Compendium theologicae veritatis, nunc demum ad vetera exemplaria collatum, & editum. Auctore fr.Ioanne de Combis, Ord. min. Accessere perutiles annotationes, & D. Bonauenturae terminorum theologalium declaratio, antea nunquam in hoc volumine edita

발행: 1575년

분량: 577페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

561쪽

e 18 Seclaram terminorum

esse sagacit tem in brutis, in vulpa. Memoria, est illa vis 'que conseruat triuias sensibmum

me ictum a tua sensitiva

singula membri corporis inovet. Imellcctas

none vori. uitellectus Practicus est illς, qui cinercetur in operatione boni. Vis amniatis est Illa . qu,' animas c6rporea obiecta cosnoscit &abpetit. Vis vitalis, ea vis motiua aeris, In co irae animalis prrarterias Vnde vis naturalis, est illa, qua corpus animalis nutritur, & Cor seruatur species Vis generativa, si illa, qua coseruatur sue cics. Nutri in in illa, qua contaruatur individuum. Oraculum cst cum in somnis apparet aliqua grauis pei sona,' t Deus, Ἀροcerdos . vel parens de nuncians aliquid euenturum,vel non iaciendum, vel vitandum. I-so est cum id quis videt. quod eue nrt sicut apparuit. Somnium, est figuris tectum,& sine ii terpretatione intelligi non potest. In sim nrum

est , quando id quod vigilantem isti gaucrat,st in erit dormienti. Phantasina est, q uando

vix dormirc coeperit quis , dc vigilare is exitii- mar & videtur at picere irruentes i.uper lie, vopassim vagantes formas, discrepates & varias, istas & turbulentas. Imago Dei tu natura Iationali est similitudo explesta, tamen deficies in aliquo Trinitatis increat e, consistens In memoris,intelligentia S voluntate . Libertas a coactione, est facultas rationis, & voluntatis, consurgeius ex deliberatione prae ambula, & vo Iunia te adiuncta, Sc dicitur liberum arbitriu . Causia, est principium productilus m. Ratio causalis, est regula diriges ipsum ciliciens in prinductione quae regula, est idca in Deo. in crevlura forma naturalis . Rationcs cautues, sunt

562쪽

rmae idea Ies. Rationes seminales, sunt formς :MM - naturales. Ratio Rrimordialis est ratio causata Di lis, tamen cum respectu ad Deum, ut primum principium. Vestigium Dei, est creatura, representans Deum in rationibus omni creaturae communibus. vlcst unita veritas, di bonitas.

Similitudo, es onformitas Dei in gratuitis, ut fide spe, charitate . Imago creationis consistit in tribus potentijs animae, & viritate siti, stantiae: ita Τ memoria repCesentat patrem, intelligentia filium, de voluntas Spiritum sanctu ui,& viarias substantie reprissentat urinatem di-mnς essem te. Imago recreationis consistitia tribus virtutibus Theorigicis, & vnirare grari gratum facietatis, ita, i fides reprelematilium, spes parcem charisas Spiritiam sanctum, gratie unitatem essentiet. Imago glorificationis eoniistit tribus dotibris, 'natato gloriς. ita Paperta visio reprςsentat filii in , secura retitio repridentat patrcm; persecta dilectio Spiriti ni hinctum, unitas siloti representat unitatem es sistis Malum est priuati modi, speciei, di or- istum

dinis . Nam creatura com paratur ad Deum iri' niuitia

ratione euectus cause emetenetis, forniniis , de s . Dialis:& ratione prin- habet ratione modi, taetione secundi habet rationem speciei, ratione tertii habet ratione ordinis Malum culpe est darentia dehitae honestatis. Malia poene, est abstin entia debris delectationis cu lensu sui conitrari j. Malum pugnet est culpa diabolo instiga-do, Sc est poenarisio.in repugnando. Malu secundum se & in te est quod nullo modo potest bene fieri, ut odium Dei. Malum in se irae ser genere , quod aliquando potest bene fieri ,

ut oecidere hominem. Malum ex circunstat

tia, est malum, quod in se est bonum, rameta I s. . LI propter να

563쪽

3 3 o Seclaratio terminorum

propter aliquam circunstantiam annexam fit malum.Tentare, est Probare Peccatum origi--αui nale,est carentia debitae iustitiae per inobedi Hoti tiam Adae facta, quam comitatur carentia vissionis diuinae. Peccatum actuale est . carentIa, debitae iustitiar, acta pen inobedientiam. Propriae voluntatis. Peccatum veniale,est amor vo luptatis ia creatura circa Delii Peccatum mT

tale, est inobedientia mandatorum diuinorv. Delictum,est transgressio praeceptorum amrmativorum. Commissum , esttransgressio pretc.

r 'pm piorum negativorum. Prsceptum affrinati uiri

vixi' quod ordinat quid debeat fieri . Pricepta' H negativum est quod ordinat quid non debeat fieri. Ignorantia negationi est simpliciter alis quid nota scire, sicut brutum non scit Deum o

cum hoc tenere oppositam falsitatem. Ignorantia simplex est ne ire,quq tenetur homo icire, facit aliquid sed non suffcienteD. Ignorantia erassa siue supina, est nescientia eorum, que tenetur sic e , re non velle aIiquem laborem su-vire ut sciat . Ignorastia a Schata,est nolle ici-xe ea,ad quet tenetur 'eccatum cordis est transgressio legis diuinet per inordinationem intrita, seci motus mentis. Consensus, est nutus volum talis spontaneus Cbitientia, est naturalem tu dicatorium quid faciendum,vel non facienda sit. Perplexitas,est inuolutio inter opposita, itLm videtur semper Iergete in peccatum quamcunque partem eligat. Contentio, est veritatis impugnatio,cum confidentia clamo: Me

dacium, est falsa signatio vocis, cum intentio ne fallendi. Iusare, est Deum inuocare in te.

564쪽

Theologiae. Τ

stem sue locutionis. Periurium,est mendaciu, iuramento firmatum . Adulatio, est sermo Iam dis alicui exhibitus, intentione placenes. Μωledicere,est alicui plagas, vel penas,verbo opta' tiuoiprecari: Deest tractio, est fame alien ς denigratio. Peccatum operis, transgressio legis diuinς per inordinationem extrinseci motus. Superbia, est amor, vel appetitus propris ex- superbio cellentiq. Inanis gloria,est amor laudis propris propterexcellentiam apparentcm. Inobedien alia , est voluntas fingens minoratione petestatis'. noIens subiacereruperioribus in Gebitis Iactantia est voluntas piopter apparentia,Pr priam potestatem ostendens Hypocrisis,est voluntas per speciem sanctitatis, se simulans sal Ia citer in aperto, & viliter agens in occulto. Inuidia: est dolor , vel odium Delicitatis ii odium, est voluntas affectans proximo malum, Ut careat bono, cpipsum odientem contris sui susurratio est voluntas loquendi seminas discordias inter fratres. Ira, est motus,& seruor

sanguinis circa cor ex evaporatione fellis, proopter appetitum vindict* Fellea passiis est subitus animi motu R impatiens lςsionis . Mania, est manens ira. Cotus, est obseruatio opportuni temporis ad vindictam. Rixa est audaη v Iunias vindicandi, iniuriam facti procedens

Contumelia est voluntas vindicanu, perexero brationem mesorum .. Blasphemia, est volu - tas' se vindicans, per opprobrium Deo vel iam

dis illatum. Accidia,est totum operandibo.

num. Pusllanimitas, est voluntas immoder te metuers graue linem , in aggressu agendorum. Dcsperatio, est voluntas grauedinem reprimens, de adiutorio ad peificiendum boni Godissidens, sue de rennineratione cliuina dis a. ibo Ll a fidens.

565쪽

Declarat a terminorum

fidens. Torpor, est voluntas grauedinis i inpa tiens, tepida ad explendum inchoata, Auara tia, cst amor immoderatus habet'di. Pro ligittas, est superfluitas,quq dat non danda. Fuditum, est Avaritia rapiens, vel retinensuito Domino. Rapina, est aua meta, violentra

occupans Iem alienam. auaritIa, ac

cuirens per mutuum aIiquid priter sortem simonia st auaritia , studiose appetens vendere, vel emere spiritualia,vel sparituali anno uni. Proditio, est volμntas per deceptionem

domesticorum acqui tendis inhians . Fallacia, est voluntas pei vcrba decipiens proxrmum , causa lucrandi. Fraus, cst voluntas prosectum' proximi decipiens. yropter terrenum emolum mentum. Gula, est immoderatus amor ede di. Luxuria, est concupiscentia nimia experienis . de voluptatis. Peccatum ignora oti et,cR O-ι-

'i' i' sis debite scientis . peccatum ex ignorarHI ν μ' est peceatum *committitur ignoranter, ocunon fuisset ignora titia, inon sui uct colum sum. Peccatum ex industria est aduersio volantatis malignantis a summe clemente Deo. Peccatuta ex infirmitate. est adliersio volun totis male humiliat , vel male in amore accen se. Peccatum in Deum, diritur isti pietas. Ie eatum in proximum,dicitur iniquitas ecca

tum in seipsum, dicitur iminimas. Idplos' ria, est falla & superstillosa pro tedatio in γ Fatis diu in in idolo. Apostasi' est te eratius

a statu fidei, vel obedientis, vel retitionis xecςlcas. schisma est illicita dissentio corum, intπs d 'bet esse unitas Hςresis i est recessui .era fide. Divinatib, est superstitiosa inuestis iis Dreicientis fututorum. Nec romantia, est dilui uinὸtiosacta in cadaueribus ino tuorunY .

566쪽

Geomantia, est diuinatio facta in terra. Υdr manua, in diuinatio facta in aqua . A romantia, est diuinatio fassa in aere. pyromantia,est diuinatio facta in igne. Maleficium,est mulierum opus, vel liga tura alicuius rei, in damnu, vel commodum alicuius hominis. Sortilegiu, est diuinatio per sestes. Auguri uni est diuina rio per garritus, vel gestus auium . Prinigium,

est per quod diabolicis illusionibus oeuli hominum perstringuntur, ne possint cernere verum. Hypocritis, est velle videri qualis non est. Gratia, generaliter dicitur adiutorium diui- .num, creaturς liberaliter. & pratis impensum, ad quem runque actum indifferenter. Gratia Flex. gratis data est adiutorium diuinitus datum,ut

quis preparet se ad suscipiendum Spiritus san'cti donum, quo perueniat ad statuin meriti. Gratia gratum faciens, est adiutorium diuinitus datum ad moerendum. Fides, est habitus, quo creduntur ea, quq non videntur. Spes est virtus , quadpiritualia dceterna bona cum fiducia expectantur, propter confidcntiam mentorum precedentium, Ela gratiam diuinam. Charitas, est virtus, qua diligitur Deus propter sie, dc proximus propter Deum .i Amor in naturalis affectio communis rationalibus & irrationalibus. Dilectio, est affectio rarion Ilum de intellectualium Prudentia. est notitia eorum , quq sunt agenda , dc eorum quq sunt vitanda. Μ emoria, est notitia prςteritorum , ut pr terita sunt . Intelligentia prudentiq. est notitia psssentium . Prouidentia est notitia futurorum. Circunspectio,est cautela contrariorum filiorum. Cautio, est discretio viri tis a vitio speciem virtutis pr serente, . Do

567쪽

ea a Teclaratro terminorum

Temperantia, est donatio libidinum Ec-

nium malorum motuum, Deo hominem , Corruptum conseruans. Continentra rem Pereririe est regimen cupiditatis. per consilii gubernatiouem. Clementia est virtus, perquam

'nodium alicatuSte neri

benignitate remittitur. Modestia, est virtus,

imminentes incommoda s, di amnes non

iniuriam. Liber iix νς flebitus,inuus moeumribus e a turis debitus Reu rentia,est virtus,qua persiom ' l. Iatione, vel ossicio sublimatis. debitus cultus aeuerentiε impendit . Pietas,

568쪽

Theolograe.

eo sanguineἰs & patris benevolis diligens cui ἡus impendit. Gratia iustitii est beneficia iugi

memoria recordari, possi bili ter rependere . Vindicatio. est virtus, qua omne iniustum repellitur,&debite punitur . obseruantia, virtus , qua superiores honorificε tractantur. Veritas. est virtus, qua rebus cor verba concordare iubentur. Innocentia, est animi puritas abhorrens omnem illatione iniuri Deo,

sibi,& proximo. Amicitia,est dilectio alicuius proximi propter bonum 4psius proximi. Concordia , est voluntatum , dc actionum conso

mitas. Μisericordia, est compassio miserit, de indigenti proximi. Disciplina, est conuers tio honesta, citi parum est non agere malum, sed studet in bonis suis actibus irreprehensibilis apparere. Obedi entia,est obtemperatio voluntati superioris secundiim regulas legis diuin vel humang. AEquitas, est amor squalit iis in his, in quibus ςquitas esse debet. Contemplatio, est clara delibera perspicacia ad c gnolcendum diuinam sapientiam, dc propria& naturalem possibilitasem. oratio. est ascensus mentis in Deum , sue est expressio desiderii directi in Deum,ad bonum adipiscendu

vel malum remouednm, formata per verbum i*terius ec exterius.' Sacramentum, est mat

riale elementum oculis subiectum,similitudi- . ne repsssentans, institutione significans,significatione gratiam conferens. Baptismus, est tinctio corporix exterior facta, suo forma ve

borum prsscripta . Confirmatio, est signatio, hominis baptizati in fronte. facta ab Episcopo ad roborandum hominem in fide.'Euchari. stia, est vera & realis pnsentia corporis,& sariaisuinis Christi sub speciebus panis, & vini. Li Poeni tem

569쪽

1 3 6 Declaratio termin. Tol.

'oenitentia , est abselutio hominis peccatoris

poeni tentis a sacridote,claue non eirante, pinam sternam in temporalem diui na a uiliori . tate commutante. Vnctio extrema, est unctio

hominis infirmi a sacerdote, in remissionem venialium peccatorum. ordo, insignaculum, quo spiritualisbpotestas traditur ordinato . Matrimonium, est viri mulierisque coniunctio maritalis, inter legitimas personas, indiuiduavit consuetudinem seruans. Pr mium substantiale, consistit in visione, fruitione, tenti ne unius summi boni. Pr tum consubstantiale, consistit in gloria corporis. Pr mium a cidentale, consistit in quodam decore speciali superaddito.& dicitur aureola. Aurea, est ipsa beatitudo subflairitalis. Aureola, est gloria Aureola incorruptionis secundum prosectum trium vimul H- rium anims in carne operantium , scilicet vis ν' - irascibilis, concupiscibilis, & rationalis .iAureola virginum, est gloria de incorruptione carnis,attestante incorruptione mentis. Aureola martyrum , est glotia de inuicta sustinentia mortis pro fidele vel iustitia. Aureola pridicatorum, est gloria de in corruptione d nstrine ad alterum prolat mente, verbo S exemplo. H si inti charissi ine frater, paucula, que pro usu reexercitio tibi relinquo, postquam,Deo dante,

te iterato videro, latius tibi exPOnam. . ...

570쪽

- Π fratris Ioannisi . Q Andrisi, Franciscant,

Elantia .lDefin i uodst Boetii in libello de duabus ita ' turis , Sc unica persona 'Crcii :i Sed a recentioribus Theologis

non recepta . Non modo enim persona' est in natura rationali, verum etiam in

intest ectuali, ut Gabriel Raphaes,Vriel,

dicuntur esse personae. Secus est de naturit irrationali , & ceteris alijS Paturis . . .

Equus, leo, bos, planta ue &'huiusmos

SEARCH

MENU NAVIGATION