장음표시 사용
31쪽
veris spectri Wina et elegum, mem-l qtie commensus Datus haberis rumor virum Tulino. rima: ad similatem perpetuitatemque integra et solida , et admodum aeter Da : ad gratiam et amoenitalem in
pia , composita, et in Omni sua parte , ut ita loquar redimita. VI. Quid enim est ut moveamur la pidum strue informi et inconcinna, nisi ut quo ea quidem maior sit, eo iaeturam impensae magis vituperemus . et ineonsideratam coacervandorum i
pidum libidinem dei temur λ NeeeMitati satisfeeisso lexe quid ei perpusillum est e commoditati prospexi e ingratum . ubi ossenderit operis inelegantia. Accedit quod haec una de qua loquimur , commoditati . atque et ain perennitati plurimum asseri adiumenti.
Quis enim non secum agi commodius affirmabit, ubi sese intra Omalos, quam si neglectos intra pariet a receperit: aut
quod alioquin tam obfirmatuiti essiet ulla hominum arte poterit. quod ab limmitium iniuria satis munitum sit. At pialebritudo etiam ab infestis hostibus impetrabit, ut iras temperent , alque inviolatam se esse patiantur. ut foeaudeam dicere . nulla re tutum aeque ab hominum iniuria atque illaesum suturum opus, quam formae dignitate aevenustate. Iliae omnis eura , omnis diligentia , omnis impensae ratio con serenda est, ut quae seceria cum talilia et commoda sint, tum ei praecipuo sint ornatissima ac perinde grati
εima , quoad qui spectent, nulla in re
alibi latiliam erogatum eεse impensae
malint . quain isiliitie. Sed pulei ritudo
atque ornamentum per se quid ait , quidve inier se disserant soriaMis an, mo apertius intelligenius. quam verbis explicari a me possit. Nos tamen br vitalia gratia 1 e destitemus: ut sit pulchritudo quidem eerta eum ratione conis cinnitas universarum par sum, in eo
euius sint: ita ut addi aut diminui, aut immutari possit nihil, quin imprinhabilius reddat. Magnum hoc est divinum quo persciendo omnea vires artis
32쪽
I. 36. M oros enim e mcor tis immolatis, quae macelatur in locis qui- et ingenii consumuntur; raroque vel ipsi naturae cuiquam coneessum, ut iumedium proserat, quod plane absolulum , alque omni ex parte persectum sit. Quotus , inquit illo apud Cicer nem, Athenis extat ephaebus pulcher Deesse aliquid spectator ille formarum. aut plus esse in his quos non prob rei intelligebat, quod ipsum eum pQ-ebe mis rationibus non convenireL Illis , ni fallor , adhibita ornamenta houeontulissent , sutando , operiendoque . si qua extabant deformia , aut eomaudo expoliendoque venustiora r ut ingrata minus offenderent et amoena magia deleetarent. Id si ita persuadetur . erit quidem ornamentum quasi subsidiaria quaedam lux pulchritudinis , atque veluti eomplementum. Ex his palere a bitror , pulchritudinem quasi suum et
innatum toto esse perfusum corpore, quod pulchrum sit: ornamentum au tem asscii et eompacti naturam sapere magis, quam innati. Rursus sic eat ut
prosequar. Qui ita aedificant, ut quaa aediseent proba i velint, quod vella debent qui salem habent, hos eeria
sane ratione moveri. Faeere quidem a liquid eerta eum ratione artis est. B etam ieei reo et probatam aedificati nem , quis negabit nonnisi ex arte po se dueip equidem eerte ipsa haee pars quae circa pulchritudinem oreament que versatur, primaria omnium, quum sit hujus nimirum ipsius pariis aliqua
certa et constans erit ratio, atque ars,
quam qui negligat , insulsissimus est Sed sunt quibus ista non probentur,
dieantque solutam et vagam esse quamdam opinionem . qua de pulchritudine, atque omni aediseatione iudieemus; et
pro cujusque libidine variam et muta-hilem esse formam aedificiorem nullis artium praeceptis adstringendam. Cominmune id ignorantiae vitium est, quae neseias necquicquam esse prosteri. I. Vetus a Demet io usque duetum institutum non modo urbibus et oppi-
33쪽
Peneiadoro , qtiiae Pristitia tetrudo se retinetis.
re , et tisti et docoro quale sit sti- ωrtim , habet desinitum.
III. to. Hi in contiqui I cum in
omnibus Op rilias ordinos tradorent, id maeimo in nedum Mortim, in i s vretim titisses of cti Pae aeternae solent ρermanere.
commvis imponiam tir, copimiorum genera Dariis Oocahisis nominata, rum nec proprie Ut s srmm triarum,n c columnarum gentis ti ira i nominare possumus: sed ipsorum ν enltitia adurari et commiaritia ex corin 1iis,
dis, verum etiam in dies eastris ponendis, ut ieeora depastarum illi e pe-eudum inspectemur, quo sint habitu et colore. quae si sorte xilio insecta apparuerint, vitandi loel insalubritatem
Praeseseruntil. Maximorum aedificiorum maxima oportere esse inembra. Quam quidem rem ita observarunt Veteres , ut cum caetera, tum et lateres ponerent publi-
eis ei amplissimis aediseiis maiores , quam in privatis. II. Ei patent quidem atque admodum in promptu extarii laudes et vilia maximo publieorum operum, in quibus magis ad se despiciendum , nescio quo pacto trahit . quod indecens est quam ad se admirandum quod pulero
persectum et omni ex parte alia litium constet. Ae mirum quidem quid ita sit cur in ente natura et docti et in I eis omnes in artibus et rationibus reis rum, quidnam insit, aut recit aut pravi eonfestim sentimus. Estque praesertim in rebus eiusmodi sensus ocul rum unus cinnium acerrimus: quo si,
ut si quid so obtulerit , in quo aliquid
cursum, clauditans, redundans, inane, aut inconditum sit, illico commoveamur et lepidiora esse desideremus. Cur id a eidet non omnes intelligἰ-mus; at qualis ea sit ratio exequendi non e ii omnium explicasse ; sed amlum in ea re bene eonsuliorum. Bene quidem eonsuli; est omnia praecogitasse et pra stiisse animo et mente, ne in opere aut perseiundo aut iam citi. soluiti dicendum sit, hoe noluissem ,
quam illud maluissem. VII. Tria igitur eapitulorum genera
invenia sunt . quae peritorum uatis re
ei perei. Dorieum s tametsi hoe ipsum apud vetustissimos helruseos in usu suisse comperio in Ionieum et Corinthium. Et quid pulos esse causae γ Numerus eap iulorum dissimilium passim ossenditur , quae magna eum exquisita dili. genita essecta sunt ab his , qui rebus
34쪽
el pta natis, et Doricis indomus, quo
ρmriariam tramalalae subtililutem. V. 51. Non mimis si qua exiguitus copiarum, id est, marmoris, maereine, reliquartimque rerum quiae Parantur in vere , defuerint, ρatimium Gmore aut adiicero, dum id ne nimium in robe sal , sed cram sensu , non orie alienum. Hoc auum, si Arischis Itis erit usti mphus, practer
ingenio mobili, solertiaque Mon feru
dom rationibus cin porticibus 9 quobus in aedibus sacris , scripsi. Atiomenim in Deorum templis deboni hisbere grapitiat m, alium in Porticibus eleaeieris operibus subtiliavit m. VI. 17. Alia enim ad maritim species raso ridetur, alia in excesso: non iam in concluso, dissimilis in ver-
a. 47. Non enim omnia eisdem ritionibus agi possunt: sed stirit aliqua, quae eo laribus non magnis, ab militer munia feta habent sectM :
novis inveniendis studuerunt. Nullum tamen sese exhibet, quod merito praeliis comprobes, praeter unum id, quod, ne quid omnia ab exteris accepta reseramus . Italicum nuneupo. Corinthiorum enim sestivitati adiunxit delitias ionicas , et ansarum loeo pendentes convolutas affixi r opus gratum et pedi quam valde probatum. l. Nam eonsuetudini quidem in plerisque vel repugnara gratiam tollit, vel
assentiri aemolumenio est, atque egregie conducit. Quando ita eaeteri probatissimi Arebitedii laeto attestari visi
sunt, hane seu εloricam, seu ionicam, seu corinthiam , seu lbuseauicam partitionem omnium esse commodissimam, non quo eorum descriptionibus trans. serendis nostram in opus, quam adstrieti legibus haereamus: sed quo idem admoniti novis nos proserendis inveniis eontendamus , parem illis , maioremve, si queat, frueium laudia assequi. II. Idcirco vetus optime hediscantium mos milii quidem semper probabitur , ut non perscriptione modo et pictura , verum etiam modulis . exemplariisque , iactis asserula, seu quavis re, universum opus, et singulae eunetarum partium dimensiones, de consilio instruetissimorum iterum . atques blerum pensilemus. atque examinetur , priusquam aliud aggrediare quod impensam , aut curam exigat. In miam lis vero ducendis dabitur , ut regionis
silum et areae ambitum et partium numerum atque ordinem. et parietum sariem . et ieeiorum firmitatem , et omnium denique rerum . rationem et con formationem . pulcherrime speetes ab
que consideres. Et lieehil istie impune
addere . diminuere . commulare , inninuare, ac penitus pervertere, quoad omnia reele conveniant et eomprobentur ..... Boe praetermittendum necqui
35쪽
turantur , cum is et a fabris , et alidiotis patiarur accipere se consilia. III. 6. Namque non potest aedes talia sine symmetria atqtie Proportionem ionem holero compositionis , nisi ut nil hominis bene figuriati membrorum
habueris exactam rationem. Et seq. IV. 5. Cum inmissent cestinanias collocare, non habenses symminfrias earum, 'H q reentes qtiatis rationi-hus evicere potioni. titi et ad onus franiam praene idoneae, et in averiti probatum haherent Mentistrat m, dimensi sinit . pirilis pedis pestigium , et eum Moenissent pedem sextum Parrem esse otii linis in hominP , uti incolumnam trans Hreunt, et qua cria sim lino scortine hasim sevi, eum eam sexies cum cultius in ahi linem seriareunL RU Doricis eorum inritis corporis proportiomem es firmitatem et in itistut m in aedi iis prae- Mure coepit. Item mura Dianae constimore aedem Vtiuerentes noui generis speciem, iisdom oestigiis ad mulissem transmier a gracili rilem , et fecerunt pristim Columnae crassim- disrom ni Minnis Oceam Parte , ut habreri speciam excelsiorem . . . Pinsteri Mero elegantia stillii ut que judiciorum progressi et gracilior tis
quam censeo, quod valde saeiat 44rem , modulos suealos . et . ut ita loquar. pieturae lenociviis saleratos pro- dueere , non eius architecti, qui rem docere studeat, sed eius est ambitiosi, qui speetantis oeulos illicere et occupare , animumque ab recta disquisitione partium pensandarum admovere adae admirationem conetur.
Il. Et conseret quosdam audisse rNam interdum evenit, ut etiam istarum rerum imperiti ea dieant, quae minime aspernanda peritissimis videan
IX. Sed columnarum ponendarum modum et dimensionem, quam illi tria in genera pro trium temporum varietate distinxerint, pulcrum erit intellexisse. Hominem enim contemplati columnas sibi ex illius similitudine saei undas censuere. Itaque diametros hominis metiti a latere ad alterum latus sextam 1 ab umbilico autem ad renes decimam esse partem longitudinis invenere. Quod ipsum timui sacrorum 4nte pretes advertentes arcam per diluvium saeiam ad hominis sgurationem autumant. Ad tales dimensiones fortassis columnas posuerunt. ut essent aliae ad basim sexcuplae , aliae vero decuplae. Sed naturae sensu animis innato , quo sentiri diximus concinnitates, tantam istic erassitudinem , et contra hie tantam gracilitatem non deeere monili arudiearunt utramque. Denique hos inter excersus esse quod quaererent existima. run L Ea re arithmelleos in primis in-etiali ambo illa extrema in unum e gere , et summam iunctorum per mediam divisere. Ex quo eum qui a senario et denario numero spatiis comis paribus distaret, numerum esse octo Darium comperium Deero e Psaculi, atque adeo ea de re longitudini eolum nae oeties diametrum dedere basis, etio eas nuncupavere. Doricum vero e
Iumnarum genus, qnia erassioribus debetur aedificiis eadem ipsa ratione, qua
36쪽
ionicum habuere. Namque iunxere quidem minimum illum terminorum quisuit sex medio huie constituto ionicis,
qui suit oeto , et saeta summa est donum et quatuor. Hanc summam divisera in partes aequales , et datus est inde numerus septenarius . ad quem
vomerum duxere Dorieas . . . Tum et
graciliores quidem quas Corinthias. Itaque novies diametrum imi seapi dodere longitudini eorinthiarum columes rum: Ionicis oeliea: Dorie s septies. S. I9. Longius non progredior in ea comparatione instituenda, quum iam exaltatis abundo eonstet . quam solerter Leo Baptista Vii xii dieia collegerit ,
ipsaque suse et eleganter exposuerit, Scriptoris nimirum quem sequitur quem laudat, utcunque ah ipso nonnunquam dissentiat, ipsumque subinde earpat. Quod autem linguae minus exeultae vitium eidem tribuatur , ac etiam mel hodi, ut supra innuimus, id vero expendendum maturius est. Ipse namque Vbtruvius in praes L. V. priori obiectioni Oeeurrit. Non onim, inquit, de Amiatiumra sic scribitur, ut historiae, et memiam. Ustoriae per se tenent Ioviores e habent enim n artim rerum Martias expectationes; ρo matiam vero, Ciam miritim metria, et pedes, ac Derborum elegans dispositio, et sententiarum inter personas , H ν otium distinctia montimciatio , prolectando sensus legentium , perducie sine offensa ad summam scriptorem terminati m. Iu atit m in Aris uecture conscriptionibus non potvit feri, quod is hiati, ex artis prvpria Necessura e concepta, inconsueto sermono Ohjici I sensuus Obscua iratem. Sed
etiam nostro hoc aevo, quotus est quisque, qui iure notare linguae proprie dieia vilia suseeperit in Aueiore Classico ae vere latino, etiamsi daretur ipsum non Augusti temporibus soruisse, sed Titi Imperatoris, quemadmodum nonnulli arbitrantur λ Qui ita in loeis, ubi singulares ipsius ariis praeceptiones non
tradit, aut materias aediseiorum recenset, aut mael inarum artiscia non evolvit , eloquenter etiam seribit, ac nervoso st3lo utitur , ut in pluribus librorum suorum proemiis , et in quibusdam historicis narrationibus p Quorsum est, cur
Barthius earpat cogitationis in Arehileelura desinitionem a Vitruvio traditam . ut sit etira smari plena γ oblitus nimirum cogitationem Vitruvio signiscare etiam aliquid solerter propositum, ut in praes L. II. emiuriones eι formas os m. Ego vero aut plurimum salior, aut in illis Vitruvii verbis vocabula per-eipio , quae ipsius mentem proprie et egregie explieant, atque breviter. Nim rum dispositionis in Architeeiura species per Iebnographiam. Ortographiam, Se
Nographiam exponuntur. Hae autem nascuntur ex inventione et cogitatione. 1n enlio est quaestionum obscurarum explieatio, ratioque novae rei vigore mobili reperta : quae scilieel non a praeeeptis , non ab imitalione , non ab diuturnamentis in rem propositam eontentione, sed ab animi quadam vi dependet, se .liei quadam eombinatione disparatas ab invicem notiones colligentis. ut novum quid oriatur. Cogitatio vero est eura . nimirum sollieitudo studii plena . et industriae ae xigilantiae , hoc est nunquam intermissa pro oblinendo proposito esseeiu eum uoluptato. Qui enim id obtinere sibi proponit, invenia meditatur assidue, ac sollieite, ne quae inventi male ordinet , aut simplieitale ressi motalis deseriali se se erassis Hisdiam fros in ahirudinem colamnae D ricae , Ionicae Ocio semis conati --
dicistir, uirginalis subes gruestitutis
37쪽
dat insipida . aut ornamentis luxuriant a. aut dispositione Inconcinna. Nam ut sapienter Leo Baptista iij i In re omni . inquit, mimarium Orniam tum est rore omni indecentia. Eris io tir decens partitio quiae sit non intorrum ,
nori confusa, non pertrirbata , non dissolaria, non ex male convenienti scompacia ; eri ques membris non nimium mtitiis, non nimitim mintilis, non
in iam uastis, non nimium dissonis, atqtie deformibus , non quasi a coelo corpore distitiis ac dissipatis: sed erunt omisia pro nis iis et titili Me , et tractatione rortim agendiartim ilia di sinitia , ilia e liciaria, ordine, numero, amplutidine, collocutione , tie nianum parrem totius veris sine aliqua necessituto, sine mulara commoduliate, sine gristissima partium concinmitin offectum intelligamus. Quis autem dubitet ad haec obtinenda curam studii plenam esse adhibendam, et assidua quadam sollicitudine et industria opus esse γ Nam qui novum aliquid molitur, illum tam multa praecognoscere necesse est, quae alii in opere iam perlaeto, et eum viderint laudabunt, aut improbabunt. don ideo negaverim , quasdam minus nitidas expolitasque dieendi rationes in Vitruvii ,eripiis eurrere, si conseratur cum latinae eloquentiae sotilibus Historieis, Poetis . Oratoribus. Potuisse Celsum de Arte Medica se Mentem, latinae linguae elegantom usum inducere, latendum est: ad id vero non contendit vitru ius , quemadmodum in s ne cap. I. L. I. professus est. Quod autem eidem obiicitur se vitio methodi, ae de augmentis, quae ad Artem maxime pertinent, om- missis . ae de aliis quae ad artem immediate non pertinent pertraetatis , ut ut verum fuerit, non infert lamen , ea quae ab ipso pertractata suere, non soroartis ipsius aemolumento. Methodi vero vitium non aecusabimus in libro , qui non ad tyronum institutionem , sed ad eorum utilitatem quorum ingenia cultu aliquo literario et artis rudimentis imbuta suerint et informata.
S. Io. Gravissima demum causa , ob quam Vitruvii libri plurima a dissetiliates obtrudunt, eorruptio multiplex texius ipsius est, laetura set ematum . quae Auetor ipso addidit, et ipsa Interpretum opera in eodem illustrando. Si enim loea eorum librorum disseiliora et obseuriora considerentur , ex hisce sontibus majora impedimenta haberi constabit. Vitio quippe exscriptorum insueta quaedam artis xoeabula propria multimodis exarata suere , et nonnunquam sero imitando depleta, ut nihil signiseent r notae compendiaricio male intellectae,
aut cum errore evolutae, aut numero auctae et ad arbitrium inveniae: annotationes marginibus paginarum ab studiosis et erua lis appositae , in texi iam ab exseriptoribus induetae, multiformem adeo textum ejusdem Auctoris reddiderunt , ut non e ieelura modo, sed divinatione nonnumquam opus sit , ad genuinam lectionem realiluendam. Aee uni error a ex Dumerorum Notis, qua exscriptorum osellantia vel a veris desciunt , vel redundatit , vel inclinati ne signorum numeros a veris diversos mentiuntur. Ea de re Leo Baptista
sal: me . inquit . peto ex his, qui hoc nostrum opus exscribent, n- ros qtii recensebuntur, Mn f ris , a d nomini a Iutinis lueris reserant, uti sis duodecim, o inli, qua tigintia et Pissmodi, non xv. xx. H. Et iterum sal de trabeationis partibus . ipsarumque mensuris tractaturias hie issertim, inquit, meo tib lus , qui haec exscribenι, et iterum, at e iterum peto, Mnumeros qui recensebiantar, non figuris, sed stiis integris nominiatis e lilii Lib. VI. φὶ Iab. VII. α) Iah VI.
38쪽
cone , quo minus Malantur erroribus. Sehemata vero, quae uariis in locis, ubi thoe praesidio opus esse arbitratus Vitruvius, adiunxit, omnia periere, salo quodam singulari neminem exseri plorum ea gehemata etiam ruditer delineandi facultate praeditum fuisse. Illa tamen interpretum industria restituta suere, non autem ea evidentia. qua disseultatihus satissaeium fuerit. Hujusmodi sunt, quae de inamillis imparibus, de voluiae Ionieae deseriptione , de columnarum ent si, de harmonia Eeheorum in theatri eonstruetione , de Gnomonibus deseri-hendis, de Cochleae positione Aueior tradidit. Eltimo loeo multiplex Vitruvii Interpretum studium laudandum quidem , non levem tamen huius lectionis dissiculiatem assert. Nam collatis inter se eodicibus, eomparatis iFius auctoris
locis variis , veteribus observatis aedificiorum monumentis , scriptorum aliorum veterum adduetis testimoniis eoniecturas ae rati inationes instituerent, textum
ex ingenio restituere eonali sunt nimia alii codicibus adhihi a sile, alii nimia indueta emendandi lieentia. Bine , ut ab eruditis seri solet, in diuersas
abiere sententias, quas conciliare saepe disseile est: tum et multa ad eruditi nem eo agerunt, quae etiamsi uberem doetrinae segetem contineant, attentionem tamen mirum in modum distrahunt aut extennant. Dat. Quae de patria ae Vitru ii praenomine et eognomine , tum de aevo quo floruit suosque libros conseripsit, instituuntur ab eruditis disquisitiones, e pendendae modo sunt. Ae priores illae duae eruditissimo pertractatae a Poleno in annotationibus ad vitam Vitruvii a Baldo e seriptam , quae in Gere. Vbtruv. II. habetur, ad id suadendom dueunt, ut vitruvios praenomen Marcus, cognomen Pollion hiluerit , ae Patria Fundanus esset, vel Formianus. Neque amplius in hisce immorari praestat, cum dubitationes quae excitari possunt, in genii potius subtilitate et abusu , quam probabilibus rationum momentis pondus aliquod aequirant. Cravior est disquisitio eirca aeuum quo Vitruvius floruit . quum ipsa ad auetoritatem eius Scriptoris in Arehitectura statuendam sacere po sit. Nam non tenuioribus rationum momentis contenditur Caesaris Augusti aevo soruisse , eidemque libros suos inseripsisse , quam quihus eiusdem aetatem ad espasiani ae Titi Imperatorum aeuum orae reserendam ostenditur. γω - utrios irae sententiae assertoribus argumenta proseremus.
I. I ii xius sit Maraeam in Cappadoeia nominat. Constat e Futropio, Suida . aliisque nomen illius eivitatis a Tiberio mulatum fuisse in nomen Camsareae. D. Hieronrmus in chrom. seripsit. Tu ritis natatos reps ad se per Nanditias moenios nunquam romisit: in quiatis et Archelatim Cama locem , cujus regno in pr inciam perso, Maracam nohilissimam eisiliatem Caesaream appelluri justi . Vitruvius illiue praeeessit eam Dominis mulationem , a cus enim Caesareae nomen adhibuisset. II. idem sui Trallium eivitatem memorat tamquam existentem. Ea vero iuxta Euaehium m Chron. , aliosque , anno anto vulgarem aeram xxv I . terrae motu , e erea fuit p. nitus. Quamquam binae eivitates hoe nomine in Asia mknore suerint . quae non satis a seriptoribus distinguuntur. Ille terraemotus - billae versibus praenuneiatus suit: A1t Trallihus vieina Epheso Aueeussa tremente Terra , compositos muros . hominiamque labores Diruet, et latices serventes terra refundet.
39쪽
III. Idem quod Trallisua Magnesiae quoque eontigit ; hane tamen pariter Vitruvius existentem nominat sit. Ex eo vero quod scrimerit sa) inter Magnesiae et Ephesi sines, videtur Trallium civitatem a Vitruvio memoratam suisse eirea Maeandrum et Magnesiam.
IV. Zama Afrorum eixitas ab eodem dicitur s3l. Ea sunditus eversa a B manu suit aetate Sirabonis sol , nimirum e rea sinem imperii Augusti, aut initium Tiborii. Vitruvius thiive anie eam destruetionem scripsit. Quod concordat eum Birili de Bello Asrieano eap. st. R x inferim. inquit, Iuba, ut eae
praelio Iugerat, tinia etim P tr D DI Mira in piliis Llitundo , tandem , n etiamis itinerum confectis , in re vim pervenit , aliae ad oppidum Zamam, tibi ipse domicilium . eonjuges, liberosque habebat; qtio ex etincto regno omnem Pecuniam , carissimasque res comporraverat, γω e inuo hella op rihus maximis mumierat a Mit. Probatille quoque est itruvium hoc bello interfuisse Caesaris contra Seipionem . Iubam , Petreium , Labienum , eie. aevidisso muros quos Iuba eonstri xerat.
V. Fdem Augusti l si nominat, quam una eum Basilica ipse Vitruvius aedi.
seavit in Colonia Fanestri. In ea expressione bina notanda fiunt quae plurimum faciunt ad statuendam emeliam Vitruvianam. Primum est, quod eo tempore Augustus nomen hoc , seu titulum tenebat . alterum quod eidem templa dieabantur. Prius illud evenit anno DCCXIII. V. C. . trit ni a Dimirum anuis ante aeram vulgarem iuxta Chronologiam si onianam: vel DCCXXVll. V. C. seblicet annis vigintiseptem ante aeram vulgarem iuxta Fabricium aliosque et ro- nologos. Alterum vero at quot post annis. Nam principio Augustus eonfianter recusavit Templa sibi dieari, ae deinde id eoneessit ea eonditione . ut simul Romae diearentur. Ille tamen Vitruvii loeus monet hane AEdem Augusto solidieatam fuisse, ae praeteritum fuisse nomen Roma r adulatione eatenus gliaeente. Praeterea ex ea dieondi ratione qua Vitruvius utitur, insertur eo tempore Augustum vixisse , seeus enim . romano more . seripsisset aedem Divi Augusti , ut alibi Diotis curare. Divus Iulius ab oodem seribitur. In Deorum quippe numerum relati orant Imperatores. qui de populo bene meriti fuissent. Augustus ipse vocari solebat Diui Intii filius, etsi adoptivus tantum esset. Ex hoc igatur cerie concludere possumus Vitruvium auos libros in publicum emisisse post annum 723. aut a . V. C. . dum Angustus viveret, qui decessit anno XlV. aerae vulstaris, atque ideo huie Imperatori eosdem inseripsisse . ae litim Caesarem suisse quem Augii ii Parentem vorat in Proemio libri primi. I. In hoc proemio seribit. Imperatorem nititiis aedi asse , et nunc aedificare ; ex quo dedueitur . Vitruvium de iis loquutum fuisse quae post annum 73o, aut 73 a. condidit; nam ex anno γα 3. post vicium Antonium et Cleopatram , usque ad dielum annum vix opportonitatem alleuius aed seii eo truendi habere potuit Augustus , et quae e sirueta suere impensis et directione Agrippae saeta suere. Atque uerosimile est. Vitruvium alludere ad eivitatem Ni polim, quam Augustus in Aetio fundavit ad aeternandam memoriam victoriae, quam contra Antonium obtinuit; aed dubitandum non est indieari aedificia, racie Bomae condiderat, et quae a Suetonio lsi recensenturisti m. s. eto. - s s. et sa. VnI. I. 38. ibi Vil. s Si ni Vall. s. 38 si Iab. XVII.
40쪽
VII. Nam Quirini Doricam memorat sit. Si illa est quam Augustus ae disi xit , aut magniscentius reaediseavit, insertur Vitruvium suos libros in publieum emisisse poli annum 334. v. C. , quo anno constructum fuit templum illud iuxta Fabricii eomputum ad Dionem. Id uero Templum Quirini suisse.
quod vitruvius memorat, suadet ipse D o , qui septuaginta sex columnis orna. ium suisso tradit, qui numerus respondet Diptero quod a Vitruvio deseri-hitur.
VIII. Templum Fortunae equeste s ad theatrum lapideum memorat sal ; id
autem indieat unieum theatrum eius structurae Romae eo tempore suisse, quod haud dubie Pompeianum fuit. Id ipsum confirmatur , ex iis quae habet L. V. et X. i3j. Ex quo dedueitur, Vitruvium suos libroa conscripsisae ante annum Ias. V. C. iuxta Dionem Cassium, quo anno Siatilius Taurus theatrum sisam aedi. seavit. Lapideum autem ab ipso vocatum fuisse, conjicere possumua. mutatis
adeo rebus imperii, et Caesarianis partibus addicto. Ad theatrum Marcelli referri nequit ea indieatio, eum illud A. V. C. 43. dedicatum fuerit, juxta Fasios Consulares Atiotimos, Dionem, ae Plinium lέ ; quo tempore alia
etiam theatra permanentia erecta sunt, ut ex Strabonis v. colligitur.
IX. Caius Iulius is, Massinissae silius, euius erant totius oppidi s Ismue lagrorum possessiones, eum patre Caesare militavit. Verba sunt Vitruvii loco etiato: Ir, inquit, homitio meo usus este ira Dotidiano conolam necesse Derialde ρhilologia disputare. Censuere nonnulli hune Massinissam, Cati Iulii pa .rentem, suisse eelebrem illum Massinissam Numidiae Regem Romanis foedere et amieitia eoni unetum: uerum eum illo anno V. C. soa. decesserit, seri nequit, ut suorum filiorum aliqnis eum Caesare militaverit . qui annis quin inaginta post natus est. 1line putavero aliqui depravatum hie textum esse Vitru vii, neque Massinissa legendum esse. Calianus textum sic emendavit: Cajus δε- litis Masinestire si itis cum patre sub camare miluuini, perinde ac si Augusto dixisset: ctim Putre ruo caestire milii est: sere ut aliis in locis praeter praemia hanc scribendi rationem servat. Sed gonerati in tum Vitruvius , tum eaeteri Scriptores Veteres Imperatorem Parentem Populi. Patriae litienter dieunt. Porro Laius Iulius non ipsi Caesari seruiit, sed eidem eum patre Caesare aer- viii. Non soli stitis primi illius Massinissae. sed alterius recentioris, eui Pompeius Magnus Numidiam uiariae ereptam restituit. Plutarchus quidem hune non Massinissam sed Hiempsalem appellat; tamen si pro Hiempsale intelligit s-lium natu minorem Mieipsae . qui Iubae maioris Pater fuit. s quando quidem alius Hiempsalis Historici mentionem non faciunt j quem Caesar devicit, erra vit Plutarchus , quum a Iugurtha fuerit inter eius aliquot annis ante natum Pompeium, nimirum Hrea A. V. C. 636. ad Pompeius Domitium Hiarbae so-eium devieit A. V. C. 66s . neque potuerat proinde Pompeius Numidiae regnum Hiempsali restituere lot annos praemortuo. Credibile est, Regem Numidiae, cui eoronam Hiarbae ereptam restituit Pompeius, Hiempsalem vocatum sui se , quod alterius Iliempsalis esset situs , Nieipsae siti, simulque Massinissa pravi nomen retinuisse, quod Romano more seri consueverat. Quod si ambo haec nomina servabat, ut probabile videtur , nulla superest necessitas emendandi Vitruvium , ieiorem, Plutarchum, Sallustium. Neque mirandum est, quod