장음표시 사용
441쪽
COMMENT. LIB. IIII. a raliquod iniicere.Nam quia Ludovicus Rex nobabebat filium haeredem, dicebat fore, ut illo
mortuo, ad fratrem deferretur principatus Mimperium,qui perlias nuptias amplificatus. ερ forentissimarum ditionum possessionem a septus in summum discrimen possit omnem Angliam aliquando adducere . Vehementer itaque sollicitus erat, tametsi praeter causam, tuin ipse,tum A ngliae proceres omnes ta quiadem ut satisfactionibus Caroli fidem non haberent,& quiduis facturi esse viderentur, et iam Regem adiuturi potius, quam ut matriamonium hoc ip rum voluntate fieret. Vid re licet hoc loco, quantis curis hi Principes, ac ipsorum familiares distineantur in suminis Se arduis negocijs, quorum finem & exitu pra uidere non possunt. Nam in istis sollicitudianum & grauissimarum cogitationum mol
stijs ae vita decesserunt alij post alios, inhiantes
auidissime,alter alterius morti, maxima cur rum & occupationum mole relicta suis haer
dibus. Quanquam sane Ludovicus, Carolo Glio moriens pacatam tradidit Galliam , hac in re benignior in illum, quam in seipsum. Erat enim quietis & och impatiens : per omnesea, vita implicatus bellis atq; dissentionibus,a quubus vix qgre sub morte fuit expeditus. A quit
nus interea, dii ipsius legati Carolualbelliva
442쪽
hortantur: minus commoda utebatur valet
dine. Quumi Rex apud Xanthones, oppiduouoddam oblideret,legati hoc persecerunt, Vt Carolus Atrebatum prosectus,conduceret cinpias , ac Peronam deinde cum exercitu longe maximo proficisceretur. Habebat enim inter alios mille ducentos cataphractos expeditissse mos.Dum apud Atrebates commoratur, duo fimul sere nunci j adseruntura primum , Calabriae & Lotharingiae Ducem Nicolaum, asuentare matrimonii causa.Hunc,posteaquam aduenit,humaniter excepit, bona quadana spe
iniecta. Deinde postero die sunt allatae literata Simone Quintio, qui ipsius erat apud Regem leoatus, quibus ille significabat, Aquitanum E vita dinaigrasse, & Regem bonam eius ditio
nis partem iam occupasse. Earum literarum sententiam multi deinde alii confirmabant. De genere mortis non una fuit opinio. Carmius eum casum immoderatissime tulit,& instigatus a nonnullis, dat literas ad multas Mquitaniae ciuitates, odiose scrietas in Regem, sed parum ijs profecit. Nec enim ullus extitit motus, tametsi puto Regis negocia summam habitura fuisse difficultatem , si longior ipsius fratri vita contigisset.Iam enim Britanni erant instructi,neq; longe aberant,& multi per Gabbam ipsorum rebus fauebant: sed interuentu
443쪽
mortis Aquitani, conciderunt omnia consilia. Sic exacerbatus. Carolus, progreditur cum ex- .ercitu,& bellu incipit in Veromanduis atrox admodum&sunestu. Quacunq; enim transiret,incendiis omniavastabat, omnino praeter morem .. Primum agmen obsidione cinxit c
stellum eius regionis Nelam , in quo praesidiuerat aliquot sagittarior i. Hi lesatum ad ipsos missum de deditione facienda interficiunt, de eum de inducijs coeptum esset agi, omissa eius
rei mentione,& impetu facto, vi eXpug atur . Qui supererant a caede,suspenduntur:non nubiis praes cantur manus, paucis quibus da con miseratione militum dimissis. Crudele quideerat istud belli genus: sed Carolus volebat vi deri iustam habere causam,cur ita faceret.Pri- mum enim, odiose admodum & acerbeloquebatur de morte Aquitani, secutus aliorum sermonem. Deinde eorum oppidorum, quae sunt ad Somiam flumen, iacturam grauissimEtulit. Quo tempore cogebat hunc exercitum, legati Regis Petrus Doriolius Galliae. Cancellarius , & alij nonnulli proceres, non semel ad ipsum venerunt,ante mortem Aquitani, & s
creto de pace agebat. Sed quia Carolus in primis volebat sibi restitui illa Picardiae oppida, nihil quicquam perficiebant, recusante Rege, qui nunc demum,posteaquam instrutatu vid
444쪽
ret Carolu assensit, his conditionibus: ut Ambianum & Sanctoquintinum,& alia, de quia bus erat controuersia, redirent ad Carolum:vide Comite Nivernensi & Conne stabit,eiusq; facultatibus om nibus, liberii esset Carolo statuere, pro suo arbitratu: ut ab amicitia es se dere Aquitani α Britanni Carolus discederet, eos F permitteret inuicem potestati Regis.Eas conditiones Carolus iureiurando sanciuit, Maderam ipse. Regis quoq; legati, simili se retia done obstrinxerunt,& simul suadebant C Iolo , Ut contineret exercitu, uti Rex eo promptius redderet quae promisisset oppida. Sed Mcum a Carolo iam discederent Simone Quintium una secum abducebant,ut is coram vid ret ea,de quibus ipii pacti essent, a Rege com firmari. Sed quum Rex per dies aliquot dissem res, allatus est de morte fratris nuncius. Quare cognita, simonem Quintiu frigide adni dum dimittit, neq; iureiurando voluit teneri. Quod implacatissime tulit Carolus, & se ludi ficatu esse querebatur. In castris etia maximus erat fremitus,& omnis generis contumelias pleriq; in Regem dicebant. Qui lecturi sunt aliquando ista, iudicabunt, ut est credibile, vel parum fideles& integros sui se Principes, de quibus loquor, vel me criminari illos & vituperare. c er se, nullius honoremauit ex istiua tionem
445쪽
ti md velim per me violari : sed ut hist riae sita
constet eritas & ordo, non sitit integrum, ea, quae dixi silentio praeterire. Sed quecunq; tandem futura sint hominum iudicia:.si quis alios quoq; Principes intueatur, multo sottasse plura, quae reprehendantur, comperiat. Nunc ai
te, ex his duobus uter insidiose & astute egerit, videam us ut iuniores aliquando Principes, consimilibus implicati negocijs, recte sibi caueant, ne circumueniantur. Nam etsi non mmnes aeque sent ad fallendii propensi: tamen utile est memoria complecti sirperiorum temporum res gestas. Vt igitur quod res est, dica, arbitror eo spectasse omnia illoru consilia, vealter alterii falleret. Eaq; in re similibus propemodum si intusi rationibus. Ambo instructu habinant exercitum , & Rex aliquot iam oppida tenebat, & interea dum de pace ageret cuCarolo valde urgebat fratre, a quo complures e nobilitate iam defecerant. Ipsius exercitus. xat non procul a Rupella quod est in Xantho num finibus oppidum maritimum, munitum S locuples. In eo multi erant ab spso non alieni, &partim ob crebram pacis mentionem, partim propter aegritudinem Aquitani, certis conditionibus iam coeperant pacisci. Haec e niin Regis erat,nisi fallo sientelia, ut si vel betitum ijs locis feliciter gereret, vel ipsius frater ε
446쪽
vita migraret, non interponeret iusiurandum. Sin autem eo bello,quod cupiebat,non cons queretur: vitum vitandi periculi causa , seruaret propositas conditiones, ideol diligentissis me obseruabat temporis momenta. Nam Simonem Quintium, Caroli legatum, perdi- 'es octo distinuit, atque interea de morte se tris allatus est nuncius. Et quia sciebat illum vehementissime cupere Ambiani & Sanci quintini restitutionem, neque temere idcirco praebiturum esse causam ullam ostensionis: putabat se non difficulter posse perficere; ut quindecim aut etiameo plurium dierum m rana leniter ferret. Interea, si quam comm , ditatem tempus adduceret, expectabat Som quam de Rege sim Ioquutus : dicendum nunc est de voluntate & consilio Caroli, & ubdendum quid Regi permiserit,siquidem mors Aquitani non interuenisset Simon Quinius mandatum acceperat ab eo, tente Rege,. ut simulatq; Rex iureiurando sanxi sset pacem, in Britanniam prosectus,cuiusta odi essent co ditiones, Britanno denunciaret. Deinde placuit, ut Aquitaniae Ducis legati , qui tum ad
rant, Principi sito idem significarento Quos
ideo Rex volebat, ut Britannis, quu a Carolo, cuius vii tute & praesidio naagnopeth nitebantur,sese destitutos esse intelligerent, pauorem
447쪽
trepidationem adferret. Erat autem Quintio datus a Carolo ,veluti Comes itineris, inter alios, Hanonius quidam Parisiensis, homo prudens. Et Carolus abeunti dedit literas, quas ad Quintium ipse scripserat, in ovibus hoc solum inerat, ut iis quae dicturus esset Hanonius, fidem haberet. Sed mandauerat ei Carolus, ne eas literas Quintio redderet, priusquam &a Rege discessisset.&Nannetes, quod est ad Liugerim oppidum Britanniae minoris, peruenisset: utq; eo primum loco ista mandata illi exponeret, in hanc sententiam: Vti Quintius, nomine Caroli iuberet Britannum esse firmo animo & ocioso, non se deserturum esse vel ipsum,vel Aquitanum etiam, sed omni rati ne totisq; viribus ad vitarum: in ii sse quidem se pactiones cum Rege, sed non alia de causis, nisi ut amissas urbes recuperet a Rege sibi praeter ius de aequum, contraq; fidem & promis sim , pacis tempore ademptas. Iis oppidis r cuperatis,nunciaturum se Regi, ut a bello Briatannico & Aquitanico abstineat. nec enim promissa &iuliurandum se magis seriraturum
esse, quam ipse priora pacta seruarit, tam illa, quae prope Lutetiam Parisiorum; quam quae postea Peronae facta sint: ademisse illum sibi
pacis tempore, quas antea dederat urbes:opo tere nunc etiam, ut patienter serat . iisdem a
448쪽
tibus illas abs se recuperari. Quantum ad Connestabitum & Comite Nivernensem pertineat licet ab ipso destituti sint, & sibi permisessim ex pacto, ut de ipsorum fortunis pis suo iudicio statuat: se tamen, etsi iustam habeat ossensionis causam, condonaturaeis esse cui pam,nec velle quicquam ipsis auserre, ideoq; - orare se, ut iple ad eundem modum agat cum Aquitano & Britanno, eosque patiatur ocio &pace uti, sicut apud Lutetiam constitutum sit. Quod si non impetret, non se neglectum esse sociorum iniurias. Et quo tempore haec nunciaturus sit Regi per legatos habiturum se esse omnia ad bellum apta & parata. Haec erat simma eorum,quae Carolus& nunciabat illis&cogitabat perficere: sed longe aliter accidit. Nam interitus Aquitaniae Ducis interuertit omniaconsilia. Rex enim neque restituit CDrolo,quas ille petebat urbes, & simul morte fratris auctus est Aquitaniae accessione. Supra
diximus, quemadmodum illi, qui erat in praesidio Nelae capti fuerint. Carolus inde digres sus, Rotam circumsedit, quod est in Bellovacis oppidum, ubi mille & quingenti erant lagiti
xij cum aliquot cataphractis. Maiorem eXe citum ante id tempus nullum habuit. Postria die,quam eo venisset,liostes metu perculsi de-sςxta statione, quum per muros sese eieci ssent, dedunt
449쪽
COMMENT. LIB. . IIII. 43'dedunt se Carolo: quae causa fuit, ut & reliqui cataphracti, compositione tacta, distederent. Constituerat Carolus illinc ad Normannos transire: sed prius venit Bellovacum, eiusque oppidi suburbium unum facili manu occupauit prima ipsius acies, cui praeerat Cordaeus, qui deinde aliam quoq; urbis partem tent bat: verum quosl nimium breues erant scalae, α perpaucae quidem illae: nihil potuit perficere. Duobus quibusdam tormentis igitur o lectam portam oppugnabat. Quod si plures habuisset machinas, & continenter sitisset ei culatus haud dubi mirus filisset oppido: sed
accesserat male instructus ad eam rem persiaciendam. Praeter oppidanos initio nullus erat ibi fere miles. Nostri, ea parte, qua tormentis erat interrupta porta, cominus in hostem p gnabant. Interea Cordapis Carolum sollicistat, ut celeriter cum reliquo exercitu proν diatur, si velit oppidum occupare. Dum naec geruntur, ex oppidanis aliquis conijcit faces ardentes in nostros, qui ad portam vim faci bant, quumq; iam incendium late vagaretur in porta, nostri coguntur reserre pedem, d
nec extinctus esset ignis. Carolus, ut eo venit,
putabat & ipse captum iri iam oppidi oppresesa flamma. Et sane, si parte exercitus collocas i 1. set via Parisiensi: aditu & itinere prohibuisset
450쪽
omneis qui auxilio veniebant. Sed dissicul ,i nnstem sibi fingebat & periculum, ubi nullu erat,& quod tenue flumen interlaberetur, 'noluit transire:ac deinde,cum iam hostium equitatus magnus in oppidum venisset constituit in eam partem transire, consilio multum ancipiti αpericulose, a quo tamen vix summa dissiculi te poterat dimoueri. Incendium illud totum diem permansit, & sub vesperum decem du taxat cataphracti, nobis inlcientibus, dum o cupamur ponendis castris, & quod ad eam partem nulli essent nostri milites, in oppidum peruenerunt. Prima luce, propius admou
mus tormenta, in eoq; temporis vestigio com
speximus ad ducentos cataphractos in urbe limgredi, quoru aduentu recreati oppidani, ut est credibile, deditionis nulla fecerunt mentione. Sed Carolus tu exacerbatus ob Tes anteactas, ut diximus, volebat vi capere. Quodsi accidisset,erat dubio procul omnia vastaturus ince dio. Post equitatu illum in urbe receptu, totos quindecim dies oppugnabat eos acerrime tormentis, sic, ut ad inaletu faciendumilitibus esset patefacta via. sed quonia sossa stagnabat aquis, essiciendi nobis erant duo pontes ad latus illius portar, quae fuit exusta , & ab altera parte eius portae perueniri poterat ad murum absque periculo, nisi quod unum modo pro