Prolegomena de Carmine adversvs Marcionitas

1쪽

Parbar Collige Libra

CONSTANTIUS FUND.

3쪽

DISSERTATIO PHILOLOG QVA AD SUMMOS IN PHILOSOPHI HONORES RITE IΜPETRANDOS AMPLISSIM IN UNIVERSITATE RIDERICIA GUILΕLΜI RHENANA PHILOSOPHORUM ORDINI TRADITA UNA CV SENTENTIIS CONTROVERSIS DIE VIII MENSIS IUNII ANNI DCCCLXXXVIII HOR XII PUBLICE DEFENDET SCRIPTOR

CRUCENACENSIS

ADVERSARII ERUNT

APUD GUSTAVV FOCK MDCCCLXXXVm

7쪽

Quaestionibus motricis occupatus incidi in carmen aduersus Marcionitas ab incerto auctore conscriptum huius carminis latinitatem cum ab usitata elocutione otiam serreae quae uocatur aetatis ualde iscrepare uidissem, primum subsidia ad textum explicandum et corrigendum ex editionibus adnotationibusque mihi parare studui mox uero Cum harum interpretationum naturam peruersam et obsoletam minimeque hodierno litterarum statu dignam perspexissem, ut ipse mihi firmiores copias colligerem coactus sum quantopere uel nouissimi editores hoc Carmonneglexerint et prouerint ex ipsorum prooemiis cognosci potest Scrihi Cum deprauatum carminis textum Causarentur, indolem poetae uolgarem non perceperunt, quae etiam ueteres editores et interpretes fugit. itaque cum a melius et qui eum secuti sunt, Nic. Rigaltius, Franciscus Iunius, Barthius, nclr Riuinus raro adnotationibus uel emendationibus frugi aliquid in medium protulerint, saepe autem numero nulla via ac ratione temere sententias tulerint, afferendis ubique eorum notis uel coniecturis supersedere possumus et quia liber manusCriptus adhu nusquam inuentus est', textum ex editione principe a G. Fabriciosacta repetimus. De carmine explicando et tempore auctoris definiendo optime nuper meritus est Ernestus Huechstaecli, uir theologorum ordini adscriptus,

In Mignei Patro I. ser. I. tom. . p. 1052. Par. 1844 haec editores

praelocuntur: non tanti momenti uisa suere haec poemata quam ut ea amplius adornaremus commentariis Pameli igitur adnotationes utcumque exiguas et leues l)sati sui addidisse' ehi e in Tertulliani editione talia piaelatur tom. II p. 823:

carmen quod omnibus membris laborat, paucis mutatis recudi feci ex recensione Panielii, quam Rigaltius quoquc plerumque secutus est, ampliori enim labori in emendando eo ponendo par fructus desperandus erat.' De hae re interrogatus Guil de arte Vindobonensis, qui scriptorum eccles. at copias optime nouit hcnigne certiorem me fecit. Edidit Georgius Fabricius Chemnicensis anno 1563 in ' hesauro' suo, cui nomen est Poetarum ueterum ecclesiasticorum opera christiana etc., Basi- Ieae per Ioannem Porinum codicem Iol, Hero Idus rogatu ii - cum eo communicauerat uide commentarium eius sub voce retullianus.

8쪽

dissertatione diligentissima et octissima, quam anno 1875 Lipsiae Conscripsit is carmini usque a illus tempus ensissimis tenebris obruto primam lucem attulit nam et enarrando ei atque explicando non sine fructu operam impertisse et cluas res grauissimas recte statuisse mihi uidetur primum aduersarios, qui hoc carmine impugnentur, Ss Marcionitas, non Marcionem tum saeculi quarti decacle optima carmen ortum esse argumentis theologicis usus ualde probabile reddit . a me uero Romae consectum ess neque uersibus III, 275-27 et III, 297 , quibus sulcitur eius argumentatio, comprobatur neque cum noStris quaestionibus congruit, quae auctorem Africanae nationis hominem uisso docebunt ε. etiam quo Marium Victorinum rhetorem esse Carminis auctorem uoluit, sallitur id quod iam alii uiri docti uiderunt h. duae enim sunt Causae, quibus commoti modo hunc modo illum Victorinum auctorem affirmare solent primum uersus illi in Victorini cuius- clam carmine iterati, tum testimonium incerti cuius iam auctoris o XII

scripti occles. in Fabrici bibi eccles p. 6 cap. 7)y. quibus argumentis

Ueber das seudotertullianische edichi aduersus Marcionem. Inaugural-Dissertation Leipetig Achermann und Glaser. 8'.

A. Harnae k Zellachr. s. iss. Theol. Jahrg. 19 p. 114 et G. oss- mane in dissertat. de Mario Victorino sto et libro optumo Ent stehun undEntwichiunides Kircheniatein his aus Augustinus-Hieronymus Bres au1Ν79 p. 1 M)de temporis rationemveckstaedii assensi sunt haud ita Α d. ii gens et d Zeiuchristo. Wiss. Theol. Jahrg. 93, qui carmen propius ad Irenaei et Tertulliani tempora accedere autumat septem argumentatus causis sed solummodo, quae septimo loco posuit, recte affert, ut nimias quasdam Hueclistaedii argutias reiciat, quas ille de uersibus II, 186-188 et Ι, 13 ;-138 commentus est omnibus autem ceteris causis non esse uincit carmen uetustius, sed esse posse quis uero dubitabit, quin auctor carminis symbolum Nicaenum nouerit, quippe qui in uariis Christi nominibus ac potentiis enumerandis eum genitum de lumine Iumen

uocauit neque id semel, sed bis IV, 29. V, 199) comprobatur autem uecks taedii sententia meis quaestionibus longe alia ration institutis ii insea). vide infra pag. 38. uide infra pag. 37 sq.

uide A. Harnain et G. Romane l. c. Ang. Maius in auci class. tom. V. p. 382 'victorini de natiuitate, passionec resurrectione Domini carmen.' Verba sunt haec ' Victorinus episcopus composuit et ipse opuscula admodum breuia l): unum aduersus Manichaeos re prohantes Veteris Testamenti deum ueramque Christi incarnationem contradicentes alium autem aduersus Marcionistas, qui duo principia . . duos deos singunt, unum malum, iustum creaturarum conditorem et

9쪽

nixi iam ante Hucchstaecllium eliter in ditione Tertulliani, tom. IIp. 782 'opusculi auctorona Gallica prosapiae hominem fuisse suspicatus est Victorinum Massiliensem rhetorem', atque illemontius et

nuper Haussieiter Victorinum etauionensem auctorem Sse On-

tonderunt: se neutri parti fides habenda est, quoniam hic Victorinus uixit uergente saeculo III, ille uero saeculo , quod et ab Hueckstaecllio nostris de tempore coniecturis longe abhorret idoneum igitur hominem Victorini nomine praeditum nondum esse repertum videmus: neque nos alium, Cui pro certo carmen inclicaremus, indagavimus; tempus et patriam scriptoris definisse satis habuimus. Quamuis uero theologorum studia carminis notitiam et interpretationem ualde adiuuerint, tamen tantum abest, ut totum Carmen explanauerint, ut potius res climcillimas intellectu et ad auctorem definiendum maxime idoneas omisisse ut leantur primum mirandum est, quo loco Sex bibliis sacris e corpios notare operae pretium non duxerunt; quin etiam quos solus amelius in sua editione ait marginem designauerat, posteriores editiones omiserunt'. tamen ex hac comparatione ce

tissima subsidia a textum integrum restituenclum petenda esse quis est qui non intellegat exempli gratia haec appono: II, 44 sam morma uis care. Volg. I Cor. XV, 36 'insipiens tu quo seminas, non uiuificatur nisi prius moriatur II, 77. sanguine signanta posus e limina uua . Volg. xocl. XII, 12 'adspergite ex eo superliminare et utrum- quo postem'. IV, 117. hic Aaron es uirga, nucis quae germina proferi.

restitutorem actorum, alterum bonum, animarum susceptorem et indultorem criminum

3 Memoire pon serviris lyhistoire ecclesiastique V, 13. Luthardi ephem ' sur irchl. Wiss 1886 p. 254 sq. Haussieiter consensui

illius in Ioannis apoc commentarii et nostri carminis nimium tribuisse uidetur; inde ut eundum auctorem concludamus, non cogimur. Verbi causa de illis quater Sex ali apocalypseos, quae uetus est significant, simillimam explicationem uersibus adstrictam in Hilaris 3 carmine de euang. u. 4-81 Pitra Spicit Solesm. I, lin) inuenimus, tamen eundem auctorem etsi in rc metrica quoque similitudines quaedam apparent non audebimus statuere.

Copiosiorem congessi indicem, qui nouae editioni addatur.

10쪽

compara uersum 176 et cod. Lugd. Num XVII, Η 'o occo ron lihus uisa est uirga Aaronis in clomo Levi et produxit ructum et protulit flores et procreauit nuces IV, 3 l. ordine suscipiens uultis sic Iradi et ipse unum hunc esse pareem, ex quo sun omnia facta, atque unum Chrissum, per quem deus omnia fecit. Volg. I Cor. VIII, 6 'nobis tamen unus eu et pater, ex quo omnia et nos in illum, et unus dominus Iesus Christus, per quem omnia et nos per ipsum Deinde qui Marcion gnosticus senserit, satis Certo O melius Scimus ex Epiphanii, Irenaei Tertulliani, anici libris neque quidquam noui hic auctor adicit' quid uero ipse auctor crediderit, quam regulam fidei secutus sit, theologi potius palpaverunt ε quam perscrutati sunt neque tamen dubium est, quin a quoque ratione homo in litteris theologicis

uersatus non pauca, quae ad carminis historiam et intcrprotationum pertineant, exploraturus sit exempli causa nonnullas Superstitiones auctoris hoc loco asserre mihi liceat, quae a carmen melius intellegendum et textum emendandum faciunt praeter cetera notanda est iu doctrinacle Christo hunc areis minisseum uocat V, 110 205. 202), hunc patris uirmis agere II, 125 174. V, 1063, hunc esse per quem deus omnia fecis IV, 33), arcam esse, per quam 'pater omnia dedit hominibus IV, 175ὶ, Au forem corporis id est creatorem hominis I, 9 , factorem mundi V,

1963, hunc patribus apparuisse V 207. II 67ὶ Mosi locutum esse V, 2IT),

Edidit Vl. Rober Parisiis 1883. per quem edd. - de hiatu cons. u. V, 43. I, 215. III, 97.

Irenaei et Tertulliani opera compilari Hueclis taeditus iam intellexit et diligentissime locos mutuatos in dissertatione sua adnotat. Neque aliter Ἀ nachius, uir acerrimi ingeni, iudicauit uide . Rir . Theol. Jahrg. 19 p. 11T: de versasse schreibi die erke des Irenaeus und Tertullian aus.' ibid. p. 119: somit reducieri sicli de extra de 1300 hexameter sit die geschichte de Marcionitismus - ander uniersuchungon Ogen sic grossere ausheu te gewahren aus 2 nouaen II, 28, ornach die Marcionite ais de versasse thres ouangelium Paulus egeichnet habe solle und V, 10. ,2 90, Ornach si die unierscheidun vo homo interior und exterior aufi immunde gessiliri uni de altenmenschen de sein genanni haben nisissen.' Nonnulla attulerunt Hucchstacdtius et HausAleiter i. c. Cons. Tertuli adu Prax. 24 med.): ' filio facta et uerba patris admini strante. ibid. cap. 3. 2 18 et praescr. aer cap. 20.