptionem a Grutero pag. 17S. sui thesauri recitatam , in qua mentio occurrit Collegii Tibicinum , & Fidicinum, qui Romae Saliis praesto aderant, praeibantque sonitu , quando nimirum per Ur bem ritu stollemni cum Ancilibus procedebant ἱ cujus hoc est exemplum.
COLLEGIO TIBICINUM ET FIDICINUM ROMANORUM
OUI s P se RTI. IVLIVS TYRANNUS MVNIS PERPETUUS ET .... VLIUS TYRANNUS FH. C. D. D.
DEDICATUM K. MAR..... RSO SERVIANO II. L. FABIO IUSTO COSS. Gasipar tamen Bartholinus in lib. a. de Tibiis Veterum
earum antiquo usu cap. 7. hanc ipsam Inscriptionem recensens , tertium ejus versium interpretatur. Lui Sacris
publicii Praeso sunt. Sed alii viri docti gravioribus sulti
momentis Inscriptionem ipsam ad Salios reserunt, ac nombiscum sentiunt. His Saltationibus , atque tripudiis incedebant per Urbem ancilia moventes induti, teste Plutarcho eodem loco , puniceis tunicis , aeneis balteis , latisque succinisti; measque in capite galeas portantes parvis gla diis arma pulsantes . Quae indumenta Dionysius lib. a. diserte explicat. Circumlatis exinde hunc in modum per Urbem Ancilibus, ad Martis sacrarium redibant, & in aedo ejusdem , ut largius inde epularentur , coenana copiosam, lautam, magnificamque parabant, de qua apposte piore nata Festum explicans Samuel Pitiscus in verbo Car Na
140쪽
Saliorum scribit : Fesus modo laudatur, apud quem peroinues dies non intelligendi omnes totius anni ,sed Fest An-eiliorum .
U. Carminum porro, quae solemni sellatu, tripudii sique canebant, frequens apud veteres Scriptores est mentio ὁ eis tanta erat obseuritas, ut ne ab ipsis quidem Saliis intelligerentur . Illis jam tum aetate Numae ea tradita suerunt ; mutare autem , vel aliquem ipsis sensium tribuere , vetabat Religio. Unde Quintilianus lib. I. cap. 2. Saliorum carmina vix Sacerdotibus suis fatis intellecti , mutari vetat religio . Finem cuique carmini nomen faciebat Mamurii artificis , qui cum undecim ancilia caelesti scuto , quam simillima jussu Numae secisset, mercedis loco eam petiit gloriam , ut suum nomen a Saliis in cujusque
carminis fine recitaretur, ut post Sextum Pompe jum F stum tradunt Rusticus in antiq. Roman. apud Graevisum tom. 8. pag. 2O. Alexander ab Alexandro diergentat. lib. I. cap. 27. Pan vinus de Ludo Circens lib. I. cap. 2o. qui de Civit. Romana haec addit: Iuorum carmina quaedam voca bantur axamenta, quae erant in hominum memoriam composita, ut Mamurii, ct Volumniae. Nam in Deor singulos, merser fui a nominibus eorum a pellabantur , ut fanuant, Iunonii , Minervii. Haec carmina juxta Rithinicos modos, saltationum motus, tripudia, anciliaque gestare, Iuvenes Salios nuper in Collegium receptos, Collegii Magister docebat, cui soli, & non populo jus inaugurat dierat, & exaugurandi Patricios juvenes . Certis ad id adhibitis ritibus inauguratio peragebatur e nimirum, unus Saliis solemnia quaedam inaugurationis , vel exauguratio nis carmina recitabat, ut notat Cuperus observat. q. a. in tom. I. thesauri Graepiani , ostenditque Κippingus ant quit. Roman. lib. I. cap. I 2. num. 7. Huc spectant veteres
quaedam inscriptiones a Pan vino relatae, in quibus de Saliis , & Collegii Magistro occurrit mentio, quas nos quo que hie Lectoribus exhibemus.