장음표시 사용
31쪽
r. persona loquitur ad altera ipsam appellando deur. Vel culoquimur de Dei operibus ad intra. Sicut dicit David in Psalmo,in persona filii loquens ad patrem. Deus Deus meus,quare me dereliquisti Ibi hoc nomen Deus stat pro persona patris. Et cu alibi dicit. Sedes tua Deus in seculum seculi. Ibi Deus M. 4. stat pro persona filij. Sed cum subdit: Propterea unxit te Deus Deus tuus, ibi geminata locutio Deus importat patrem Sc spiritum sanctu. Cu ergo dici. tur ut ad primu propositum redeamus Et uel baerat apud Deum, ibi Deus personaliter pro perso na patris accipi debet ut sit sensus. Filius distinc ius est personaliter a Deo patre. Cum autem sequitur,
Ec Deus erat uerbum,uel uerbuerat Deus,ibi lioc nomen Deus essentialiter pro tota trinitate,seu pro essentia per narum accipere debemus:Vt denotetur unitas essentialis patris Sc siiij. Quia licet filiussit personaliter distinctus a patre,no tame eliantia
Iiter,sed idem deus. Quia ut dicit Athanasiis: Deus pater,Deus filius,Deus spiritus saniatus.Nori tametres oti,sed unus est Deus .Per secundam igitur υς Contra Sa culationem colatatur Sabellius qui dixit filium nobelb., cr esse distinctum a patre. Et per hanc tertiam, i est; Amum. Ec Deus erat uerbum, excluditur Arrius qui dicere audebat Christum esse pur2 creatura,& nullo min. doco substantialem &cosqualem patri, Scc.
. . Quartum theorema Hoc erat in principio apud Deum.
si eo latio. Ibi principium pro principio durationis uel sterni tatis accipi debet,ut sit sensus. Hoc. s. uerbuerat in Principio.i.in stemitate seu ab aeterno apud Delinc Patrem, tanui genitum ab eo, Vel ad patrem, quia
uerbum quatenus uerbum habet esse relatiuum ad Deum patrem.Nam Deus ab aeterno serpsum per-leete intelligi tialiter non esset purus actus, si de pin
32쪽
CHRIITI GENE RATION e. stentia intelligente seret aestu intelligens. Ita patrem ab arterno semper uerbum producere necesse est, ideo reete dicitur. Hoc erat in principio apud
Deum. Et si quςras quomodo effectus potest esse obiecti
coaeternus sus cau*, k filius costernus patri,cupater semper sit tempore prior filio.Respondet Augustinus,q, si sol fuill et ab aeterno,tume solis esset coeternum et,licet producatur ab ipso. Et quemadmodum solem esse sine lumine,aut lumen sine sole imaginari nequimus, ita patrem esse sine filio, aut Glium fine patre impossibile est. Si ergo pater fuit ab aeterno,stium qui est sapientia patris ellia coaeternuei cosequens est: cu nullus sit sapiens sine sapientia. At sapientia patris,accidens non est,cu nullum tale fit in Deo igitur substantia erit,eiusdem essentiae, sed personaliter distincta per modum intellectus, qua filium appellamus. Cur autem pater carnalis Cur pater prior est tepore filio,inplex potest assignari ratio. e abs Prima,quia ipse no habet a principio sui potentiam mor es
generandi. Secunda ratio,quia patre generat in to si pore, re exigit tempus succesiuit ad generandum. Tertia ratio, quia pater libere & contingenter ge- . anerat filium. Nam si uellet potuisset non generare in , filium. Pater uero in diuinis ab aeterno Potentiam ., habuit filium generandi, nec agit in temPore, nec contingenter, pricipue in his operationibus ad in tra,sed naturaliter, libere, Sc necessario generat filium Ideo dicitur. Hoc erat in principio apud deu, Abaobi uel ad Deum. Et si denuo stras, cur spiritus sanctus Cho. qui procedit a patre no dicitur filius,uerbii autem filius appellatur: Respondendum est q, ad ratione Qua re
filiationis quatuor cocurrunt. Primo Puluens Prin adfuati ducatur a uiuente. Secundo, producatur ab ipso ne cono μωlo. Tertio de propria substantia ipsi . Quart9, mnt.
33쪽
DE AETERNA Put sit similis ei in specie. At verbii has conditiones habet ut patet intuenti, igitur merito filius appellatur. Pater igitur uiuens generat filium uiuentem eae sua propria substantia similem sibi.Sed spiritus sanetus producitur a duob',quia ex patre filio in pro cedit unica spiratione. Impols bile est aute aliquid
generari ex duabus causis totalibus, iuxta semen tiam omnium sapientum. Igitur,&c. Per hanc quartam considerationem adimuntur omnes antedicti haereses simul, quia haec speculatio dicit filium eiu coaeternu, L consubstantialem, tu coaequalem patri,& personaliter distinctum a patre. modo sequitur de ipsius omnipotentia. Quinta Quintum theorema. Omnia per ipsum fictasunt, fusteculatio. ne ipso sactum est minLQuod factum es in ipso uita erat. Haec speculatio potest duobus modis interpretari. Prismo,ut ille tres particuis sint ita, Sc hoc modo seiuncte Zc punetvate. Et hae c sit prima. Omnia n ip sum facta sunt. Secuda,& sine ipso factum est nihil.Tertia, quod laetiim est,in ipso uita erat. Dicit ergo priinima im mo. Omnia per ipsum facita sunt .i. omnia uisibilia terpretatio &inuisibilia,spiritualia&corporalia, natura con--rborum seruantia. Omnis sorma,omnis materia,omne sin Damnia plex,omne compositu ,omnis compago,omnis cocordia partium omnia haec per ipsum.c uerbia a patre genatum facta sunt.i.codita Sc in esse producita.
Et nota Φ no dicit quaedam,sed omnia. Rursus,nsi dicit omnia ipsum fecit, sed peripstina saeta sunt, ut iaciendi omnia comunicatio,ei ab alio significetur. In hoc. n. in dicitur per ipsum cosignificatur alius a quo per ipsum facta sunt omnia. Ideo sequitur, Ppater no est factus,a quo sunt omnia. Neui uerbilest sactum, per quod omnia faeta sunt. Nilul. D.est
sibi ipsi principium Acausa essendi. Et si dicas, se-
34쪽
Cirras Tt OEN8 RATIONE. Omitur tamen error Origenis dicentis spiritu sancia e saetum inter omnia,& sic esse creatura. Falsum Gene Lest ciuia spiritus domini ferebatur super aquas. Scue odomini coeli firmati sunt & spiritu oris eius omnis uirtus eorum. Nam cu dicit euangelista,oia per ipsum facta sunt, non est intelligendum simpliciter omnia, sed in genere creaturarum Sc rem tactara tancis dicat Omnia facta,p ipsum fas a sunt. Nota insi eroe haec praepositio,pe notat hic cau- ita malam essicientem, instrumentalem,ut uerbui sit in- filis, per strumentsi patris,ut fatebatur Origeneop .fi- -Mlius cia patre est auctor omnium,pariter Se spirmis sum est sanctus u eisdem, quia indiueua mi opera trin-tatis. Omnia ergo per ipsum facta sunt, ut nec pater Mec viritus sanistas excludantur. Si ergo Per ipsum facta sunt,uerbum autem no potest a se fieri,uel seipsam facere, quia esset antein esset. Ne quitur denuo,ut ipsum uerbum nosius Knim lic. reatura non est ratur eiusdemmpat re subst/nt est. Omnisin.substantia quae Deus no est,creatur
est. Et quae creatura no est, Deus est. Hoc Rututium non uoce profertur sed est χmper in sitiu i. s creto G corde patris, manens cuncta disponilr,re ali. M operatur. Non n.loquendo,sed uolendo cu-I a cit Deus. Nota proinde in licet omnia sint faeta per sipiritum saninum ut dura est magis pro ηpprie tamen dicitur pater operari perserim Equi libet per sapientiam suam operatur. Filius au
operari congrue dicitur, iuxta illud Psalmi. Omnia s sanientia fecisti dite. 1.per sapientiam tua. Praeterea Oatri attribuitur potetia operadi,filio uero ipsa oeratio spiritui sanct conseruatio. Inde sequitur.
Ismta. Idest, nullum ens laetum est rW--
35쪽
DE AETERNAsne filio,ua posset quispiam dicere,omnia P ipsum
. nota sunt.i. omnia spiritualia risi corporalia,Omnia
inuisibilia,non uisibilia, quemadmodui manichaei
ita false interpretabantur,ponente S duo Principia,unun corruptibilium, aliud incorruptibilium. Ad excludendu igitur hunc errorem,subinfert euangelista. Sine ipso factum est nihil. quasi uelit dicere. Non est aliquod ens iactum,no concurrente filio, quia ut dicit Apostolus,per ipsum,cum ipso, Sc in MI, in ipso facta sunt omnia.Si aute per nihil intel ligamus terdum no peccatu,quia omne bonii est a Deo,& omne ma-tar pecca- lum de praecipue malum culpae a nobis est. Itaquetum. peccatu sine deo tacitii est. Et revera peccatu nilui est quia est priuatio diuitas gratiae,sicut tenebra priuatio lucis.Perinde,peccatum dicit priuatione omnium honora tam spiritualium ui corporallu, ideo ad nihilum redigit homine : iuxta illud Psalmistae. Ad nihilum redactus sum, Scc. mortuo. n.homine . in peccato,moritur simul anima Sc corpus,ideo iii Tertia par nihilum redigitur. Inde subdit. Quod factum est in ipsoticula. uita erat. Quod factum est. Lm effecitu,in ipso. s. uer bo,uita erat,& uiuens,quemadmodu artifex Prius
fabricat opus in mente,deinde in opere.Et quod in mente est, uiuit cu artifice. Quod aute fit, mutaturcu tempore. Non. n. omnia quae facta sunt habent uita,nec sunt usta in se: hoc est in natura sua, in qua sunt ut creaturae. Secundu autem ut sunt in deo, Scarte diuina quae est uita in se illa,uita Sc uiuere di cuntur. quia ibi habent exemplar de ratione uiuen- myo crem tem. Omnia na* quae temporalia fiunt uel factaturae musit furit,ab aeterno secit . s. facere disposuit. Et prius uim Deo. serent,sa sta nouerat,de in eius mente uelut Prssentia uiuebant &ulgebant, quia omnia ante mundi. inatium in ipso dei filio imaginata erant. Et ut Po-
36쪽
CΠOsTI GENERATIONE. ν Ustea serent dispositum erat, ac per hoc quasi facta ut es uiuebant. Sica meus teste Apostolo uo . .
t ea quae no sunt tar sit ea quae sunt.Vivunt igitur
omnia quςm Dei dispositione sum Et quemadmodum disposita sun ta euemunt.Et lic patet modus per quem creaturae procedunt a uerbo, uelud arti- fietata ab artisce. αSecundo modo, speculatio haec quinta, potest interpretari ut dictio particuis sint ita iuuatete e iuncte,& punctivat .Prima,Omnia per ictum facta punt,
sicut supra dictum est. Secunda, me est IHI. ovici sanum est. Id est,neq; uuum quod factum eli, sine ipso factum eii quia supra dixerat euangelista, omnia secta per uerbii. Sed quia cost at salsum esse Alia inte absol iste loquendo, omnia facta fuisse per uerbu, piatio Pinciuia Deus no est tactus per uerbia,uel saltem spiri ia speculatus sanctuὲ qui tamen coprehenditur sub Omma, tiamia deo subiungit. Sine ipso factum est nitu non euaIiQuod ens factum quin sit illud per uerbia.i.per laotentiam patris factum. Na opera omnia sex dieriIsacta sunt a patre per filium cooperante spiritu sancto. Tertia particula in ipse miserat. Vita. n. est actus miritualis re continuus habente quieto S empi terno fluens, queadmodu a primo paradisi fluuio, Q uatuor fluuia emanant, ita ab illa prima inta qua tuor fluunt uitae: uidelicet,uegetatiua,sensitiva n-tellectilia,& angelica. Christus proinde in euangelio Oluries se esse uita satetur. Sicut pater habet ub D-ptam in semetipso: sic dedit de filio imam habere uisemetipso. Et alibi.Ego sum uia,ueritas, M ulta. Ite, po osum resurrectio Suit a. alis autem harum I .u. ociarum interpretationum uerior sit, id negotium
his denti lectori xςlinqvφ' t. - Et si quispiana inat, quomodo omnia facta sunt
37쪽
DE AETERNA vulchra per uerbum, an .sfint omnia facta simul & in eodedissicustas instanti,an in tempore successivo, Sc spatio sex die. rum: Responderi potest, secundum duplice scripto sertio rum opinione. Prima fuit Augustini super Genesim prima A. ad littera dicentis, omnia fuisse creata distincta Ecgηst. Ornata simul ante omne diem,nec suit in hoc aliqua Bassiit. dierum uel horam successio,iuxta illud Ecclesiastici. Qui uiuit in aeternu,creauit omnia simul. Sex aitem dies non resert Augustinus ad rerii distinet an Ec successivam creatione, sed ad uariam Angeloi
cognitione. Nam cognitio unius rei in angelo,sacit
unam diem. Prima igitur cognitio angelom suit de luce,quae uocata est prima dies. Secunda angelora cognitio fuit de firmamento,quae ducta est secunda dies. Et ita de aliis. Quid est ergo dicere, prima die facta est luX,nisi q, prima angelosv cognitio fuit circa lucem Et secunda,circa firmamentum.Tertia, erga omnes fructius terrae. Quarta,suit cognitio solis, de luns, Sc omnium planetarum. Quinta,suit cognitio aquarii, de omnium piscium. Sexta, naniuna
animalium de hominii. Et quia sex genera rem,uci mundi creataria describunturri ideo sex angelo iv cognitiones distinctς, ις ita sex dies assignatur fuisse. Et cu dicitur,q, septima die requievit Deus ab on ni opere quod patrarat,intelligit, post qua angeli
habuerunt cognitione de sexto creaturam genere, cessauerunt,sive requieuerunt a noua creaturam cognitione,cu no essent ultra,alia creatora genera. At
quoniam in cognitione cui, ilibet generis rei,distin Duplex ω guuntur uespere Sc mane. nam de qualibet re duas sio aim cognitiones habet angelus, praetersit de Deo, qua gelar.,ma per sei psum cognoscit cu non sit in genere.Ideo una imma, O est cognitio angelica, qua cognoscit res in uerbo. M pertina Alia qua cognoscit res in suo genere. Sed quia co-
38쪽
CIIQsTI GENERATIONE. sgnitio rerum in uerbo euidentissima est, ideo matutina dicitur: prout matutina seu mane dicit omnes partes diei claras. Cognitio autem rem in proprio genere non est tantu euidens, sed in comparatione prioris uidetur: da tenebra: qua ob re a uespere qcrest post solis occasum,uespertina nonae accepit. Secunda fuit opinio comunis qua sequuntur sere omnes scriptores, uidelicet materia omnlii corporalium, corruptibilium, Sc incorruptibilium rorum, ccclo iv Sc ele mento iv per opus creationis producita fuit sub una forma comum in genere substantiae: diebusi sequentibus distincta suit secundu diuersas sui partes per formas specificas tam cslestes in elementales. Vt prima die facita fuerit lux per sorma: Sc sic consequenter. Inde sequitur euangelista.
Et uita erat lux iaminum. Et lux in tenebris liuet, G tenebrae eam Non comprehenderunt. LUX,alla corporalis: alia spi- Lux mulis
ritualis.Lux corporalis triplex. Prima est lux solis. plex. Sol. N.illuminat omne corpus opacu, de habet luce nPer ementiam. Cst era uero ut corpora coelestia) luna Sc stellae,per participatione. De qua Matthaeus Matth.IDIoquens de transfiguratione Christi: Resplenduit incies eius sicut sol. Et alibi. Resulsit sol in clipeos 1. Mach. aureos. Secunda est lux ignis de qua Dauid in Psal dat. io . mo. Expandit igne,ut luceret eis per nocte. Tertia test lux oculo iv,iuxta illud Psalmi sis dicentis. me Ud.; oculo tu in eo no est mecu. Lux spiritualis adhue striplex. Prima est Christus, ipso attestante qui ait. Ego sum lux mundi. Et Symeon.Lumen ad reuela- I n. s. tione gentium. Secunda est diuina gratia: de qua LM.tipsalmographus. Ssgnatum est super nos lume uultus tui domine. Et alibi. Domine n lumine uultus Psal. 4. tui ambulabunt. Item. Lux orta est iusto, Se rectis Psal. 88.
corde istitia. Tertia lux spiritualis est gloria beatin Uri. νώ.
39쪽
cut sol. Dicit ergo.Et uita erat lux hominu Quia uita.i. ipsum uerbia quod est uita in se, in qua re propter qua creaturae uiuunt,erat lux hominis . Lux perueram do strina i euangelicam legem,qua totum mundum illuminauit. Lux per miracula,quihus se .uem deum Jc homine ostcndit.Lux peressentiam, saneti aut e per participationem , scut ipse testatur: Vos estis lux mundi. Lux quippe erat uerbu per gratiam,qua rationales creatur ut beats fierent illuminands erant.Et lux in tenebris lucet.Pro quibus ani Tenebrae maduertendu est, Π, tenebrς sunt duplices,corpo duplices. rates uidelicet Sc spirituales. Tenebrς corporales tribus modis funiuntur in scripturis. Primo, Γ Pri uatrone totalis luminis,sicut scribitur i exordio mu V di. Et tenebrs erant super saciem abyssi. Secundo, pro priuatione tantu luminis solis, sicut scripturi Cene. r. est. Diuisit Deus lucem a tenebris: appellauitu lucem diem,&tenebras nocte. Tertio,procscitate oculo ες, quemadmodu dixit Tlaobias ad angelii. Tub.1. Quale gaudium milai qui in tenebris sedeo. Tene brs spirituales etiam tripliciter capiuntur in scriptu seris. Primo,pro ignorantia intelle 'tus,dicente Psal Psal. Si. mista. Neseleiunt neq; intellexeriit,in tenebris ana bulant. Secudo pro peccatis,iuxta illud Apostoli. Ephe.1. Eratis aliquado tenebrae,nunc auic lux in domino. Tertio,pro peccatorum poenis,dicente domino in misi. 22 Euangelio. Ligatis manibus & pedibus,mittite ea in tenebras exteriores. Dicit igitur Euangelista. Et tuae in tenebris Iucet.1.in peccatoribus, qu:a uerba suapte natura illustrat eos luce gratiar gratas datae. Sed quia tenebrosi sunt,peccatis inuoluti,se subtra hunt ab influentra diuinae lucis.Ideo subditur.Et te
40쪽
CΠRisTI GENERAT CAP. I. 'nebrae eam non comprehenderunt. 1a peccato- c d 2 res hanc lucem no consequutur, non Pp delicitum lucis, sed Ppria malitia.Vnde Augustinus. Qucad- Pulcra A. modum.r. homo caecus positu Sin sole pns est illi inusinis sol ed ipse soli absens est: sic omnis stulius, innin nittitudo. iniquu omnis impius caecus est corde plite sapientiae lumine. Sed cum caeco pias est, oculis eius abras
est. Non quia illa ipsi abiis est, sed quia ipse absens est ab illa. Quid ergo faciet iste emundetur, unde
possit uideri Deus peccata tu iniquitates tolle, Muidebis sapientiam qus pias est. Quia Deus est ipsa sapiencia qus dicit. Heati inudo corde,qm ipsi deu . . lnidebunt. Apri quo clamat. Surge qui dormis, Natib. 3α exurge a inor tuis,&illuminabit te Christus. Et alio in loco Abhciamus ergo opera tenebrarum .i. mαιμpeccatoni:& induamur arma lucis. Et si quaeras,si Deus incomphensibilis est, quo potest comphendi ra nobis Dicendum est, in comprehenso triplici ii Diodo sumitur . Primo, Placita rei cognitione. Na , , Qid intellectu comprehcditur, quod pie ste 5c totaliter intelligatur. Dicitur.n. aliquid comprehendi,qii peruenitur ad finem cognitionis ipsius. Id aut est, ita res cognoscitur ita plecte sicut cognoscibilis c. Et hoc quidem modo, Deus incomphensibilis est c- .hra nobis. Quia solus oculus diuinus lucem hanc cor s. tristea prehendit,& nulla creatura. Secundo, pro beatifica Sc apta uisone Dei, quo modo sanci in patria Deum comphendunt, α lucem illam inessabilem.
Quare coprehensores merito appellant. Tertio Dfidei 5c charitatas adlissione,quo na modo boni et He adhaerent Deo fide &charitate.Tenebrae igi. . .. atur.i peccatores: iudΠ quo P quos malitia eorum excaecaultduce cluae xps est nocomphenderunt,si . et