Aeliani De animalium natura : libri XVII = Ailianu peri zoon idiotetos biblia 17

발행: 1784년

분량: 898페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

581쪽

pectorales. uae quidem omnia adeo obseure et male a Greet versa. ut intel Iigi vix possent) in nullum piscem melius quadrant. nisi quem Lubium piscatorium hodie dicunt. Non opus esse puto

singula latius exsequi superest tamen, ut illos, qui notas omnes a philosopho positas LOphio Linnaei accommodare velint, acim neam exemplo Aripotem veteres pinnas pectorales et ventrales tanquam solas ad inlitum piscium necessarias, et pedum vicem g rentes. omistis reliquis, numerasse. Vidit hoc etiam poli Ronae istium L. G. Gronotrius ad Planii Libr. IX. p. 8a. Branchias igitur in latere stransversas habet rana, non spinoso tamen sed curiaculari opercu o tectas qua quidem nora philos, phus eam a reliquis cartilagineis cum planis tum oblongis piscibus separata Bran

Chiae utrinque ternae post pinnas pectorales sitae spiraculo post

venerales aperto patent. Praeterea partu etiam a plerisque carrilagineis differre ranam . nec vi Mum animal, sed ova dura edem tradit Arsor eges pluribus horis. Primus est H. A. UI. l . O -

tilaginei quidem foetus sine civor pariunt enim intra se ova, et a Ulle'nr. er excludunt praeterquam rata. Itaque in Codice suo βάτος pro βάτραχοe legi ite videtur; sed male, quemadmodum e iam altero lisco in fine ejusdem capitis : Caeteri musteli γαλεοὶ foetus suos et emittunt et recipiunt intra seipsos, quod idem et squarinae et torpedines faciunt Et quidem jam vita est torpedo grandis, quae Gerus intra se circiter octoginta haberet; sed aca thias unus ex mustelis recipere prolem spinae impedimento nor,

potest. Neque Vero pastinaca et rata ex planis recipiunt pro Pter caudae asperitatem. Raja etiam suam non recipit prolem, tum propter capitis magnitudinem, tum aculeorum impedimento.

Nam ne animal quidem una haec parit. ut dictum est. Etiam hic libri graeci rectius secundo loco ranam nominant. Eadem fere sed auctiora leguntur L. III. de Generatione c. 3. quae ex Versione Gazae huc translata ponam i Cartilaginei pisces persectum intra

se Ovum pariunt, mox animal foras edunt, uno excepto, quem ranam vocant: haec enim una foras ovum perfectum parit. Causa

corporis natura est. Caput enim longe grandius reliquo corpore habet, idque aculeatum et valde asperum: quamobrem nec postea suos catulos intra se recipit, neque omnino animal parit. Capitis enim magnitudo et asperitas ut aditum sic exitum impedit. Et cum cartilagitaeoru in Ovum cure molli operiatur. quod enim frigidiores sunt, quam aves, nequeunt partem circumdantem indurare in ovum unum ranarum solidum durumque est oea ρου καισιφρου , ut foris servetur. Caeterorum humida sunt natura et molli. Operiuntur enim intus corpore suae parentis. ortus ex ovo idem ranis. quae extra perficiuntur, et iis, qui intus. Deinceps docet philosophus cartilagineorum oua unicolori tantum liquore repleta Plcrumque utero, etiam persecta, ex funiculo umbilicali nexa adhaerere, atque inde nutrimentum ovo consumto trahere. Arsoletis decretum habet etiam minius IK. se'. o. cum caeteri pisces ova pariant, senus cartilagineum solum, ut ea quae cete appellant, animal parit, excepta quam ranam vocant. Ovinaturam ex Aristotelico postremo loco descripsit Aelianas noster

582쪽

Ex CVRSVS I.

XII. s. sed is sententiam philosophi, uti solet facere, ita pervemtit . ut de stravis smn errore lectorem admonendum putem. Philosophus simpliciter τεeso, Mi - ρον i. e. solidum et durum ranae dixit, quae Praenestinus Sophilia in q,eλιδας :κου mutavit suopte ingenio inepte, cum de squamis ovi ne somnia veri r quidem Ariasiaeus. De partu ranae addo locum philolophi H A. V l. II. ex . versione Goaee Foecundissi ina piscium omnium halec videt esse, cartilagineorum vero rana. Verum quod de facili pereunt. hinc fit, ut appareant paucae. Conferta enim parit ova simul juxta terram. De felle ranae obiter monet H A. II. i s. quosdam pii eri vel intestinis adjunetu in gerere, alios scinorius a jecore, alios propius, ut ranam, elopem et reliquos. Ubi Gaza in grameo Codice etiam βατοe legisse videtur δ interpretatur enim ratam. De rana quidem verum esse, quod a philosopho traditur. docet anatomia partium interiorum descripta primum a Georgis Enso ad Charistonum in Onomait. Anim. p. i o. instituta, deinde vero repetita et aucta ab Emm. Mevigio in Mi Reil. Academ . Natur. Curios. Decad. IlI A. I l. p. ao . atque istinc translata in Amphi theatrum ZO tomicum Valentini P. II. p. I 4. Qtiod vero ova et partum ranae attinet, standum nobis interim eri r fide Arso ei. quem in reliqua ranae natura explananda satis fidum interpretem comperimus. Recentiorum enim nominem noui, cuIus testimonio narrario philosophi aut con sirinari aut refutari possit. ovarium modo quadrifidum observavit Loenistius. et ductus Ovarii seu cornua uteri in suinmo multum angustata. Nec quicquam Ais teles speciatim et distincte de Ovis ranae posuit, sed cum reliquorum ovis, quae intus excluduntur, comparavit. Exstitit tamen

nobilissimus Anglus, Parsons. qui saccos duos pinnis subjectos ranae piscatricis, Primum quidem a se . ut putabat, observatos prolem pistis reci Dere et receptam tutari putaret: quae quidem opinio, in Actis Physi eis Anglicae Societatis No. 49 a. Artic. . proposita. quo magis sent ratiae ArsotHisae repugilat, eo majorem meretur attentionem. In eo quidem ranae piscatricis exemplo, quod possidee amicissimus Bochius, duo quidem exterius apparent sacci, sub pinnis pectoralibus spiraculo patentes. et ad c

put usque pertinentes, in quibus branchias absconditas latere putabat Videant. quibus piscem vivum examinare licumrit, utra opinio verior sit et fortasse enim hos ipsos saecos Aris teles nomine cuticularis operculi in digitavit. iPergo nunc ad explicandum ingenium, mores et vitam ranae piscatricis, quam ita delinea vit Arsoteus H. A. IX. 37. Raevulgo, inquit, de rana piscatrice cognominata et de torpedinenarrantur, vera omnino certaque sunt. Rana enim his, quae semina ante oculos ejus dependent, quorum longitudo capillos refert μῆ-oe Mixδεες , summa parte rotundata, quasi in usum escae ἐπ' ακρου δὸ τρογγυλ- ἔσπερ προσκειμενον ἔκατέρα δελέατος Meιν. in Postquam igitur locis arenosis aut lutulentis obturbato

solo se abscondit, sublatis illis capillaceis fila mentis piscatur. Dum enim pisciculi occurrentes fila appetunt, ille paulatim fila

cum pisciculis subtrahit, donec eos in os adduxerit. - Argum e to vitae hujus sunt etiam, quod saepenumero in ventriculis torpedinum mugit, celerrimus omnium piscium reperitur, cum ipsi

583쪽

s o EXCURSU s I.

sit tardissima et ignavissima. Tum etiam rana, quae caruerit praepilatis sal Dium illis capitibus, macilentior capitur. - Similiter sese arena obruunt aselli et ranae ex palia res et squalina et cumque nullam sui corporis partem intectam reliquerint, piscantur radiolis sui oris seαβσευεταε τοῖς εν πω τe t in quos Piscatorcs Uirgulas s/αρδία vocant: quas cum pisciculi ad silexerint, adnatant. quali ad algas, quibus vesci soliti lint. In postrema hujus loci parte male in vulgatis libris rana nominatur, ubi Gada rectius aiam habet. Sed is non tam cx fide codicis sui. sed auctoritate Plinii. ut puto, quam nimis saepe praetulit. lectioni codicis sui.

conlisus raiani interl rutatur. Ita Mero Pliniar IX. sc l. 6, . neci mi. nor, inquit, sol crtia ranae, quae in mari piscatrix v cicatur. Eminentia sub Oculis cornicula turbato limo exierit, ait ultantes pisciculos attrahens, donec tam prope accedant, ut ait iliat. Simili modo squalina et rhombus abditi pinnas exsertas movent specie vermiculorum, itemque quac vocantur ratae. De si de interpretationis Plinianae judicium lectori relinquimus: breviter enim adhuc percurrenda sunt auctorum veterum loca, quae candem narrationem ex Arblateis in libros suos derivarunt. Anti onus igitur Carystius c set . qui totum phili sophi loci im transtulit, in eo aver , deflexit, quod filamenta ranae in ρpsis oculis collocavit; ait enim τοῖς axo τῶν o*θαλμῶν αποκίνεμαμλοις. in Od vero μῆκος τρα- χοειδἰe pro τριεῖδες legitur, vitio librarii potius quam errore scriptoris factum et se Iam olim docui in Poriculo critico p. 1 37. Multo etiam ineptius PANaὸcbus de Solertia Animal. p. 987. radios ra. nae piscatorios cum acutabulis polyporum comparatos in collo roponit : καθίησι ταρ-όρμιαν ἀπὸ του τραχηλου πλεκτα .. Horum ineptias longe supcrat Aelianus lX. a . qui praelongos pilos vocat, supra oculos positos, in modum ciliorum, quorum extrema

asperis vel potius crassis καχυ) globulis praepilata sint. Ranam in limo abditam hos pilos praetendero in escam, et cum piscic t propius accessisse senserit, occulsis quibusdam viis eosdem subducere, atque ita pisciculos comprehendi. Aelianus igitur τὸ

τριγο υλον. rotundam illam particulam in summo filorum additam interpretatur σφαιριὸν παχῖ, globulum crassum : in quo non in

inopere reprehendi potuit; sed quod sua fide fila ranae supra ocmos collocat, ciliis Comparat, et vias quasdam occultas ex ingenio suo comminiscitur . quibus filamenta paulatim subducantur, hoc vero animadversionem gravem meretur. Superest locus Ciceronis de N D. H. 49. cx Aristotele expressus, de quo quid sientiendum sit, starii ere non possum. Ranae marinae, inquit, dicuntur obruere scie arena solere, et moveri prope aquam. ad quas quasi ad escam pisces cum accesserunt, confici a ranis et consumi. Mutilum locum esse luctores nunc omnes mecum fatebuntur, de quo tamen Diterpretes Ciceronis nihil esse suspicatos video. praeter Conr. G. Inerum in His or. Aquatit. p. 926. qui sententiam Ciceronis ita restimere integritati conabatur, ut pro aquas legeret algas. Sed gravius mihi videtur esse vulnus, quam quod tam leni mcdicina sanari positi. iniod vero paulo ante complures scriptores, qui At illot Iis locum exscripserunt, errorum diversorum reos se. cimus , Bus criminationis nunc accipe rationes . Gil ius in rana

piseatrice in portu Sabatiorum capta vidit duos pilos in vertice

584쪽

sitos, Iongitudine duorum pedum, qui quidem tanquam frumen torum sunt mi calami spicam, ita caudam geretiant. Erunnicb in Ichillyol N. Masilliensi p. 7. mandi hulae, inquit, superiori insidet

radius osseus, apice lobri membranaceo, lacero, quo piscatur,

instructus; huic radio utrinque alacet hrevis cirrhulus, postice autem timilis radius decumbens absque apice membranaceo. Si milis alius in dorso medici decumbit. - Margo totius corpqris to his membranaceis innumeris undique laeetus, id quod aliquomodo in figura Gisiani p. expressu in videmus, Magnitudo valde differt; sunt enim, qui duos pedes longibidine excedant. Haud recte radios hos osseos appellat Brannich, Cum liuocunque

pisci lubuerit, secti pollini. Rectius i itur auctor itinerarii Per Italiam facti, quod adjunctum legitur itinerario minoimi T. U.

P. tq . Versionis germanicae, comparat horum radiorum materiam cum lamellis cetorum maxillis exsectis, quorum extremitas Parti Cula carnea praetexta sit. Idem etiam in rana ad litus Genuense

magna tum rem pellate ejecta expertus est, radiis his tactis occlii- suis piscis rictuin statim aperiri, quasi ad paratam praedam. Prae terea piscis ille prope sex pedes longitudine aequasse dicitur.

Gartiton in ono m. p. I 3 o. ranam intra saxa reconditam aperi immani rictu . pendentcm ex nasi pinna cirrhum praetendere ait, quo viso pisciculos veluti ad escam accurrere, rictumque Cavitatem alicuius saxi reputantes subintrare. Quod de saxis atque inister ea latente rana dici r, vereor, ne commentum sit ipsius Cham Dioni: reliqui enim scriptores omnes affirmant ranam proi ter cor

poris gravitatem fundum maris amare. In deseriptione Lophii piscatorii, quam ad exemplum Rebellianum siccum concinnavit Martini s Berlini sthe Samm Iungen T. VI. in primo loco p. 36. cor

nicula duo nigra et acuta, seu appendices istaceae flexi lcs, novem pollices ad minimum longae, atque in tergum reflexae notantur, veluti mpra oculos potirae; altero vero p. 89. fila cartilaginea et setacea nominantur, quorum duo priora juxta imum marginem maxillae superioris, tertium vero ad eandem lineam in occipite positum sit. Posterioris autem loci sententiam probandam omnino esse, demonstrat ipsa Lophii Rebelliani imago tabula aenea

ibidem expressa, ubi ante oculos intervallo non adeo Parvo cornicula duo priora collocantur; quod item in exemplo Lophii majore ex mari septerit ricinali allato apud amicis Iimum Bisibium Be rolini observavi. Male igitur a sententia insoletis discesserunta qui cirrhos ranae piscarricis partim supra oculos, partim iii cullo reposuerunt. Porro membranaceum illum, quem dicit, extremorum cirrhorum iobum non mirum est in exemplis piscis exsiccati non apparere, cum teste ipso insoleis multae capiantur ranae, quae magno suo detrimento euiri amiserant. Quodsi vero laciniae Iobi istius membranaeei marinae aquae impulsu complic eae fuerint, sive in pisce mari extracto humore adhuc madent, facile est credere eas figuram rotundam essingere, quam Aripote-Dr voce τρόγγυλου indigitavit, quamque interpretatus est. Eosdem corniculorum iobos distincte lescriptos et pictos videre licet in descriptione Lophii alterius tradita in Commentariis Novis Petropolitanis Vol. XV. Praeter hunc insignem instrumentorum piscatoriorum apparatum, cui limilis in

585쪽

EXCURSUS I

multis aliis pistium generibus forte eundem praestat usum, in

exemplo piscis Rebelliano saccum aliquem furtum talis magnum annotavit Martini, in quo praedae copias paulisper reconditasset Wari suspicabatur vir doctus. dum in fauces reWocentur et comminuantur. Intelligi puto membranam illam , quam Rondeletius gingivarum interiore parte in maxilla inferiore, quae multum ante superiorem prominet, enatam. et in os complicatam vidit. quae quidem a maxilla separari, nisi diligenter inspicias, non videtur. Consultus ea super re filochius mihi respondit, in exemplo Reheltiano nisi membranam solutam non adesse. Ante i itur quam de usu elus sacci sis picemur, accuratiori disiectione inititu-.ta docendum erit, quam in partem cavitas illa aperiatur. Atque 'his ita constitutis superest, ut breviter locum Oppiani expediamus, quem huc reservavimus, quod ex alieno fonte derivatus esse n . his videtur. Ille igitur Halie utie. II. v. 86. et sqq. haec de rana tradit: Pigerct mollis est piscis, foedissimus aspectu. os late diductum et apertum habet. Hic igitur in locis coenosis abditus

carunculam. ParUam, tenuem, albam. tetrique odoris, quae in serne ab extrema maxilla erumpit, protensam frequenter moti-tat; ad quam cum pisciculi tanquam ad escam adnatant, tum ille sensi in carunculam Mibrantem in os subducit. donec pisces appropinquantes nihilque Opinatos comprehenderit. Verba de carum cula haec sunt graecar Oλθη, ἀνὰ σάρ,- νιταινει, ἔ-oI εκ γέ- ωιατης πέδυ . Margo quidem maxillae inferioris, uti cireliqui corporis, totus membranaeeis lobis obsitus est et quasi fimbriatus, quos omnino verosimile est etiam insidias ranae adsinvare; verum cornicula illa, quibus in vicem hami piscatur in mari, et maxilla superiori, ut vidimus. ante oculos propendent. Quare non immerito suspicor vocem in Oppiano mutamdam esse in καθυπερθε, i. e. supra, superne, ut poeta elegans cum philosopho gravistinio et ipsa rerum natura in concordiam redeat. Tetrum vero illum odoram carunculae seu corniCulorum, quibus naribus quove artificio perceptum habuerit Oppianus, statuere non possum; nec tale quid referunt reliqui, quos legi, scriptores. Quare ex libro aliquo deperdito translatum esse hoc commentum

ab Oppiano puto. Simile est, quod de veneno Lophii Linnaeus

dubia auctoritate propagavit; carnem enim ejus comestam Momitus ciere et per deliquium animi morti hominem tradere affrinat etiam Martini p. 86. Maximam veneni vim felli assignat Chari ton p. XI. Rondeletius simpliciter carnem ejus mollem, excrementitiam, insuavem, ferini saporis, malique succi pronunciat. V teres contra in usum cibi recipiebant hanc ranam, ejusque ventrem inter cibos lautissimos et gulae delicias enumerant Antiphanes C micus et Archestratus apud Arhenaevm VI. p. 286. et p. avs. Quid

quod ipse Hippocrates in libro de internis affectionibus tabe aegrotantibus quarto mense torpedinem, squalinam , rasam. galeum, pastinacam, et ranam comeden clas Ofieri λ Nomen ranae. φαυάχου, a similitudine ranae nuper natae . capite tantum et cauda insignis, quam Graeci γυρῖνον appeIlant, piscatricis vero αMέος, a piscandi

solertia invenit; idque hodieque obtinet apud Neapolitanos: Budi de 3alentes Pescheteas, Monspelienses GaDnga, Itali Plerique

Piscatore marino, aut Diavolo di mare, Lusitani, auctore Gesnera

586쪽

ΕXCVRSVS II.

Xaroebo, Massilienses denique Boudro appet Iant. Postremum nomen a Brunnishio. MulareHI scriptum ἰ ex graeco βατρακος deromtum Belonius; contra vero Ronae Litus a limilitudine amplis Itini rictus cum marsupio, quod bouisier vocatur, fitquin esse affrmat. Posthaec io itur refutatione non egebit observatio L Th. Grono vii ad minia IX p. 9o. qui affrmat ranam marinam . quando ab Arimieti inter cartilagineos refertur pisces . esse sinuatinam; quando vero excipitur, aut piscatrix vocatur, esse Lophium pisc torium, qui inter branchiales et spinosos sortitur.

EXCURSUS II.

M Callioumo. Similem in mari piscaturam exercet, quem Graeci eosque s euti scriptores latini ὐρανοσκόπον, caeli spectatorem, alii vero Propter hoc ipsum, ut videtur, nomen κα sano ν, quasi pulchri nominis piscem appellant. PI ur 3 a. seel. a . Callionymi - i

quit, fel cicatrices sanat et carnes oculorum super Macuas cons

mil. Nulli hoc piscium copiosi iis, uti existimavit Menander quoque in Comediis. Idem piscis et urano scopus vocatur ab oculo, quem in capite habet. Idem eodem libro sedi s 3. callionymus

sive uranoscopus, cinaedi, soli piscium lutei. De loeo Dip ta apud Athenaeum VIII. p. 3s6. dubitari potest: vulgati enim libri

hahenti ὐρανοσκοπος δὲ κώ ό αγνοe καλουμνοe ή καἰ καλλιο νυμος βα- e. : quati de duobus diversis piscibus seria ita iit; contra uero Romaelerius legendum putabat ό κώ μυσς - βαρυς' ut omnia ista nomina de unci urano scopo dicantur. Xenocrates de alimento ex AquM. g. s. simplιc ter urano scopum, galeos, caniculas, ct similes inter pisces male sanos recenset. Hel hos in Glossario αμερ- κοίτης, ό καλλώνυμοe di 2ὐc. coque nomine ab Oppiano Halleutic. II. acio. seqq. det cribitur piscis marinorum omnium segni stimus et voracissimus. cujus inexhausiam cibi cupiditatem usque eo procedere poeta ait, qu Mad cibo onustus in terram se abjecerit, et quispiam alius piscis eum humi stratum occiderit. Argumentum ventris insatiabilis hoc esse, quod siquis ei capto cibum edendunt, o jecerit, suam satietatem tamdiu superare conatur. dum cibus exaggeratus in os redundet. Hunc interdiu in arena abditum dorismitare, nomi vero surgere et praedam ventri quaerere; atque inde etiam vespertilionem ab aliis appellari. Ex quihus verbis per picimus rationem nominis --οιαιτης, quod κλέπτην, latronem ex mysodo intcripretatur Isti hius, quoniam latrones de nocte pra dandi causa surgunt, interdiu quiescunt, vespertilioni im instar. Ieitur idem piscis est, quem variis Graeci nominibus καλλιανυμονιουρανοσκοπον, - εροκοιτ su, et νυκτερέδα vocarunt insoleias H. A. Vi Il. x3. callionymum inter pisces saxatiles et littoreos nominat; altero vero loco II. i s. de felle ejus haec tradit: σκώ δὸ , o καλλιώνυμος ἐπὶ του - τι, ἴση se εχει μοιρον τῶν ἰχθίων, εἰς κατὰ μέ-

Eadem ex Arisoreo refert Aelianus XII l. . sed paulo a litora, quam in nostras hodie libris leguntur. Hunc, inquit, Aristoteles ait in dextro lobo jecoris copiosum fel situm habere. jecur autem ipsum ad laevum latus collocatum G IIus in sua

Aeliani versone jecur ad dextrum latus collocat; sua, an codicis

587쪽

Ex CVRSVS IL

sui fide, nescio. De re ipsa postea videbimus. Iam formam comporis et speciem ex rernam propius inspiciamus , ut quemnam e tum plicium, quos nunc cognitos habemus, intelligendum est. putemus, argum eritis certis et claris doceamus. Oppianus igitur onus scriptoruin veterum piscis formam ita depingit: του ηδη κ ψαλης τέτραπταε υπερθεν ομματα, καὶ τίμα λαβοῖνίν ἐφ λμοῖσι μέσοισι. i. e. hic oculos in capite summo sursum versos habet, os vero immodicum inter medios oculos positum. Quibus ex indiciis sielonius et Irona istius conjectura, ut puto, certissima collegerunt urano scopum esse eundem piscem, quem Veneti Soca in eapo sos in capite) hodie appellant, tinnaeus vero uranciscopum scabrum. Is enim magno, aspero et reliquo corpore Iariore capite ranae .piscatrici quodammodo sinitis, os non ut reliqui pisces ante caput sed supra habet, magnum et patens, cujus quati opereulum eth maxilla inferior, sursum valde attracta, ut inter oculosjuncta esse videatur. oculi ipsi supra caput positi recta eoe Ium ii tuentur. Nam dracunculus, rana piscatrix, raja, pallinaca, rhombus, passeres, bu glossia sepia . polypus, oculos quidem et si habent supra caput positos, sed pupillae latera spectant, non sum sum ad coclum. Recte igitur urano scopus dictus est, quem GaI nus de Usu Part. III. 3. etiam invi tym coelum semper suspicere ait. ne scilicet quisquam nimis ambitiosus sibi persuadeat, ideo hominem erectum incedere, ut coclum aspicere possit. Eadem de causa ad urano scopum refert Gesuerus glossam Hesebii g,ωδόρκας.

βρικχος ο ἰχθυς υπα Θηβαίων. .Sed di Uorsus esse videtur βρέκχοe seu νεινκοή, quum alibi idem fleomas inter celaceos pisces refert,

ex corum t-men mini ero, quos paul antea Propter vertica Iem oculorum in capite litum una nominavimus. He par urano scopi,

teste Belonis . pallidum, stomacho iit cum lγit, ejusque major pars

sinistrum occupat latus. Uesicula fellis in formam Iacrimae to- undae sub dcxtro hepatis lobo conspici tun, nucis avellanae magnitudine, hutnoremque continet oleo sitim. Ronae et us vero herar candidum ab esusque parte exteriore pendentem fellis veste a m admodum mygnam, pro ratione Corporis, felle oleum colore et consilientia relerente plenam describit: quae qui item omnia fidem Arimιelis apud Ae num non modo non infringunt, sed etiam confirritant. Reliquorum internorum viscerum atque in t stiliorum descriptioncm non satis accurate institutam nec distin te explicatam exhibent MAnius et Eon Ireius, ut adeo voracitas piscis exinde argui satis tuto non poIsit. Noctu enim veluti latronem in mari grassari tradit Oppianus, quod faciunt etiam plerique plices rapaces. Interdiu eum latere idem narrat, et tollatur Praeterea nomen ψαμ δυτης, i. e. in arena latens, quod Hess hius servat in prodidit, et ucsjFertilionis, quod Linnaeus nescio quo jure LOphio Americano tribuit. Sed de nocturnis uranciscopi latrociniis cum propter magnam ejus segnitiem, tum inprimis propter artificium, quo ventri suo praedam quaerit, a Ronaeetitio primo observa ruiti Et descriptum, dubito. oritur ex oris ea parte, quae intcr linguam et maxiliam inferiorem intercedit, membrana initio latiuscula. sensim in carnosam rotundamque apophysn d sinens, extra os propendens, qua pisciculos in luto abditus eodem pro rana piscatrix modo allicit allectosque devorat. Eandem

588쪽

quoties hibet retrahit et exserit, veluti serpens linguam. Acc dit huc teli intonium Munnichil in Ichthyologia Massilietui p. i9. Maxillae, inquit, inferioris labio intus adhaeret membrana pro- dueta in fi Iamentum angustuiri tenue, longitudine pollicem superans, quo forsati in mari piscatur. Quod νcro ibidem uir do iiiiimus haec ab auctoribus hiltoriae piscium non esse observata addit, in eo quidem erroris eum facile convincet allatus a nobis Ron δε- Iesii locus. Post Brunnichium hanc ipsam membranam cum pluribus bre toribus Cirrhis per omnem inferioris maxillae marginem dispersis annotavit Ant. Govan in Histor. Piscium P. I 8. Atque equidem ex hac gemina Piscandi solertia famam inprimis puto, ut hodie Graeci Constantinopolitani urano scopum βάτραχον, ramnam , Smyrnenses vero βῆφου vel λύχνον bu nem vel lucernam, appellent, ut testatur Forsinoi in Descrip t. Animal. I. XIV. Fere

est, ut verear, ne hac nominum perturbatione, quam antiquam reor, Oppianus etiam in eum errorem induebis fuerit, ut in rana

piscatrice seu Lophio piscatorio Linnaeι radium inferioris maxillae

solum commemoraret. Quod vero urano scopus etiam λυχυος, lucerna, audit, ejus quidem nominis rationem non video. Ita tamen etiam Itali quidam Iucrena di pelve eum vocant, teste Gesn ro. An fortasse in tenebris lucet 8 Genuenses u. prete i e. sacerdotem, dicunt, quod coelum suspicit, ut solent, qui preces ad Deum fundunt; quos imitantur incolae littoris Normanniae et IIritatiniae Gallicae, quorum illi Pretres, hi vero Pretras vocanr,m-Hamel de Piscatu T. XI. p. a s. qui praeterea aliud

ejusdem piscis Domen vernaculum Crador vel Grados annotavit. Romani M oris communi nomine urano scopum ci coitum g Dbio nem appellant, propter magnam formae similitudinem, quae e iam clarissimum permovit, ut generi Calli Onymoruin, qu reete una cum Ant. Gouan et L. Th. GDonovis urano scopum comis prehendit, statim genus cottoruin veluti maxime cognatum subiungeret. Massilienses, teste Sesonis, Ras Ubbianea, quasi album scorpionem, dicunt; Munnkhius in Ichth. Masr p. iv. Ras quasta

blanco, ut cliam nomen scorpaenae Porci Mais lienie p 3 a. male scriptum habet, vulgare vero et obscoenum Tapreon vel Rasseeon jam exolevisse refert.

EXCURSUS III.

De aeu marina seu s1ιλονς. omne Syngna thorum genus appellatione acus marinae complecti videtur Ariporeus, qui quae singularia in hoc piscium g

nere Oh servaverat, in unum hoc nomen contulit. Igitur in HisLAnim. VI. I s. piscis . inquit, quem quidam acum διλογηνὶ appellant, cum pari eradi tempus appropinquat, disrumpitur, atque ita ova foras emittit. Habet enim Lic piscis quandam sub ventre imo o τήν γαυρα και το ήτρον rimam i eu lassuram διαψυσι, veluti caeciliae serpentes s τυφλέναι ἔφεις . A partu autem viὐit. et vulnus coalescit Postrema verba in firaeco texto corrupta sunt hodie, ita enim vulgo legitur: καὶ συμψυεταε πάλis ταῖνα. Restitui

igitur veterem lectioncm ex Ptinio IX. se l. 76. qui locum Amsο- telis ita transtulit: Acus sive belo ne unus piscium delii scente

589쪽

EXCURSUS III

propter multitudinem ovorum utero parit. A partu coalescit vulnus . quod et in caecis serpentibus tradunt. Ex quo loco clarum est, olim in Aristotele lectu in suisse συμφυιτ αι πάλιν τὸ τραύμα. De multitudine ovorum minius ipse incuria sua fallas ne lectorem e iam fallere possit, impedit locus, quem respexit, Arsotelis alterVI. I . sero etiam, inquit, parit, quae acus m νηὶ vocatur.

Plurimae earum, antequam pariant, non tam multitudine ovorum

quam magnitudine disrumpuntur; et modo phalangiorum proles parentem ost usa circumdat; parit enim intra se, et si qui et tetig rit, aufugiunt. Iterum in verbis graecis aliquid turbatum esse paret; post illa enim verba : πι- ῶσπερ τὰ φαλαγγια δἐ περικέχυνται M. merae, ν βελον, ω' desideratur vox ,εοττοὶ vel 1imile aliquod vocabulum. De magnitudine ovorum idem repetit de Generat. III. 4. Parmaeus hiemem dcfinit H A. U. ii. et de partibus interioribus obiter monet II. I s. acum fel ad iecur situm habere. Denique inter pistes e regales sphyraenam et alios cum acu collocat H. A. IX. a. Praeterquam in his locis, nulli bi acus seu belones inentionem fieri ab Arsotele memini; sed in libris Z-, ωὐ depcrditis eundem pileem alio nomine, quo tamen acus si in iliter lignificatur, ἐαosta appellatum in numero edentulorum posuisse Arsore in testatur Athenaeus Hl. p. 3 s. et I9. Quo quidem argumento claro et illui ri, praeter mirificam uteri structuram . plane vincit Rondetoli, intelligi ab Arso:ele eum piscem, quem novo Sylignat hi h Ionec nomine appullatum in Systemate suo collocavit L nnaeus Illi enim non modo nulli sunt dentes. sed ne ulla quidem orisseis sura, sed foramen modo veluti in extrema tuba a cuius limili tuaine Galli plicem hunc Tro De vocant in tam exiguum et

parvum, ut tum propter ejus parvitatem tum propter rostri longitudinem angustiamque ne minimus quidem plicis ab eo hauriri

possit, sed hac veluti per fistulam ex aqua alimentum trahit. Ve tris autem rimam Rondeletius oculatus testis ita describit. Anus, inquit, in medio iere corpore; a quo rima oblonga Progreditur, in qua Ova reponi certissimum est. Equidem cum . 'uin hiemis initio cultello dissecarem, in rima ova permulta reperi. ι'roximo anno cum non Procul ab Aquis mortuis locus in mari turri iti aedificandae destinatus evacueretur, illicque maris purgamenta diligentius perlustrarem, duas acus reperi coloris diversi: erat enim altera viridis, altera pulla, in quibus cum rimam illam in spie rem, ova vidi in ea τλclusa, multosque foetus jam per et os, quorum alii masn res erant et in Uebantur, partesqtie omnes perferus habebant; alii minores: alii tam exigui et tenues, ut oculi dunia taxat et rostrum cern Cretur. Inter recentiores Physiologos primus

Brunniis in Ichthyol. . lass p p. no. lη. Paulo dii tincti uet partes genitales hu)us ecueris in exemplo Syngnat hi pelagici μου. d scripsit his verbis: Femina Portat ova sua intra membranam coriapori subtus inde ab orificio ani usque ad tertiam partem caudae adnatam. Est igitur membrana illa extus abdomini et caudae a nexa ; sed de ea verba Arsotelis εχει γαρ τινα ἔσω ὁ Is M.

cum ille rimam seu λαφυσm internam esse definiat. Nec magis Ioci obscuritatem illustrant, quae tradit L. . Gronoo ad Plinia

IX. p. Iso. omnes, inquit, Syngnatia ψ ies, inter quas et bet

590쪽

ne sertituri tempore partus abdomen aperiunt, tanqIIam per dieliadem seu bisorem ut facilior ovis sit exitus; quae Valvulae pe acto partu recluduntur et coalescunt Nimis etiam brevis est itidescriptione Syngnathi pelagici Masmquis in itiner. Palae it p. 4 6

qui infra anum canalem et ab utraque Mus parte latera abdominis reflexilia vidit in uno i sed non in altero piscis exemplo. Post trium digitorum spatium supra caudam iterum latera connasciuis tur. , idetur igitur Philosophus non rimam aliquam, ut interia pretantur, auctore Gaza, Rondeletius et Gesueras, sed potius partem aliquam seu membranam interstratam et mediam inter intestina et externam abdominis superficiem dicere; qua quidem vi opinione magis etiam co i firmat me descriptio harum partium adiligentissimo Gallo, Ani. Gouun in Histori Piscium p. a 38 tradita. Hic enim testatur partem inferiorem caudae versus anum in semianis Syngnathorum gravidis in duas laminas Planas et parallelasseeundum longitudinem dehiscere et aperiri, quas inter et ca . dam ova inclusa jaceant. 4uaerit deinde an fortasse in eo Ioeo ova excludantur uam quidem ejus dubitationem tollere pol rat locus Aripoletis, quem tamen plane ignorasse videtur, et testimonium Rondetitia. Quod si quis his testibu non contentus graviorem etiam auctorem desiderat, is audiat nunc clarissimum n

turae vatem, Pallas, qui in Spicileg. Zoolor. Fascicui. VIII. p. 33 de fistularia paradoxa maris Amboinensis, in qua natura parens levi saltu a iistulariae genere ad Hippocampum et Syngnathos Linnaei transiit, ita disterit . ut Arsotelis fidem plane confirmet. Is enim testatur Syngnathum pelagicum saepe conspici, cum de

sun ovorum seriem ventre exclusam dehiscente, dum proles ovis exclusa maturuerit, corpori adfixam gerit. Rationem fabricae sim gularis et mirandae repetit Ronduetius a duritie corticis, quo piscis integitur; quo fit ut venter distendi nequeat. Idem etiam evenire monet in crustaceis quibusdam animalibus, veluti in locustis, squillis, cancris, et oni scis, quae quidem ova sua racematim compacta in appendicibus caudae servant et fovent, donee excludantur. Quo quidem in ratiocinio m Morem veri similitudinem video, quam in iis, quae Aelianus, Arsotelis simia, IX. 6o

atque iterum XU. I 6 de tenuitate corporis et angustiis uteri commentus est. Posteriore autem loco etiam adeo ingenio suo imauiget, ut viperae fabulosu in Partum cum partu acus comparet, quod fecisse etiam Plutarchum video de Garrulitate p. sos. Via detur tamen vestigium aliquod veri latere in ea comparatione; vipera enim ex decreto Veterum, sola 1 erpentum vivum animal parit, quod etiam experimentis recentiorum confirmatum est Verum causa non erat, cur Arsotelis viperam officina lem. quae Coluber Praester audit Linnaeo, interpretaretur L. Th.

onovius ad Plinii LX. p. Igi. Constat enim hodie satis, caecistiam etiam vulgarem, quae anguis fragilis a Linnaeo dicitur, fomtus edere vivos, quos in ovario praeter alios vidit et descripsienuper Van Lier Uerhandeling over de Stangen en Adders Am. stelod. Ipsi . Verum omnem hanc seu caeciliae seu viperae institutam ab antiquis comparationem cum acu marina in dubio reli

quere cogimur, donec accuratam acus anatomen initituere et e

sequi contigerit homini nec mediterraneo, nec rerum naturae OP

SEARCH

MENU NAVIGATION