Iacobi Sadoleti episcopi Carpentoracensis, ... de bello Turcis inferendo, oratio. Eiusdem argumenti, Othonis Brunfelsii Ad Christianos principes oratio. Iacobi Fontani De Rhodi expugnatione epistola. Petri Nannii Alcmariani Declamatio. Lodouici Viuis

191쪽

DEcLAMATIO.tem a dextra patris deturbare, ne momeae tum quidem temporis interponeret, id quia non potest,satagit ne saltem in aniam is fideliu regnet . Caesari olim cum tria imperia erant,duo eripuit,de Constantianopolitano solis,de Trapezunno se irrisperatorem ia fiat:quod magnus est, Carasaris iniuriis magnus est: quod diues est, ecclesis spoliis diues est quod multorum populoruisuitute subnixus est, de Christi dano est:Regna enim illius olim Cae saris, templa ecclesis, populi ipsius Christi erant, quaenunc omnia saeua illius tyrarannis possidet Putat sceleratus,quia maiorem partem orbis Christianis ademit,etia reliquias sibi deberi Ita inueterata rapina pro iure habet, quod diu possidet. Cum Asiam diu tenuisset, putabat sibi

Aphticam deberi,occupata Aphrica,totam Europam animo inuasit: ita ille rein gni limite non iure, sed libidine determianat. Nec iniuriam putat se Ferdinando

feciisse, quod magnam parte Hungariae eripui

192쪽

192 NAN Arteripuit,sed quia non totam cripuit, intei acceptas iniurias adnumerat, nec quod . iam Rhodum ultimu Cycladum in pomtestatem redegit,ad terminos imperii sui peruenisse se putat,sed nuc Siciliam, Sardi rimm intra palmes regni sivi descripsit. Huic voto quia Canar maxime,obsiste repotest, Caesarem maxime θc timet, ecodit, & quia umet, uehementius odit. Hincillae direptiones Balearum insula rum,hinc Hispaniae littora tam foede populata, hinc Hungaria usq; ad Vienna peruastata,ac a Viennaintraipsa uiscera Germanis ad octodecim miliaria omnia ferro, flammass consumpta. Nec enim in Caesare solum,sedin omne genus CP satis insinus est. Ob sarem Ferdinandum, ob Ferdinandum Caesarem, ob Christum utruns odio pessimustur, a Caesarein Ardinandum, a Ferdinando

in Caesarem reciprocis armis incurrit,stro citro in iniurijs comeam. Nec mir

doloristi estaliquod meimpern apud

193쪽

DECLAMATIO.

hos fratres superesse. Semel ex imperio . Trapezuntino, semel ex Byzatino Caeis saris titulum habet, tertium ex Romana sede asse stat. Ad eam rem duas quodammodo sibi uias struxerat, reda a in suΣ potestatem Hungaria, θc occupato Tuis 'netesi regno,est enim ex Aphrica in Itataliam commodissimus traiectus, ex Hua ' igaria per Alpes illic nust prsruptas facillimus descesses . Haec ille machinabatur, quo ablata Italia ter imperator esset, C rolt Caesaris titulo nihil praeter inane noramen relinqueret . Tantum praedone Caesar amplius in sua regna grassari permittet & quem basienus, ut ait Hermolaus Barbarus, Christiani sua desidia magnusecere, maiore fieri sinci Possint ali j Cς is ares causari,quo minus in Turcam heia larint,Uires,fortunam, otium sibi defuiG se,quae omnia Caesari Carolo abude acu stat, nullus enim inter septingentos aninos tam late imperauit, nulli fortuna ber in nio unu in Christiano orbe maior I

N ab A

194쪽

ab armis quies,ut relinquamus ditissima inter Belgas regna,& tam longe late que Oceani littora potetissi populis Germanici nominis occupata. Relinquamus Sardiniam maxima mediterranei maris inosulam,eadem seracissimam, si Herodoto credimus. Relinquamus Sicilia, quae una toti Peloponeis a Thucidyde comis

Paratur, Non ueniant intra numerat aenem hanc tot insulae in mari mediterraisneo, in Oceano, Sc alterius hemisphaerii Antipodu noui illi mundi. Segregemus latissima Italis regna: Nonne sola Hispa nia ad hoc bellum suffecerit c nonne ista Germania quatascunq; copias militum attulerit Quod si quis ia dicat, quid haec ad uniuersam Aphticam, Asiam,& m gnam partem Europae, quae omnia Turcarum ditioni subiecis sunt:si Geometrarum in more spatia terraru dimetiamur uincimur,si uires,animos, arma, quaesola in bello ualent,in comparationem mictimus,quid est quod Turca sibi non meae

195쪽

nhct a Ma x Io. is tueret quid est quod Christiani sperare

non debeant c Armet se tota Asia in beuium, quos populos producet c nimirum Lydos,Phrygas, Myses , mollissima geraneraliqminum . Nullum uni hoste magis,ut inquit Liuius,Romani spreuerusi nec mirum, ubi Amazones foeminae dominais sentiPerlege historias, Asiani seis mel acie egregieuicti, raro ad secundam pugna redeui. Vnico pilio Cyrus Asia minorem,unico Romani domuere. De Aphricanis quid attinet dicere, qui ab Alexandro Magno citra ultu conflictu, dZelymo nuper unica pugna imperi libertatem amisere. Quis nescit in sacris scripturis Aegyptum arundini esse comparatam,cui si quis innitatur, stangitur.

Trahit, ut aiunt, Turca septingentirum milium turbam, si numeru respicias, orbem uniuersum cotra te uenire putes, si uires, prsdam tibi uberiorem obiectant credas . Quoties cum hoc hoste Mathias Hungariae Rex nostra aetate pugnauit, Na toties

196쪽

i 1s s N ANNI I toties uictor redht.Bone Deus quam ea Fgua manu,ingentes illorum copias conra. cidit.Eripuit ille uir Turcis, quavis comatra eum in armis staret tota Asia,Aphtiis i ca,&quicquid in Europa estTurcarum ditionis, eripuit inqua Turcis magnami partem Mysie inferioris: Seruiae ec Bois, sinae, ita ut etiam moenibus ipsius Conis stantinopolis semidabilis esset.Bene diis ctum est ab Annibale de Asiano milia. te,quem magnis copiis instruxerat Anuochus, eum sussicere Romanis, etiamsi sint avarissimi,quasi Asiani arma sua noad pugna, sed ad prsdam circumferrent. Porro fortuna Caesaris tanta est, ut quot hella gesserit,tot uictorijs inclaruerit . Id certe constat, si de solis Turcis tot triuminphos reportasset,quot aliundeparaui tota gens Machumethica extincta fuisset, Asia, Syria, Assyria,Aegyptus,Aphrica, Pontus, Graecia, Thracia ad imperium Christianorum rediisset. Qui ergo Caesa

ri suadet,ut Turca, que solu Christiani ci

menti

197쪽

DECLAMATIO. meiat, & qui tum Caesarem timet, abstuneat, uidetur nec Christianis uelle costilere, et Cesaris laudibus inuidere, nec ignominias Christiam nominis diminui cura Pere.Delenda est enim ex hominum animis memoria,imperante Carolo ubique

uictore . Rhodum ipse natal1 Christi die a Turcis captam esse,Hungariam peruastatam, Viennam in conspectu Germarinis impune obsessam.Quod si ista ex hominum animis deleri non possunt,annalibus saltem memoria relinqueda est, ista

aut maiora regna a Turcis recepta esse. Quod certe breui futurum nequaquam dubitamus. Sunt enim Turcarum uires

in specie magne, reipsa exiguaeta ita esse iam secundo Christiani in Caesaris bellis uiderunt Quid enim Solymannum satiuum a Vienna in patriam retulit, nisi se stinatissima fuga, quae quo sibi liberior

esse hostim persecutionem auserret, poσtes interseidit,comeatus corrupit,flumisna insecit, amisso interim omni leui equi

198쪽

N ANNI Itatu ad XII lanilia numerose, ac neten ta quide item obsidione Vienns,ad milite que a Tanai, ab Euphrate,a Nilo usin traxerat . Ut Cssare nuper ab obsidione Tunesii amoueret, Arabes omneS, Aphricanos omnes in Caesare armauit, qui eiusde audacis cu suo imperatore,bene ἴ memores profugientis apud Vienonam mercitus,uix ostentata acie post uelitu iaculationes, antequam manUS con

sereret, pro uictis sese habuere, fugam arripuere,cum armato1 u copia duplo piis res quam Caesar,haberent.Dedit coeleste nume Christianis hominibus magna documenta, quam facilis sit ex hoc hoste uictoria. Videmus expeditione trimestri, exercitu non ultra sexaginta milia numerose , amplissimu totius Aphticae regnu

ristiano orbi redditum, plures hosti

arces ac ciuitates avulsas , quam amissos

milites.Quod si quis roget: Vnde igitur Turcae tam magni faeti stini non aliunis de magni facti sunt quam ex obseruao

199쪽

DEcLAMATIO. 19stis temporu occasionibus . Tum Hierurialem amisimus, cum Comes Tripolitaonus, Zc Rex Hierusalem ciuilebeduinister se gerebant,postris discordiis ad uictoriam suam Saladmus usus est.Ptolemai dem tum demu subegit infidelis, ubi Piis fani oc Genuenses mutuis inter se caedishus Christianum milite absumpsissent. Antiochiam ipse Patriarcha uendidit 8c . prodidit, insci Turcas in sua regna init dux si no alite quam si quisuen

num in sua uiscera ingerat . LudovicoHungariae regi nihil nisi nimiasortitudo nocuit,qui cu uiginti sex milibus, septuaginta myriadas Turcarum profligasset, dum castra oppugnat, ocul storiam stamul,&uitam amisit. Nunc illae occasiorunes, quas Turca captare selet, Christiais nis adsent . Inter Christianos principes , nullum bellum est, quiescunt Gallorumam quiescunt Italorum, quiescut Germanorum,quiescunt HispanorumIpse

cotra Solymannus desectionibus Aphri N 4 canorum

200쪽

canorum deseritur. Persarum armis stangitur,non nisi dimidiatas uires aduersiis Caesarem adferre potest . Toto orbe illius .copiae distinentur, occurzedum ad orientem,Occurrendum ad occidente. Omnia

illi incerta,omnia suspensa,omnia suspecta, quid enim in illius pectore securum esse potest ' Aulae principum coniuratio nem,regnis desectionem, ciuitatibus seri ditionem, singulis familiis seruoru perfiadiam timet. Qui enim de principum animis certus esse potes qui fratres suos inauspicando regno occidere solet . De cis

debet ' quas scit no selum ab hominibus genere diu crsis, sed etia religione discoridibus inhabitari ' De seruis qui minimupos. uidentur, quanta illi sollicitudo na scitur, quos iam non metu, sed ipsis se sibus intellexit,quantopere suis rebus nocere possunt,nimirum quos uidit Cesari maturasse uictoriam . Vere dictum est a pristis, tot nos hostes habere quot habera