Iacobi Sadoleti episcopi Carpentoracensis, ... de bello Turcis inferendo, oratio. Eiusdem argumenti, Othonis Brunfelsii Ad Christianos principes oratio. Iacobi Fontani De Rhodi expugnatione epistola. Petri Nannii Alcmariani Declamatio. Lodouici Viuis

181쪽

DECL AMATI o. ' isthus copestere quod, si ad id opus erit ar mis,dicam ea arma no hostibus, sed sceleribus inserti . Si oculus stadalizat,eruendus est,si dextra,& ipsa abscindeda,scan. dalizatori mola asinaria in collum pen denda, ipse in mare praecipitari iubetur. Vnde ecclesiae maiora scandala, quam agente Mahumethica cRaro ulla haeresis ultra seculum durauit. Ista sceleratissima superstitio ia septimu secutu transcendit. Quid c qd Apostoli sua arma habuere. Percutitur Elymas caecitate a Paulo, oc ciditur Ananias et Saphyra a Petro,pN cipitatur Simon Magus ab utro An

quum uulnera eorum,caedes,strages aura

diamus, ipsos arma habere negabimus e Et quid aliud faciutarma: Sed dicis procibus ista facta, credo, sed non propterea ista laudantur, quia precibus facta sunt, sed quia iure oc recte facta sunt, alioqui sagae,& uenefici etiam precibus occidui. Consulunt milites Ioannem Baptistam, quo nemo inter prophetas maior: Non

182쪽

illis adimuntur arma, non usus bellandi interdicitur, tantummodo iubentur ab iniuriis &calumniis prouincialiu abstiis nere. Sed inquis,hi milites ethnici erant, atqui hi non ut ethnici quaerunt, sed cura Piunt effugere uenturam iram, cupiunt euadere securim ad radicem arboris po/sita, optant illud consilium, quod ipsos salvos faceret, non quod aliquantulum ex sceleribus immutaret. Ipse Christus ad uim quadam defensionis erupit. cum enim uidisset ementium &uendentium indigna comertia, facto ex funiculis flais

gello,mensas nummulariorum subuerra sit,ipses e templo expulit Ineas comparationem eoru quae tum in templo fiebat, re eorum quae nunc a Turca perpetrans x .Vendebantur columbae, sed ut esset

tinde Deo sacrificaretur, dabatur foenori pecunia, sed ut esset unde uicctimae cos Pararentur . Omnia tandem fine suo ad cultum Dei cocurrebant. Turca stupris,

singuine,csibus,templa, aras, ecclesiae x

sacramentae

183쪽

D EOL AMATIO. sacramenta contaminat. Discamus ues amansuetissimo Christo , ad tutela templi inansuetudinem aliquando deponedam esse. Nec omnino uerum est, martyrum tolerantia, non militum armis Christiaisnam fidem propagatam esse. Multae naritiones bello domitae, Christianam fidem suscipere coaetae sunt: Sic Vue halia, sic Saxonia a Carolo Magno, Normansnia a Carolo Manno, Bethica a Ferdinado,nostra adhuc aetate ditioni Christians additae sunt.Quod si ista nestiremus,sala tem a Turcis discedum esset, quid arma an promouedis religionibus possint. Fas est enim, ut ait poeta, & ab hoste doceri. Deposuit Christianam fidem tota Asia, 'tota Aphrica , 5c quicquid in Europa a Tanai ferme uis ad Danubium, mare mediterraneu spectat. Non a uolentibus istud, sed necessitate besti ab inuitis exapressum est.Deponamus arma, Ut qui

ad residui estin Christiano orbe, Turcscedat , faciamus quod hostes fidei optat,

184쪽

ut sine suo sanguine omnem Christi

num sanguinem fundant, ut templa matronarum stupris,uiroru caedibus profanentur, ut pueri pro libertate seruitium,

pro Christianis legibus Mahumethica superstitionem discant.Quid aliud Mari humethus ille Antichristus, quid aliud Sathanas,quid aliud totus insernus opG tat,quam istam mentem Christianis datrii No inuehor in doetis 2 D. Quodliberariis,qui quicquid dicit,disputandi causa dici in illos inuehor,qui ista uer0 animo & dicunt, & sentiunt. Non probo hella inter Christianos, probo bella pro Christianis Iosue cum pugnat pro GMheonitis, non suae gentis aut religionis hominibus, sed tantumodo confoederatis. Sol et luna in statione manent, quo uictrici manui lucem ad intemetionem hostium suppeditarent, de coelo in modem hosteis pugnatu, gradinibus prius adeo contussissint, cyhostili manu casderent, qua ex re coeli sydein testimonio docemur

185쪽

DEcLAMATIO: Us docemurino solum pro nobis, sed etiam pro secrjs nostris bella licita esse, atque ea ipsius Dei auxiliis perfici. Nec alia mens

Deo in ueteri,alia in nouo testameto, cuius uoluntas aeterna est, nec ullis uari αnonibus stibiacet. nam et Theodosio imperatori Christiano, aduersus barbaros Pugnati,turbinibus re uelis hostes sub git. Unde Claudimus, tametsi Ethnicus

homo rei miraculo compulsus,ita imp ratoris uuctoriae accinuit.

O nimium dilecteDeo,tibi militat aether, Et coniurati ueniunt iactificu uenti

Si lupus oue deuorat,obsistimus, quum ouilia Christi uno impetu deuastatur arrima deponemus interim precaturi, dum miseri agni sub dentibus palpitant. Aut

uecordium ista,aut pauidorum sunt uerba. Non damno preces, oret mens, sed pugnet manus,ne Deum tentare uide mur, qui ad tutelam nostri armis a Deo datis non utimur. Videmus eos esse mores populi ,eam serocitatem gentium, ut

186쪽

iss tu AN Ni Isine bello esse non possint, aut i aut in hostes fidei pugnant . Haec rabies lbstandi,in Turcas,quasi in latrina morineranda est, ne in Christianos effundatur . Post primana illam God ridi expedi ditionem bellatu est ultra i4o. annOS in hostes fides,nunc Rex Galliae, nuc R Angliae,nunc Imperator Germaniaritara fidelium terras inuasit, interim in uisterihus Christianae Reipse e cotinua po lsuit. Vbi illic bella omissa sunt, ciuilibus praesiis adhuncus diem inter Christianos ciuitum est. Verum ut Christianis bellarenon liceat,illis fortasse non licueis

rit,qui uicem Apostolorum gerunt. CPsari uero qui no in Apostoloru, sed in Iosue,Gedeonis officia stibit, omnino pus' gnandum est, nisi gladium suum a legi hus,ab ecclesia,ab ipse Deo traditu, fruastra gerere uelit,qui tamen illi frustra dratus non est, teste Paulo ad Ro. 3. Hunc . enim Dauidica illa adhortatio semper in

armis esseiubpu Accingere gladio tuo su i

187쪽

DEcLAMATIO is Persamur tuum pontentissime. In hostiis periona gloriatur idem ille Dauid de sua bellicositate. Benedictus Dominus

Deus meus, qui docet manus meas ad Praelium, & digitos meos ad bellu . Deacet enim imperatoriam maiestatem non solum legibus armatam, sed etiam armis decoratam esse.Indicat id etiam ritus corisecrandi Caesaris .no enim Blum aurea, sed etiam serrea corona decoratur, ut in telligat sibi cum ferro, cu armis negotiu re.Du Euangeliu catatur, Caesaris gladias erectius tenetur,iatis pro indicio, illudadiu ad Euagesii defensione Caesari dari: qd certe Carolus Imperator optime agnoscit. scribit enim ex auito symbolo in titulis numoru :Da mihi uirtute cdtra hostes tuos,hac uirtute auus illius Ferdia nandus Granatae expugnator, a Deo petiit, & obtinuit, oc stelicibus armis exerracuit. Huius beneficio a Sarracenica gente liberas habemus Hispanias, quae illic

mox a temporibus Heraclij ad septinge'

188쪽

iss N ANNI Itos annos dominatum exercuit,quae Narienam, Aquitaniam,Italiam multis inade excursionibus uastauit . Huius tam

praeclari liberatoris Hispaniarum Cssar filia nepos est, in huius possessionem Caesar uenit, huius facta expugnatione Tunesii imitari coepit. Si quaerat Caesar,

quibus in ueteri testameto succedat, induenit se Dauidibus,Machabsis successorem datum. Si qusrat quibus in nouo testamento imitator sit datus intelligit sibi Godefridorum, Constantinorum faeta ad imitationem esse proposita. Si quaerat quem sibi hoc tempore aemuladum de sumat: Ipse seipsum aemuletur necesse est,suas p res gestas in exemplum trahat. Addenda enim sunt faeia quae non de generent a Viennensi uictoria, quae diagna sint triuphis Aphticanis. Hsc enim non pro fine,sed pro exordio rerum suarum habere debet. Getit nomen Caroli.

illius Magni primi apud Gallos imperatoris, ipse etia Carolus Magnus, nomenc illius

189쪽

D EcL AMATIO. igo alius ipsum cum summo imperatore coramittit,quem nisi superet, aequare non uidebitur,ut semper benignius sstimamus

Metera quam noua, recentiorum parum

aequi iudices. Caresus ille magnus Saxomam, ue haliam, Nauerram, Aquitaniam,miam, Hierusalem hostibus ει dei ereptas, Christo reddidit. Iste tanti nominis heres et eiusdem imperii successor, post profligatos apud Vienam Turcas, post expugnationem Tuneus, segnis in suas laudes exit procursi in uictoriarus iarum cum Christianoru dolore, cum summo Turcarum gaudio, quasi inuiodens sibi,sistet c omniumq; fidelium hoαminu spes destituet: Persuasum est enim

omnibus aut hoc Caesare, aut nullo unci 'Turcas uinci posse. Pacem cum Turcis habere non potest, aut inserenda Turcis . arma,autilioru accipienda, hoc tantum in deliberatione est,seris ne,an in ui oribus regnorum suorum bellum habere

uelit. Bellandi consilium,quod alijsprincipi .

190쪽

lsos A N N I Icipibus,qui procul a Turca agunt, u* :tas dare potest,id Cssari necessitas expri mitan collimitio Turcam sita est Hispa' inia, Sicilia, Sardinia, Baleares insuis, atq; ipsa denim Italia classibus Turcam o

noxia est. Aut proserendum imperium, aut amittendu . NG possisnt Turcarum

arma quiescere etiam cum lacessita non sunt . Quid post tantas eorum ignomi nias, post tantas clades futurum arbitromur Ut absit haec hellandi necessitas, tamen atroces iniuriae in Christianum nomen hactenus editae, uel mansuetistiamum pectus in bellum pertrahere posα sunt. Amisimus intra decursum unius se culi Thraciam, Graeciam , Utranq; Myrasiam,R hodum, ac magnam parte Hularagariae . Decurrat adhuc tale seculu, iam o

Christus in toto orbe, nihil Christiani uidebit In certos gradu; odia tua Turca distinxit.Magnus illi hostis,quisquis Christiantis, maior Cesar, maximus ipse Christus. Si posset Claristum in coelis regnantem