Theodori GrasuuinckelI Delphensis, I.C. Libertas Veneta. Siue Venetorum in se ac suos imperandi ius. Assertum contra anonymum Scrutinii scriptorem

221쪽

Venetorum hostis a Gradensibus contra Venetos adjuvat diis, iis concesserat, ut quiete viverent Θ fuit ergo concesso ista, non tam sita loqui liceat j beneficii positiva, quam n gativa maleficii, qua scilicet iis qui sub ejus agerent exercitu, aut imperio, prohibitum fuisse dicendum cst, Gradenses aliquo pacto laedere. Si quis urgeat, cum causam successivam habuerit, imo maxime dicendum Privilegium, atque . eo magis quod ipse Iustinianus ait extare exemplum istius Privilegii quod amplissimo epitetho etiamnum ornat θ in Chronicis Andreae Danduli; adstringi tamen id suis finibus dicendum est: Histriae nimirum, Romaniolae ac Longobar diae, quas quidem Carolus ex scedere, te quo statim sequenti s susius tractabimus, sibi depectus erat. Vnde etiam appa ret , inique cum Iustiniano, qui eum rideat agere Anonymum, cum dicit ex textu illius Privilegii videri nullum Imperio Gallico in maritima Venetia jus fuisse. Exigit quidem ipse dicti rationem a Iustiniano, eam tamen si non videt, cus cst, si videre non vult malignus. Certum est potestatem concedentis Privilegium attineri territorii finibus; certum est item verba generalia specificis subjuncta restringi ad sp .cifca. Si Gradus pars fuit Venetiae maritimae, si Dominus ejus erat Carolus, cur qui adjacentium Provinciatum Hinstrite, Romaniolae, Longobardiae meminit, Venetorum obliviscitur.γSi pars non fuit. quis non videt verba illa : , ut Goque quiete degant. ad Histriam, Romaniolam, & Longobardiam sese referre, nec ultra porrigi ΘHaec ergo Iustinianaei dicti ratio eit; quam cum ipse fundet in textu privilegi j a se visi, si quid contradicere volebat adversarius, poterat illius fidem ut saepiuscule Blet elevare,

rationem vero ut exigeret, causa non erat, cum praeter te

tum illius prilegis immediate etiamnum alteram Iustinianus subjungat ratione, quam non potuit ille non videre, nempe

222쪽

Carolum Magnum post firmatum cum Orientis Imp ratore foedus, cum ducem Istriae Provinciae praefecisset Ioahannem, quererenturque Istriae populi alteri sese insolitis oneribus, tres eo destinasse quaesitores, qui despicerent, ne populus Clerusve,durius haberentur,cunctaque in pristinum restituerentur statum , ejusdemque essent conditionis, qua ante fuerant, Graecorum sub imperio: additque Iustinianus nullam orae Venetae mentionem fieri, cur quia ex foedere li- lena manere stilo erat, nec imperium Caroli agnoscere tenebatur. Inter haec Iustiniani verba si quid intercessisset rerum, si quae lacunae, si quae sententiarum digressiones, venia sorsan adversario danda esset: at nihil hic tale, imo ex adveis a connexa sunt omnia, atque inter se concatenata, medij nihil cst. Adeo sicubi praejudicijs judicium succumbit, vel ad so- is jubar caliganmortales,

cec juvat ad Furias si cantet Phineus aures Nectastrum Thamyram picta tabesta juvat.

Frustra Amymm Venetos trique Imperi ubdito acit. Fieri id non potuit. Divise Orientas atque Occidentis imperis sibi, sibertat i suae Veneti sunt relicti. Aliud ect utrique imperio obedire , aliud neut spartibus is censeri. Pax inter Iranicum crotum facta. Veneti neutri obnoxij pronunciantur. Faroldi mens explicata.

Anguere coepisse videri poterat adversarius aliquot FLindisputatione sua. Hic vero se recolligit,& illo quod Aa a . inter

223쪽

in ter Nicephorum Orientis,ac Carolum Magnum Occide ris Imperatores, sancitum est Qedere, cautum refert,authore Blondo, ut Veneti, qui antea ex vetusti eo uetudine Constans rapolitano magisparentes verba sunt Blondi) erant imperio, legia 3 pro ise ita viverens, vi lariter utrique Imperio ob irent. Citat insuper & alterum Blondi locum, ubi sic ait, Pariter altera in parte Italia Veneti , etsi aera magis consentiebant quam Romano, non tamen in omnimoda illius potestare erant. His non contentus in Iustinianum denuo incurrir,Bardum adulationis taxat,GOS

fredi Viterbiensis fidem elevat, coelum denique terrae mis cet, ut Venetos, utrique imperio fuisse subditos, Lectori persuadcat. Equidem, sicubi unquam veracem adversarium expertus sum, hic experior, agnosco ipsum quod facere se veIle dixit, abunde pi stare, ac non quid juris sit. sed quid facti ii ' quirere. Hoc ipsum tamen lubens ei condonarem, nisi vir egregie, quod hic ipse testatur discursus, in jure vertatus, an quaestione facti, captiosis vera postponere, injustaquem pro legitimis venditare praeclarum putaret. Veniamus in rem p sentem. Utriusque Impeiij subditos Venetos facit. i P Plebis hic apud Lurium voces audire videor: Unius Rcgis ejecti loco, bino ubi imperitare quiritantis. Quid vero hoc monstri, binis eundem populum paruisse non diffiteor, ubi scissis in contraria studiis, in pίrtes illim est, aut bello civili factioiaeve, ut Rempub. hic premat, ille distrahat, accidcre posse ι verum quis hoc cvenire possep sumet eo in loco, qui utrique imperio medius, &per sic , subsistere poterat, ac neque impedire, quo minus Imperium utrimque intra fineis suos terminosque coercitum, secure subsisterct Θ Si credi debere putat Anonymus, utrique in perio Venetos paruisse, unde illa quaese, ac quidem primar- .

va parendi necesiitas ξ a situlae urbis P absit, a primo urbis

224쪽

conditore utrique. subdito nec hoc quidem; 'a quaesito

utrique imperantium jure ξ multo minus. Hactenus id sal-' tim non liquet, ac refuga dominantium Libertas, non alia jura novit quam quae a communi parente cuivis promptassent obviaque, ac ne verb0rum sim prodigus, ingenita. Obedisse Monymus si vult, I perium necesse est ut ponat, illud vero unde P an translata Constantinopolin sede, facta quoque eodem tempore divisio conventumque cccujus Im-

perio Venetum Vibs accederetὸ sin facta est aliqua, cur non adsertur Θ sin nulla, quid frustra tempus extrahimus Θiterum dico,si facta est aliqua divisio, unde tam altum Omnibus omnino, qui Historiam istorum scripsere temporum, ' silper hac re silentium Θ id ipsum sortuitum si quis putet, nec . ultra aestimandum, ad quid pactione opus fuit ὸ Iam ante obedicntiae vinculis attinebantur impetriti, quid stipulatione, ut utrique obedirent imperio Θ Apage ergo Alexandri malefieriatam sententiam, cui lare magis duos Asia Reges habere potuisse visa est, quam mundus geminos soles suinstare: ridicula sit experientia Lucani, cui - Tum terra fretum, terramque levabit G er immensi molvent Titana labores , .

Impatiens confortas erit. -

. Arduum esse eodem loco potentiam esse& concordiam, frustra Tacitus chist. q. cui & alibi mn. i a J Regni cupido. fratre & filia potior dicta est, monuerit. Frustra Carthagianensium deploraverit antistes, quos unius uteri hospitium ceperit, unius regni non cepisse consertium. Cypr. Epist. ad Demetr. Anonymo si credimus per decursum non uni

saeculi, utriusque imperij, Venerum Urbs portio fuit,

225쪽

quidem ex aequo; tamque immense rerum omnium, serium deorsum euntium, vertigine. Mansit illibata imperatoribus utrimque concordia, neque quis sibi praecipuos illos habere, aut eis prae altero dominari in animum induxit. Taceo jam eo deveniundum, ut ipsam veritatem quae nemunem po e simul duobus obedire Gominis pronunciat, scum ad ei bio si sentimus inaniloquij ream pronunciare sit nocesse; praetereo,frustra IC ''. proprium imperio,innatumque jurisdictioni & adaequatum ducere, sint individua: quibus tamen si quis recte sentire velit , non video quo pacto cum adversario ci sit conventurum.Me quidem judice salvo melius sentientium placito) tutius fecerimus, si cum ijsdem O', sormam ipsam substantiamque ab effectu secreverimus. Individuum quid est servitus, at vero studiiis diviti duos nemo neget: Individuum quid jurisdictio, at non per inde is lividui sunt juiisdictionis effectus, & cum effectu icommoda. Ut Nondum eritati, quin etiam sibi conciliemus, statuendum quod res est, Venetos quo tempore facta est divisio Orientis, atque Occidentis Imperiorum. ejus jam tum fuisse momenti ac pro talibus habitos, ut alterutri si sese illos adjungere partium eveniret, uterque Imperator jud caverit fieri non posse, quin illa cujus accessionem sese

Veneti vellent, alteram viribus excessura esset, ac tantum

non oppressura; ac proinde communi stafragio satius esse visum, ut quosnatui a situsque loci utrimque sejunxerant sibi sua haberent, resque imperij ut extra se postas, nihil ad se pertinere putarent, essentque tuta utriusque imperij set ditis cum Venetis ac sine fraude commerci L Venetisque ex adverso cum subditis Imperij ita componere se filiaque sic ret, ut assolent illi, qui nulli privatim, publiceve obnoxij, secure degunt, ac neminem cum laeserint: ne quis eos laedat neutiquam timent. Use compertum non seviet ex ipsa situs

226쪽

vicinitate, quae dominantibus ut firmissimum amoris vincimium, nunquam non praetendi solet, graviorum quaquave sim curarum, sequiorumque sere semper iuspicionum, ac simultatis non infrequenter causas enasci.His si jungimus ubcinorum odia semel concepta non eadem facilitate, qua n schismir, emori selere; utique nullam hic cum adversario

imaginabimur in proposita nobis facti specie similitudinem veri, saltim istiusmodi nullam, qualem ille nobis delineat, nedum a facti verisimilitudine delabemur ad credulitatem nullis solida ac per se subsistentia ut omittam veri simulacris suffultam, quamque ipsa, quae stultorum mater, rerum experientia, viam monstrantibus innumeris omnium omnino saeculorum exemplis confodit evertitque. Atq; hoc est

quod firmant illa Blondi, quae ipse quoque Anonymus --

tat, infunderibus illud accurate apud vetustos Scriptores legimu3 I tervenisse, ut Veneta uro Italia maritima utrumque reverita δε ratonem, pra ji uteretur legibu3, θ ve pace sive risio neutro pami tam censeretur. Nemo est qui non videat, aliud esse utrique

imperio obedire, aliud , proprijs uti legibus, &, sive bello

sive pace neutri* partium accenseri, sunt tamen haec utraque ejusdem Blondi, quem sibi si contrarium dicit Anonymus qua fronte quave fiducia volet, contra receptam praxim,ut testi fidem habeamus contraria attestanti Θ Sin existimat conciliari posse, ecquae sane conciliatio excogitari, neduni dari possit, quae vero magis sit consentanea, quam est illa quae jam nunc a nobis est allata ξ quam sane conciliationem non leviter probant illa Pauli Amilij Veronensis qui libro historiae suae tertio in vita Caroli Magni, ubi de foedere inter Carolum & Nicephorum agit, ait. Id in coniti rectam, ut alter Orientis, alter Occideatis A si fairesue essem, dic rotulissimul hinc a Neapoli, illinc a Siponto, quidquid ulterioris Ita-M is mare procurru c suis i regione insilis . no et ruum a Frocm

227쪽

juna peterent, inter duo imperia me linc Io Tenetiae, uti iussur Imprris Majestitem comit conservarent. Quam procul haec ab omni remota sint subjectione, per se videre Lectorem non dubito , modo recordari velit geminatim jam ante repetita IC' Proculi verba, Liberum nempe ho mi 3 esse populin, etiamsis eris legi m a Dctum sit, ut ille populin alienim Majestatem comiter conservaret. Atque ut sic etiam ab eo quod juris est, accedamus , ad ea quae facti sunt, id est, ad ipsam gestarum rerum

veritatem , videre lubet quid super hac transactione posterorum memoriae commendatum sit. Qua in re ut eo , quem sancte professus sum quaqua versum observaturum, candore progrediar , IC ''. primum omnes ac quidem magni nominis ac inter cos Alciatum praeteribo: Historicos etiam ipses, atque inter eos Egnatium praetermittam , licet ille disertim tradat in vita Caroli Magni, voluisse Carolum in transactione terminorum cum orientis Imperatore ut V neti neutrius lcgibus tenerentur. Atque omnes denique annalium scriptores,qui Venetae urbi nataleis suos debent. Omnes etiam praeteribo Chronologos, qui Venetos Au. Miliores hoc loco laudant,ac quo nulla vel suspicionis umbra residua sit, minime suspectos allegabo , ac primo quidem Carolum Sigonium, vel ipsi adversario a synceritate ac fide commendatissimum, & Huldricum Mutium, homi-ncm Germanum , eoque judicio ac candore scriptorem, quantuini in probatissimo vel votis optare liceat. Ait ergo Sigonius de regno Italiae lib. o. Nicepho in initio riam pariter 'suis conducene arbitratus pacem cum Carolo habere , Iegatos ad Caro. tum ad Salam amnem casina talentem, de feriendo radere misit - ε, Diam κω beri e silum excepit , eu etiam Mene icto cum sileris δε- . mum remisit, in sordere illud nominatim expressum, ut Veneti interutrumque imperium p ii, liber at ire immunes, se ab utroque δε ni .

228쪽

sserior rerum Germanicarum lib. s. Paxque facta s, inquit, iis ter poem se Carolum cst cum Nicephoro, ea conuitionum lege, ut Veneti is legibus uterentur, essetque cimta libera neutri , MIM O ron. tis neque occidentis imperis obnoxia. Subjungam his opimetri lc-co Iacobum Lesmorarum Theologum Scotum e societate Iesu, nec id alia de causa quam quod autho rem suum nomi- fiat. Emilium lib. . integerrimum hac in re testen',aitque, mquantumvis pacis conditiones essent inter duos Imperatores, ut uterque usim esses se Orientali maneret Sicilia , cum ea parte Italia q es a Sipontuis in Opulia ve so Raeciam, reliqua omnia essent Imperatoris Occidentis, Veneti tamen ab utroque Imperio immunes ac liberi decernuntur

Lesmoraro etiamnum alterum edicta Societate Iesu adjun- gere libet Horatium nempeTurs selinum, ita ille Articula hujus Dianis additum, ut Veneta Regub. nec huius , nec sinus imperium o seret, nequaquam imperio Iubdita, utpote ab lute libera Puluc Iuno. Petrus autem Benhautius Presbyter oratorij D. lini Flori Gallici lib. r. c. 1 Coniserit , ut Orientis alter,alter Occia devio Augusem diceretur, ac medius inter duo imperia velut limes, is vitiarum Res M. utriusque Majestem ob manet: libera,mmunis Ocbutroque jecura. Recordatur etiamnum foederis hujus Pctrus Megias nobilis Hispanus, aitque in vita Caroli Magni . foedere isto cautum fui sie, Veneta urbs utriqueparti ut esset amica, neutrarum caeteroquin partium nec huic nec illi Audita. Plura non addam, videt ex allegatis benignus Lector, quam vera sint quae de origine incrementoque libertatis Venetae e Blondo, Cedreno, Sigonio, alijsque supra citavimus , videt quo- . que, ut successii temporis urbs illa , velut co manu ducenti- . bus fatis , indefesso supremi numinis favore quaqua versum comitante, tantos progressus fecerit, ut quam ab initio opprimere pronum fuisset, quo nilnus id fieret, quos magnis conatibus oportunos notatum, transitus rerum, primo im

229쪽

pedierint, vidui exinde ut viribus civiumque numero indies auctior, suammet ipsa libertatem tutari servareque, servatam

in majus extollere potuerit, ac vel eo magnitudinis virtute ac constantia civium suorum promovere, ut media cum esset inter utrumque imperium constituta , imperantium uterque suis eam legibus permittere maluerit , quam aut communibus armis appetere, aut uni sibi vindicandam relii quere. Nec aliter videas saluberrimo in omne aevum comsilio, rerum humanarum periti l simos, quacumque datur sic potentiam vicinorum viresque admoderatas velle , ne unquam graves sint, ac in aequilibrio velut bilancis trutinae pendulae, se finesque suos tutari possint, adversum vim

atque injuriam : res aliorum novare, turbare aut invadere, non item. Vt longior ne sim in re ut spero nulli

dubia, consulto praetereo,quae adversus Iustinianum nugatur Anonymus, quae Bardo convicia ingerit, utpote talia

quae sint ut ijs jam nunc responsum sit, aut nullo praet rca rcsponso sit opus. Paucis addam , leviusculum esse quod cx Faroldi clogio clicit. Hunc nimirum, Anonymi mutas est rum dicat eo anno sive superiore remansisse Vene os, subjectionem in praeteritum tacite fateri, Quasi vero aliter accipiendum sit illud, quam Venetos, ab omni aevo ante ea tempora liberos, ad illud jam fastigij tradi cem subvexisse libertatem , ut vel ipsorum imperantium non consensu modo, sed decreto, liberi, suique juris, sine superiore remanserint. Alia sine Faroldo mens csse non potuit , aut si fuisse ut credamus postulat, subiectionem in

praetcritum opportet adstruat argumentis indubijs validi que, in tam ardua, tantique momenti re, conjecturas m e. formatas, exsurgentosque ex perperam detortis scribentium verbis, ac contra ipsam scribentis intentionem prolatas,

admittere mauum haud esse, non uno discursus sui libro adseverat

230쪽

. - LIBERTAs VENETA.

severat Anonymus, nos etiam quid epiphonematibus, eloquijs, enunciatisque ejusmodi deferendum sit, non uno lo-

co monuimus.

' nis luculenter probatum. Historia i ius belli accurate excussa. Libertas Veneta pasis stetit immota. M In ca Venetorum legatio ad Graium Imperatorem. Historia horum temporum , res obscurae. Facta probari debent, non praesinni. Imperator a Venetis Dal. ' muti que minus recte interse convenientibus Zo ultus, quare. Foedus inter Venetos , f, glaucos ante δε- rati Crassi tempora percussum. Male MNonymm ex Nicephora flententiam suam de debet tu Venetis αι uere conatur. A perfidiae in Pipinum nota Veneti b- berati. Locus Adelmi de pubjecta Sipino Venetia quo modo intesilendus. Adversatur sibi Anonymus. Va- ω riis auctorum testimoniis sententia adversari refu- .

I I Oxum quo nunc in manum desumo s. x una haec est

intentio, ut Lectori probet Pipinum Caroli filium,

vivente etiamnum Carolo patre, Venetos in potestatem redegisse, eversurus nimirum sundamenta nostra, quibus Li

bertatem esse diximus quod velis faciendi facultatem, nisi v