장음표시 사용
251쪽
Seribendi metasio, rei H ealtas , ct ordo tractationis. '
iOE MINAS uteri gestationem dissimulare ae
de indeialieno supposivo infame partum mentiri, aliquando compertum elti siuὰ ad hoc spe futurae successionis,sitie alio ducantur consilio. Nec minua
etiam constat, nonnullas ut tormenta. aut comm
ritas alias poenas subterfugerent. salso eundem statum simulasse. Quamquam multi etiam sunt,quae cum mero gerantud tamen, ut impudicitiae notam euitent, omnino detestantur. in his amtem causis quoniam saepe nos iud ces consultum veniunt: ve quet reuera utero gerunt ab his, quae eo pondere solutae sunt dignosci aleante opportune ideo hoc in loco praegnationis signa tr dere aggredior: quantum nimirum medica diligentia assequinos licet. Neque enimagnoro,quam difficile sit hunc ipsum foeminarum statum certo dignoscere: ac prae sertim fi ab inuitis extorquere veritatem oporteat. Nam quae huius rei propria r purantur indicia, plerumque etiam alias corporis dispositiones laquuntur. Etenim re ipsa menstruae purgationis interceptior ventris tumor: turgidae mammillae, a lacte nonnunquam reis tae: motus in utero, ac similia quaedam, non raro in tam is comspiciuntur,tametsi utero non gerunt. Quocirca de his omnibos nobis ita Icqpar, ut vix per se aliquid necessarii sim traditurus sed quadam tantu m probabilia, & quae rem ipsam utplurimum assequantur. Quod si in quadam congerie intelligas: tum quidem raro fallere consueuerunt. Etenim si medicas omnes acti nes intuearis. nullas quoque non probabili notio ne d nobis as prehendi animaduertes: ut in his etiam artificiosa coniectura plane pro ea acta scientia esse debeat Vt igitur de his clare, ac dissis ye acam: tria nune mihi constituo, unde ceu ex quibusdam sontibu M videor vim omnem signorum deducere haud di Lfic niter posse. Primum autem hoc est. Vterum mni mirum, liconceptura est mulier, maximo duci virilis seminis desiiderio, innatamq; habere facultatem, ut illa, multa cum volup rate stuatur. Hinc enim fit, ut illud non solum avide recipiat i sed arctEetiam retineat, Quit atque,& aptum suggerat nutrimentum.
252쪽
seeundum vero; nutriri η istum mensit sanguine: atque illo a Dea rabit. quidem totins corporis optimo, maximeq, syncero. Tertium p. 8. . s. hoc ipsum: vasa ν scilicetioeri,quae sanguinem alaitati Grui do- ροβ. T. Sinai um continent, communia illi esse cum maintrus radeoque si νε utriusq; partis affectiones inuicem etiam non. raro participari. . Haec igitur cum ita reuura sint: ac Galenicam . hoc est verissse .mam praescierant doctrinaunita tandem ex his lingula deduco.
Explicanitur vula Igna, ex tribus p uis primi
i. . . . pys deducuntur. i. . r. L s ......i
πῖΣ primo quas findamento, effatoque, hoc ante alia pro gnationis indicium sumor ut scilicet virile semen iis ure tore L Ineatur: nec foras. prodeat: nam & hoe ipsum si diligenter indue ne foeminae, insallibilis fuerit nota conceptionis. Et impossibile est, concipere mulierem, si foras excidat semen: sic necessum quoque conceptum fieri, si intus retineatur. De hac autem re ita abunde disseruit Hippocrates. , Postquam,inquieὰ ρμῆ Mincoluit mulier, liquidem conceptura non est, aeras procedet g 'mx'ra e si vero conceptura est o non prodit rac: sed manet in tero. inam rem si Minii Paetus perita sit , ac cognotaein, suam gelat una non excideria, sciet, qua die concepit..Item.Galanus. primo libro see semine, nullum,inquit animal ex his, ' uae semoti, excernunz conciperet deprehendi: Se omnis , quae continent, vidi etiam grauida fieri De hoe ipso copiose etiam distenuit Aristotelesti indicium, inquit, mulierem iam eo r . De bisseΚpisse, cum statim a coitu locus siccescier aliter enim labitur, & m I.
defluit semen: quod quidem si in septimum diem intus perm
neat , conceptum iam effecerrum est nam quae/e xiones v
cantur,infra tot numero dies fieri solent. Quare nec e gam a haec fuerit prae nantium affectio, qharmi is non ita ab omnibus d preMusae ergo hactenus etiam ineertum hocsgnam Heritie que magis, quod Hippocrates libro de steri Iidius morbosas alses op βηKquas uteri constitutiones memini tr in quibus & contineri genis turam, & nullam tamen praegnationem restatare ait; stomacho 'scilicet uteri praeter naturam hiander unde & plures menses, quam conuenit, & humidiore spmdire affirmat: quapropter Mid, quod a tamina prodit semen , ad foecificationem non concipitur et & vreri genitura insuper accedens corrumpitur. Secu dum
253쪽
dum indicium est, indidem sumptum. si internum uteri os a
ctissime claudatur: tii mirunt ne quid seminis inde excidat. itaeni in illiud praegnationis tempore conniveti, ut ne styli quidem mucronem recipian: nam & Galenus libro tertior de naturalis Bus facultatibus, retentricis inquit, virtutis opus est, praegnan--eium uteros undique contrahe c ut non immerito contrectantibus obstetricibus os eorum connivere videatur ana vel o praegnantes ipsae primis diebus: potissim unaq; eo momento. quo semen est conceptum, moueti, ac in seipsum concurrere uterum sentiunt. Quod si ambo haec incidant: ut & os uteri citra phlegmonem, alumue affectum conniveat: & sentiatur de ii de sue dere uteri in seipsum motus , iam semen a mare coepisse , se mulieres existimant,&retinete censent. Atqui hoc ego siginum, ut verum ita obseruatu dissicile esse arbitrore non enim semper Promptum est, ut obstetrix immiso digito, interni oris dispos tionem explorare satis possit. Et quamquam s. io mcdicos Omnes inexplorada grauidatione rem omnem obstetricibus committere solere: quaen mirum digiti testimonio de re ipsa ce tiores fiant. Attamen nequaquam id mihi semper est satis: et nim pudendi muliebris longit udo longe cuiusuis digiti longitudinem excedit: quare di sculi ad internum uteri os peruenire illum vnquam credidi rim 8 duertit hoc etiam Galenus quinto Naphorismorum. libro : ai tanaximum quidem esse,mulieris, quae concepit, indicium, si obii ctrix potuerit, immisso digito os uteri tangere. Ergo quia da Ucultatem agnouit, prudenter adiecit , si obstetrix potuerit. Caeterum fateor tamen, si sed minadum supina iacet, coxas sursum eleuet, cruribus interim demises s : aut si etiam ceruice . nianibusq; terrae innixis, clunes lasso lindat . hoc situ ad exteriora uterum plurimum conuerti rac exploranti feri promptiorem: ut hac ratione non inutile obstetricis rangendi studiu in esse putem. Atque hoc etiam est. quod Lucr lius x talem is minae positionem ad iaciliorem seminis in uterum ingressum commendat.
.. Uam more ferarum , . i. . Quadroedumqἰ magis ritu plerumq; putantia . Comipere uxores: quoniam is sumerepossunt
Finoriavi positus lago semina lumbo.
254쪽
Sed alia iam adeundassivit signa, quae induIo his ninius certaeci solent. rtium igitur hoc sit a. qu*d idum grauida fit mulier,
quidam. horror per orpus. ως ivtero sontrahente manifestumnitum ac praesertim circa livius uteri regiones: nam Galutans urinas a libro de semine, dixerunt, ii Ruit, mitramuli et est, bis a Cap. . men conceperint, qua fidam se in Muluani Aiouem sentire, quae quati conuellat, ac paulat uni a seipsum contrahat. Atque ipse .i etiam Hippocrates, b in ulter,inquit,cum in ventre concapit hae b Lῆ.de e cti in h. rret, ἐκ dentium strid*r consequitur, & commisis,oceu- -- η - ε. pat articinos et M totum corpus:& vrerum .ie uic Rc torpor dixquae purae sunt boc perpetiundur: quae vero crassae , Ninuc iste, pleraeq; ex his non percipiunt, Neque mirum est si eontracto utero: neque ex naturae instituto sese dimouento, totum etiam
consendiat corpus a nam uterus per nerum,quibus ima Itis reseditus est, di cerebro, di toti corpori manuuli ei consociatur . Hic lia 1 autem rigoris sensuae vix primum conceptionis diem excedit: diutius Lamen durat exiguus quida lolai cir a uni bilicum ι δ quc hvmgalirium: quem illae praesex in xpezumtur, quae tu primunt praegnantea sunt; quod si manum prementem aegre is rat)mulier , ac dolor Ob id ingrauescati hoc inter praecipia σου indicia, siquando exploranda ea est grauidatio, quam foeminae sed . a 4mentitantur. Uastum vero ab eo de 31 sonte deductum signum
hoc est: nam, ut ass Galenus, ipsi viri euidenter plerumque suum membriurii intro ab illis trahit, medicae cucurbitulae insursentiunt a Raemm Mirsisseminis ad dus est,ac famelicus uteius: ivt non tantum eiectum in se recipit : sed fugit etiam trahitq;. Atque Avicennas, o attaalii xunc virgae caput testatur, quasi su- d a r.3.ntactum,&exiccatum. 1. s. 3D Ex secundo aute .nte haec praeterea indicia desimo: nimiruxi menstrus purgationes pror sus retineatur : nam inde nutrie dus est scelus. Atmho iudiciunt eis incertum plerumquc est. si tarmen ubs, e quae legi inicante purgari solabant, repente, ac sine e sopλεα. alia musa supprimansur . Purgationes, magnum hoc fustrii pret gnationis indicium - piae tertim si cibi fastidium, nauseae, ac sinaDlia quaedam accesserint. Quod si aliquando grauidis ab utero exeat sanguis : ille quidem exiguus plano est , ac prorius ex his
. venis diittilans, quae In collo sunt: namqb interior striis, qu*in 'Ee uate uteri uult cominutat, nihil potast eis te Pove Ulicci m. η - . Debi κ.
255쪽
seruat purs tiones furimis accedere eum conceperint,ad thn pus quoddam i scilicet triginta dierum . si tamina site aut qua-
diriginta simas t nam postea in ubera trantitur,&lace fricitur: cuius nota inter initia exigua, &araneae propemodum specie apparet in mammis. Quoniam vero puriorem ad se sanguinem trahit foetus: hinc multa etiam indicia depromas licet : nam, ut ait Hippocrates, spraegnans tota fit cum virore pallida, puriore sanguine quotidie in scelus alimentum destillante i S cum paucus in corpore sanguis supellit, qui nimirum bonae conditionis sit 1 ideo pallescit foemina, ac debilis reddituor hine etiam saliua plenae lunti ventriculo scilicet narurali calore aliqua ex parte deltituto: item oris ventris morsusi cibiq; fastidium apprehendit. Et quia vitiosi succi etiam in habitum corporis C cullan Casregiones sese diffundunt: ideo maculam quandam solarem in iacio habere praegnantes obseruauit Hippocrates gnunc autem varos enasci tape videmus: ire mel; cirrinas aut thridas maculas, ve Iilentigines quoque. Praeterea diltra inmur etiam oculi, Sccauiores ii unit atque eo tum candidum in liuidius vergit, atque albedinisi naturam moti habent.' Nec mirum est affecto utero χonseritire oculos: nam N in Venerea dele tione, manifeste illi immutantur, 3 atque langues uni. Legimus quoq; septimus de hiatoria animalium, ipso conceptu totum corpus grauari: &denique non obseura cochimiae signa deprehendes quae quidem aliis maturius , alijς decimo etiam mense contingunt. Et Avicennas imani inq sit appetit s commouentur poli mensem, aut duos menses. Revera autem incommoda Gmnia, quae grauidis ventriculi ratione contingunt , secundo mense praeci rue incipiunt: cum scilicet menstrua iam suppressa actiones ladidere possitnt i ae sere vim ad quatre QEurant: ipso scilicet sce 'umultum alimenti attrahetire perseuerant tamen: diutius ali. quando, cum multa suben humorum cacochimia. O i Ex tetri autem hoc primum deduco: nimirum si praegnans situra sit muliere necelle esse turgidas illi mammas cxcrcscere: atque illo praesertim tempore, cum menstruae purgationis instat
momentum: ac praeterea venas etiam, quae circa mammas sunt, pleniores viderie languis enim ex toto corpore ad uteruln con
vivetis, rediitgirae ad mammas. Sed qnamquam magis istaec On-lpicuae sin i attamen uniuersi ctiam corporis venas pleniores
vile obseruamus, si qua unquam concepit: ta praesertim. quae iniust
256쪽
Inserioribus sunt partibus. Atque hinc verissimZ aduertit Au,
cennas, mri principio praegnationis mollisicarimam illas,con- - φfluente nimirum sanguinei quod tamen evanescit indicium, si 1e tufi fit maior. in una uersum autem scilidescunt mammae,extu- herant , dolent. Papillarum color in rub um vergit r& si quid edunt-bibunt, plerumque calorem, aut frigus ructa mammas petere pei sentiunt, debiliorem scilicet particulam, atq; inficto angumis accessu laborantem. Sed hoc quamquam in omnibus fieri posse non negem: maxima tamen ex parte in illis anima, uertes, quae primam grauidationem experiuntur. M i
Quatenvi praedicta Agnra sidendum Ist: quoiast is .i
. . a P Tque hae e artificiosa mihi videntur indicta , quae grauid tionem ostendere coniueqerunt. Quae quidem 6 per λ: seorsum sumas: nihil est, cur illis multam adhibeas fidem. Si omnia, aut plurimam partem in unum componas: s E rem asi sequi contingit. Quamquams fiat, ut eas inrerroges foeminas, quae. sepEi alias utero gesserunt, facilius adhue fuerit ι ex solitis: quibusdam signis, quibus illa antea assueuerint, earum statum deprehendere. Ipsa mersi idemi habeno, lacilὸ enarrabuut. Verum ex his omnibus, quae multa riui attulimus et aliqua praevi Cipua tecum habeas velim e quibus ante alia fidendum sit. Tradunt doctissimi quidam viri,multisq; experimentis compertum est ἰ duo esse praecipua, ex quibus ue minas utero gerere piaM. dignoscas. Primum, ut obseruetur ne foras essiuat genitura: secundum fi intern4os uteri clauium esse deprehendatur. Posteai vero duo etiam alia non leuem praegnationis fidem iaciunt enimirum si post coitum modicus ille sentiatur horroris sensupeuualem etiam post mictum interdum persentimus: siq; aduen
tante menstruae purgationiae tempore, aut doleant, aut iuri e scant mammae. Verum si eum hisos agitur, quae nihil sponte confiteri volunt et negantq; omnia, quae proponuntur tunc re atquum est, vll sola per digitum exploratio, aut sub umbili o, Compressio: fidem aliquam facere possier absentibus tamen, laetibus praeter naturam si quae & locum occisadere,&dolorem pra:serre solent radditis interim iaciei masculis, ac quadam cin
257쪽
Q Voniam saepe mois in utero contem in ecliun praestante
fallit medico egitimam grauidationem illam existere abhitrantes: ideo ut hoc etiam in ernoscast consulendus Hipp.-n Lib. des ocrates n ella qui mola,mqm,si lit, nihil in utero mouera amrmat: si με. cum tamen in vera praegnatione mas primestris foemina quadris mestris moueatur. A dque id praeterea,quod lac in mammis nono Tetri4. lib. generatur. Et Aetius o mola,inquit, cui nomen est a motus dis- σφ' ς' ficultate, ac grauitate, primum sanE conceptus suspitionem de se praebete nam & menses supprimuntur mamae iurum scunt, stomachus subuertitur , di lumba grauantur , venterq; attollitur. Verum temporis progressu discernitur: molam enitri dolor pulsationis sensum rekrens subsequitur: hec in ea motus unus, velut in neri conceptu percipitur: quin re postea toto corpore imminuto, ac ventre. ampliato, hydropis imaginem prae se fert: discerni tur tamen ab illo per tumoris duritiam: de quod tumor his ad digitorum oppression Mn.& pulsationem non eedit: neq; tympani sonumMelut in hydrope edit r& quod ad manulleonis laetum n a fluctuatio pereipitur. Preeterea cum multa sine alia;quaem aecum vera praegnatione eommuata tiat 11si tamen - in omnibus certa quaedam,ac peculiaris conditiae imam quod in mola est cibi fatudium, non quale in prae Date est: ted cum quadam animi deiectione sese exhibete immodicus etiam apis petitus non quiescit oblata re concupitar vomitus sunt pessimae conditionis: dolores grauiores aeuti eiq; t animi deliquiae rei denique omnia molae symptomata m bosam quandam praese- serunt naturam: ac non obscure ab ea disserentem ψ quam pati
De praegnantium inmis: , qua enua quaedam alia exploranda grauidationis experimenta Ain faciunt DVo adhuc supersunt signorum genera, quae ab antiquismrnis naturae obseruatoribus afferuntur talia nimirum , quae ab urina: alia, quae a quibusdainexperimentig deducuntur. εὐ-go ne nihil fit, quod, tu hoc loco possis desiderare, haec quoque in examen deduco. in principio praegnatio , inquit Aiusion
258쪽
.isis urina apparet citrinar sed quae ad subalbeditiem declinem: p Vidi ea quali coctui in ejus medio sparsum . item eii purae lubstantiare di pendet nubecula r saepe etiam iiisunt veluti grana ascendentia, de descendentiat nec illa agitata cnnturbatur. In sine autem praegnationis quandoque apparet rubedo loco sub albedinis. quae apparuerat in principior item commota matularer turbabitur utana . Atque iis c Avicennas. Alij vero haec in- iuper addiderunt: ut nimirum urinam reddant praegnantes ci treo colore crassam,ac turbidam: Sc quae leuiter concussa bullas,
S granulae E sum ma corona demittit quod subsidet crassum est,
ac male cohaeret , carptaeqet lanae haud absimile: & si urina vino albo permisceatur, fit si lis rusculo elixarum fabarum. Verum huiusmodi urinarunt indicia nec Hippocrates, nec Galenus unquam muminerunt. ideoq; communis est multorum Doctorum .sententia, fallaci si ma plane esse: tautq; a praegnante urinas reddi a bitranturi quales a caeteris etiam, quae crudis abundant su ocis: ac ventriculo sunt nimia cruditate, reserto. Ego vero S si non ausim certissimam notam in praegnantium urinis statuererat tamen non tam facilὰ Avicennae, aliorumq; grauium virorum testimonia, Obseruationesq; rei j cere possum. Nemo est, qui nesciat , quam diligenter, quan sudiose illi rerum naturas indagarint: qu m multum medicam artam sua auxerint diligentiarvi indignum st,hic illorum experin enta,quia Hippocrati, Galanoq; ignora suerunt. nolle ad nostrum usum admittere. Et quamquam haec ex urina dedi cia indicia, dicant esse praegnantibus cum multis ali scen munia: assero id quidem: sed di n:enstrua purgationis retentio, mata marum tum CP, cat Craq, alla, a
quibus iniuersa medicorum schola praegnantii mitari magno scit, multae etiam, quamuis non grauidae fortiuntur.Quod si praeterea hoc adiiciant: urinam ostendere tantum, quae in venosci genere continentur: ne id quidem nescit seo hoc ab his petor cur nimirum gi auidatio in mutare etiam venarum naturam non possit Z ccnuocato , selectoq; ad uterum tere optimo totius corporis sanguine: caeteris venis illo delliturast ac propterea sanguinem ntinus bene conficere valentibus λ Ergo ea mihi sententia ess, dicant alu quidquid velint S catera signa ad grauidationis notitiam adhibenda esse: nec ea piaeterea contemnen d a. quae ab urinis sumulatur. Quarum quidem inspectiones, ut in
259쪽
vulgum opinio, eertissimam inde praegnationis notam habri ideo in occulta grauidatione deprehendenda hactenus haee
perquisitio iuuabite ut, quae fceminae eius rei causa urinam ostem dere coeunturi semper multas cunctationes, morasq; interponere videas: quo uno indicio non obscula praegnationis suspicio,&quae ad caetera viam praebeat, haberi potest. Varia autem experimenta, quae praegnantes arguere solant, haec fere sunt. Si 'velis, inquit Hippocrates. noscere,an conceperit mulier: eum dormitura est, ei aquam mulsam potandam dato: N si alni to mina patietur, concepit rsn minus non reincepit. Tormina au- item addid Galenus , ex fiat uos *mne spi ritu fieri propter uteri angustationem exitum non habente .Hoc indietim restatur Aui. cennas μ certissimum esse, atque experientia eonfirmatum: nisi tamen in his, quae mulsam potare consueuerunt. iubet etiam - Avicennas, ut foemina ieiunans in die laboret: sero autem pan--nis inuoluatur, de suffumigetur infern/.: quod si is stimus egre- diatur ex ore, di naso, no est praegnans. Verum hoc ipsum etiam: Hippocrates commendauit, non ut grauidast seduliae cundast dignosceret . Allium etiam subdere solet Avicennast idq; iein-no ventriculor euius deinde s sopor, odorq; percipiatur , uteri - pondere soluta est mulier. Verum haec signaee o qnod abuta-' hu mediernae authoribus allata sunt, haudquaquam damnui magna enim illorum authoritas est. Attamen' quando ego de grauidis mulieribus periculum facturus sm, nunquam id genustentarim experimenta: nam plena periculi sunt: possuntq; Zeseminas,& tatum laedere. Quis enim nescit,si tormina grauidis mulieribus excitenturi fi aromatum summentum fiati aut ab lium supponaturέ posse haec & menses, & abortum excitare - Ergo dignostenda haec quidem: sed dignoscenda tantum e nam. ad usum adhibuisse non admodum totum puto . Atque haec praegnantium indicia sunto: quibus quatenus fidendum sit, s itis hactenus exposui. Quamquam illud etiam addiderim: securius esse medicorum iudicium, si absentibus his signis abeste, praegnationem: quam si praesentibus adesse pronuntientinam - fit aliquando, ut cum enarratis lignis nequaquam concepera foemina: sine illis autem concepiste uullo modo potest.
260쪽
, E signis uniuersae praegnationis satis pro viribus dissem
mus: nunc illud etiam restat,ut dignoicas mala an tam na in utero geratur: nam quamquam raro de hae te i ubilcm cautis agere solemus: pulcherrimum lamen fuerit, ac Platae ad-eificiosum: non solum praegnantem esse foeminam 1 sed quali etiam conceptu profiteri. Ergo dum in hanc cognitionemi humbis illud semper ante oculos habeas necesseeli: marem sci, Alicet esse ismina ealidiorem, agilioremq; , ac minus e taremeta-
tis redundantem. Quapropter quaecunque praegnantis notae Π solidam quandam corporis caliditatem arguunt et eaedem artificiosa sequela masculuin intus conceptum esse, tignificant et qua vero frigiditatem, foeminam: nam ut calidior πonceptux tau aquam eiii :iens causa praegnantis calorem M auget , &Ni orata ita frigidior eundem imminuit, ae reddit languidiorem. Masi- r gna haec aut in praegnante intuemur,aut ipse de se foetus praebeta de quibus ita se uti agendum est. Mulier grauida si marem Conceperit, inquit Hippocrates, ε bene colorata est: si veposce. sma ara male colorata: etenim nunquam scemina esset con 'pia, nisi viri semen, vel uterus mulieris frigidior illo tempore fuisset, in quo conceperit. Λssimile autem urero totiustorporia: - I o temperamentum iii praegnatione comparari magna ex par consueuit. Sed hoc ipsum signum firm us adhuc aliqui am istunt: si quidem dextra gena coloratior appareat sinistra. Exspecie etiam doloris, qui praegnantem de more comitantuRprae. stantem conico aram duces: nam si leniores hi sime sed tamet
longiorest quales frigiditas praesertim parit, steminam gestari
scripsit Aristotcius: vi si, uero acres, ac molρ itiὰ plane marem. Μν.Pebi . Quamquam in uniuersum masculum conceptum fac dius, quam tamineum ferri, ab eodem aescriptum legimus. Atq; ob id Aui- κ.Vt ri. 'cenna ,-simas, inquit, geratur, agilior, ac leuiores praegnans, s atque omnia illius accidentia mitia apparent. Illudq; etiam ab RAetio' proditum est: in masculo conceptu piusunt dextraeti a. ' TM---.m s Validiorem, velociorem, duriorem*, ac maiorem p alip r's' - sentiri: contra in sed miraeo: quod unum tertissimum,ac num mesallax ludic ιδ genus mastamamL. Mammae etiam in concepta iace