장음표시 사용
431쪽
bat, elapsus, in oram Frisiae peruenit, ad oppudum Alcmariam ,quod ad Hollandiam pertinet. Eo in loco tum erat illius regionis praes us, vir honestus, qui liberaliter ipsem excopito datis vestibus, non ipsi modo, sed & eius
comitatui, ad Hagam,Hollandiae vicum perduxit, re omni statim ad Carolum perscripta. qui eo nuncio valde stit commotus. Intermicimaliquot diebus,venit ad Carolum Eduardu' apud Atrebates, eumq: pro auxilijs veheme ter sollicitabat , uti primo quoq; tempore domum redire posset , affirmans esse complures in Anglia qui sitis rebus faueat, ideoq; orabar, ne ab ipB, qui &socius esset,&confoederatus,tis,orius, destitueretur. Carolus autem, ne multorum odia uno& eodem tempore in se
concitaret: palam quidem simulabat, se nulla ipsi opem serre,idq: publico edicto cauiticla
culum aute interpositis aliis, iuuit eurn qui quaginta millibus aureoru & classe quatuor- γ γι decim nauium Ad huc modum instructus i te, quo tempore Carolus prope Ambianos cuexercitu subsistit aduersiis Regem in Angliam decurrit: quo simul atq; venit, auxilia reperi ad duo hominum millia. & in iis circiter quadringentos nobiles. Quare cognita, Beruice sis, magna celeritate cum exercitu progredi
432쪽
tur,ut Londinum prior occuparet: sed prame tit Eduardus & cum ingenti ciuium applausuperbenigne fuit exceptus, contra plurimorum , Opinio'em, eo quod prosigatus esse credere I tur Quod si fuisset ab ca vibe interclusus, acta
erat,praesertim, cum hostisin propinquo ma-- gnum haberet exercitum. Tres autem se Tunt omnino catus , cur facilem haberet culLondinenses aditum. Primum, recens natus ei filius:deinde, aes conflatum. creditores enim&reditum ipsius in primis desiderabant, & facultates cupiebant esse quam maximas. Post emb,consuetudo illa notitia,quam habuit tebus florentibus , cum eius urbis sceminis, quae maritos ad commiserationem & lenitatem facile impellebant. Londini biduo com- moratus,& cum cxercitu prosectus in hostem
postridie illi occurrit, die paschae. Instructis utrinq; copiis ad pretelium, Clarentiae dux, deserto Comite, cum duodecim millibus homi- num transit ad fragrem Eduardum, quae qui, . dem res & Beruicum vehemetir conturbauit,& Eduardum, qui exiguas alioqui copias habebat multum erexit. Fit pugna longe acerrima, & pedites erant omnes utrinque. Primum Eduardi agmen non mediocrem cladem accepit. Beruicus, cum ea parte copiarum, quas ipse ducebat, Eduardum petit, qui
433쪽
no imperatoris tantum, sed strenui quoq; militis ossicio sungebatur. Habebat huc morem Beruicus, ut pedes non tugnaret,sed distributo exercitu,& rebus omnibus instructis, costieuit in equum ascendere,&si feliciter a suis rem geri cespiceret, ingerebat sie medium: sin minus. fugae sese mandabat. In hoc aute praelio com pulsus a fratre,pedes dimicabat, & adco fuit Mcris pugna,vt una cum Datre,& maxima nobilium turba caderet. A ngliae consuetudo seri,ut in praesiis belli duces at inobiles interficiatur, seruata multitudine sed Eduardus, uum a Carolo discederet adiutus rebus necessarijs, constituit non velle ne multitudini quide parcere eo quod cotra se arma sumpsissent . Fuitigi redita maxima cς des. Ipse latum mille &qum-gentose suis desiderauit. Quo die praeliu istud factu fuit, Carolus erat prope Ambianum , ibi per literas certior fit ab uxore , Eduardum esse in ipsum animo minus beneuolo, quod auxilia sibi malignius praebita paru abfuisse diceret,quin omnino suis et ab ipse desertus. V cunq; sit, indubitatu illud est, ab eo colloquio, quod apud Atrebates habuerunt,extincta fulsise p. De omnem, quς prius fuit inter ipsos beneuolentia. Verumtamc Carolus,quod existi-m1bat hac illius victoria ad illas quo i, comO-duates pertinere:passina diuulgauit ea dimissis
434쪽
huc illuc nunciis. Princeps malliae, qui secura dum Regem primas in Anglia tenet,adiutus 1 suis conlaederatis, exercitum habebat ad quadraginta millia. Quo is Beruicensis paululum lmodo differre potuisset, coniunctus cum ijscopi js,seliciter, ut est credibile, pugnasseta Sed ruontaim erat in eo exercitu Dux Sombrenas,cuius patrem & fratrem ille necaueraui. circo poti stimum solus pugnare voluit, no exspectatis auxilijs.Intersecto Beruicensi & c so illius exercitu. Eduardus in mallensem recta contendit, qui licet multitudinesuperaret: acu uersum tamen pr lium fecit,interemptus ipse cum multis proceribus. Sombressius e pugna superstes ,& captus, postridie suit interfectus. Beruicensis intra dies undecim occupauerat omnem A ngliam: Eduardus autem intra dies viginti tota recuperauit,& parta victoria, surplicio multos diuersis locis affecit, praesertim coniurationis principes. Ab eoq; tempore pacatε quidem vixit, & sine contentione frueb tur imperio: sed no caruit tamen magnis ani- ' imi molesti js. Quod reliquum est de rebus Angliae , suo loco sum dicturus: nunc ad instituta
reuertar. Aquitanus continenter urgebat nuptias , proprerea , quod cur incepto desisteret, aut desperaret, causana illam Carolus praebe-
435쪽
li in eo gratificari, imo indigne serebat, esse liquos. xiiii putarent se posse cogi: Connest
ilius ultro se ingerebat,& voluit omne huius ei, si perficeretur laude & gratiam ad sere re. Idem etiam assectabat Britannus. Rex x ὁ totis viribus conabatur, tametsi nihil opus erat, impedirematrimonium, duabus de ca sis, ut aliquando diximus. sed & Carolus non cupiebat habere tam potentem senexu,&hoc solum agebat, ut spe matrimonij compluressbi deuinciret. Neq. vero mim videri debet, Regem se totu opposuisse. Nam eo consecto negocio, valde fuisset fratris aucta poteria: qui Britanno deinde coniunctus, in maximas dinficultates Regem ae ipsius liberos adducturus erat. Commeabant ergo super ea re plurimi inter ipsos nuncii, priuatim alij &secreto, alij vero palam. Quae quidem res no caret suis i commodis & periculo. sub legationum enim specie multa saepe perniciosa tractatur. Qua quam sanὶ fieri no potest, quinde multos sub- .: inde mittant principes,& vicissim accipiant, sed prudentia singulari de dexteritate quadam opus est in tractandis exteroru legatis .Et prini cipio, meo quidem iudicio, amicorum legati. de quibus nullam habemus math suspicandi causam liberaliter sunt de honeste tractandi. facta subinde illis potestate conueniendi Prim
436쪽
cipis, ad quem missi sent, modo sit prudens N honesta specie. Nam alioqui praestat, cum vel rarius conspici, vel non diu insistere colloc tioni. Ad quam quum descendit, prouideri debet vi sit eleganter vestitus,& de iis,quq pr nunciari&respoderi oportet, edoctus,&mOTreuocetur a congressit. Nec enim diuturna est Principum beneuolentia. Qunm autem vespublici vel priuati veniunt ab aliquo Principe parum amico, tametsi periculum est in ea re non leue: excipiendi tamen sint non incommode, &destinandi aliquot idonei homines, a quibus tractentur. Hoc enim ad honestatem pertinet, ac sim ut eo conseri, ut quid agat, α quibuscum loquantur, & quos habeant sibi familiares,cognoscatur, nec id modo, Verum etiam,vi homines leues atque seditiosi non habeant ad ipses aditum. In omnibus enim , Principum familiis semper aliqui exiesunt, qui
mutationem aliquam, &res nouas cupiunt.
Et quoniam periculi plenum est, habere domi
suae hostem: suaserim,primo quoque tempore Husimodi legatos dimitti, verum ita tamen, quam habeant occasionem de inhospitalitate conquerendi. Sed ne bello quidem exorto, sent intermittendae pacis rationes , amrepudi- andi legati: verum audiendi sunt omnes, acin-
437쪽
ut diligentissime observent, quid quoq; tempore geratur, qui cum quibus colloquantur. Crebro enim mittendu est , etiamsi hostis i beat abstineri deinceps, dc commeatu prohibeat. Necenim vinus, quantumuis prouidus de fidus explorator, facultate habere potest tam multa cognoscedi, quam eiusmodi legati, quiquii sint unus& alter, aut etiaptu res, fieri non potest,quin aliquid odorentur. Nam , qui sunt prudentiores Principes,id opera dant,ut etiam apud aduersarios babeant quosda a se no ali nos. Verum, si quis tam frequentes mittat i ternuncios futuru est,ilicat aliquis. ut hostis fiat insolentior. Atqui in eo sane nihil est mali,&interea de ipsius rationibus ac consilijs c o noscetur sena per aliquid. Et licet eandem rhtionem hostis instituat, visnodo dixi suos, inuicem mittat: non tamen idcirco desiste dum est, & vel ob hanc selam causam immorandum est legationibus, ut varia multaq; cognoscantur. Huc etia accedit, quod no omnes
aeque sint ingeniosi, neq; pare semper habent rerum usum: &quo quisq; prudentior est in Giusmodi tractationibus, eb maiori cum fructil& honore in iis versatur. Q d ut clarius intelligi possit, exempli causa quiddam sum dictuitis. Pactio nulla facta fuit vn qua inter Gabilos de Anglor,in qua no ingenio vi &acrimonia
438쪽
Galli praestiterint: adeoq; prouerbio dicitiar pud Anglos, quod ipsi aliquando mihi in rerum tractatione recitarui) Quoties cum GaDlis proelio concertarim, victores se plerumque suisse: quoties vero cum illis pacti sint, detrumentum semper aliquod accepissse. Et recte quidem ita iudicant. Habet enim Gallia prae-hantissimos viros, ex iis& non paucos, quibus rectissime committi possit maximaru rerum gubernatio: quorum ex numero sunt illi ser qui diu multumq:,& familiariter cum Lud uico Rege vixerunt.Fui aliquanto prolixior in
hoc argumento, ut ostenderem, quemadmo dum obseruari debeant externoru Principum legati: sed non temere sum immoratus. Multa
enim sub eo praetextu, & ab alijs vidi fieri,& s ei ipse aliquando callide & insidiosec quamo rem silentio haec praeterire non potui. A quitanus adeo diligenter agebat situm negocium apud Carolum , ut & verbo & literis aliqua interueniret pollicitatio. Sed vidi quando & N, colaum Calabriae Duce, & Philibertum Sa audiae,&Maximi ianum Friderici Caesaris S 'hum, Romanorum Regem, consimili quoq; spe ille foueret idq; intra tres annos omnino.Quod si vixisset diutius, nullum erat sibi delecturus generum: sed Maximiliano valde profuit ea,quam filia ipsius mandato secerat. spin
439쪽
sio, ut suo loco postea sum dicturus. Ithaee
quidem omnia recito, non vllius laedendicat is, verum quod & ipse ea viderim, & habeam comperta, & ad sormandum iudicium in robus ciuilibus pertinere mihi videantur. Sic
nim statuo, homines inertes & stupidos & plebeios no esse daturos ullum tempus his Commenta ijs:verum Pri ncipes non ignaui ,&h nines iudicio praediti, non absq; fructu, meo quidem iudicio, in eorum lectione versabu tur.Interea dum denuptiis agitur, inelitur noua consilia contraRes . Habebant Aquit. nus & Britannus apud Carolum legatos,& quia Britanno erant missi, dicebant Regem sollicitare quacunq; ratione familiares Aquitaniae Ducis,& iam demolitum esse castellum quoddam eius regionis: ex quo facile sit intellisere, quid moliatur hoc scilicet, ut sicut antea Not- manniam ex pacto traditam recepisset, ita quoq; nunc Aquitaniam recuperet. Missili igiatur a Carolo super ea reliteris & nuncijs, Rex ita respondit: Pratrem suum Aquitaniae Duce, proserie nimium fines,& excedere limites e
rum,quq iam ei dedisset nihil se quicquam asemptum illi. Atq; luc spectare licet, quam sint confusa& perturbata Galliae negocia, sim ubatq; dissensio aliqua nata est,&quam sit a duum ea paciscare. Tametsi enim principio
440쪽
vnus & alter solum dissideant: tame breui post tempore multi alijstudio alterius partis, immistentur. Sed sere sit,ut exci tata primum OL sensione, quisq; putet se iam finem & exitum illius prospicere. Inter alia, Britannus & Aquitanus orabant Carolum per legatos, ne Amelorum uteretur auxilijs, quod essent perpetui hostes Galliae, cuius incolumitatem atq; salvtem ipsi modis omnibus cuperent: latis magnas ipsorum esse vires atq; potentiam ,ut bellum vel inserant Regi, vel illatum desendant:& quod praecipuum sit , esse per Galliam non
paucos,neq; vulgares homines,qui rebus ipsorum faueant, & a Rege animum auerterint. Aderam, cum Aquitani legatus in eam sententiam ad Carolum loquutus, ut copias geret,hortaretur. ibi tum Carolus,ad me comversius,& paululum secedens:Vides,inquit,so, licitantem illum,ut bellum moueam,quod ex
usu Galliae suturum esse dixit: An idem quoq; tibi videturλHic ego subridens dicebam, mihi
videri no futurum utile: Tum ille: Sum,inquit, studiosior Galliae, quam orator iste puter. Cum enim unus modo sit in Gallia Rex, ego sene cuperem a senis Regibus eam guberna f.In hoc ipso tempore, Eauardus Angliae Rex, qui putabat confectum iri nuptias cum Aqui tano: totis viribus conabatur impedimentum