Duo Gallicarum rerum scriptores nobilissimi. Frossardus In breuem historiarum memorabilium epitomen contractus Philippus Cominaeus De reb. gestis a Ludouico 11., & Carolo 8., Francorum regibus. Ambo à Io. Sleidano è gallico in latinum sermonem conuer

발행: 1584년

분량: 1011페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

391쪽

eon sultaba in eo rem statu Rex per suos noeessitio, lollicitabat omnes, qui putabantur

aliquid posse apud Carolum, in eosque distriabui i u ilit ad . quindecim aureorum millia: sed qui huic rei praefectus erat, eius pecunia: pa tem aliquam fraudauit, quod posteacompertum est. Rex in primis metuebat illos , qui a Lerant ex Burgundia, Sabaudia s nobiles, de quibus antea lumus locuti. Iam enim illi sitam operam,ipsius fratri, Norman nix D uci se addixisse profitebantur. Conuocatoc illo,sermientias Carolus exquirit. Pleri m dicebant,R -gi datam fidem sesuandam es , praesertim,

cum ratas haberet pacis conditiones , scripto comprehensas: erant sententiae, quae detine dum esse in carcere censerent: alia: quae se trem ipsius celeriter euocandum esse dicerent,

ut ipsb praesente, pax: constitueretur planὸ ex usu omnium principum Galliae. Sic enim sere videbant, ut ei ponerentur arctiores custodiar, nec ignorabant, si q uidem d u rius ad ii sic in o- dum haberetur, dissicilem eius futuram esse liberationem. Ea sententia sic iactata fuit, ut viderim tabellarium,qui ad iter expeditus C roli tantum literas expectabat:sed commuta tum fuit consilium istud. Rex interea multis in medium adductis rationibus pacis. promittit dare obsides, ibonium, eiusq; fratrem Case

392쪽

α PHIL. COMIN EI

dinalem & Connestabitum, & alios compli res, ac petit, vinctapace, Comphidium sibi redire liceat: daturum se operam xt Leodie ses ei de iniuriis integre satisfas tantasin m i nus, - hostium numero se illos habiturum. Quos ille deferebat obsides, ii palam quidem pi ae se ferebat, non recusare: quid priuatim senserint, noro, nisi quod arbitror si tum fiesta fuisset

eis discedendi potestas, non fuisse reuersuros. Erat ea tertia nox, quum vestes non deponeret Carolus & per interualla,nunc deambulabat, nunc in te lutum se coniiciebat,qui mos ipsius erat,quoties perturbato esset animo:& quoniam ex cubiculariis eram,una cum eo Connun- Quam deambulabam. Exorta luce, magis aestuabat ira quam prius, grauiter l, intermina- us, videbatur atrociter aliquid esse facturus.

Paulatim tamen remissior factus, dicebat sibi satisfactum iri:primum, si Rex iureiurando confirmaret pacem.deinde,si siecum inLeod os proficisceretur,in eoq; bello, sibi ferret ore, ad ulciscendam iniuriam Episcopo suo pro pinquo ab illis illatam Hac eius voluntatem Evestigio quidam enunciauit Regi, spemce tam faciens , nullum ei fore periculum, si cascond:tiones admittat sin autem repudiet, imminere ipsi discrimen longe maximum. Posti caquam ad Regem venit Carolus in cubicu-

393쪽

COMMENT. LIB. III. 383

Euri, incipit oce tremula: que multum a erat, quinGrauiter irasceretur. Gestu quidem corporis erat latis demisso: verum sermo eius vultus, asperitare atq; ossensionem magna prae se fercbant. Rogat, an ratas habeat pacis conditiones antea praeseriptas, & an iurare votis Rex benigne assentitur . nihil enim propemodum erat diuersum ab ea pacificatione. quae facta fuit antea Lutetiae, quantu quidem ad Carolu pertinebat. De fratre aute Regis ita

conuenit, ut et , loco Normanniae, traderetur Campania tota.Rogat dei nde, velletne una tacum proficisci Leotu, & sibi adesse cum auxiliis in ulciscenda perfidia quam Leodienses ab ipse instigati admisissent aduersus Episcopum suu, qui ta ipsius esset propinquus t ille re pol dit, post iureiurando sancitam pacem, quod in primis cupiat,iturum secum ipso Leodium,

eo quem vellet comitatu. Quo dato responso, valde suit recreatus Carolus. Adserutur illiaco scriptae pacis coditiones , cumq: iusiuranda interueni stet, magna fuit per oppidu excitata Letitia. Rex aliquando me dignatus est eo ho nore, ut diceret, inebo ipsi & fidele ope in ea tractatione praestitisse. Carolus in Bittat nia ista confestim enunciat simul exuplar mi tit pacificationis. Normantet ducis no crat pQ

niaeda conditio,siquis ad superiore iritus cum

394쪽

, PHIL. COM IN EI

Rege transectionem respiciat. His rebus agi tatis, digressi Perona, Rex & Cariatis, Came . racum, & inde in Leodiorum fines peruenerunt sub hyemem , coelo valde dissicili & ii commodo. Erant cum Rege Scoti stipatores: cataphracti vero pauci, quanquam deinde cir-

citer trecentos accersivit. Exercitus Caroli bi- partitus erat Primam aciem ducebat Burgun diae Mareschallus, erant in ea Luxenaburgenses, Hannonij, Namurci,& Limburgij:cum reliquo agmine sequebatur ipse. Quum ad hostium nites peruentum est, deliberatur, quid facto sit opus. Suadebant aliqui dimittendam esse partem exercitus, primum, quod oppidani & turribus, & muro essent denudati, & spe omni auxilij carerent: deinde, quod Rex , in quo magnum habuissent praesidium, ipse adesset. Eam sententiam Carolus reiecit,&m

gno quidem sito bono. minimum enim ab rat ab internecione ,& quia suspectum habe

bat Regem,putabat non esse diminuendas co- pias. Parum sane prudenter iudicabant eius. consilij authores, quum se tarent viribus de potentia Ionge praestare. Fit autem non raro, .ut duces proponand eiusmodi sententias, vel quo videantur audentiores, veI quod magnitudinem rei,quam agunt, non intelligant. Inest autem in utroq; temeritas ,&inconsider

tia. Qui

395쪽

COMMENT. LIB. IIL 38s

tia.Quiiudicio valet Principes, eiusmodi co silia repudiant, in eoque magna sitit industria Resis.Nam ut lentus erat & timidior in arduis deliberationibus:ita quoque, simul atq; constituit aliquid, sic undique se com muniebat,ut vix unquam falleretur, aut expectatione siua caderet. Praemissus est igitur Mareschallus,&xrbem, i posset,ingredi, sin minus, vim secere iubetur.lam enim ab hostibus nonnulli, paciscandi cauti. veniebat Namurcum viqi, quod supra odium est oppidum prope Mosem,ad docem milliaria. Cum essemus urbi propinqui, tumultuose eruptionem illi faciunt, sed

abseue masna contentione reiiciuntur. In his

turbis euadit ipsorum Episcopus, & se nobis adiungit.Miserat eo Romanus Pontisex legatum,qui cognoscet et de controuersia ciuium&Epistopi: verum ille suae legationis modum excedens , quod eius loci Episcopatum amburet,siuebat ciuium rebus, eis'; fuit author,ut sumptis armis,vim a sese depellerent: quia inq; periclitantes videret, frustra conatus profugere,captus fuit una cum suis semiliaribus. Ea renuncia ,Carolus mandat ijs, qui ceperant,ut aliquo ipsum traducerent,& pecuniam ab eo,

tanquam a mercatore quopiam extorquerent;

quod si palam ad se deduceretur,cosi se hon ris & ossicij cause,in gratiam Ecclesiae Roma-

396쪽

vs PHIL COMINAE I

na illum libertati restituere. Inter eos, qui ceperan natum est distidium, cumque causam apud Carolum disceptarent, ille captiuum msuam fidem & potestate accipit, & cum honore etiam assecisset omnia ei restitui iubet. Pr,mum nostrum agnae, cui Mareschallus & In bercorius praeerant, Leodium contendunt la

ti,tanquam explorata victoria,& spe direpti nis praeferebant conditionibus oblatis, nec opus esse putabant,reliquas copias, quae sequebatur,interiectis aliquot milliaribus, expectare.Celeriter igitur progressi, veniunt in subii bium.Nox erat, nec quo diuerterent, habebat,& locus erar angustior, & nullis ordinibus e rabant. Hanc opportunitatem conspicati limstes,qua parte urbis prostrata erant moenia, rumpunt,perq; vineas & colliculos impetum in nos faciunt,&seruulos, qui ad exitum sit, urbij seruabant equos, magno numero inter

ficiunt,reliquis in fugam coniectis.Desiderati sint a nobis in eo tumultu circiter octingenti, in ijsq; centum cataphrasiti. Qui virtute prae- stabant , consociatis armis impetum demora tur & sistinen cum i signis militaribus con- tedunt ad portam, ut reliquos eruptione pro hiberenti Solum erat ex continentibus fluuijs valde coenosiim.Oppidani,consertissima mu titudine, cum tardis & grandioribus lucernis

4 cogit.

397쪽

COMMENT. LIB. III. 387

cogitabant se foras eij re, ut nos adorirei tur: sed tormetis em issis in via, qua veniebant, α plurimis intersectis,nostri cogebant eos roferre pede,& occludere portas. Vetuntame, in suburbio totam noctem erat perpetuus tumultus,& postqua illuxit, omni no pulsi filerunt γmissis aliquot ducibus.Eruptiones illa ,tanae si necessario fiant aliquando: valde tamen sunt ijs,qui obsidetur periculosae. Nullam enim isti faciunt tam paruam iacturam,quin eis,& prinpter paucitatem ipsorum,& simul propter dis ficultatem recuperandi noua praesidia , longEmaxima videri debeat. Quid actum esset,illico nunciatum fuit ad Carolum', qui cum reliquo exemitu aberat ad quatuor milliaria. Princia Ito,serebatur omnes pariter esse trucidati,ni-ilominus ille progreditur: simuI mandat,ne quid efferatur ad Rege. Vbi propius ad urbem venit, ex diuersa parte laetior allatus est nuncius,opinione pauciores interiisse: nullum,qui in aliquo sit numero, interfectum: sed versari tamen militem in seminis angustijs, eo quodsiperiori nocte constitissent in acie, proximuad portam, loco multum lutoso & incommindo:redijsse quidem nonnullos ex ijs qui prosi

gerat,sed eos tam esse animo demis & consternato, ut nihil praeclari de ipsi s sperari debeat: rogare duces magnopere, Ut acceleret,

398쪽

, g PHIL. COMINAEI

quo ipsius aduentu hostis,qui nunc consertim uno in loco praelietur,ad portarum & turrium defensionem distrahatur: nillil etiam superessse,quo fames tolerari possit amplius. His num

cijs acceptis,Carolus trecentos equites magna

celeritate praemittit, qui & confirmarent eos,& cibaria,quae subito comparari poterant, de ferrent. Iam enim per biduum cibo illi carobant,coelo supra modum dissicili & pluuio: quodque omnium erat molestissimum, ut in urbem inuaderent,nulla spes erat,nisi Carolus hostem ab altera parte distineret. Exnostris quamplurimi erant saucij,& inter eos Auraicae Princeps,qui fortiter pugnauerat,&stati nem

saam egregirtutatus erat, quum alio ui - .gna esset nostrorum trepidatio,& circiter duo

millia profugissent.Carolus,ad quem ille numcius stib vesperum allatus est, ubi rebus omniabus prouidit, quid actum esset, tunc demum recitabat Regi.Postquam ad suburbium venimus, Evestigio cataphracti & nobiles complures descendunt ex equis, & sagitta ijs sese coniungunt:&capto suburbio, deligunt hospitijs idonea loca,propius urbem. In iis erant praeter alios, Rauestenus & Comes Romus, Connestabiij filius.Rex aliquanto lonsius a

erat in villa quadam bene exaedificata stipatus magno sitorum & nostrorum militum num IO.Posita

399쪽

COMMENT. LIB. III. 38'ro Posita est urbs inter valles, solo admodum sertili, interlabente Mosa flumine, & tum temporis admodum erat freques. Inter nos & pimmum nostrum agmen,si per urbem iter fac res, non erat magnum interuallum, sed foris propter ingentem circuitum, intererat iter

trium milliarium,im pedita via &fossis, & r pibus,& varijs anfractibus, locisque asperis &- montuosis. Quoniam diruta erant undique moenia, oppidani facilem habebant eruptionem:propter soli vero duritiem & asperitatem nulla erant muniti fossa. Caroli aduentu valde suerunt recreati milites primi agminis, quod hostis iam cogeretur plures tueri stationes. Ad

mediam no in oritur tumultus in castris,&vndi que ad arma conclamatur. Statim Car lus accurrit, neque multb post etiam Rex una lcum Connestabito. Varius erat ibi clamor, &incertus,& pauoris plenus: coeli etiam obscu- .ritas & tempestas metum augebantan Car

lo quidem non poterat ulla desiderari sortit do vel audacia,sed maior aliquado prouidentia:& sane in eo tem poris vestigio, non prae se serebat illam animi praesentiam , quam pleri, que cupiebant,eo quod rex coram adesset, qui in ista trepidatione, quum videret illum romissius agere, coepit imperare & prospicere, . ne quid damni acciperetur, & conuersus ad

400쪽

3 o PHIL. COMI i

nnestabitum: Recipias, inquit, te cum tuis cohortibus in eum locum &simul indicabat

Nam si venturi simi, omnino ea parte erum- rint. Sed vanus fuit iste terror,&praeter causam cxcitatus.Postridie Rex venit in suburbium, Adiuertit in aediculam, roli diuersorio propin quam, una cum Scotis stipatoribus. Equitatus autem ipsius non procul aberat in quodam vico. Dum haec geruntur,Carolus in magna erat sellicitudine,& metuebat, ne Rex vel ad hoste transiret,vel priusqua urbs caperetur,profugoret,aut in ea propinquitate contra se moliretur aliquid.In vicino igitur horreo,quod medium erat inter ipsum & Regem, collocat circiter trecentos equites,qui pariete effracto, Ut in nori periculo,cum opus esset, erumperent,duligenter obseruabant, quid circa Regem ag retur, idque per dies octo, quo toto tempore sub armis quiescebant omnes. Pridie quam urbs caperetur,sub noctem decreta fuit oppi

gnatio in posterum diem,ideoque ijs, qui erat in primo agmine, ad alteram urbis partem

nunciatum fuit, ut simul atque tormentum 6 num & alterum audissent emitti, eo signo dato,statim ad oppugnationem accurrerent:Carolum in sua statione idem esse secturum ad

octauani horam. His rebus procurati S,arma

Carolus deponi quod ante id tempus non s

cerat:

SEARCH

MENU NAVIGATION