Iacobi Sadoleti episcopi Carpentoracensis, ... de bello Turcis inferendo, oratio. Eiusdem argumenti, Othonis Brunfelsii Ad Christianos principes oratio. Iacobi Fontani De Rhodi expugnatione epistola. Petri Nannii Alcmariani Declamatio. Lodouici Viuis

81쪽

dicio ius uirtutis nos deceptos conquerea mur. Est igitur sapientiae tuae, cum illud iindere, Turcas qui nunc terrore tui noraminis, & inuicti Gallici exercitus metu, finibus suis se continent, simulatq; te in

diuersam curam aliqua occupationemve contuleris, continuo occasionem nori

his nocendi arrepturos: tum ne id accidere possit prouidere:armat exquae ab itilis in nos Sc caput nostru impendet, a uersus illos ante capere: ut se actus diuini iheneficii tui,non ad posteros tantunios, ctregni tui stabilitatem ac tutelam,sed in omne genus hominum gratus integeri;

sce tuarum dimicationum fines attendi isti, ea uis est, ea* natura, ut alterum ubi dissuadedum non sit:alterum etiam mav gnopere Medum ac uehemetissime cor, roborandum. Nam cum appetitio do/minatus excellentibus iuris a natura ita, insita sit,utauelli nullo modo queat,tum

gloriae cupiditas sic cum animimagnitu

82쪽

i R A T a o. τ' dine est coniuncta, ut qui studio laudisno ducutur , nullam indolem uirtutis ad maximas res idoneam uideantur posse retinere: Veruntamen si amplitudo imis Peril te delectat, paruam ne tibi accessionem tuarum rerum proponimus Gra clam atque Asiam: Quarum regionum altera propter nobilitatem quondam inagenioru famam*,sapientiae tanta etiamnunc apud doctos auctoritate est, ut maximo tibi fore ornameto tuis finibus adilecta uideatur: Alteram ob copia rerum omnis generis quae ad usus uiis aptae a commodataei sunt, θc magnitudinem uectigalium, ueteres semper Reges poσtentissimi que populi uel adiungendam ibis uel adiunctam omni studio conrseruandam putauerunt . Neque enim 'nquam controuersia fuit, quin & cultu hominum, & se uentia ac celebriatate urbium, & seracitate soli,& uectigalium copia,& abundantia earum rerum

omni γε hominu comodis importari alip

83쪽

si IACOBI s ADOLETI atq; exportari selitae sunt, omnibus ter, iis Asia antecelleret:eadem praeterea tarita amplitudine est, ut dimidium orbis terrae suis spatiis comprehendere putetur, tanta ad uincendum facilitat ut nonnatiuis gentibus parata, sed inuadentibus semper fuerit exposita Itaq;&galli antis quitus domo prosecti,cum no iustis exercitibus, sed tumultuaria quodammodo

manu in eas terras peruenissent, uniuer sam tamen occupauerunt:pacisi condi

tionibus & legibus toti Asiae latis locunii sibi ex uberrima copia in finibus Paphla goniae ad habitandum delegeriit: & ruris sum propinquioribus nobis seculis maeu tores tui clarissimi uiti,gallico exercitu in eas oras addueto,eandem Asiam delenis tam a Turcis alloppressam non minus fortiter quam feliciter sibi & fidei nostrae; recuperarunt:ut utrocue ex fac' o 8c uetus

illius terrs ad resistendum Gallicis copiis imbecillitas, & praesentium hostiu ignata uia demonstretur. Sunt igitur tibi ad amplificationcin

84쪽

plificatione imperii tui proposits Grecia

atq; Asia: quae ambae regiones si uetustatem spectes nobilissimae existunt . Si coisPias,opulentissimae: Si uero causam tuaeris tui in eas tractare uolueris, inuenies utrais,ut etiam diximus,proprias & turias esse, in iure quod optimum seim Per fuit, iure,inquam, uirtutis, iure relliam nis, iure haereditatis . Nam illud quisdem nequa st dici hoc loco potest quod ad causam uitandi laboris ab inertibus animis praetendi est selitum:satis tibi amiplos regni sines, satis iustam imperii maagnitudinem esse: es tu quidem omninore regionum spacans Sc copiarum opum lentia maximus ac potentissimus Rex, id quod ita perspicuum est, ut in oculis omnium sit . Veruntamen celsis semper ingeniis eminentibus*. animis quantae uis opum 8c fortunam accessiones , non tam cumuli ad praeteritam potentia su runt, quam gradus ad suturam: praeserao tim si qui ex regnis 5c potestatibus, non

F imperium

85쪽

imperium ipsum finem, opus Mimperarandi,sed laudis et nominis Gebritatem spectauerunt. Ac si uerum sentire uolo frum quas adnsti dumcauonu, non alius ltibi fuit quam gloria: haec laborum tu rum solatium,hsc periculora incitamentum Bit: haec uirtuus maximum uerissismum p praemium. Quae quidem ni adosi ubi tandem istuc latet praeclarum atqi magnum,quod regnis atque imperiis tantopere quaeredum esse uideatur quo perfluctum & flammam,ut aiunt, com

tendamus e Quid est aliud Sisimeo mo.

re saxum tollere,quam in ijs rebus intum laboris ponere, qus propter infirmitatere inconstantiam labuntur continenter& fluunt: Quis autem non intelligat rex λgnorum conditionem cum semper inoc tam esse, tum nullo modo constitui Posse mus , quod ego ii recte animi tu1 magmatudinem noui, postrem a me dictum,

primum tibi arbitror propositum fuisse:

finis rerum gerendarum , tot oc tanta

86쪽

posse sempiternam Maxima olim et Mirenus a imperia qus fuerat, nulla iam sunt,& quae nunc stare pulcherrime uia dentur,erit quando no erut . Nihil enim est aut manu factum, aut hominum consiliis diligentia ueprouissim, cui non tanem et exitium asserat aliquando temporis diuturnitas Itaq; clarissimi olim regea summit imperatores,qui in rebus gerea dis, non selum animo magno, sed etiam consilio sunt uersati,cum orbem terrae uid his, resuarum uirtutum monume tis complessent,successionem semper imperii, utincertam, & caducam fortunae dimiserutan quam uero fortuna ius nora haberet,possessionem gloriae sibi rennuerunt Ita illorum labores 5c opera periere, fama non interqt. Huc eunde sutem aeternitatis,ae quo*,L VDO VI c E,& uoluisse imprimis,&spe fiasse arbitramur, fuit enim hoctuum: fuit sapientiae tuae: No enim credo imperia ipsum nudum

87쪽

s4 A c O B Iditas, oneri potius, Sc labori esse se et luoluptati, sed ab imperio uirtutis exeris citatione Θc fiuctu laudis appetiuisti m

in excellentiu animoru propitii semper seisitum tui maximi ac praestatissimi esse debet.Huc igitur si contendita id* potissimum a te elaboratu est ut in posteriis talis fama uerserere D' immortales qus occasio honoris, quanta gloriae opportunitas,quam alias inaudita,quam nemini unquam concessa, tibi uni lato quodam diuino,&singulari, peculi aliter tradita, prompta ubi sese offert a expedita ' Etenim cum illam potissimum uirtute gloria comes sequatur, quae ita sese exercet ac gerit, in eoq3 uim sua explicat, ut unis ueris generi humano comoda sit, rema xime tacitaris,quo opere nullu ne*m gnificetius, nec Deo similius reperiri potest : ueteres illi ex omni antiquitatis meis moria fortissimi duces, qui adcelebritantem nominis omni studio contenderunP nun quidem quod uolebrisum asseri

88쪽

cutsipartim uero maxima a proposito uerae laudis itinere aberrauerui. Suas erim . resp. imperio ut augerent conati sunt,id quod peifecerunt: at alienas resp. deuari 'staruntiat suos ciues dignitate honestaverunt: at alijs hominibus libertatem ade inerunt . Ita illorum uirtus paucis grata,

pluribus incommoda & exitiabilis fuit. At uero in nouo quoda ac mirabili, ct prorsus inusitato ducibus uincendi more , ad eos hostes debellados deposceris. quos si intactos relinquas, uehemetis

me eis noceas: Sin aute eos armis et uictoria domes:& spem illis et notitiam sempiternae salutis afferas: qui nisi a te laesi suo rin alui esse non possunt:neque ad mostum uerae felicitatis,nisi ab incommodore calamitate peruenire. Atq; illi qui nuctibi oc nomini tuo infestissimi sunt aque inimicissimi,tes asperrime grauissime*Oderunt , antequa ulla in re uiolati per te atq; offensi sint:iidem si mox illos uictos atque perculsos ab imperio deturbatis:

89쪽

R iUri o. 87rat & calamitate, tua ista omnibus comae modis atquebonis, quae in spem & cogitationem hominum cadere possunt, ad tuum & tuorum arbitriu translatis, plus tamen aliquanto uictis contuleri quam

uidioribus addiderit: Siquidem & graotius ad memoria multo est 6c praestatius sad salute,liberati summo malo, i secundis rebus augeri. O admirabile & imprimis comemorandam uictoriae conditione quae cu uidioribus summa gloria dorderit: tum uteri felicitate est allatura: in qua no minus gloriari ipsi hostes deuieti Calamitate sua poterunt, Φ nos prospe ritate: nec minus ab illis belli offensio optada,quam nobis uictoria fuerit quγrenda: hi sunt fontes uerae gloriae, tibi parari Sc in promptu, si penitus intrasre in illos uolueris:antiquis ducibus clausi, qui ueritatis lucem non aspexerunt: a nostris non animaduersi, propterea

quod plerosque parua ambitio re inbi 'quae cupiditates, animus que ad socio'

90쪽

rum iniurias paratior, quam hostiumin' malas causas & detestandas cum ciuishus contentiones abstraxit. Cives naiamque omnes sunt:qui si minus eiusdem ci. uitatis moenibus, at certe quae sane iox necessitudo est,eisdem religionis legibus . coniunguntur . Atqui multos legimus, vidimus nonullos e principibus nostris,

qui cum in castris & in bellis, di in omni. labore militati fortitudinem suam proba . Tent, tamen quod fidelibus populis ScChristiano nomini, id quod minime ab illis expediandum fuit, infesti immitesque

fuerunt,nec uirtute suam,nec consilium

Probauerunt:tantum abest ut id quod . tantopere querebant sint assecuti,ut illosa commodis uoluptatibus uitae mors:ab omni uero laude & beniuolentia homirinum,ipserum nephariae cupiditates, ocmens seditiosis consit is dedita abstraxes it non enim omnis est laudanda uictooria,sed illa commemoranda, cuius initia, aequitatem habuerunt,extrema religios

. nem,