장음표시 사용
891쪽
nostris copijs coniungat: velle se Regi seruare
Neapolis arcem, quod ea defensa, regnum totum in fide permansurum esse cognoscat,&statim ubi naues e portu soluerint, se ipsum, mihi simplurum, ut per me omnium primo Rex certior ea de re fiat, & intelligarhanc tam egregiam atq; fidelem operam me ipsi nauasu se: & antequam Lugdunum perueniam, adi turum mini in itinere nuncium, qui eas literas perserat.Ea spe recreatus ab illo discessi, & ii . gressus iter, quicumq; post me veniret celer, bus equis & incitato cursu, hunc arbitrabar eo se, quem ille pollicitus erat, tametsi, quod ii minis ingenium noueram, in dubio versabar. Progressus Caia riacum, ubi amanter sui exceptus a sabaudiaeDuce*ὁst,Lugdunum perueni mense Decembri, cum Rex ante bini
stre eo venisset. Qui moleste serebant pacem nuper factam , ij cum verba nobis esse data via derent,magna fuerunt assecti laetitia, & sibilis atq; gesticulationibus me deridebant, ut in iuunodi rebus fieri consileuit. Quid egissem, ordine Regi commemorabam,& quas Veia xi proposuerant pacis conditiones, eas exhibui descriptas, verum ipse & Cardinalis pro nihilo ducebant. Interiectis autem aliquot diebus, denuo interpellabam. utilius enim mihi videbatur, illa, quaedeserebamur, acciperc, qR
892쪽
totum amittere. Nam quibus omnem administrationem permittebat, ij non solum non erant tantis rebus serendis idonei, vo metiam homines petitiores ad sua conmlia vix unquam admittebant, quod tametsi Rex non probaret: tamen eo fuit ingenio, ut quibus fidem atque authoritatem tribueret, eos non auderet offendere. Huc igitur tanquam in speculum respiciant Principes, & G suescant sua ipsi tractare negocia ,& aliorum. quoq; sententias audiant, suosq, familiares, quorum utuntur consilijs, in pari propem dum habeant honore. Nam si quis singularis tantam habeat fidem apud Principem, ut retia
qui eum metuere cogantur & obseruare: is reuera dominatur,& regnum obtinet, sitisq; robus tantum ac facultatibus consulit, ac publicas commoditates negligit,quod Regi scimus euenisse. Quod supra dictum est, nondum d ditionem secerant arcis Neapolitanae, & quos ibi Rex constituerat, passim erant in praesidijs, Monpenserius, Salernitanus, Albimus in C labria,& alij alijs in locis: vetum adeo destituti a nobis, ut vix unquam aliquis ad eos nuncius aut lite perserrentur.Et si quid fortὸ nunci retur, id totum erat confictum, & alebantur vana spe ac pollicitationibus. Rex enim nihil
administrabat ipse. Quod si maturὸ fuisset eis Ii vi
893쪽
prouisum deae pecuniaria, defendissent regnuab hoste: sed interposita mora, longe maiores deinde sinaptus frustra fecimus, ac tandem xebus omnibus deperditis, allata fuerunt illis ad quadraginta aureorum millia,quae quidem pecuniae summa, mensem unum citius deportata, staurasset omnia, & ignominiam illam quae amisse regno secuta fuit, a nobis depulsset. Eius rei causafuit, quod Rex nihil ipse pro-Curabat,nec eos, qui de suorum statu docere ipsum poteran audiebat, re quod eius familiares erant homines imperiti &ignaui,& quod ex ipsis nonnulli, ut opinor, consilia sita cum Pontifice communicabant. Vbi per mensem unum & alterii Rex Lugduni fuit, nunciatum est ei de infirma valetudine sui filij, que habe - bat unicu,ac triduo post allatu fuit de eius morte. Deplorauit quidem ille casum, sed leuiter: uxor autem Anna, Britanniae ducis filia, grauissimὸ tulit, & supra quam dici potest, fuit afflicta, & videbatur ei mens aliquid sinistri
praenunciare in posterum. Rex Vero, ut eam recrearet,nobiles aliquot summisi qui coramea festarent,quod hostro more fieri consueuit, excitandae laetitiar& depellendi moeroris causa. In his fuit Dux Aurelianus, annorum circiter trisinta quatuor. Et quoniam a morte Regii ad ipsum, qui genere. Proximus erat, des rebatur
894쪽
rebatur regni successio & summa imperii, rogina factum hoc sic accipiebat, quasi filij sui
morte laetitia esset affectus, ideoque coepit odisse,& multo pbst tempore ab eius abstinuit colloquio. Erat puer ille annorum trium, admodum formosus, & in loquendo audax, neque timebat ea quae reliqui pueri solent. Rex igitur, qui corpore erat exiguo, & ingenio parum excitato, sed alioqui olacidissimis moribus,eo leuius mortem eius serebat, quod metueret, ne grandior ille sectus, gratiam Mauthoritatem tibi inter suos minueret. Hic autem mihi vide magnorum Regum ato , Primcipum miseriam, qui a suis ipsi liberis sibi metuunt. Ludovicus undecimus, cum esset annorum tredecim , facta coniuratione nobilitatis, arma sumpsit aduersus parentem silaum , Carolum septimum, & cum excreuiGset, adeo coepit vehementer ab eo dissidere, ut relicto Delphinatu, prouincia sita, reciperet se ad Philippum Burgundiae Ducem. Et scum deinde graui valetudine afflictaretur, ne filio quidem sito, qui tunc erat annorum circiter quatuordecim , fidebat, ut in superioribus commentarijs demonstrauimus. Ita videlicet comparatum est in rebus limmanis , ut omnes pariter aliquo assciantur dolore. A condito enim mundo, rerum
895쪽
omnium fabricator Deus hoc ita constituit. neq; licet cuiquam illius euitare decretum: sed ditarunt inter se cruciatus. Nam qui sunt an, mi, grauius urgent, quam corporis, & quibus obnoxij sunt prudentes , ij multo sitiat toler biliores,quam insipientum. etsi diuersum n nulli sentiant. hi enim quo se con lentur a
que sustentent, nihil habent. Quod si Princi
pes ac potentiores, qui in maxima rerum omnium copia vitam agunt, nullas acerbitates
experirentur , esset profecto desperatissima miserorum hominum conditio , qui labore quotidiano,maximisi vigilijs & aerumnis, sexorem, liberos atq; familiam alunt, & magistratui tributum pendunt, sed longe secus
quam vulgo putatur, res habet. nam si recensere velim, quam multos nouerim trincipes viros atq; foeminas,annis abhinc triginta, qui in summis angoribus atq; tristitia vixerunt, non mediocrem sim colucripturus librum. Atque hi tamen, quum rebus omnibus affue-xent, ijs, qui non nouerant similiatius, vide- bantur esse omnium hominum beatissimi.
que dici potest, quam tenues ac infirmas plerumq; sta moeroris causas haberent. Magna enim ex parte nitebantur suspicionibus α calumnijs. Atq ; hic est morbus occultus,qui
in familiis principum regnax, & plurimis i
896쪽
commodis materiam subministrat, in Gallia quidem adeo frequens, ut a Carolo magno vix pauci Galliae Reges annum aetatis sexagosimum excesserint, collecta tape aegritudine ex suspicionibus & ijs quae clanculum ac salso essent delata.Ludovicus undecimus, paulo ani quam decedere , cum suspicionibus nimiuindulgeret, nulli proritis homini fidebat, & omnes insidiari sibi putabat. Eius pater cum documberet aegrotus,persuasum habebat, par tum sibi esse venenum, ideoq; ab omni cibo abstinuit. Caroli sexti eo fuit deterior condiatio, quod deliraretac mente captus esset, dum ijs quae deferebantur, prius quam oportebat, crederet.Prudenter ergo facturi sint principes, cum aliquid ad ipsos occulth defertur, si delatorem sistant, & fidem sibi fieri iubeant eius quod sit delatum. Hac enim ratione multo vis uent tranquillius, quando nullus eo sit pro gressus amentiae, ut quod probare non possit, de eo sit alicui facturus calumniam. Sed sunt ex ipsis nonnulli adeo stolidi & ignaui, ut e iam iureiurando promittant, se nihil enunci turos, atque interim anguntur in animis, &ab impuris sepe hominibus persuasi, incipiunt illos odisse, quos pro ipsorum virtute ac merito debebant amore ac beneuolentia summa complecti. Mortuo Regis filio, pa
897쪽
lis post fuit allatum, quos Mon penserius praesidio reliquerat in arce Neapolitana, eos deditionem feci ste, ut obsides redderentur,de quibus antea dictum est. Aliud etia accidit, quod ad Resis infamiam atq; dedecus pertinebat. Cum in Italia'i venisset, Florentini non tum maximam pecuniae vim ei donauerant, ver etiam in ipsius fictin permiserantPisas, SareTanam,Sareetanellam, Petramsanctam &Libramfactam, ut supra diximus, atq; ille d plici iureiurando promiserat, se redditurum omnia. Primo,cum Neapolim iret, ac deinde confecto bello; cum domum rediret, Asta quo etiam tempore mutuo ei dabant triginta aureoru millia, ea lege, quod si Pisas redderet,
ut eius debiti nihil persolueret, atq; ipsi quae
accepissent ab eo pignora, restituerent. Tunc S illud pactum tuit, ut sexaginta aureorum millia Regi mutuo darent, eamq; pecuniam distribuerent in nostras copias, per regnum Neapolitanum,ad eiusq; desensionem,trece tos equites cataphractos nobis alerent. Sed is de quo supra dictum est, Entra us,homo au rus& infidus, quem iis locis Rex praefecerat, Pisanis reddidit arcem, accepta pecunia,Sareetanam oppidum & arcem ibi positam vendi dit Genuensibus Petram sanctam Lucensibus,& Vbram stet in Venetis, qua quidem in resumme
898쪽
DE BEL. NE A P. LIB. V. 87ssumme peccauit, & Gallico nomini insignem maculam inussit, propter interpositum iusiurandum, & hoceffecit, ut regnum Neapolitanum a nobis totum deficeret. Florentini enim, cognita ea perfidia, nihil eorum de quibbus conuenerat, praestiterunt, & quam mutuo dederant pecuniam , eam a nobis repetςbant. Harum rerum omnium cause fuit, quod Rex
nihil ipse i praeciperet, & susurrationibus illis
occultis nimium tribueret. Nam ex ipsius f miliaribus nonnulli, fuerant authores Entro Eio, ut ad eum modum ageret. Monpenserius
ergo & Virgilius Vrsinus, & Camillus Vitelliaus , & alij nostri duces, re desperata, collectis quas habebant passim copijs, oppidula quaeda
Occupabant:sed ijs occurrit cum exercitu Rex
Ferdinandus & Marchio Mantuar, quem Veneti nuper eo mi serant. Nam ipsi ea pecunia, qua Ferdinando mutua ranin sumptu belli aestimato usq; adcci aureorum millia,sex Api liae oppida tenebant oppignorata, in quibus sunt Brundusium Vallipolis,Hidruntu & M nopolis. Et summae volunt etiam adhci, qui quid ea oppida seruandi ac defendendi causa impendunt, neq; ipsoru propositi esse puto, ut unqua reddat.Nec enim Elent,cum aliquid λmel occuparint, quod ipsoru finibus comodusit & opportunu, ut sunt ea loca quae diximus,
899쪽
posita in illa ora maris Adriatici. Habet quidem Pontis e omanus aliquot oppida inter
iecta, sed quicumq; mare illud nauigant, hi
Venetis sunt vectigales. Neque omnes interuligunt quanti sit momenti , quod eam oram maritimam suae ditioni conjunxerint. Nam praeter alias commoditates redit ad eos quot annis maxima copia frumenti & olei. Ii quos diximus, Ferdinandus& Marchio Mantuae, cum reostros haberent in conspectu,cceperunt communire castra, veriti ne praelio dimica dum esset, quod hactenus in eliciter ipsis a cidit. Sed inter nostros orta fuit simultas, pr pter inopiam commeatus & pecuniarii. Nam& equitatui, & Heluetijs & Germanis, multis iam me sibus nihil erat depen stim, atq; hi dia ireptis aliquot oppidulis, se sustentaverant. Quod si quadraginta illa aureorum millia,quq Rex promiserat, mature fuissent perlata, nihil accidisset incommodi, & praelio nostri dece
lassent:quod etiam si fecissent aduersiam, non tamen adeo multos e suis desiderassent, quam postea, quando tam ignominiosas conditi nes acceperunt. Monpenserius quidem & Vi
gilius Vrsinus omnino suadebant pugnam, sed alii quida eis renuuciabant cum signa serri iussissent, non se fore dicto audientes. Erant in castris Germani circiter octingenti,qui nuper
900쪽
eo venerant. Hi cum periculum suum videret, non praestiterunt nobis eam fidem atq; amo rem, quem Helveth, & ad Ferdinandum desecerunt. & quoniam belli duces inter se dissidebant,ut dictum est,turpiter cum hoste pactum fuit,liis conditionibus: ut potestati Ferdinandi
sese permitterent, ut tormenta omnia flarent & quicquid occupassen restituerent. Ille victu sim promittebat se curaturum, VPmari trans- portarentur in Taurinos, rebus omnibus sal-uis. Eo facto iussit omnes Neapolim deduci. An vlli unquam homines turpius pacti sint, ignoro,neq; simile exemplum legisse me puto, nisi quod lauius recitat de consulibus Roma nis, qui prope Furcas Caudinas, adeo viles ac indignas pacis leges receperant , t senatus eas repudiaret,& ambos, qui pacti fuerant consiseles, ad hostem remitterent. Neapoli fuerunt impositi nauibus nostri milites, ct in vicinam insulam deportati, ubi cum diutius haererent, morbis affecti, magno numero moriebantur,& in his Monpenserius, quem alij veneno, alij febre extinctum esse dicebant, quod & ego Iuto Breuiter ex ψmni eo numero qui erant Miquot millia, vix mille & quingenti superfuerunt,& Heluetij circiter trecenti& quinquaginta, quoru sane laudanda est virtus atq; con-llantia,quod extrema omnia pati, quam a no